Vrijdag zal John van den Brom plaatsnemen in de dug-out van het Lotto Park, voor eerst sinds zijn ontslag bij Anderlecht in maart 2014. Tijdens zijn periode bij paars-wit speelde de Nederlander de hoofdrol in een van de meest spectaculaire feuilletons van de laatste jaren.
John van den Brom was zijn tijd ver vooruit toen hij op 18 juni 2012 zijn opwachting maakte in Anderlecht. Op het vlak van nieuwe technologieën dan toch. De van Vitesse overgenomen coach maakte op zijn eerste werkdag een Twitteraccount aan en iets voor halfvijf liet hij via zijn BlackBerry zijn eerste post op de wereld los: ‘Veel belangstelling op de 1e training bij mijn nieuwe club. Genieten. #rsca #anderlecht.’ Nog geen 24 uur later was het aantal volgers op zijn account @vandenbrom1966 opgelopen tot bijna 1000 en had de Nederlander iedereen op Neerpede ingepalmd met zijn onconventionele werkmethodes en charisma. De stafleden vonden het bijvoorbeeld ongebruikelijk dat ze voor de officiële start van de voorbereiding nog niet hadden samengezeten met Van den Brom om alles door te spreken, maar vanaf dag één verliep de samenwerking vlekkeloos.
Het devies van de Nederlander was: zelfdiscipline boven regels.
En de spelers hapten ook toe. ‘Ik tekende pas op de laatste dag van de transferperiode bij Anderlecht en ik hoorde van de spelers alleen positieve zaken over John’, aldus Bram Nuytinck, die van 2012 tot 2017 onder contract lag bij Anderlecht. ‘De jaren daarvoor hadden zij in hun ogen te strenge trainers gehad en John was voor hen een verademing. Hij pakte het relaxed aan en wilde het altijd leuk maken op training. Vooral in het eerste seizoen sloeg dat aan. We hadden een uitzonderlijk team met jongens als Milan Jovanovic, Lucas Biglia, Dieumerci Mbokani en anderen, en voor zo’n ploeg is Van den Brom de perfecte trainer.’
Van den Brom maakte zich meteen populair bij de kopmannen van de groep door telkens aan te sluiten bij de rondo’s en ondanks een kapotte heup actief mee te doen in de wedstrijdjes. Om de kleedkamer te managen rekende de veertiger op een vorm van zelfregulering bij zijn spelers. Zelfdiscipline boven regels was het devies van de Amersfoorter. In het tweede seizoen kwam de vrijheid die Van den Brom aan de spelers had toegekend, als een boemerang terug in zijn gezicht. ‘De spelers waren het gewend om veel vrijaf te krijgen en nooit twee keer per dag te trainen’, zegt iemand die toen in de staf zat van Van den Brom. ‘John kon daar niet meer op terugkomen. Zoiets wekt wrevel op. Ik wil zeker niet iedereen over één kam scheren, maar in de periode waren er spelers die dat extraatje niet meer wilden doen. Ze dachten: waarom zou ik mezelf pijn doen als het met een uurtje trainen ook lukt?’
Volgens Herman Van Holsbeeck, wellicht de grootste voorstander van Van den Brom op Neerpede, was het een kwestie van geven en nemen. Zeker met de vedetten van de ploeg. ‘De grootste verdienste van John was zijn gave om de sterren in het gareel te houden en voor elkaar te laten vechten. Jova, Mbokani en Biglia waren de leidinggevende spelers die de rest van de groep meetrokken. John kon het niet maken om zich dictatoriaal te gedragen tegenover hen, want anders dreigde hij iedereen te verliezen. Hij wist waar de groep behoefte aan had om goed te kunnen functioneren.’
TIEN ZEGES
Met tien overwinningen op rij tegen onder andere Gent (5-0), Club Brugge (6-1) en Genk (2-4) maakte Van den Brom in de eerste helft van het seizoen 2012/13 grote sier op de Belgische velden. De meeste wedstrijden werden al gewonnen in de spelerstunnel, wanneer de tegenstanders de drie ex-Gouden Schoenwinnaars Jovanovic, Mbokani en Matías Suárez in het vizier kregen. De Nederlander gaf de spelers het gevoel dat geen enkele Belgische club hen kon afstoppen. ‘Wij hebben met voorsprong de beste ploeg van België. Blijf rustig en uiteindelijk zal de kwaliteit het verschil maken.’
Van den Brom was zo zelfverzekerd dat hij zelfs zijn collega-trainers in de Champions League probeerde te overbluffen met hyperaanvallend voetbal. Maar een paar bevoorrechte getuigen vragen zich nog altijd af waarom het meest getalenteerde Anderlecht van het laatste decennium niet met tien punten voorsprong de titel won en tot de laatste speeldag van de play-offs moest wachten om Zulte Waregem definitief naar de tweede plaats te verdringen. De tien gemiste strafschoppen zijn een deel van de verklaring, maar sommige insiders wijzen naar de fysieke paraatheid van de groep. ‘We hadden ons geplaatst voor de Champions League – voor wie de trauma’s van BATE Borisov en Partizan Belgrado had meegemaakt, was dat een overwinning op zich – en ons parcours in de reguliere competitie was top. Maar John heeft het play-offsysteem met de halvering van de punten wellicht onderschat. De druk werd groter en Zulte Waregem liet ons niet los’, herinnert Guillaume Gillet zich. ‘Met die ploeg hadden we eerder de titel moeten pakken. Maar om dat nu in de schoenen van de trainer te schuiven, vind ik overdreven.’
Op Neerpede kwamen verschillende mensen snel tot dezelfde conclusie: op voetbalvlak was hun trainer een kei, maar van trainingsopbouw had hij geen kaas gegeten. Zeker in zijn eerste seizoen had Van den Brom geprofiteerd van de basis die Ariël Jacobs had gelegd. Van den Brom versleet op nog geen jaar tijd twee physical coaches ( Mario Innaurato en Hubert Lemaire) om dan definitief te kiezen voor zijn landgenoot Jurgen Segers. Niet iedereen was daar blij mee, klinkt het in de wandelgangen. ‘Segers toonde op televisie graag de opwarming van Bayern München en wanneer hij een vliegtuig zag, was je vertrokken voor een twee uur durende uiteenzetting over de luchtvaartsector.’
Wellicht voelde Van den Brom zich tijdens zijn dienstverband in Brussel nog te veel voetballer. Hij gaf het soort trainingen die hij zelf graag deed als speler en de opwarming was in zijn ogen een noodzakelijk kwaad. Het was geen toeval dat driekwart van de trainingen opgestart werd met zijn befaamde rondo’s. ‘Op fysiek vlak deden we weinig’, bevestigt een youngster die in die tijd met de A-kern meetrainde. ‘Alle trainingen waren met de bal. Ik denk niet dat John van den Brom ons één keer fysiek heeft afgebeuld. Hij geloofde dat we onze uithouding zouden verbeteren via trainingswedstrijdjes. De opwarming boeide hem totaal niet. Op een dag heeft hij de opwarming van de physical coach zomaar afgebroken terwijl hij nog vijf minuten had voorzien. Hij zei gewoon: kom, stop er maar mee, we gaan lekker voetballen.’
HUILENDE TIELEMANS
In de lente van 2013 maakten ze op Neerpede een van de meest verbijsterende episodes mee in het tijdperk-Van den Brom. De Nederlander kreeg het in de play-offs zo benauwd dat hij zijn naamgenoot John Troost, een zelfverklaarde energiecoach, aanstelde. In de Neerpedestraat zagen ze hem als een wacko, een kwakzalver of in het beste geval een apart fenomeen. De aanwerving van Troost, die volgens de geruchtenmolen op enkele weken tijd evenveel opstreek als het jaarloon van een kinesist, werd zonder veel tegenwind goedgekeurd door het management. Het was een van de weinige keren dat Van den Brom zijn assistenten Besnik Hasi en Geert Emmerechts compleet genegeerd had. ‘Wij stonden er ook van versteld dat die man plots op training verscheen en de spelers dingen liet doen die we nog nooit gezien hadden in België’, zegt Emmerechts. ‘Ik had het niet gedaan en Besnik stond er volgens mij ook niet voor open. En ik weet niet of het uiteindelijk iets heeft uitgehaald… Maar je volgt de hoofdcoach in alles wat hij doet. Als staf moet je te allen tijde vertrouwen hebben in de coach.’
Het krediet van Van den Brom bij de spelers kreeg toen al een ferme knauw. En mensen die toen in zijn staf zaten, zijn er stellig van overtuigd dat hij achteraf spijt had van zijn vreemde ingreep. Net zoals hij wellicht ook met gemengde gevoelens zal terugkijken op zijn onhandige manoeuvres met Youri Tielemans. Zijn boodschap aan Tielemans was duidelijk: jonge gasten moeten harder werken dan de rest. Een aantal mensen herinnert zich nog dat het grootste talent van Anderlecht sinds Romelu Lukaku in februari 2014 huilend plaatsnam op de tribune omdat Van den Brom hem niet nodig had en omdat hij het beloftetoernooi in Viareggio moest missen. Van den Brom probeerde Tielemans nog op het toernooi te krijgen, maar dat plan liep spaak toen bleek dat hij niet op de lijst stond.
Behalve Tielemans hield nog minstens één voormalig staflid een licht trauma over aan de passage van Van den Brom. Maar de overgrote meerderheid van de medewerkers was uitgesproken fan van haar T1. Van den Brom was het soort bon vivant met wie iedereen graag optrok en met wie je ’s avonds, wanneer Neerpede er verlaten bij lag, een goede fles rode wijn kon kraken. Renaud Duchêne, op dat moment juridisch adviseur van Anderlecht, herinnert zich ook een personeelsfeestje waarop Van den Brom uit eigen zak de drank had betaald voor vijftig mensen. ‘Wij gingen ervan uit dat de club getrakteerd had, maar achteraf hoorden we dat John alles had afgerekend. Hij heeft dat voor zich gehouden en dat zegt veel over zijn karakter.’
Van den Brom was de eerste trainer die zei: de kinesisten, de dokters en materiaalmensen moeten ook een kampioenenpremie krijgen. En hij hield woord. Hij was ook de man die het jaarlijks kerstfeestje, dat helemaal verwaterd was onder Frankie Vercauteren en Ariël Jacobs, nieuw leven inblies. ‘De kerstviering in een restaurant op de Brusselse Grote Markt mét onze vrouwen zal ik niet gauw vergeten’, vertelt iemand die toen in de medische staf werkte. ‘John had voor alle collega’s een tas van Adidas voorzien met daarin een tablet, een fotoapparaat en schoonheidsproducten voor onze partners ter waarde van 2500 euro. Te zot voor woorden eigenlijk. En hij had er niets voor betaald! Hij had de handelaars zo ver gekregen dat ze hem die spullen gratis hadden gegeven. Een typische Nederlander!’
Het mag dus niet verbazen dat Van den Brom een twee-eenheid vormde met zijn staf. Ze gingen voor hem door het vuur en ze durfden zelfs bij hem uit te huilen. Emmerechts: ‘Eén keer per jaar, op de sterfdag van mijn vader, heb ik het moeilijk. Toen John dat te weten kwam, heeft hij mij een luisterend oor aangeboden. Hij wist wat ik op dat moment nodig had. John is gewoon iemand met wie je een goed gesprek kunt hebben.’
VAN DEN BROM BIS
Na de titel in 2013 en het feest in discotheek Carré, waar de spelers een peperdure champagnefles van 23.000 euro naar binnen goten, ging het vooral bergaf voor Van den Brom en Anderlecht. Er was de vreselijke Champions Leaguecampagne waarin de Brusselaars één punt pakten en 17 tegendoelpunten binnenkregen en in de competitie liep het voor geen meter meer. Duchêne: ‘De laatste maanden voor zijn ontslag maakte hij een geslagen indruk. Je weet hoe dat gaat op Anderlecht: zodra de resultaten tegenzitten, begint iedereen zich tegen jou te keren.’
Van den Brom werd ook gewaar dat mensen zich ineens anders gingen gedragen. Na de 2-1-nederlaag tegen OH Leuven begin maart 2014, een wedstrijd die Anderlecht absoluut niet mocht verliezen, besefte hij dat het over en uit was. Van den Brom ontslaan was op emotioneel vlak een van de pijnlijkste momenten van Herman Van Holsbeeck, maar hij veronderstelde dat de relatie met de spelersgroep op was. Besnik Hasi nam over en pakte na een onwaarschijnlijke eindspurt nog de titel. ‘We zullen nooit weten of we met Van den Brom ook kampioen waren geworden’, zegt Gillet. ‘Hasi heeft een nieuwe dynamiek in de ploeg gebracht, maar Van den Brom had 75 procent van het werk gedaan. Wat ik van onze samenwerking onthoud, en wat mij echt beroerd heeft, is zijn beslissing om mij de aanvoerdersband te geven. Ik moet toegeven dat Van den Brom de eerste trainer was die mij zin gaf om later ook in het vak te stappen. Ik ben bezig met het halen van mijn trainerslicentie en als ik ooit ergens stage moet lopen, hoop ik dat hij mij opneemt in zijn staf.’
Onwillige greenkeepers, een bemoeizieke sjeik en dolle waterpret
Vraag aan elke Anderlechtspeler die de periode onder John van den Brom heeft meegemaakt naar zijn meest memorabele stage en iedereen zal zonder twijfel verwijzen naar die negen dagen in Abu Dhabi in de winter van 2014. Het vertrouwen van paars-wit in Van den Brom was toen zo groot dat de club haar traditionele stageplaatsen in Spanje en Turkije links liet liggen en zonder verpinken een delegatie van ongeveer vijftig mensen liet overvliegen naar het Midden-Oosten.
De stage in de Verenigde Arabische Emiraten was vooral de perfecte teambuilding voor een team dat voor de winterstop al vijf keer verloren had in de competitie. ‘Het was de moeilijkste stage die ik ooit heb moeten regelen’, zegt Evelien Veerman, die met haar eventbureau de stage organiseerde. ‘De visums moesten geregeld worden, we moesten puzzelen om de spelers die allemaal terugkwamen uit vakantie ter plaatse te krijgen, de locals wilden hun graantje meepikken bij de organisatie van de oefenwedstrijden tegen Hamburg en Wolfsburg en de sjeik probeerde zich met alles en nog wat te bemoeien. Zo kregen we pas ter plaatse te horen dat we elke dag het veld om 18 uur moesten ontruimen omdat de sjeik een groep van 150 kinderen op die plek wilde laten trainen. De sjeik wilden dus gaan bepalen om hoe laat wij moesten trainen… Als vrouw had ik het ook moeilijk om iets gedaan te krijgen. John wilde dat het veld in de namiddag, dus net voor de tweede training, besproeid werd. Ik ging dus op voorhand checken of de greenkeepers hun werk hadden gedaan. Ze waren daar met vijftig man aanwezig, maar er gebeurde niets. Als ik vroeg om de sproei-installatie aan te zetten, werd ik bijna uitgelachen. Wanneer John hen aansprak, deden ze het meteen. Ik weet niet of het nu veranderd is, maar in die periode aanvaardden mannen het gezag van een vrouw niet.’
De sfeer tijdens het verblijf in hotel Beach Rotana was zo uitgelaten dat staf en spelers weinig merkten van alles wat er verkeerd dreigde te lopen. Van den Brom bleef er zelf stoïcijns kalm bij. Hij viel één keer uit zijn rol toen er een activiteit gepland moest worden voor de laatste stagedag. ‘Ik had aan John gevraagd om een keuze te maken tussen een kamelentocht in de woestijn met picknick, een bezoek aan Ferrari World en relaxen in het waterpretpark Yas Waterworld. Maar John wilde alles doen! Daar was uiteraard geen tijd voor en ik heb dan maar een combi georganiseerd van Ferrari World en Waterworld. Als afsluiter heb ik een etentje geboekt in Cipriani, een bekend restaurant in Abu Dhabi. Op het uur van de afspraak kwam niemand opdagen. De spelers waren nog op de terugweg van een activiteit en de buschauffeur was blijkbaar de weg kwijt. De helft van de bus had het waarschijnlijk niet door, maar de man was gewoon rondjes aan het draaien.
Voor de afreis naar Abu Dhabi onderhandelde het Anderlechtbestuur met Ethias om de stage door hen te laten financieren, maar uiteindelijk hebben Van Holsbeeck en co voor alle kosten moeten opdraaien. ‘We hebben een fantastische tijd beleefd tijdens die stage, maar ik wil niet weten hoeveel Anderlecht toen heeft moeten betalen. Ik heb bedragen gehoord die alle verbeelding tarten…’, zegt een voormalig staflid dat zes jaar geleden van de partij was.
