Elk jaar opnieuw daalt de jetset van het Europese voetbal tijdens de laatste dagen van augustus in Monaco neer. Dan wordt er voor de Champions League en de Europa League geloot en spreekt UEFA-voorzitter Michel Platini de gemeenschap toe.
Een paar uur voor de loting van de Champions League geeft Michel Platini een internationale persconferentie. Het heette vooraf dat de voorzitter van de UEFA een belangrijke mededeling zou doen. Het omvangrijke persleger dat aan de boorden van de Middellandse Zee zijn opwachting maakt, denkt de inhoud van de boodschap te kennen: Platini zal laten weten zich geen kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van de FIFA. Hij beseft dat hij geen enkele kans maakt tegen Sepp Blatter die in juni 2015 zijn regeerperiode met vier jaar wil verlengen.
Blatter zal 83 jaar zijn als die vierde ambtsperiode voorbij is. Gegarandeerd komt hij in die periode weer in de vuurlijn van de kritiek te staan, maar alle beschuldigingen en beschimpingen glijden van hem af. Blatter heeft een olifantenvel. Behalve als er over hem iets negatiefs wordt geschreven in de regionale Zwitserse krant Walliser Bode. In het kanton Wallis, omringd door het hooggebergte, heeft Blatter zijn tweede verblijf, daar werd hij geboren en voelt hij zich nauw verbonden met de bevolking. “Als de New York Times hem onder de grond stopt, kan hem dat niet schelen, maar als de Walliser Bode dat zou doen, is hij daar het hart van in”, zegt een Zwitserse journalist.
Het is elf uur als Michel Platini de grote vergaderzaal van het imposante hotel Le Méridien binnenstapt. Zoals elk jaar brandt buiten de zon, blinken de jachten onder een azuurblauwe hemel en scheuren peperdure bolides door de straten van Monte Carlo. Na al die jaren raak je aan die decadentie gewend. En zoals elk jaar begint Michel Platini zijn persconferentie met wat hij “zeer heuglijk nieuws” noemt: de totale schuldenlast van de clubs is de afgelopen twee jaar gedaald van 1,7 miljard naar 800 miljoen euro. Een teken dat de Financial Fair Play werkt, zegt Platini. Hij spint van tevredenheid en geeft ter verduidelijking eerst even het woord aan Gianni Infantino, de flamboyante secretaris-generaal van de UEFA. Die zegt dat clubs de boodschap hebben begrepen en spreekt van een sleutelmoment. “Want,” poneert hij, “terwijl de inkomsten met 5,7 procent stegen, zijn de lonen met slechts 3,7 procent omhooggegaan.” En, voegt hij er lachend aan toe: “Dat is een zeer gezonde situatie, je moet niet Einstein zijn om dat te begrijpen.”
In de frontlijn
Voor dat soort wijsheden waren de journalisten niet gekomen. Wel voor de belangrijke mededeling van Michel Platini. Die vertelde vervolgens wat iedereen al vermoedde: hij zal zich in mei 2015 opnieuw kandidaat stellen voor het voorzitterschap van de UEFA en niet dingen naar het ambt van FIFA-voorzitter. Platini noemde het een keuze van het hart. Hij had er, zo zei hij, lang over nagedacht. De Fransman wil het Europees voetbal op het wereldpodium verdedigen en daarbij vooraan staan, “in de frontlijn”. Platini zei dat de FIFA transparanter moet worden en dat hij Sepp Blatter heeft gezegd dat hij hem niet langer zal steunen, terwijl hij dat in 2007 en 2011 wel heeft gedaan. Sterker zelfs: Platini heeft Blatter gevraagd zich geen kandidaat te stellen. En de voormalige Franse stervoetballer vertelt dat de wereldvoetbalbond een frisse wind nodig heeft, maar dat zijn toekomst bij de UEFA ligt.
Dat lijkt verstandig. Platini voelt zich ook privé goed in het Franstalige Nyon, waar de hoofdzetel van de UEFA is gevestigd. Maar vooral: hij beseft dat hij kansloos is tegen Sepp Blatter die de steun geniet van haast alle Afrikaanse, Amerikaanse en Aziatische landen. In duel gaan met Blatter levert hem een striemende nederlaag op. Maar Platini wil niet gezegd hebben dat hij bang is om te verliezen: “Ik ben in 2007 tegen Lennart Johansson ook opgekomen voor het voorzitterschap van de UEFA, daar was ik toen ook niet bang van. Ik heb nu gewoon beslist voor wie ik wil werken. En dat is de UEFA.”
Waarop Platini vrijwel de hele persconferentie lang vragen over Sepp Blatter voor de voeten krijgt geschoven. Alsof hij maar niet uit de schaduw van de almachtige Zwitser kan treden. Platini werd er zelf een beetje kregelig van. “Zolang ik Blatter adviseerde, verrichtte hij goed werk bij de FIFA, maar toen ik daar wegging, deed hij dat niet meer”, vertelt de UEFA-voorzitter alsof hij zichzelf op een voetstuk wilde zetten. En als hem later wordt gevraagd hoe hij staat tegenover de technologische veranderingen die Blatter wil invoeren, zegt hij: “Sepp is een prof in de communicatie. Ik geloof niet alles wat hij zegt. Hij wil modern zijn. Soms is hij voor die technologie, soms ook niet. Het hangt af van het moment.”
Zo gaat het een uur lang door, tot de perswoordvoerder vraagt of er misschien ook nog vragen gesteld kunnen worden die géén betrekking hebben op Blatter. Dat was het geval. Wat Platini er bijvoorbeeld van vond dat Franck Ribéry zich niet meer beschikbaar zou stellen voor de Franse nationale ploeg? De ex-topvoetballer betreurde dit en deed een frappante uitspraak: “Ik vind dat voetballers het recht niet hebben om voor hun land te bedanken, dat is een beslissing die bij de federaties ligt.” Platini leek blij heel even niet over Blatter te moeten praten.
Dat had hij de dag ervoor namelijk ook al gedaan. In een vergadering met de voorzitters en secretaris-generaals van de Europese federaties had Platini zijn plannen ontvouwd. De Duitse bondsvoorzitter Wolfgang Niersbach noemde het een verstandige beslissing, omdat een duel tussen Blatter en Platini tot veel onrust en onduidelijkheid zou leiden en die kan, zo zei hij, het internationale voetbal het best missen. De Nederlandse Voetbalbond betreurde het daarentegen dat Platini de strijd met Blatter niet aangaat. KNVB-directeur Bert van Oostveen zei het teleurstellend te vinden dat Europa op dit moment geen vuist kan maken. En bondsvoorzitter Michael van Praag herinnerde eraan dat Nederland zijn nek had uitgestoken omdat ze het belangrijk vonden dat er binnen de FIFA hervormingen doorgevoerd zouden worden. Toen waren er veel steunbetuigingen van de bonden. Maar die krijgen nu, zo sprak hij, geen concreet gevolg.
Maar was het dezelfde Michael van Praag niet die het voorzitterschap van de UEFA ambieerde? Het werd Michel Platini tijdens de persconferentie gevraagd. Hij antwoordde ontwijkend: “Vele Europese bonden hebben op mijn beslissing gewacht.”
In gepeins verzonken
Een halfuur voor de loting van de Champions League begint, zit Michel Platini in het Grimaldi Forum van Monte Carlo op de eerste rij. Hij vouwt de handen, buigt het hoofd en lijkt in gedachten verzonken. Het is alsof hij alles nog eens op een rijtje wil zetten. De bestuurders van de 32 deelnemende clubs aan het kampioenenbal druppelen binnen, maar Platini heeft er geen oog voor. Vervolgens ziet de Fransman hoe de acht groepen van vier clubs worden samengesteld. En merkt hij dat bijvoorbeeld Bayern München en Manchester City, net zoals vorig jaar, weer tegen elkaar spelen. Hier en daar zijn er wat aantekeningen bij de huidige formule die een overkill aan topwedstrijden oplevert.
Anderlecht ziet zich met Arsenal, Borussia Dortmund en Galatasaray als tegenstanders weer met een haast onmogelijke opdracht geconfronteerd. De status van Arsenal is wat verbleekt, maar de Londense club brengt nog altijd een sterrenensemble op het veld. Borussia Dortmund verloor ook tal van smaakmakers, maar het blijft een offensief zeer sterke ploeg, met een brede selectie en een hoop tactische varianten. Via een uitgekiende marketingstrategie en het verfijnen van de merchandising wil de club uit het Ruhrgebied elk jaar zijn budget met tien miljoen euro verhogen en hoopt het vedette Marco Reus langer aan zich te binden.
Galatasaray elimineerde vorig seizoen Juventus en won eerder thuis van Real Madrid. In Istanbul begint Anderlecht aan zijn Europees avontuur, het valt af te wachten in hoeverre de nieuwe Italiaanse trainer Cesare Prandelli tegen dan zijn denkbeelden op de club heeft overgebracht. De voormalige bondscoach van de Azzurri stapt door het leven met een vreemde mengeling van zelfdiscipline en gelatenheid en koketteert zeker niet met zichzelf. Hij gaf als bondscoach het trainerschap een andere dimensie. Veel meer dan een trainer is Prandelli immers een leraar die zich niet alleen verdiept in de evolutie van het voetbal maar ook vanuit een psychologische invalshoek in de omgang met moeilijke spelers. Benieuwd of hij in de opgezwollen Turkse voetbalwereld overeind blijft.
Snel vergaderen
Een ieder jaar weerkerend verschijnsel in Monaco: de belangstelling voor de loting van de Europa League, één dag later, is aanzienlijk minder dan die voor de Champions League. Belgische vertegenwoordigers hielden er dubbele gevoelens aan over. Club Brugge hoopt op de volgende ronde want FC Kopenhagen en HJK Helsinki lijken haalbaar en zelfs tegen Torino acht blauw-zwart zich niet kansloos. Lokeren zit dan weer in een akelig grijze groep met Metalist, Trabzonspor en Legia Warschau – veel geld zullen de Waaslanders aan dit Europees avontuur niet overhouden. En Standard hoopt in een groep met FC Sevilla, Feyenoord en Rijeka te overwinteren.
Geen gebrek aan dromen na iedere loting in het Grimaldi Forum, vaak eindigen ze in ontnuchteringen. Snel vergaderen met de tegenstanders en dan rap naar de luchthaven. Zo eindigt deze tweedaagse van het Europese topvoetbal. En zo dooft ook de vakantie in Monaco uit.
Zeven uur ’s avonds is het als er rond het Novotel, waar de internationale pers logeert, enige opschudding ontstaat. Vijf veiligheidsmensen bewaken de ingang en zorgen ervoor dat geen enkele auto halthoudt. Een uur later blijkt waarom: de spelersbus van AS Monaco komt aangereden. De avond voor iedere thuiswedstrijd resideert de ploeg in het Novotel. Nochtans heeft dit etablissement maar drie sterren en puilt het in de stad uit van vier- en vijfsterrenhotels. Maar niet voor de voetballers dus. Niet iedereen in deze metropool baadt zich in buitenissige luxe.
DOOR JACQUES SYS IN MONACO – BEELDEN BELGAIMAGE
Iedereen mag Blatter bekritiseren. Behalve de Walliser Bode, een regionale Zwitserse krant.
“Zolang ik Blatter adviseerde, verrichtte hij goed werk bij de FIFA. Toen ik daar wegging, deed hij dat niet meer.” UEFA-voorzitter Michel Platini
