Heart of Midlothian uit Edinburgh lijkt aardig op weg om na twee decennia de hegemonie van Celtic en Rangers te doorbreken. Dankzij of ondanks de nieuwe sterke man, Vladimir Romanov ?

De jongste twintig jaar kende Schotland geen enkele andere landskampioen dan Celtic of Rangers. Geen enkele van de andere clubs die de voorbije twee decennia de illusie moest koesteren om de grote twee uit Glasgow ook maar enigszins te bedreigen. Aberdeen (kampioen in 1984 en 85) en Dundee United (1983), twee grote namen uit de jaren tachtig die ook in Europa naam en faam verwierven, waren de laatste die daarin slaagden. Twintig jaar lang werd bij het begin van het seizoen telkens dezelfde vraag gesteld : wie wordt het ? Celtic of Rangers ?

Maar daar lijkt nu verandering in te komen want met Heart of Midlothian, de club met de mooiste naam uit het Europese voetbal, wacht hen een ernstige concurrent voor de titel. De spots staan tegenwoordig op Tynecastle Park gericht en op de Europese markt zijn de spelers van Heart of Midlothian fel gegeerd. Zo staat de Tsjechische goalgetter Rudolf Skacel in de belangstelling van Anderlecht en doelman Craig Gordon, die ook bij de nationale ploeg het doel verdedigt, in die van diverse clubs uit de Engelse premier league.

Dat Heart of Midlothian momenteel bovenaan de SPL (Scottish Premier League) toeft, is geen toeval. Het dankt zijn huidige positie in niet geringe mate aan de inbreng van de Litouwer Vladimir Romanov (58), die de club vorig seizoen van de ondergang redde maar intussen al 55,5 procent van de aandelen bezit en door de verkoop van de aandelen van de vroegere, voorzitter, Leslie Dean, op weg is naar de 75 procent die nodig is om de club van de beurs te halen, net zoals de Amerikaan Malcolm Glazer bij Manchester United. En daar knelt het wat onder de kilt.

Stoelendans

Wat zich aanvankelijk als een fluwelen revolutie aankondigde, groeide de voorbije weken uit tot een ware Russische revolutie waarbij nogal wat koppen rolden. En niet van de minsten. Drie maanden na de intrede van Romanov in februari dit jaar, nam clubmonument John Robertson ontslag als trainer waarna Romanov George Burley voor dit seizoen aantrok. Maar op 21 oktober sloeg Burley heel de club met verstomming door van de ene op de andere dag zijn ontslag aan te kondigen en dat terwijl hij met zijn ploeg ongeslagen aan de leiding stond. Als officiële reden voor het ontslag werden meningsverschillen met het bestuur opgegeven.

Het was echter al langer een publiek geheim dat Burley de inmenging van Romanov in het sportieve beleid beu was. Had Romanov zich wat beter ingelicht dan hij geweten dat Burley om nagenoeg dezelfde reden een einde had gemaakt aan zijn contract met Derby County. Het ontslag kwam hoe dan ook aan als een mokerslag voor de spelers en de fans. Niet toevallig leed Heart of Midlothian de week nadien zijn eerste nederlaag in de competitie, uitgerekend op het veld van aartsrivaal Hibernian.

Tien dagen later werd teammanager Phil Anderton de laan uitgestuurd. Anderton, een gewezen rugbyspeler, stond op het punt om enkele grote sponsors binnen te halen maar zijn visie botste met die van Romanov. In zijn zog stapte diezelfde dag ook voorzitter George Foulkes op. De commentaar van Romanov : “Beide bestuurders hebben mij het afgelopen jaar niet echt de indruk gegeven dat ze de club veel bijbrengen.” Waarna hij zijn zoon Roman tijdelijk op de voorzittersstoel zette. Nochtans was het toeschouwersaantal onder het bewind Foulkes-Anderton verdubbeld en waren er plannen om het stadion aanzienlijk uit te breiden. Maar volgens Romanov had het duo dus gefaald.

De ploeg herpakte zich na zijn eerste nederlaag met een 3-0-zege tegen Dundee United maar de zoektocht naar een geschikte opvolger voor Burley verliep bijzonder moeizaam. Grote namen als Claudio Ranieri, Ottmar Hitzfeld en Bobby Robson legden het aanbod om uiteenlopende redenen naast zich neer. Het werd uiteindelijk Graham Rix. De gewezen sterspeler van Arsenal had al een uitstekende reputatie als fieldcoach bij Chelsea maar wilde eindelijk zijn carrière als ‘manager’ een nieuwe wending geven na eerdere pogingen bij onder meer Portsmouth en Oxford.

Atoomduikboot

Maar wie is Vladimir Romanov ? Is hij echt de Roman Abramovich van Schotland ? De krant The Scotsman stuurde in de lente van dit jaar een reporter naar Litouwen om in het verleden van de intussen meest besproken figuur in het Schotse voetbal te graven. Hij werd geboren in 1947, in de provincie Tver, ten noordwesten van Moskou en op zijn negende verhuisde hij naar Kaunas in Litouwen, dat toen pas door de Russen geannexeerd was en waar zijn vader werd gekazerneerd. Na de dood van zijn vader kreeg Vladimir, nog maar zestien op dat moment, van de communistische autoriteiten de toelating om, gezien de omstandigheden (hij stond in voor het onderhoud van zijn moeder en zus), nog voor zijn achttiende te beginnen werken.

Overdag was hij taxichauffeur in Kaunas en de koffer van zijn wagen stak vol met platen van The Beatles, Elvis Presley en The Rolling Stones, die hij bij de plaatselijke jeugd moeiteloos aan de man gebracht kreeg. Zijn (zwarte) handeltje, in de jaren zestig toch wel risky business in de Sovjet-Unie, floreerde.

’s Avonds studeerde hij en schreef hij gedichten. Poëzie was altijd al zijn passie. Maar op zijn achttiende moest ook Vladimir Romanov naar het leger en werd hij ondergebracht bij de marine in Moermansk, waar hij een atoomduikboot bestuurde. Tijdens zijn verre reizen ging niet alleen onder maar vooral boven water een nieuwe wereld voor hem open.

Terug thuis in Kaunas zette hij een textielhandel op met uit Rusland ingevoerde ruwe materialen. Maar het was vooral sinds de onafhankelijkheid van Litouwen in 1991 dat Romanov pas echt fortuin begon te maken. Onder meer met de oprichting van Ukio, de eerste private bank van het land. Intussen heeft hij in diverse voormalige Oostblok- landen een heel netwerk van bedrijven opgericht. Bijna vanzelfsprekend was ook de maffia nooit ver uit de buurt al zou Romanov de banden met de Russische onderwereld inmiddels hebben doorgeknipt.

Wurggreep

Maar wat drijft de man om een doorsnee Schotse club met een schuldenberg van dertig miljoen euro uit de put de helpen ? Volgens Ian Johnston van The Scotsman kweekt hij met zijn investering in de club veel goodwill en hoopt hij op die manier zijn internationale zakenrelaties zowel in zijn thuisland als in andere landen nog uit te breiden. “Bovendien”, zegt Johnston, “was Heart of Midlothian niet de eerste keuze voor Romanov, die eerder al op een njet stuitte bij FC Dundee, Dundee United en Dunfermline Athletic. Door de oprichting van een filiaal van Ukio in Edinburgh wil hij de Britse zakenwereld ertoe aansporen om meer in Oost-Europa te investeren.”

De sportieve vooruitzichten van Heart of Midlothian zijn inmiddels veelbelovend, zeker als Romanov met de Schotten hetzelfde kan realiseren als met zijn club FBK Kaunas in eigen land. Sinds hij in 2000 voorzitter werd van de club, miste Kaunas nog geen enkele titel.

Toch valt het af te wachten of Romanov, die met Celtic en Rangers de strijd wil aangaan voor een plaats in de Champions League, door de fans be-schouwd zal worden als de echte tsaar van Tynecastle dan wel of hij binnen enkele weken een volksopstand de kop zal moeten indrukken. Een ontwikkeling die zonder enige twijfel ook in Glasgow met argusogen gevolgd zal worden. l

STEFAN VAN LOOCK

WAT ZICH ALS EEN FLUWELEN REVOLUTIE AANKONDIGDE, GROEIDE UIT TOT EEN WARE RUSSISCHE REVOLUTIE, WAARBIJ NOGAL WAT KOPPEN ROLDEN.