In het goedkope Zuid-Afrika vindt straks de duurste wereldbeker ooit plaats. De loting van afgelopen vrijdag was alvast een veelbelovend voorsmaakje.

Zuid-Afrika is klaar voor de eerste wereldbeker op het zwarte continent. De FIFA en het plaatselijke organisatiecomité beloven de wereld na de vlekkeloze loting in Kaapstad de kleurrijkste en meest vibrerende wereldbeker ooit.

Kaapstad was het voorbije weekend euforisch. De loting van het WK 2010 was een gigantisch succes en heeft Zuid-Afrika het vertrouwen gegeven om deze opdracht tot een goed einde te brengen. FIFA-voorzitter Sepp Blatter was in de wolken. ” Ek is baie gelukkig om hier te wees“, noteerde de Afrikaner krant Die Burger.

Geloof vs twijfel

“Zuid-Afrika en Afrika zullen nooit meer hetzelfde zijn na het WK”, stelde vicepresident Kgalema Mothlante. “Niet alleen wat betreft infrastructuur, maar ook wat betreft de manier waarop de rest van de wereld dit continent bekijkt. Dat beeld zal tot lang na het WK blijven hangen. Maar ik verzeker jullie dat ook de wereldbeker nooit meer hetzelfde zal zijn na 2010.”

“Ik neem geen enkel risico als ik de wereld vertel dat Zuid-Afrika klaar is voor het WK”, vertelde Jérôme Valcke, secretaris-generaal van de FIFA zaterdag op de eerste World Press Day van de wereld-voetbalbond in het Internationaal Conferentiecentrum in Kaapstad. “De boodschap die ik de wereld wil rondsturen is: kom zelf kijken. De Zuid-Afrikaanse machine is afgesteld om op het hoogste toerental te draaien.

“FIFA-president Sepp Blatter voelt zich gerehabiliteerd voor alle kritiek, negativisme en beledigingen die hij over zich heen kreeg sinds de wereldbeker aan Zuid-Afrika werd toegewezen. Hij hield steeds vol dat dit land de infrastructuur en capaciteiten heeft om dit toernooi te organiseren. En met reden. Nooit hebben we zo’n uitbundige loting beleefd. De voorbije uren keek ik naar CNN en hoorde geen woord meer over stadions die niet op schema zaten of over veiligheid. De heikele punten zijn verdwenen.”

“Jarenlang werden we geconfronteerd met de dreiging dat het WK naar een ander land zou verhuizen”, vulde Danny Jordaan, de ceo van het plaatselijke organisatiecomité aan. “In de media lazen we voortdurend verhalen over plan B en de negatieve gevoelens van de Afro-pessimisten. Het geloof heeft het gewonnen van de twijfel.

“Kaapstad en de rest van het land hebben 24 uur aan een stuk gefeest”, aldus Jordaan. “In Long Street kwamen meer dan 50.000 mensen de straat op. Dit was slechts de loting. Wat moet het worden als de wedstrijden eraankomen? Vandaag wordt nog alleen gepraat over tickets. Hoe raken we aan toegangskaarten?”

Veiligheid is plots geen gespreksonderwerp meer in een land met vijftig moorden per dag. “Vrijdag hebben we in Kaapstad niet alleen de loting, maar ook het straatfeest in Long Street in goede banen geleid”, glom politiebaas André Pruis. “Er waren meer dan 50.000 mensen op straat, maar er werd niet één incident gemeld.”

“De voorbije negen maanden hield dit land verkiezingen, werd een nieuwe president geïnaugureerd, organiseerden we de Cricket Cup of Nations, de rugbytoer van de British Lions, de Confederations Cup voetbal en de WK-loting. Dat zijn meer topevenementen dan veel politiemensen in een hele carrière meemaken. Alles verliep naar wens. Ik ben dan ook overtuigd dat de bezoekers naar een veilige wereldbeker kunnen komen.”

Stuitende hebzucht

Niet alle problemen zijn echter van de baan. De ticketverkoop verloopt volgens de wereldvoetbalbond even vlot als vier jaar geleden in Duitsland. Nogal wat waarnemers durven dat te betwijfelen. Zuid-Afrika kampt met een enorm tekort aan hotelkamers en de prijzen swingen de pan uit. Er wordt zelfs overwogen cruiseschepen in de havens van Durban en Kaapstad aan te meren om extra bedden beschikbaar te stellen.

Hotels vragen tijdens de komende Zuid-Afrikaanse winter drie tot tien keer meer dan de prijs in het hoogseizoen. Een vliegtuigticket vanuit Europa kost op dit moment rond de 1500 euro en binnenlandse vliegmaatschappijen hebben hun prijzen met 300 tot 400 procent opgetrokken. Ze verdedigen zich door aan te geven dat ze over de hele wereld extra personeel moeten rekruteren.

In het goedkope Zuid-Afrika wordt straks de duurste wereldbeker aller tijden georganiseerd. “Het WK 2010 is een gouden kans voor dit land, maar we moeten oppassen dat we die niet om zeep helpen door kortetermijnwinst na te streven”, waarschuwde Jordaan. “Ze zeggen dat het een kwestie van vraag en aanbod is, maar als de bezoekers het gevoel hebben niet correct behandeld te worden, gaan ze nog eens nadenken vooraleer terug te keren.”

Nog een groter risico lijkt de mogelijkheid dat veel buitenlandse bezoekers in tijden van recessie tijdens het WK wegblijven vanwege de stuitende hebzucht. Een degelijke zitplaats kost 120 euro voor een wedstrijd in de eerste ronde en voor een fatsoenlijke hotelkamer betaal je al snel 2.500 rand (ruim 200 euro). Daar komt nog eens een pittig bedrag voor een huurwagen bij, want openbaar vervoer is nagenoeg onbestaande in de Regenboognatie.

De binnenlandse markt wordt een nog zwaardere dobber. De voorbije week kwamen we werkelijk niemand tegen die al een kaartje had gekocht. Vijftien jaar na de afschaffing van het apartheidsregime is voetbal nog steeds een “zwarte sport”, in tegenstelling tot cricket en rugby. De toegangskaarten voor de lokale markt zijn naar onze normen zeer redelijk, maar 12 euro voor een ticket blijft bijzonder veel geld in een land met een werkloosheidsgraad van 28 procent.

De arme voetbalsupporter heeft hier bovendien niet de gewoonte om lang vooraf een toegangsbewijs aan te schaffen en betaalt vlak voor de aftrap aan het loket. De angst voor een herhaling van de toestanden bij de Confederations Cup, toen de stadions nauwelijks voor de helft werden gevuld, is reëel. “Twee uur geleden hebben we de kaartverkoop via internet opnieuw geopend. Er zijn al 55.000 van de één miljoen kaartjes aangevraagd”, wilde Valcke iedereen geruststellen.

Hét probleem van het WK 2010 wordt het verwachtingspatroon. ” Now is the time to make big money” lijkt de slogan van veel Zuid-Afrikanen en van nog meer gieren uit verre streken die in het land van Nelson Mandela zijn neergestreken. Sommigen dromen dat na de finale van 11 juli alle problemen van het land en zelfs van het continent zijn verdwenen.

“Dit WK zal over een periode van vijf jaar 415.400 werkjaren opleveren en de regering 19,39 miljard aan belastingen”, berekende Gilian Saunders, onderzoekster bij Grant Thornton. “In 2010 krijgen we 5,5 procent meer toeristen over de vloer. De komst van de buitenlanders zal ons BNP tot 2015 met 0,56 % verhogen. Andere studies spreken zelfs van een groei met 1,9 %. Wij zijn ervan uitgegaan dat een overzeese bezoeker gemiddeld 18.788 rand spendeert (ongeveer 1500 euro), maar bij het bezoek van het rugbyteam van de British Lions was dit 44.622 rand (bijna 4000 euro). We zijn dus heel conservatief geweest in onze berekeningen.

“Niet alle winst is echter in cijfers uit te drukken. Duitsland klom na het WK 2006 als merk van de tweede naar de eerste plaats. Zuid-Afrika staat 38e op deze ranglijst en wij verwachten vijf tot tien plaatsen te kunnen stijgen. Het land zal dankzij het WK bekender en beter begrepen worden. Straks beschikken we ook over meer bussen en beter openbaar vervoer. De vloot huurwagens zal verdubbeld zijn en er werden 35 nieuwe hotels gebouwd. De regering heeft inderdaad heel wat geïnvesteerd in stadions en toegangswegen, maar het gaat om een fractie van het totale budget.”

Geen rode kaken

Een andere zorg is het puur sportieve. Zuid-Afrika is doodsbang om het eerste land in de geschiedenis van het wereldkampioenschap te worden dat de tweede ronde niet haalt. Bafana Bafana (“onze jongens” in de Zulutaal) staat pas 86e op de FIFA Ranking en kon slechts één van zijn recentste zes matchen winnen.

” Dit lyk bra donker vir Bafana Bafana na loting“, kopte Die Burger zaterdagmorgen. Mexico (15e), Uruguay (19e) en Frankrijk (7e, met of zonder Henry) heten de tegenstanders. Van de acht interlands tegen deze drie ploegen kon Zuid-Afrika in het verleden slechts één keer winnen. Dat was tegen Mexico in 2005.

De Braziliaanse bondscoach Joel Santana moest onlangs opstappen ondanks een halvefinaleplaats in de Confederations Cup. Hij werd opgevolgd door Carlos Alberto Parreira, zijn landgenoot en voorganger. ” Het erken my span is in ’n baie moeilike groep“, was de eerste reactie van de ‘ afrigter‘. ” Dit is die enige groep in die laatste paar Wereldbekerptoernooie waarin daar twee voormalige wêreldkampioene is. Die bal is egter in ons hande.

“Ik zal er alles aan doen om Bafana Bafana zo ver mogelijk te brengen”, vervolgde de man die in 1994 wereldkampioen werd met de Goddelijke Kanaries. “Ik wil tot iedere prijs voorkomen dat dit mooie land over een halfjaar met rode kaken achterblijft op zijn eigen feest.

“Zes maanden moet volstaan om de ploeg op de rails te krijgen”, ging hij verder. “In maart gaan we op oefenkamp naar Brazilië en nadien trekken we naar Duitsland voor drie oefenduels tegen plaatselijke ploegen. Ons grootste probleem is dat onze beste spelers in Europa de bank warm houden bij hun club. Ik hoop dat ze de komende periode aan spelen toekomen of dat hun club anders bereid is ze de oefenkampen te laten meemaken.”

Parreira rekent vooral op een goede start van Bafana Bafana in de openingsmatch tegen Mexico. ”We hebben alvast thuisvoordeel en ons publiek kan voor een intimiderende sfeer zorgen. Zeker in Soccer City, waar 90.000 mensen plaats kunnen nemen. De vuvuzela’s ( de hoornen met het akelige geluid, nvdr) zullen een grote hulp zijn en moeten in ons voordeel gebruikt worden. We moeten de tegenstander letterlijk wegblazen en hebben daar 90.000 vuvuzela’s voor nodig.”

Springplank

Heel Afrika zit overigens met een wrang gevoel na de loting. Ivoorkust en Ghana, momenteel de sterkste twee formaties van het zwarte continent, zijn in de twee zwaarste groepen terechtgekomen. De droom van de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma lijkt nog ver weg: ” Die beker gaan in Afrika bly.”

“Zij die meenden te weten dat we de rode loper zouden uitrollen voor de Afrikaanse teams in het algemeen en Zuid-Afrika in het bijzonder hebben zichzelf wat wijsgemaakt”, benadrukte Jérôme Valcke. “Het lot heeft zijn werk gedaan en heeft Frankrijk bij Zuid-Afrika geplaatst en Ivoorkust bij Portugal en Brazilië.”

“De wereldbeker komt straks voor de eerste keer in tachtig jaar naar Afrika”, kreeg Kalusha Bwalya (ex-Cercle Brugge en nu bondsvoorzitter van Zambia) de tranen bijna in de ogen. “De aftrap van de openingsmatch wordt een historisch moment. Het zal niet meer of minder betekenen dan dat Afrika van dan af een speler is in het wereldvoetbal.

“Kan een Afrikaans land geschiedenis schrijven en voor de eerste keer de halve finales bereiken? Ik denk het wel. Ons probleem is meestal een gebrek aan tactische discipline. We voetballen altijd vol enthousiasme, maar Afrikaanse teams hebben de jongste jaren op het vlak van discipline, doorzettingsvermogen en professionalisme veel vooruitgang geboekt.

“Er is echter nog een lange weg te gaan. Voor de eerste keer starten zes Afrikaanse teams in het WK, maar ik zie maar één Afrikaanse bondscoach en het is zeer de vraag of die er over enkele maanden nog zit.”

Shaibu Amodu loodste, samen met zijn rechterhand Daniel Amokachi (ex-Club Brugge), Nigeria naar de eindronde, maar het verhaal doet de ronde dat Roberto Mancini (ex-Inter) aangezocht werd om de Super Eagles te leiden in Zuid-Afrika.

“Dit WK gaat echter over veel meer dan voetbal”, aldus Kalusha. “Het hele continent staat op het punt te exploderen van vreugde. Dankzij Zuid-Afrika kan heel Afrika schitteren. Zo’n kans hebben we nog nooit gehad. Dit is een springplank voor onze toekomst. Ik ben het kotsbeu dat de rest van de wereld Afrika alleen van oorlog, conflicten, honger en ziektes kent. Ik ben het beu dat de wereld ziet hoe wij sterven. Ik wil dat iedereen voortaan ziet hoe wij leven.”

door françois colin – beelden: reuters

Vijftien jaar na de afschaffing van het apartheidsregime is voetbal nog steeds een ‘zwarte sport’.