Morgen begint Club Brugge tegen Bayer Leverkusen aan de UEFA-bekergroepsfase. Birger Maertens en Philippe Clement zijn er, wat anderen ook denken, helemaal klaar voor.

P hilippe Clement wil vooraf weten waar het interview over gaat, je hoort hem denken : toch weer niet over de verdediging van Club Brugge ? Daarom nemen hij en Birger Maertens enigszins op hun hoede plaats aan tafel. Achter hen hangt een bord met Clubs lijfspreuk. Mens sana in corpore sano. Een gezonde geest in een gezond lichaam. Het is ook het motto van Anderlecht.

Tijdens het gesprek schuiven buiten fans die een paar vrije uren namen op het werk gemiddeld een halfuur aan voor Europese tickets. Er hangt nostalgie in de lucht wanneer de wedstrijd tegen Tottenham over de tongen gaat. In 1984/85 won Club thuis van Tottenham en vond niemand dat een mirakel. Vervolgens werd het in Londen wél uitgeschakeld.

Birger Maertens : “Die Europese campagne leeft enorm. Mensen klampen me aan over die wedstrijd tegen Tottenham. Maar wij mogen daar niet in meegaan. Voor de eerste Europese poulewedstrijd moesten we wél eerst nog even tegen Brussels voetballen. Dromen is aan ons niet besteed.”

Philippe Clement : “Net in die zogenaamd kleinere competitiewedstrijden kan je afdwingen dat je het volgende jaar die mooie affiches hebt tegen de Tottenhams van deze wereld.”

Winnen op Tottenham

Leef je op een andere manier naar die UEFA-bekerpoules toe dan naar de Champions League ?

Birger Maertens : “De teams in onze poule zijn Champions League waard. We weten dat we bij de eerste drie moeten eindigen om na Nieuwjaar door te gaan. Dat is ons doel. Misschien kunnen we voor een verrassing zorgen. Op Tottenham gaan winnen, zou mooi zijn.”

Philippe Clement : “Het verschil is dat je in de Champions League elke tegenstander altijd heen en terug ontmoet. Sommige ploegen uit of thuis maakt een heel verschil. Als je Besiktas in Istanbul treft, zijn ze veel sterker. In vergelijking met de UEFA-bekerpoule van twee jaar geleden leunen deze tegenstanders eerder aan bij het niveau van de Champions League dan bij de poule van toen. Alle vijf de ploegen liggen qua niveau dicht bij elkaar. Dinamo Boekarest is de minst tot de verbeelding sprekende tegenstander, maar in de Roemeense competitie staan ze wel los op kop, negen punten voor de tweede. Steaua, heel sterk tegen Standard, staat ver achter. Ook Dinamo kan groepswinnaar worden, terwijl de grote naam, Tottenham, evengoed als laatste kan eindigen.”

Wat zijn jullie eerste Europese herinneringen ?

Maertens : “Die fameuze campagne in 1987/88, toen Club de halve finale haalde. Toen zat ik hier bij elke thuismatch, dat was een sfeer om nooit te vergeten. Bijvoorbeeld toen Club met 5-0 van Dortmund won nadat het ginder met 3-0 had verloren.”

Clement : “Ik heb geen specifieke herinneringen aan Europees voetbal. Ik had geen favoriete ploeg, mijn ouders waren daar niet mee bezig. Dat die beelden van toen bijblijven, komt omdat de infrastructuur toen een andere sfeer mogelijk maakte. De mensen moesten heel vroeg naar het stadion om nog een deftige plaats te vinden op de staanplaatsen. Daardoor had je anderhalf uur voor de aftrap al veel sfeer. Nu komen ze dikwijls op het laatste moment hun plaats innemen. Ik maakte op Genk nog de overgang mee van staan- naar zitplaatsen. Dat contrast was groot. Vroeger was er al sfeer nog voor je op het veld stapte.”

Maertens : “De match begon maar om acht uur, maar vaak stond ik al kort na vijf uur op mijn plaats met mijn vader. Ik moest wel, ik was zeven : anders zag ik niets.”

Het niveau van de Belgische competitie staat niet hoog aangeschreven. Voel je als speler meteen dat je Europees een tandje bij moet steken ?

Clement : “Hangt af van wie je loot. Wel krijg je in die poules tegenstanders die ook aanvallen tegen ons. Dat maakt een verschil omdat je meer ruimte krijgt dan in de Belgische competitie, waar veel tegenstanders met acht of negen man voor de eigen zestien blijven hangen. Je hebt altijd twee ploegen nodig voor een open wedstrijd.”

Vorig jaar merkte Gert Verheyen nog op dat steeds meer ploegen het hier vertikken om mee te voetballen. Is het dit jaar beter ?

Clement : “Het hangt van de bezoekende trainer af. We vallen hier met tien man tegen Germinal Beerschot, maar dan nog blijven die met tien man achter de bal. Echt meevoetballen doet hier niemand, ook Anderlecht niet.”

En jullie ?

Clement : “Tot hiertoe zijn we altijd voor de drie punten gegaan, ook op Anderlecht. Nog geen enkele keer speculeerden we op de counter onder Emilio Ferrera. Tevoren gebeurde dat ook zelden.”

Maertens : “Europees begonnen we op Milan wel eens met vijf achterin, maar in de Belgische competitie niet.”

Wanneer mogen we het beste Club Brugge verwachten ?

Clement : “Bij momenten lukte het al. Op Anderlecht, bijvoorbeeld. In die acht jaar dat ik hier ben, waren we daar zelden zo dominant als dit seizoen in de tweede helft. Wij speelden op hun helft. Daar staan ook mindere momenten tegenover : Roeselare, Bergen thuis. We zijn nog te wisselvallig.”

Nieuwe aanpak

Bij andere clubs hamerde Emilio Ferrera op de principes waar verdedigers zich moeten aan houden om tegendoelpunten te vermijden. Hangt bij jullie thuis zo’n lijstje boven je bed ?

Maertens : “Toch niet. Maar Ferrera wil wel dat we op het einde van het seizoen de beste verdediging van de eerste klasse hebben. Vroeger werd vaak gesproken over de aanvallers van Club, hij wil dat ook de verdedigers trots kunnen zijn.”

Clement : “Vanaf dag één begon hij met de principes voor elke linie : wat te doen bij balverlies en in een later stadium in balbezit ? Het makkelijkste als je de beste verdediging wil hebben, is met acht op de backlijn blijven hangen en counteren, maar dat doen we niet. Van alle trainers die ik meemaakte, is hij degene die het meest benadrukt dat verdedigen gezamenlijk moet gebeuren, per linie. Niet één per één. Er wordt nu veel meer op automatismen getraind, maar niet alleen met de verdedigers, ook met middenvelders en spitsen.”

Jullie gaven al een paar keer aan dat het verdedigend af en toe goed zat. “Maar daar zullen we weer niets over lezen.” Geef eens een voorbeeld.

Clement : “Nee. We willen de tegenstanders niet nog slimmer maken dan ze al zijn. Maar het verrast me een beetje dat er zo weinig aandacht wordt besteed aan de omschakeling die we op verdedigend vlak hebben gemaakt. Er wordt nu helemaal anders verdedigd dan alle voorgaande jaren bij Club samen, maar tot nu hebben maar weinig mensen dat gezien.”

Maertens : “Het is ongelofelijk hoe Ferrera daarmee bezig is, met vier op een lijn. Een mooie lijn, niet één hier en één daar.”

Bij Lierse waren ervaren spelers die al heel wat meegemaakt hadden zwaar onder de indruk van Ferrera’s aanpak.

Clement : “Ik snap dat. Zo’n aanpak heb ik ook nooit eerder in mijn carrière meegemaakt.”

Maertens : “Ik ook niet. Hij is met elk detail bezig : hoe zal de aanvaller lopen, wil hij een diepe bal of een bal in de voet ?”

Clement : “Niet alleen de verdedigers krijgen die informatie mee, iedereen komt aan bod. Daarom zijn die videoanalyses heel belangrijk, zo weten we tot in de puntjes wat onze sterke en minder sterke punten zijn. Als je die dingen dan in de wedstrijden ziet terugkomen, besef je dat hij niet om het even wat vertelt. Natuurlijk staat alles nog niet op punt, we zijn aan iets nieuws aan het bouwen. We begonnen met de verdediging, dan het middenveld, wat later de spitsen.”

Clement : “Onder Sollied speelden we ook met vier op een lijn, maar met twee aanvallende backs, waardoor de centrale verdedigende middenvelder moest blijven hangen en je vaak met drie verdedigers stond, hem inbegrepen.”

Maertens : “Als nu de linksback weg is, moet de rechtsback blijven. Vroeger waren de backs meer middenvelders. Toen wist Timmy dat hij moest blijven hangen om bij de tegenaanval indien nodig links of rechts steun te verlenen.”

Is het verschil groot tussen de manier waarop de trainer met jullie werkt en het beeld dat jullie vooraf van Ferrera hadden ?

Clement : “Héél groot, dag en nacht verschil met wat ik hoorde en las. Dat hij weinig communiceert, klopt bijvoorbeeld helemaal niet. Hij spreekt met iedereen, ook met de spelers die ernaast vallen of die geblesseerd zijn. Hij maakt ook heel duidelijk wat hij wil. Niet alleen individueel, maar van heel de ploeg, in functie van een wedstrijd. Voor elke wedstrijd wil hij bepaalde doelstellingen verwezenlijkt zien. Soms moeten we veel druk zetten op een paar tegenstanders. Hij brengt zijn boodschap op verschillende manieren over, individueel, per compartiment, voor de hele groep. Dat is goed. Als we op training elke dag gewoon een matchke willen spelen, kunnen we na onze carrière altijd nog cafévoetbal gaan spelen. Nu zijn we bezig om iets in groep te verwezenlijken, waarbij iedereen goed weet wat zijn taken zijn, maar ook die van anderen. Alleen dan kan je mekaar helpen als er iets misloopt. Ik vind het allemaal heel interessant.”

De helft van de verdediging

Is hij streng ?

Clement : “Wat heet streng ? Ik ben ook streng voor mijn kinderen. Omdat ik denk dat dat de goeie manier is om ze op te voeden.”

Zijn voetballers kinderen ?

Clement : “Voor een deel wel.”

Kan een Bosko Balaban zich in zo’n aanpak vinden waarin elk detail moet kloppen ?

Clement : Bosko maakt net door die andere aanpak een hele evolutie door. Daardoor bloeit die helemaal open de laatste weken. Bosko is veel collectiever dan tevoren. Ook bij hem ligt de nadruk nu veel meer op het collectieve, terwijl hij daarvoor alleen maar gefixeerd was op doelpunten maken. Hij zal het nooit zelf toegeven, maar hier wordt hij een betere voetballer van. Wij ook.”

Maertens : “Ik voel me even sterk als vorig jaar, toen ik uitgeroepen werd tot Clubspeler van het jaar, ook al wordt er dit seizoen af en toe negatief gedaan rond ons. Constant wordt over de verdediging gepraat. Alles is daar nu wel al over gezegd.”

Maakt zo’n druk van buitenaf je sterker ?

Maertens : “Ik zal wel op het veld bewijzen dat ik het wel kan. Niet met een grote mond in de krant roepen hoe goed ik wel ben. Wat telt, is dat de trainer tevreden is over ons. Dat heeft hij al aangegeven, ook in de media. Dat hij dat eens zegt, hebben we ook nodig.”

Clement : “Het geeft ons geen vrijgeleide om plots minder te gaan spelen. Een trainer heeft net zolang vertrouwen in ons als hij vindt dat we goed bezig zijn. Wat ons wel eens stoort, is dat wanneer men over de verdediging praat men het altijd over de centrale verdedigers heeft. Maar dat is maar de helft van een verdediging. Geen enkele ploeg kan het zich permitteren om maar twee verdedigers op te stellen.”

Leeft de ambitie om voor de nationale ploeg te spelen nog ?

Maertens : “Dat leeft zeker. Het is toch een eer om voor je land te kunnen spelen ? Maar ik zal er mijn slaap niet voor laten. Ik heb een vrouw en twee kinderen, daar wil ik af en toe eens mijn slaap voor laten ( grijnst).”

Sommige spelers vinden de combinatie met de nationale ploeg zwaar : je kan voor niemand goed doen.

Clement : “Met de nationale ploeg moet je motivatie zijn om met dat team een prestatie neer te zetten. Als je vooral bekommerd bent om het cijfer dat ’s anderdaags achter je naam staat, verlies je jezelf. Wat maakt voetbal zo verslavend, naast winnen ? De roes van samen succes te hebben. Dat hoor je ook van spelers die gestopt zijn. Wat ze het meest missen, is niet die ene match of het scoren, maar de kleedkamer, de groepsbeleving. Vooral bij een warme club als hier moet dat blijven hangen.”

De keuze van het hart

Waarom is dit een warme club ?

Maertens : “Omdat iedereen openstaat voor nieuwkomers, je meteen een goed gevoel krijgt als je erbij komt.”

Zou Javier Portillo dat ook zo ervaren hebben ?

Clement : “Wij spreken hier Nederlands, Frans, Engels en Duits. Als hij alleen Spaans kent, wordt het heel moeilijk. Toch denk ik dat ook hij zich goed voelde bij ons. Met gebarentaal probeerden we hem erbij te halen. We zorgen dat iedereen samen blijft. Dit seizoen stelden we een lijst op waarbij iedereen, ook de buitenlanders, minstens één keer een supportersavond beleeft. Dan zorgen we dat er een andere speler bij is, zodat die buitenlandse jongen zich op die avond ook goed voelt.”

Maertens : “Na de Brugse Metten stapte Rozehnal meteen onze kleedkamer binnen. Die voelde zich hier ook goed in zijn vel.”

Je bent bijna een unicum, Birger. Weinig spelers zitten nog bij de club waar ze in de jeugd voetbalden.

Maertens : “Ik had geluk dat in 2001 De Brul en Lembi uitvielen. Sindsdien ben ik blijven staan. Ik ben hier graag, ken iedereen.”

Clement : “Met geluk blijf je niet overeind, je moet presteren.”

Droom jij nog altijd van een transfer naar Engeland, Birger ?

Maertens : “Daar droomt toch iedereen van ? Het mag ook Duitsland zijn, maar ik ben ook tevreden als ik heel mijn loopbaan bij Club blijf.”

Wat zou Birger behalve veel geld kunnen meenemen uit het buitenland, Philippe ?

Clement : “Ik denk dat je perfect gelukkig kan zijn met hier heel je carrière te spelen, omdat dit een heel mooie en warme club is. Het buitenland kan je levenservaring bijbrengen, maar puur sportief zit je hier even goed als je elk jaar Champions League of UEFA-bekervoetbal speelt. Dan kan je je in het buitenland niet echt verbeteren, tenzij je daar bij een topploeg geraakt. Maar dat is voor een Belg niet zo evident.”

Ben jij een betere voetballer geworden door je ervaring in het buitenland ?

Clement : “Ik heb hier meer bijgeleerd dan in dat jaar Engeland. Dat neemt niet weg dat ik blij ben met die ervaring. Iedereen moet zijn eigen keuzes maken. Drie jaar geleden stond ik ook op het kruispunt : blijf ik hier of ga ik weer naar het buitenland ? Ik heb toen de keuze van mijn hart gemaakt, veel geld laten liggen, maar heb daar nog geen seconde spijt van gehad.”

Sommigen hebben het ergens na een paar jaar wel gezien.

Maertens : “Ik niet.”

Clement : “Hier speel je elk jaar voor de prijzen. Ik snap wel dat je ergens op uitgekeken bent als je vijf jaar na elkaar in de middenmoot speelt. Hier heb je altijd de uitdaging om voor de titel te gaan en Europees tegen de sterkste ploegen ter wereld te spelen.”

GEERT FOUTRé

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content