Vrijdag spelen de Rode Duivels in Astana tegen Kazachtstan en dinsdag in Brussel tegen Oostenrijk hun derde en vierde kwalificatiewedstrijd voor het EK 2012 in Polen en Oekraïne. Na de nederlagen tegen Duitsland en Turkije is het hoog tijd om te winnen. Hoe maken ze daartoe de grootste kans?
Thuis tegen Duitsland en uit bij Turkije waren twee wedstrijden waarin België als underdog startte en telkens nul punten pakte. In welke mate vereisen de verplaatsing van de Rode Duivels (62e op de FIFA-ranglijst) naar Kazachstan (126e), waar op een kunstgrasveld wordt gespeeld, en de thuiswedstrijd tegen Oostenrijk (61e) een andere aanpak?
“De FIFA-ranglijst interesseert mij niet”, zegt assistent-bondscoach en 70-voudig A-international Marc Wilmots. “Op topniveau is élke wedstrijd moeilijk, tegen wie dan ook; altíjd moeten we trachten te winnen. Ook tegen Duitsland en Turkije probeerden we de drie punten te pakken. De prestatie was goed, maar we moeten doeltreffend worden. Talent is niets zonder efficiëntie. Onlangs kreeg ik een Oostenrijkse journalist bij mij thuis die zei: ‘We speelden niet goed tegen Kazachstan.’ Waarop ik reageerde met: ‘Maar op het einde stond het wel 2-0 voor Oostenrijk.’ Daar ligt toch vooral de waarheid. Een match kan heel snel beslist zijn. Kazachstan drukte de Turken in het eerste kwartier helemaal weg, creëerde drie kansen maar liet ze onbenut. De eerste mogelijkheid van Turkije ging wel binnen en even later werd het 0-2 en was het afgelopen.
“Ter voorbereiding op de wedstrijd op kunstgras trainen we deze week vier dagen op een kunstgrasveld, onder meer in Woluwe. Kazachstan is een technisch sterke ploeg die met snelle mannen die uit het middenveld komen snel naar voren speelt. Het voetbalt een beetje zoals Rusland. Maar we moeten vooral naar onszelf kijken. Op tactisch vlak waren de wedstrijden tegen Duitsland en Turkije heel goed. Maar als we niet stoppen met kleine fouten te maken, schakelen we onszelf uit. Iedereen moet klaar zijn om negentig minuten en meer door het vuur te gaan. We moeten durven, maar ook niet als dommeriken naar voren lopen en zo op de counter gepakt worden. Iedereen moet offensief én defensief meedenken, er hoort een hecht team op het veld te staan. Als onze ploeg op niveau is op de manier zoals wij het willen, er in de duels kort op zitten, dan kunnen we Kazachstan kloppen.”
Verdediging
Tegen Duitsland en Turkije speelde België achterin met vier ‘centrale verdedigers’: Toby Alderweireld, Vincent Kompany, Daniel Van Buyten en Thomas Vermaelen voetballen bij hun clubs allemaal in het centrum van de verdediging. Is het tegen Kazachstan en Oostenrijk niet aangewezen om toch minstens één back op te stellen die voor offensieve impulsen kan zorgen?
“Als je dáárvoor kiest, kom je bij Gillet terecht”, zegt ex-Belgisch bondscoach Aimé Anthuenis. “Met Legear er dan voor zou je kunnen profiteren van de automatismen van bij Anderlecht. Maar je weet ook dat Gillet het op defensief vlak soms moeilijk krijgt. Als je denkt dat je op rechts zwaar onder druk kan komen, ben je beter af met Alderweireld. Hij kan de boel sluiten. Verwacht dan wel niet dat hij de achterlijn haalt. Eventueel kan je voor opkomende backs kiezen die gecorrigeerd worden door verdedigende middenvelders.
“Op links is Vermaelen geblesseerd, daar kan je met Deschacht iets aanvallender spelen. Van Damme is ook een mogelijkheid. Maar misschien moet je op de linkerflank kiezen voor Deschacht-Van Damme, een duo dat het vorig seizoen bij Anderlecht prima deed. Van Damme kan je ook links onderaan in de driehoek op het middenveld zetten. Als hij fit is, zou ik hem in elk geval altijd opstellen, want: groot, sterk, loopvermogen, linkerpoot.
“De schorsing van Kompany tegen Kazachstan is een groot verlies. Ik zou Vertonghen achteruit trekken, ook voor zijn spelinzicht, voetballend en coachend vermogen. Met Ajax was hij vorige week tegen AC Milan heel sterk. Als je hem koppelt aan Alderweireld kan je ook daar terugvallen op clubautomatismen. Lombaerts is een andere mogelijkheid. Het beste centrale duo is Kompany-Vertonghen. Maar je moet natuurlijk ook niet álles omgooien.”
Middenveld
Tegen Duitsland en Turkije speelde België centraal op het middenveld met Timmy Simons, Jan Vertonghen en Marouane Fellaini, drie spelers met in de eerste plaats toch verdedigende kwaliteiten. Is er achter Romelu Lukaku geen nood aan een ander type, een offensieve middenvelder of een hangende spits?
“Je moet in elk geval winnen, want als je nu nog eens punten laat liggen, zal het er héél slecht uitzien”, zegt Franky Van der Elst, 86-voudig international die met de Rode Duivels op vier WK’s aanwezig was. “Vanuit een goede organisatie zal je toch moeten dúrven, van in het begin tonen dat je gekomen bent om te winnen. Zo zal het volgens mij moeten gebeuren. Want afwachten, een beetje speculeren, is na twee nederlagen te riskant. Natuurlijk hoef je niet als gekken naar voren te lopen, maar je zult toch initiatief moeten nemen en echt voor de drie punten gaan.
“De aanpassing die ik zou overwegen, is: Fellaini voor de verdediging naast Vertonghen posteren en hem van daaruit de aanval laten steunen; hem naar voren laten gaan in plaats van hem op een offensieve positie te zetten. Dat kan hij heel goed, met zijn gestalte, zijn kracht en zijn enorm loopvermogen. Voor hen, op positie tien, heb je dan de keuze tussen iemand die balvast en creatief is en openingen kan creëren zoals Hazard of een tweede spits die terugzakt bij balverlies zoals Vossen dat bij Genk doet. Ik verkies daar Vossen boven Sonck, omdat hij wat beweeglijker is, over een groter volume beschikt en ook behoorlijk meevoetbalt. Iemand die gemakkelijk een goal maakt, kan je altijd gebruiken, maar als je Sonck oproept, is dat meer om hem in te brengen, vind ik. Met Ogunjimi, Mertens en El Ghanassy koos Georges Leekens voor jeugd, volume en mobiliteit en voor types van wie hij verwacht dat ze op kunstgras een meerwaarde kunnen bieden. Mertens en El Ghanassy zijn flankspelers met een actie en een voorzet die je ook achter de hand kunt houden om in de loop van de wedstrijd eens iets anders te kunnen brengen. Het rendement van Mertens ligt wel hoger dan dat van El Ghanassy.
“Als je voor Vossen kiest in steun van Lukaku, dan zou Hazard de voetballende man op rechts kunnen zijn. Met Legear, die pas uit blessure komt, hou je ook daar nog een troef achter de hand; en met Van Damme op links, heb je evenwicht, denk ik. Als je té aanvallend start, kan je in de loop van de wedstrijd op offensief vlak niets extra’s meer doen. Er is ook nog het voetballende vermogen van Defour en Witsel, maar dat zijn toch meer centrale spelers. Ik denk dat Vertonghen daar zal blijven staan. Hij dwong in de vorige interlands zijn plaats af en beschikt toch ook over een goede lange pass. Als je Lombaerts centraal achterin zet, moet je Vertonghen niet per se achteruit trekken. Misschien is dat beter, want alleen al door de onbeschikbaarheid van Kompany, Vermaelen en Dembélékrijg je een fel gewijzigd elftal.”
Aanval
België scoorde alleen nog maar op stilstaande fasen, twee keer via centrale verdediger Daniel Van Buyten. Hoe komt dat?
“Er stond ook nog niet veel scorend vermogen op het veld”, zegt Erwin Vandenbergh, ex-international en gewezen Europees topschutter. “Bovendien is Lukaku nog maar zeventien en miste hij een groot deel van de voorbereiding wegens een blessure. Ik weet uit ervaring dat het dan een half seizoen duurt voor je weer op je beste niveau bent. Tegen Duitsland en Turkije weet je dat je geen vijf kansen zult krijgen. Die ene bal moet binnen en daar is torinstinct voor nodig. Is dat er niet, dan scoor je moeilijk.
“Ik was verwonderd dat Vossen, de Belgische topschutter die vol vertrouwen zit en blindelings scoort, tegen Duitsland maar helemaal op het einde mocht invallen en tegen Turkije zelfs helemaal niet inkwam. In plaats van hem vroeger in te brengen, werd Fellaini nog dieper geschoven. Die werkt en bikkelt ook daar wel, maar balvastheid, finesse en een laatste pass heeft hij niet in de voet. Tegen Kazachstan moeten we daar misschien wel iemand anders brengen.
“Ik had Sonck geselecteerd, want met zijn ervaring en opportunisme vind ik dat hij in de centrale as nog belangrijk kan zijn voor de in het offensieve compartiment toch jonge Rode Duivels. Met het trio Lukaku-Vossen-Sonck beschik je dan over drie spelers met een groot scorend vermogen. Daarvan zou ik er zeker twee opstellen. De rest van de ploeg zou ik aan hen aanpassen. Het zijn jongens die met centers van op de flank bediend moeten worden, maar in de voorgaande wedstrijden kwam er amper een voorzet van de zijkant. Dembélé speelde goed tot aan de zestien meter, maar wat was het rendement? Nul. We mogen niet vergeten: het enige dat telt, is punten halen. Ik stelde vast dat de flankspelers met de bal aan de voet vaak naar binnen in de trechter kwamen gelopen en dat er weinig of niets gebeurde in de zone van de waarheid.”
De vraag is: hoe is het met de fysieke capaciteit van Wesley Sonck gesteld, had hij voor de Rode Duivels nog belangrijk kunnen zijn?
“Of hij op dat niveau negentig minuten aankan, weet ik niet, maar fysiek staat hij er in elk geval beter voor dan ik hem de voorbije jaren soms heb gezien”, zegt Aimé Anthuenis, die dit seizoen voor zijn ontslag bij Lierse enkele weken zijn trainer was. “Hij werkte individueel heel hard bij Lieven Maesschalck. En je weet: hij wil iedereen van antwoord dienen, Club Brugge, iederéén in België eigenlijk een beetje. Hij trapt precies, kopt goed en scoort gemakkelijk. Bij mij destijds speelde hij daarom altijd. De keuze van Leekens voor Ogunjimi is er een voor snelheid, beweeglijkheid en diepgang.
“Als Dembélé fit is, zou ik altijd voor hem kiezen als tweede spits. Achter iemand die heel diep speelt, zoals Lukaku, zou ik hem een vrije rol geven zodat hij tussen de verdediging en het middenveld aanspeelbaar kan zijn. Om Lukaku niet te isoleren als Dembélé inzakt, is er snelheid op de flank nodig. Wel, voor mij is Sonck de perfecte vervanger voor Dembélé. Je kunt ook met hem op de bank beginnen en bij de rust kijken hoe de zaken ervoor staan, maar ik zou hem in elk geval gebruiken rond Lukaku. Dat is de rol die hij het liefst speelt. Sonck is heel leep, redelijk balvast op het middenveld, hij kan wat rust brengen, in één tijd spelen en ook eens wat ritme in een match brengen. Als hij afhaakt, is hij nuttig in de offensieve omschakeling. Je moet hem wel hoog houden, ik bedoel: op de helft van de tegenstander en zorgen dat hij daar veel aan de zestien komt, want hij weet zijn schoten uitstekend te kadreren en met hem ben je nóg gevaarlijker op stilstaande fasen. Zijn sterkste punt is niet zijn defensieve omschakeling, maar als je er niet nog zo twee hebt, is dat op te vangen. Sonck is iets balvaster en uiteraard meer ervaren dan Vossen, maar Vossen is natuurlijk ook verdedigbaar. Als je hem erin zet en hij draait er twee binnen, dan deed je het als trainer uitstekend.”
door christian vandenabeele
De Rode Duivels moeten in Kazachtstan van in het begin tonen dat ze gekomen zijn om te winnen.Franky Van der Elst
