Wereldkampioen Italië vertrekt net niet als underdog naar het WK. Voorbeschouwing en gesprek met ex-bondscoach Arrigo Sacchi.

Vier jaar geleden vertrok de Italiaanse selectie te midden van de tumultueuze schandaalsfeer van het net één maand eerder uitgebroken voetbalschandaal Calciopoli naar Duitsland. Onduidelijk was toen welke spelers (het aandeel van Juventusspelers in de selectie was toen net als nu groot) daar eventueel bij betrokken konden zijn, en of de positie van bondscoach Marcello Lippi in gevaar kwam omdat zijn zoon werkte in een managementgroep (GEA) waarvan de rol in dat schandaal op dat moment niet duidelijk was.

In die vijandige sfeer klitte Italië als een hecht blok aaneen, tijdens de voorbereidende interlands speelde de Squadra gerenommeerde tegenstanders op een hoopje, en in Berlijn werden de Italianen voor de vierde keer wereldkampioen. Het verschil tussen toen en nu is dat de ploeg vier jaar geleden veel sterker was. De dragende spelers waren in Duitsland op hun top, nu zijn ze op hun retour. De club die de meeste internationals aflevert – Juventus – kende een dramatisch seizoen en eindigde pas als zevende. Net voor de afreis staat Italië sceptisch tegenover zijn WK-gangers.

Bondscoach Lippi, die opnieuw in functie trad na het rampzalige EK 2008, deelt dat scepticisme niet. De Toscaan, die na het WK stopt, meent dat hij opnieuw de rangen kan sluiten. Lippi is op zijn best als hij een hecht team kan smeden en de leden ervan kan overtuigen dat de buitenwereld slecht en vijandig is. Punt is dat zijn leiders op het veld op leeftijd zijn gekomen: kapitein Fabio Cannavaro is 37 en Gennaro Gattuso (32) heeft na een seizoen vol kommer en kwel zijn selectie vooral te danken aan zijn kwaliteiten als teamspeler. De mannen die de ploeg moeten dragen, zijn AndreaPirlo (31) en Daniele De Rossi (26). De vraag is wie het loopwerk op de flanken gaat doen, nu rechtsback Gianluca Zambrotta eveneens een dramatisch seizoen afwerkte en linksback Fabio Grosso, een van de ontdekkingen van het afgelopen WK, zo slecht speelde dat Lippi het niet kon maken om hem te selecteren. En wie gaat voorin de goals maken, nu Luca Toni en Francesco Totti er niet bij zijn? Totti, door Lippi hoog ingeschat, was er graag bij geweest en had ondanks een pechjaar vol blessures nog iets kunnen betekenen in de slotfase van een wedstrijd. Het punt is dat Lippi weet dat Totti zich niet zou kunnen verzoenen met een rol op de bank.

Na het WK heeft de Squadra alvast een nieuwe trainer: Cesare Prandelli, de afgelopen vijf jaar aan de slag bij Fiorentina en alom gerespecteerd. Voor het geval de deal met Prandelli niet was gelukt, had men bij de bond al aan een alternatief gedacht, in de persoon van oud-bondscoach Arrigo Sacchi. Tegenwoordig is die als columnist bij de Gazzetta dello Sport nog altijd enorm gewaardeerd om zijn voetbalvisie die enigszins afwijkt van die van de gemiddelde Italiaanse voetbalautoriteit. Mild kritisch laat hij zich uit over de kwaliteit van het vertoonde spel, en genuanceerd ontgoocheld over de verroeste gewoontes die het Italiaanse voetbal de laatste jaren achteruit gooien op de internationale ladder.

Bijna had dit blad zonder het te weten een exclusief interview met de toekomstige Italiaanse bondscoach. De afspraak was vastgelegd voor Sacchi’s naam opdook. “Ik weet niet of ze aan mij gedacht hebben, ik heb in elk geval van niemand iets gehoord”, zegt Sacchi zelf.

Gemakkelijke groep

Wat verwacht u van Italië op dit WK?

Arrigo Sacchi: “Italië biedt zich niet op zijn best aan, maar de geschiedenis leert dat de ploeg erin slaagt op belangrijke momenten altijd het beste van zichzelf te brengen. Daarom geloof ik dat Italië zich ook deze keer goed door het toernooi zal werken, al durf ik niet te voorspellen waar ze zullen eindigen.”

Wat bevalt u aan deze ploeg, en wat niet?

“Dat vind ik een moeilijk te beantwoorden vraag. Dit is een elftal dat zich altijd strijdbaar heeft opgesteld, dat geconcentreerd, moedig en goed georganiseerd zijn campagne heeft afgewerkt. Dit Italië heeft niet altijd mooi voetbal gespeeld, maar wel altijd zijn huiswerk goed gemaakt.”

Wat is het verschil tussen dit Italië en de ploeg die vier jaar geleden wereldkampioen werd?

“De spelers van vier jaar geleden zijn nu vier jaar ouder, en sindsdien hebben zich aan de top weinig nieuwe spelers gemeld die in staat zijn gebleken de oudgedienden te vervangen. Maar ook vier jaar geleden was Italië geen favoriet, en toch werd het wereldkampioen.”

Het moet in de eerste ronde eerst langs Paraguay, Slowakije en Nieuw-Zeeland. Is dat een gemakkelijke of, net omdat het gemakkelijk lijkt, een gevaarlijke groep?

“Dit is een makkelijke en haalbare groep. Alles hangt van Italië zelf af. Als het goed van start gaat, kan het ver raken. Op voorwaarde dat het de tegenstanders in die niet zo moeilijke groep niet gaat onderschatten.”

Vaak maakt Italië na een goed WK een minder WK door. In 1986 stelde het teleur, nadat het vier jaar eerder wereldkampioen werd. In 1998 ging het er in de kwartfinales uit, na een tweede plaats vier jaar eerder. Dat ziet er dus niet goed uit …

“Met cijfers kan je alles aantonen. Die redenering klopt niet altijd. In 1990 werd Italië derde, in 1994 – ik kan het weten, want ik was toen bondscoach – tweede.”

Wie moet nu de kar trekken?

“Ongeveer dezelfden die dat vier jaar geleden deden: Buffon, Cannavaro, De Rossi, Pirlo. Dat zijn de sterkhouders. Er zijn nieuwe namen bij de huidige selectie, maar niemand van hen heeft zich zo ontwikkeld dat hij onmisbaar is of al als een dragende speler beschouwd kan worden.”

Er was veel te doen omtrent de niet-selectie van talenten als Balotelli en Cassano.

“Dat de bondscoach ze niet opgeroepen heeft, zegt al veel. Balotelli en Cassano hebben veel talent, maar hebben het ook binnen hun eigen ploeg niet altijd makkelijk gehad. Balotelli is nog maar negentien, hij mist nog maturiteit, evenwicht en continuïteit in zijn prestaties, die hij – hopelijk voor hem – de komende jaren wel zal krijgen.”

Had Cassano niet het genie kunnen brengen dat in uw tijd Roberto Baggio de ploeg bijbracht?

“Met alle respect voor Cassano: een Baggio is hij nog niet. Hij heeft goeie dingen getoond, en minder goeie dingen. Ook bij Sampdoria kwam hij een tijdlang niet aan de bak. Het is een speler die niet of nog niet in staat is om continuïteit in zijn prestaties te stoppen en functioneel te zijn met de spelers rondom hem. Hij heeft niet alleen kwaliteiten, maar ook gebreken die hem parten spelen.”

Wat had Baggio meer dan Cassano?

“Klasse.”

Andere sterkhouders van vier jaar geleden zijn er niet bij. Hadden Totti, Toni of Nesta in deze selectie nog iets kunnen betekenen?

“Een Totti in goeie vorm wel, maar hij heeft weinig gespeeld, was heel het seizoen geblesseerd. Toni heeft een echt rotjaar achter de rug. Nesta ( die in 2007 stopte met de nationale ploeg, nvdr) is een groot verlies. Italië zal zijn ervaring en zijn persoonlijkheid missen.”

Zijn er voor u verrassingen in de selectie?

“Nee. Die beantwoordt aan wat er te zien was in de competitie, en aan de normen en waarden waar Lippi aan houdt. Ik moet zeggen dat het Italiaanse voetbal de laatste jaren weinig goeie jonge talenten heeft voortgebracht. Kampioen Inter bijvoorbeeld heeft geen Italianen in de basis. Balotelli en Santon hebben weinig gespeeld het afgelopen seizoen. Er zijn interessante jonge spelers, maar we krijgen ze niet te zien en zij krijgen niet de kans om zich op het hoogste niveau te ontwikkelen. Over het algemeen verkiezen de Italiaanse clubs ervaren spelers boven jong talent.”

Wat vindt u de sterkte van Marcello Lippi als bondscoach?

“Hij is een bekwame trainer, met persoonlijkheid en duidelijke ideeën. Met hem is Italië in goeie handen.”

Polemiek

Wat heeft het gewonnen WK van 2006 de afgelopen jaren veranderd in het Italiaanse voetbal?

“Weinig of niets. Naast al wat verkeerd liep, had een belabberde prestatie van het Italiaanse team op dat WK de zaak helemaal kapotgemaakt. Het WK heeft het imago van het Italiaanse voetbal nog enigszins gered, maar de winst in Berlijn heeft het Italiaanse voetbal niet gesaneerd. Integendeel. De problemen die er waren, zijn er nog steeds. Dat heeft me ontgoocheld. Een aantal zaken blijft het voetbal in Italië verzieken: er is zo veel geweld, zo veel polemiek, zo veel haat. Allemaal dingen die niet helpen om het goed te doen of om je te verbeteren, ook niet op technisch vlak. Het voetbal is er niet mooier op geworden, of niet beter van kwaliteit.”

Voor het afgelopen seizoen klaagde u dat ook al eens aan en hoopte u op beterschap. Dat is er niet gekomen?

“Nee. Het geweld is nog toegenomen, de sfeer rond het voetbal was nog meer gespannen dan tevoren. In zulke omstandigheden is het moeilijk om het spel zelf beter te maken.”

Dit jaar werd een recordaantal trainers ontslagen in eerste klasse.

“Geloof niet dat ze allemaal slecht waren. We hebben goeie trainers, maar ze bevinden zich in een werkomgeving die hen niet toelaat goed werk te leveren.”

Dat klinkt weinig hoopvol.

“Ik blijf hopen dat op een dag een aantal mensen zal begrijpen dat we het anders moeten aanpakken.”

Wat heeft Mourinho het Italiaanse voetbal bijgebracht?

“Zijn persoonlijkheid. Hij heeft Inter sterker gemaakt, beter laten voetballen en betere resultaten laten behalen. Hij heeft een andere interpretatie en een andere benadering gebracht. En hij heeft Inter afgelopen seizoen veel beter laten voetballen dan het jaar voordien.”

Wat verwacht u van de nieuwe bondscoach, Cesare Prandelli?

“Een bondscoach oogst wat de competitie hem geeft. Hij moet hopen dat hij de betere spelers in goeie vorm in handen krijgt, en dat hij hen in de weinige tijd dat hij hen tot zijn beschikking krijgt ervan kan overtuigen het voetbal te brengen dat hij in gedachten heeft. In korte tijd kan je als bondscoach de mentaliteit of de speelwijze van je internationals niet veranderen. Je blijft afhankelijk van wat de competitie je geeft.

“Ik hoop dat de clubleiders competenter worden, de tifosi en de pers geduldiger. Pas dan kan je betere resultaten bereiken.”

Is de impact van pers en publieke opinie volgens u belangrijker dan de bekwaamheid van clubleiders?

“Allemaal samen bepalen ze of het voetbal vooruitgaat dan wel of de boel in brand vliegt.”

Naar welke andere ploegen op het WK kijkt u uit?

“Naar ploegen die goed en mooi voetballen. Wie op dat vlak veel progressie gemaakt hebben, zijn Spanje, Engeland en Brazilië. En let ook op Argentinië en Italië. Op topmomenten staan die er altijd. Een van die vijf zal het halen.”

Vaak stellen topspelers op een WK of EK teleur omdat ze moe zijn na een slopend seizoen. Verwacht u dat nu ook?

“De klimatologische omstandigheden zijn dit keer ideaal om goed te recupereren. Maar over het algemeen worden er in het topvoetbal te veel wedstrijden gespeeld.”

Wanneer zal u tevreden zijn na het WK?

“Als er goed gevoetbald wordt. Dat wordt niet makkelijk, omdat de belangen zo groot zijn, en omdat de uitkomst van een nationale ploeg nooit dezelfde kan zijn als van een club. Een nationale ploeg kan nooit zo goed of zo mooi voetballen als Barcelona of Manchester United, omdat er onvoldoende tijd is om te experimenteren.”

U hebt het geprobeerd.

“Dat klopt, maar het is me niet gelukt om even goed voetbal te brengen als ik met Milan kon. Het kan niet, weet ik nu. Er is geen tijd om daaraan te werken.”

door geert foutré

“Ik moet zeggen dat het Italiaanse voetbal de laatste jaren weinig goeie jonge talenten heeft voortgebracht.”

“Een bondscoach oogst wat de competitie hem geeft.”

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content