Na het WK is Duitsland uit een roes ontwaakt. Straks begint de Bundesliga weer. Met zes wereldkampioenen in zijn ploeg wil Pep Guardiola ook na het vertrek van Toni Kroos naar Real Madrid het spel van Bayern München verder verfijnen.

Een jaar geleden was het alsof de spelers van Bayern München na de komst van Pep Guardiola weer moesten leren voetballen. Na drie trofeeën onder Jupp Heynckes (kampioenschap, beker, Champions League) leek het erop dat de Spanjaard alle fundamenten die zijn voorganger metselde, afbrak om een nieuw gebouw op te trekken. Tijdens trainingssessies rende hij van de ene hoek naar de andere, als de bal te traag circuleerde, legde hij het spel stil, er werd herbegonnen, onderbroken, gecorrigeerd en weer herbegonnen. En Guardiola verkondigde zijn voetbalfilosofie: wie het spel door het midden domineert, die bepaalt de wedstrijd. En, zo doceerde hij ook op de toon van een universiteitsprofessor, je speelt het best niet met een pure spits, maar met een valse nummer negen die zich in het middenveld laat terugvallen om zo de verdedigers van de tegenpartij uit hun defensieve zone te lokken, waardoor er plots ruimte ontstaat. Die moest worden benut.

In voetbal, zo vervolgde Guardiola, gaat het om balbezit, om dominantie in het middenveld waar er altijd een meerderheid verworven moet worden, zodat er voldoende afspeelmogelijkheden zijn. Het is een credo dat bij de universele voetbalwijsheden hoort. Wedstrijden, zo herhaalt Guardiola voortdurend, win je met een man meer in het middenveld. Geen zin die in het trainingscentrum langs de Säbener Strasse al zo veel is uitgesproken als deze. De Spaanse coach wil offensief en balgeoriënteerd voetballen, het moet allemaal sneller, preciezer en efficiënter. In al die spelonderdelen, in al die facetten, wil hij dit seizoen met Bayern München weer een stap vooruitzetten.

De juiste puzzel

Het vertrek van Toni Kroos naar Real Madrid zal het raderwerk niet verstoren. Sterker zelfs: zonder de middenvelder is Bayern flexibeler geworden. Kroos werd, meer door de bestuursleden dan door Guardiola zelf, een gebrek aan leiderschap aangewreven. En de oplossing om hem te vervangen komt wellicht uit eigen gelederen: Guardiola speelt met de gedachte om de Oostenrijkse linksachter David Alaba in het middenveld te posteren. Tot een opmerkelijke wissel kwam het vorig jaar ook al toen rechtsachter Philipp Lahm plots een rang werd vooruitgeschoven. Alaba speelt tot eenieders tevredenheid al in de Oostenrijkse nationale ploeg in het middenveld en laat achter zich zeker geen leemte: Bayern trok de Spanjaard Juan Bernat van FC Valencia aan, een invaller vonden velen, maar Guardiola dacht toen al een stap verder.

Het is dat wat de trainer in zijn jacht naar perfectie voortdurend doet: de juiste puzzel zoeken en dat kan alleen als je experimenteert. Dat laatste doet hij geregeld. Soms zelfs op onverwachte momenten. Eind vorig seizoen in de bekerfinale tegen Borussia Dortmund bijvoorbeeld, toen Guardiola voor het eerst met drie verdedigers speelde, rechtsachter Rafinha links in het middenveld neerzette en Arjen Robben naar een centrale positie vooraan schoof. Het moest zijn idee om het spel op balbezit te verfijnen verder gestalte geven. De Spanjaard moest niet op de eliminatie van zijn land op het WK wachten om te weten dat het zo opgehemelde tiki-takaspel op zijn minst nieuwe varianten nodig heeft. Het belet hem overigens niet om Bayern met drie spelers en drie trainers nog altijd een Spaans gezicht te geven.

Lewandowski krijgt tijd

Iedere vier jaar worstelt Bayern na een WK met problemen. De vakantie van de internationals, die volgende maandag de trainingen hernemen, is kort geweest, te kort. Acht spelers waren tot het einde van het WK actief. Het is de vraag hoe zij een nieuw, belastend seizoen zullen doorkomen. Hoeveel tijd zal er nodig zijn om het ritme weer op te pikken? En dreigt er geen groot gevaar op blessures?

Het verleden toont dat Bayern na een WK minder presteert. In 2006 bijvoorbeeld eindigde de club pas op de vierde plaats, de toenmalige trainer Felix Magath mocht na deze teleurstellende campagne zijn koffers pakken. En vier jaar later, na het WK 2010, kwam Bayern niet verder dan de derde stek en verdween trainer Louis van Gaal in april 2011.

Maar met dat soort statistieken houden ze zich bij de Beierse grootmacht niet bezig. De ambities zijn groot, de periode van heerschappij moet worden voortgezet. Bayern wil er meteen staan als de Bundesliga op 22 augustus begint met een thuiswedstrijd tegen het VfL Wolfsburg van Kevin De Bruyne. En er zijn nog tal van zaken te verbeteren. De inpassing van de Poolse topschutter Robert Lewandowski bijvoorbeeld, die van concurrent Borussia Dortmund overkomt. Hij is de vervanger van de voortdurend ontevreden Kroaat Mario Mandzukic, die voor 22 miljoen euro naar Atlético Madrid overstapte. Maar Lewandowski is niet echt een valse nummer negen, eerder een koele afwerker, ook al is hij balvast, technisch goed en altijd aanspeelbaar. Het spel van Bayern zal van hem niettemin een omschakeling vragen. In afwachting daarvan neemt sportief directeur Matthias Sammer de druk weg. Hij liet al horen dat Lewandowski de tijd zal krijgen om zich te integreren.

De terugkeer van Badstuber

Het is de taak van de trainer om alles in elkaar te doen passen. Verbaasd waren velen toen Guardiola in de eerste vriendschappelijke wedstrijd van het seizoen de aanvoerdersband gaf aan verdediger Holger Badstuber. Die was negentien maanden out nadat hij zijn kruisbanden scheurde en vier keer werd geopereerd. Centraal achteraan was Badstuber een certitude. De 25-jarige verdediger speelde 30 interlands en maakte met de Duitse nationale ploeg het WK van 2010 in Zuid-Afrika mee. Dat hij nu weer helemaal fit is, geeft Guardiola meer keuze en meer mogelijkheden. En op Badstuber rekent hij. Om het zelfvertrouwen van de verdediger op te krikken zei hij dat de Duitser de beste voetballer is met wie hij ooit werkte. Terwijl de Spaanse coach in zijn carrière toch een hele sliert vedetten onder zijn hoede had. Onder wie Lionel Messi. Badstuber beter dan Messi? Guardiola moet het hebben gezegd in een vlaag van verstandsverbijstering.

De Spanjaard pleitte altijd al voor variatie en vindt een systeem veel meer een vangnet dan een starre tactiek. Het was een manier van denken die de spelers zich eigen moesten maken. Dat ontwikkelingsproces, zo zegt hij, moet dit seizoen worden voortgezet. Met spelers die een zware campagne achter de rug hebben, waardoor Guardiola zeker de eerste maanden geregeld zal roteren. Dat deed hij vorig seizoen ook en niet iedereen kon daarmee lachen. Vooral Thomas Müller en Mario Götze, die na zijn gouden doelpunt in de WK-finale tegen Argentinië een andere status verwierf, mokten daar vaak over.

Guardiola stoorde zich er geen moment aan. Hij heeft een weke stem maar een harde hand. En hij gaat zijn eigen weg. Wie herinnert zich nog dat ex-voorzitter Uli Hoeness bij dat rotatiesysteem enkele vraagtekens plaatste. Volgens hem heb je een ingespeeld team nodig en moet een coach de verschuivingen tot een minimum beperken. Zoals het seizoen daarvoor toen er onder Jupp Heynckes acht spelers altijd zeker waren van hun plaats. Guardiola hield met die opmerking geen rekening. En hij zag in iedere wedstrijd weer dat de vervangingen het rendement niet verstoorden. Zo hoort het volgens hem te zijn.

Eén voetballer van Bayern heeft alvast besloten zich niet meer te overbelasten: Philipp Lahm zette vorige week een punt achter zijn carrière als international. Op 30-jarige leeftijd. Evenveel als door zijn prestaties op het veld was de intelligente Lahm ook daarbuiten van groot belang. Als aanspreekpunt voor bondscoach Joachim Löw. Het heeft hem veel energie gekost. Nu wil Lahm zichzelf niet meer voorbijlopen. Hij zal meer tijd nemen voor zichzelf. En voor Bayern München.

DOOR JACQUES SYS – BEELDEN BELGAIMAGE

Het verleden toont dat Bayern na een WK minder presteert.