Maak kennis met de Franse voetbalwereld waarin de voormalige Anderlechtcoach zich tegenwoordig beweegt.

Bent u na vanavond een illusie armer, namelijk dat het behoud mogelijk is?” “Uw spelers leken wel te berusten in de nederlaag. Bent u het daarmee eens?”

“Hoe kunt u er nu nog in geloven?”

“Is het meest verontrustende niet dat uw ploeg erg onmachtig lijkt en dat er geen beterschap in zicht is?”

“Hoe kunt u een wedstrijd winnen als uw team amper drie kansen per wedstrijd creeert en er dan nog geen enkele van binnengaat?”

“Waar ontbreekt het uw team momenteel aan?”

Het gaat er ‘vrolijk’ aan toe in de catacomben van het Stade du Hainaut, thuishaven van Valenciennes. Elk van bovenstaande vragen kreeg Ariël Jacobs op zijn bord tijdens de persconferentie na de nederlaag tegen Lille (0-1). Een pijnlijke nederlaag voor Valenciennes, dat intussen zowat vast lijkt te zitten op de degradatieplaatsen. De komst van Jacobs deed de overlevingsdrang even opflakkeren – hij zit aan een gemiddelde van een punt per wedstrijd, terwijl zijn voorganger na een schamele 4 op 27 werd ontslagen – maar het blijft een enorme opgave. Hoe ervaar je een dergelijke uitdaging? Hoe ga je dag na dag om met een ploeg onder aan het klassement na drie landstitels in vier jaar met Anderlecht en Kopenhagen? Wat is het Jacobseffect in Valenciennes? En hoe gaat hij te werk? Een reportage.

Derby van het beton

De Franse media verwachtten bepaald niet veel van de derby tussen Lille en Valenciennes. Lille zit stevig in het wiel bij PSG en doet dat op geheel eigen wijze, zonder ooit spektakel te brengen. René Girard, de coach van Lille, bevestigt: “Men zegt weleens dat ik als speler een echte sloper was en dat ik mijn team nu op dezelfde manier laat spelen.” De Nigeriaanse doelman van Lille bleef ook tegen Valenciennes ongeslagen en stelde zijn record daardoor nog wat scherper. Vincent Enyeama slikte nu al 945 minuten geen doelpunt meer. Nooit eerder in de Ligue 1 kreeg een team in vijftien wedstrijden amper vier tegendoelpunten binnen. En aangezien Valenciennes sinds de komst van Jacobs ook vooral van een stevige defensieve organisatie uitgaat, verwachtte men een mistroostige derby. In de pers stond te lezen: ‘Lille en Valenciennes begrijpen als geen ander de noodzaak van een goede verdediging om hun doel te bereiken.’ Of nog: ‘De Belgische coach is ervan overtuigd dat zijn – tot voor kort speelse – ploeg enkel het behoud kan verzekeren door de duimschroeven flink aan te draaien.’ En ook: ‘Wacht er ons een wedstrijd zonder vonken en sterren? Wordt dit de derby van het beton? De fans kunnen zich in ieder geval maar beter niet aan een spektakelwedstrijd vol aanvallend voetbal verwachten.’

Dat bleek niet alleen op het veld, sommige spelers geven het ook gewoon grif toe. Een speler van Valenciennes zegt: “We hadden genoeg van onze situatie. Meneer Jacobs heeft ons hoofd leeggemaakt en de kaarten opnieuw verdeeld.” De Brusselaar legt uit dat hij de vragen van de media en de twijfels over het behoud wel begrijpt: “Toen de voorzitter van Valenciennes me contacteerde, heb ik het klassement eens goed bestudeerd. Ik kwam tot de conclusie dat het misschien geen mission impossible, maar wel een erg moeilijke opgave was. En dat zal het tot de laatste speeldag blijven. Er zijn vier of vijf ploegen die niet slechter of beter zijn. Het behoud verzekeren met Valenciennes zou net zo mooi zijn als de titel pakken met Anderlecht.”

Ariël Jacobs trof een gekwetste, bange spelersgroep aan – niet onlogisch gezien de desastreuze plaats in het klassement. “Zeven wedstrijden na elkaar zonder ook maar een punt te pakken, dat laat sporen na. Op zo’n moment heb je geen spelersgroep meer, maar een groep met 25 individuen. Jongens die in zichzelf gekeerd zijn en vooral zo onopgemerkt mogelijk willen blijven. Ik heb heel wat dingen horen waaien. Dat spelers te laat kwamen op training en op de verzorgingsmomenten bijvoorbeeld. Dat het sommige spelers aan de nodige discipline ontbrak. Dat is typisch voor teams die in de hoek zitten waar de klappen vallen.”

Kleine Belg

Ariël Jacobs heeft overigens een zeer concrete herinnering aan Valenciennes. Het was niet in het nieuwe Stade du Hainaut, maar wel in het legendarische Nungesser dat Jacobs zijn debuut maakte als coach van Anderlecht. Enkele dagen nadat hij het roer overnam van FrankieVercauteren speelde Jacobs met Anderlecht 3-3 gelijk in Valenciennes, dankzij doelpunten van CyrilThéréau, Nicolás Frutos en Mbo Mpenza. Dat was in 2007, een tijd waarin ook WalterBaseggio en Vadis Odjidja nog bij Anderlecht rondliepen. “Het spreekt voor zich dat geen haar op mijn hoofd er toen aan dacht dat ik hier ooit trainer zou zijn.”

“Als we aan het seizoen waren begonnen met Ariël Jacobs, zouden we niet staan waar we nu staan”, aldus Jean-Raymond Legrand, de voorzitter van Valenciennes. Nadat hij Daniel Sanchez had ontslagen, kreeg de voorzitter enkele tientallen cv’s toegestuurd. Toch nam Legrand zelf het initiatief om Jacobs te contacteren. “Het klopt dat trainers zich meestal zelf aanbieden, of dat laten doen door hun makelaar,” zegt Jacobs, “maar dat heb ik nooit nodig gehad. Men heeft mij altijd gevraagd en dat is uiteraard flatterend. In het geval van Valenciennes was het de voorzitter die me vroeg of we eens konden samenzitten. De voorzitter zei me dat hij een shortlist met vijf kandidaten had, maar dat ik zijn absolute nummer een was. Wanneer ik zo’n voorstel krijg, zet ik de voor- en nadelen altijd even op een rijtje. Het grootste minpunt was in deze natuurlijk de precaire positie in het klassement. Pluspunten waren het discours van de voorzitter, de ambitie van de club en de infrastructuur, zowel het stadion zelf als het trainingscentrum.”

In de artikels ten tijde van zijn aanstelling merken we enige scepsis en vooral veel vragen. “Ze vroegen zich ongetwijfeld af wat een kleine Belg in de Ligue 1 kwam doen”, aldus Ariël Jacobs. “Op zo’n moment voel je je een soort indringer die van heel nabij gevolgd gaat worden. Op zich niet abnormaal. Ik heb hetzelfde meegemaakt in Kopenhagen.”

Deens litteken

Kopenhagen, we hoeven de Deense hoofdstad niet eens zelf te vernoemen. Hoe kan een coach die een seizoen eerder zijn club nog naar de titel leidde, in het daaropvolgende seizoen na amper vijf wedstrijden ontslagen worden? De voormalige Anderlechtcoach zegt daarover in L’Equipe: “In juli was ik een god in Denemarken. Een maand later was ik niets meer. Een nietsnut.”

Twee elementen waren van belang in Jacobs’ ontslag. In maart 2013 wilde het bestuur van Kopenhagen zijn contract, dat nog liep tot juni 2015, verlengen. Tegelijkertijd werd de naam van Jacobs in de kranten naar voren geschoven als opvolger van Morten Olsen wanneer die ermee ophoudt als bondscoach van Denemarken in de zomer van 2014. Jacobs is duidelijk wanneer hij zegt dat hij onder geen beding wil verlengen. Om familiale redenen en omdat hij twijfels heeft bij de sportieve politiek van de club. Jacobs verwittigt zijn vrouw: “Als we dit seizoen de landstitel niet pakken of we beginnen slecht aan het seizoen, zal het feit dat ik mijn contract niet heb willen verlengen zich tegen mij keren.” En de tweede reden is dat het seizoensbegin met een 2 op 15 inderdaad niet goed was. Jacobs ligt buiten.

“Dat was een fameuze teleurstelling. Mijn discours tijdens de zomer was niet uitzonderlijk, maar alles wat ik zei, ging erin als zoete koek bij de Denen. Alles wat ik deed of zei vonden ze geweldig. Op 21 augustus bleef daar niets meer van over. Dat heeft me pijn gedaan, maar het leven gaat voort. Uiteindelijk is het anno 2013 allang niet abnormaal meer dat je ontslagen wordt. Twintig jaar geleden werd je echt gebrandmerkt als coach door een ontslag, gelijk een beest in het slachthuis. Mensen behandelden je als was je besmet met een of andere vieze ziekte. In deze tijd bekijkt men je raar als je nog nooit aan de deur bent gezet. Dan denkt men dat je onder de prijs werkt ofwel heel goede vriendjes met de voorzitter bent.”

Een Jacobs die ontploft

Na de uitschakeling in de Ligabeker tegen Troyes kregen de Franse media voor het eerst enkele straffe uitspraken van Jacobs te horen: “Ik ben oprecht geschokt. In die mate dat zelfs excuses aan de fans in deze niet volstaan. (…) Ik denk dat men mij nog nooit zo woedend heeft gekregen als daarnet tijdens de rust. (…) Spelers die hun truitje willen natmaken voor Valenciennes zullen van mij de voorkeur krijgen op hen die zich heuse sterren wanen. (…) Het is dat het reglement het niet toelaat, want ik had wel zeven of acht spelers kunnen wisselen bij de rust.”

Jacobs komt nog even terug op die frustrerende avond. “We waren werkelijk nergens. Er was zelfs geen sprake van een wedstrijd. Ik ben bij mijn aantreden nochtans duidelijk geweest tegen mijn spelers: ‘Dat jullie onderaan staan, betekent dat het jullie aan bepaalde kwaliteiten ontbreekt. Valenciennes is PSG of Monaco niet, maar jullie kunnen dat compenseren door jullie truitje nat te maken. Doen jullie ook dat niet, dan blijft er niets meer over.’ France Football had het over ‘een irritant team dat de ene week vliegt en de andere week strompelt, een team waarin niemand zijn plaats nog kent’. Spelers hebben het dan weer over de kille sfeer in het nieuwe stadion, die in schril contrast staat met de ziel van het oude Nungesser. “Het is niet het moment om excuses te zoeken”, vindt Jacobs. “Als ze nog in het oude stadion zouden spelen, zouden ze na een wedstrijd in Parijs of Lyon misschien zeggen: ‘Kijk eens in wat voor omstandigheden wij moeten werken in vergelijking met onze concurrenten.’ Ik wil dat de spelers zich bewust worden van de omstandigheden. Het bestuur beseft hoe ernstig de situatie is en ik verwacht van de spelers hetzelfde. Bijna de helft van de kern is of bijna einde contract of geleend van een andere club. Dat zijn van die details die mij bezighouden. Die jongens weten immers niet waar ze volgend seizoen zullen spelen en hebben er dus – meer dan wie ook – alle belang bij dat dit seizoen goed afloopt.”

DOOR PIERRE DANVOYE

“Het behoud verzekeren met Valenciennes zou net zo mooi zijn als de titel pakken met Anderlecht.”

Ariël Jacobs

“In juli was ik een god in Denemarken. Een maand later was ik niets meer. Een nietsnut.”

Ariël Jacobs

“Als we aan het seizoen waren begonnen met Ariël Jacobs, zouden we niet staan waar we nu staan.”

Jean-Raymond Legrand, voorzitter Valenciennes

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content