Te midden van de vulkanen en in de nabijheid van de poolcirkel trapte Standard zijn Europese seizoen op gang. Sport/Voetbalmagazine was erbij.
Geen nachten, een zonsondergang die wel vier uur lang duurt – en dan verdwijnt de zon nog niet eens helemaal – tien graden en vooral veel regen. Standard maakte in volle zomer kennis met de natuurfenomenen aan de rand van Europa. Welkom in IJsland, het land dat drie keer zo groot is als België, maar wel amper 300.000 inwoners telt. Het is daar dat een Belgisch team de eerste Europese confrontatie van het seizoen 2013/14 aangaat. Tussen het vuur en het ijs, in het land van de saga’s, het literaire genre dat in de twaalfde eeuw voor het eerst aan papier werd toevertrouwd en waarin de belangrijkste verhalen uit de Middeleeuwen werden neergepend. De meest bekende spreken tot de verbeelding: de Njálssaga, de Laxdælasaga en de Völsungasaga. Wie weet dat er na een paar jaar wel een IJslandse saga aan Standard wordt gewijd: dat kleine rode volkje dat na een bewogen tussenseizoen, waarin de op titels beluste supporters de voorzitter op de korrel namen, naar Reykjavik afreisde om zich te meten met de lokale machthebber, KR Reykjavik.
Duchâtelet slaat weer toe
De Standardsaga begint in de vertrekhal van de Luikse luchthaven. Tussen de ochtendlijke koffie en het inchecken door maakt Roland Duchâtelet – die niet mee naar IJsland afreist wegens ziekte – een opgemerkt optreden. De Standardvoorzitter is aanwezig om zijn spelers te groeten en de pers toe te spreken na twee weken stilzwijgen. Door het contract van de belangrijkste spelers te verlengen en door aan te kondigen dat hij wil opstappen als er een overnemer gevonden wordt, wist hij de gemoederen te bedaren. Na het perspraatje is er zelfs tijd voor een paar vragen en die beantwoordt de voorzitter van de Rouches rustig en vriendelijk. Hij bevestigt ook het voornemen dat hij twee weken eerder al aankondigde. “Zodra mijn gasten zich niet meer veilig kunnen voelen, houdt het op. Voor mij is voetbal een gezellig feest, een plek ook waar alle leeftijden en culturen samenkomen en waar je met het gezin naartoe moet kunnen. Wat dat betreft, verschil ik blijkbaar van mening met de heren Smal en Stevens. Met spandoeken heb ik nooit een probleem gehad, maar met geweld wel. De breuk is dan ook erg diep en definitief. Ik heb nog andere dingen in mijn leven dan Standard. Jammer genoeg voor hen.”
Duchâtelet is ook niet verrast dat de contractverlengingen en de transfers niet alle supporters overtuigd hebben. “Al wie tegen me is, zegt dat ik gek ben en dat die contractverlengingen te veel geld kosten. Dat zijn evenwel dezelfde mensen die me eerder verweten dat ik niet ambitieus genoeg was en me zelfs ronduit gierig opstelde tijdens de contractbesprekingen. Het is het een of het ander natuurlijk. Wat ik ook doe, die mensen zullen altijd tegen mij blijven. Wat hen betreft, ben ik een slechte mens. Zij blijven hun logica trouw en ik trek me er niet te veel van aan. Ik merk gelukkig dat er ook een aantal mensen zijn die snappen waar ik mee bezig ben. Die tegenstanders zullen mijn manier van werken dan ook hoegenaamd niet beïnvloeden. Het enige probleem was dat het extra moeilijk bleek om het contract van bepaalde spelers te verlengen, want de makelaars hebben handig ingespeeld op de hele heisa.”
Schijnbaar eerlijke en zelfs enigszins ontroerende woorden, maar de uitlatingen zijn ook slecht getimed en gooien nog wat meer olie op het vuur, net nu de rust een beetje teruggekeerd leek… Duchâtelet gaf overigens ook een extra woordje uitleg over de redenering achter de contractverlengingen. Voor hem zijn er spelers zoals Kanu en Jelle VanDamme, die hij een beter contract gaf omdat hij wil dat ze nog lang bij de club blijven, en er zijn spelers zoals Imoh Ezekiel, Michy Batshuayi en William Vainqueur, die hij een verbeterd contract gaf omdat hij hen later dan voor nog meer geld kan verkopen.
Vier uur vliegen later ontdekken spelers, sponsors en meegereisde journalisten Keflavik, een stadje op veertig kilometer van de IJslandse hoofdstad. De weg ernaartoe slingert tussen gigantische lavavelden, zo ver je maar kunt zien. Het moge duidelijk zijn dat IJsland het land van de vulkanen is. In dertig kilometer omtrek is er amper een huis te zien. Het wekt dan ook amper verbazing dat er voor menige Apollomissie in IJsland wordt getraind. De maan zal er niet veel minder bevolkt uitzien dan deze regio.
Skiën, bowlen en… pianospelen
Reykjavik is een kleine stad die naar verluidt in het weekend in een van de grootste partysteden van heel Europa wordt omgetoverd. Op weekdagen heerst er evenwel een haast sacrale stilte. Dat kan moeilijk anders als je weet dat het in de jaren negentig absoluut notdone was om tijdens de week alcohol te nuttigen – bier werd in IJsland zelfs pas in 1989 gelegaliseerd. Het krioelt er wel van de backpackers. Het is natuurlijk volop toeristisch seizoen en de devaluatie van de IJslandse kroon met 25 procent heeft voor een extra toeristische boom gezorgd.
De spelers, onder leiding van delegatieleider Jean-François de Sart (bij afwezigheid van voorzitter Duchâtelet), logeren een beetje buiten het centrum en hebben de tijd niet om de schoonheid van IJsland te ontdekken. Ze trekken naar het kleine stadion van Reykjavik voor een training. En met klein bedoelen we ook echt klein. Er is maar één tribune te vinden, met daarop als hoofdsponsor de naam van een bank. Het doet denken aan de doorsnee Belgische derdeklasser, met dat verschil dat de IJslandse infrastructuur iets nieuwer is. Het vorige stadion moest niet zo lang geleden immers plaatsmaken voor… een bibliotheek. Op de parking zien we een jonge kerel twee zones afbakenen met kegels. Diezelfde jongen zal een dag later op de bank zitten in het Europese treffen tegen Standard. Of hoe charmant het er in de eerste ronde van de Europa League aan toe kan gaan.
“KR is nogal afhankelijk van mij en mijn broer”, vat Jonas Kristinsson, broer van de trainer en ex-Lokerenspeler Runar Kristinsson samen. KR Reykjavik is minder bekend dan Valur en Hafnarfjördur, maar is wel de oudste (1899) en meest succesvolle club van IJsland. De vijf sterren op hun shirt staan symbool voor de 25 landstitels die KR al behaalde.
“Onze eerste Europese wedstrijd dateert van 1964 en dat was er eentje tegen Liverpool”, weet Jonas Kristinsson. “Sindsdien hebben we een speciale band met de Reds.” Aanvankelijk was KR Reykjavik enkel een voetbalclub, maar intussen groeide de club uit tot een heuse omnisportclub waar je ook kan basketballen, handballen, skiën, tafeltennissen, bowlen en zelfs pianospelen. Het is de pianozaal die op de avond van de wedstrijd snel even verbouwd wordt tot een perszaal om later dienst te doen als plaats voor de sponsors en vips van Standard. In het secretariaat van de club is een kleine vitrine met enkele sjaals, drinkbekers en paraplu’s te vinden. Ziedaar de IJslandse merchandising. Voetbal big business? Daar zijn we hier duidelijk ver van verwijderd. De spelers van KR Reykjavik zijn stuk voor stuk amateurs met een job. Het team dat Standard partij gaf, bestaat uit een ingenieur, een uitbater van een viswinkel, twee bankbedienden, een staatsambtenaar en een paar studenten. Op de persconferentie van Kristinsson is geen IJslandse journalist te bespeuren. “Zijn er in IJsland geen sportjournalisten?”, wil een collega weten. “Jawel,” lacht Kristinsson, “maar ze bellen me liever even op dan de moeite te doen om tot hier te komen.”
Beleg je eigen hamburger
Donderdag regent het een hele dag pijpenstelen. Vips en sponsors regenen helemaal uit tijdens hun excursie. Aan de vooravond was er de boottocht richting de walvissen en donderdag werd de Blue Lagoon aangedaan. Bij elke Europese trip van de Rouches ontspint zich hetzelfde scenario: commercieel directeur Bob Claes vertroetelt de sponsors en wisselt een tocht in het zog van het team af met een excursie. In de Europese campagne van 2012/13 werden de sponsors in Kopenhagen rondgevaren door de stad en werden ze ontvangen door de ambassadeur. In Hannover was er het bezoek aan een kasteel en aan de Volkswagenfabriek. In Krakau stonden een bezoek aan de zoutmijnen en een gidstocht door het oude deel van de stad op het programma. Die excursies zijn ideale gelegenheden voor firmabonzen om elkaar op een andere manier te leren kennen en nuttige contacten te leggen. “Dit is de eerste keer dat ik een Europese wedstrijd van Standard meemaak”, legt BrunoVenanzi, medeoprichter van Lampiris (dat sinds drie jaar een loge in Sclessin heeft) uit. “Ik kwam deze keer mee omdat IJsland een land is dat me persoonlijk boeit en ook voor iemand uit de sector waarin ik werk interessant is. IJsland teert voor 99 procent op hernieuwbare energie en ik hoop dan ook dat ik op deze trip een aantal collega’s uit de sector op een andere manier leer kennen.”
Toch trok deze trip geen massa sponsors. Amper twintig vips en sponsors waren aanwezig, terwijl er gewoonlijk toch makkelijk het dubbele mee op Europese tour gaat. Is Standard niet populair meer? Daar ligt het volgens Bob Claes niet aan. “Dat dit Europese treffen in juli plaatsvindt wanneer veel mensen op vakantie zijn en dat we nog maar een week weten welke tegenstander we zouden treffen, speelde niet bepaald in ons voordeel.” Omdat er een Noord-Ierse of een IJslandse tegenstander uit de urne zou komen, bezocht eventmanagerSacha Feytongs zowel Belfast als Reykjavik om hotels, excursies en restaurants te boeken. “In IJsland deed ik maar liefst achttien hotels aan. Het is niet makkelijk om in deze periode een hotel te vinden voor de spelers en een ander hotel voor de genodigden. Vandaar ook dat we meteen na de wedstrijd naar België terugkeren”, zegt Feytongs.
Een uur voor aanvang van de wedstrijd is er nog geen supporter te bespeuren in het stadion van KR Reykjavik met een capaciteit van 1500 man. Het terrein staat zogoed als blank – wat de combinaties logischerwijze niet ten goede komt – en de barbecues worden met de rust in zicht aangestoken. Je krijgt hier evenwel alleen een hamburger geserveerd. Salade, tomaten en saus moet je er naar eigen goeddunken maar opleggen. Kortom, het gaat er lekker familiaal aan toe en we ontmoeten dan ook al snel een groepje jongeren dat twee weken lang door IJsland trekt. Vlak voor hun vertrek zagen ze dat Standard het plaatselijke Reykjavik partij moest geven en dus kochten ze nog snel tickets. Ze zijn twee dagen later nog steeds vol lof over de ontvangst in het stadion.
Vlak voor de wedstrijd op gang wordt gefloten, is het stadion helemaal volgelopen en worden de fans van Reykjavik door een simpel lint van de dertig Standardsupporters gescheiden. De hymne van KR weerklinkt en het volledige stadion zingt mee. Veertig minuten later schalt dezelfde hymne door de speakers omdat KR de score heeft geopend. Standard speelt slecht en geeft veel kansen weg aan een nochtans zwakke tegenstander. In de tweede helft steken de Rouches een tandje bij en klaren ze de klus door nog drie keer te scoren. Toch eindigt de avond in mineur: Vainqueur moet naar de kant en blijkt vijf weken out. Geoffrey Mujangi Bia kreeg de voorkeur op Frédéric Bulot en deed het zo goed dat hij wel eens aan het seizoen zou kunnen beginnen als basisspeler.
Laurent Ciman zat zijn ongeduld te verbijten op de bank en keek toe hoe zijn vervanger, Dino Arslanagic, het deed. Guy Luzon weigert na de wedstrijd die keuze toe te lichten. “Dit was een louter sportieve keuze”, houdt de coach het kort. Een gemiste kans voor Luzon die de sympathie van de fans en de volgers had kunnen winnen door een iets uitgebreidere motivatie voor die keuze te geven. “Ik hoef alleen aan de spelers een uitleg te geven. Zij moeten de motivering van die keuze niet in de krant lezen”, gaf de Standardtrainer nog mee. Ciman vernam dus alvast niets via de pers. Ons lijkt het dat Luzon voor Arslanagic koos voor zijn gestalte en power tegen een fysiek sterke tegenstander die vaak de lange bal hanteert.
Meteen na afloop van de wedstrijd keert iedereen terug naar de luchthaven. Na een vlucht van vier uur heet de Belgische zon ons warm welkom. Het is nog maar zes uur ’s ochtends, maar het is al een stuk warmer dan in Reykjavik.
DOOR STÉPHANE VANDE VELDE IN REYKJAVIK – BEELDEN: IMAGEGLOBE
“De breuk is erg diep en definitief. Ik heb nog andere dingen in mijn leven dan Standard. Jammer genoeg voor hen.” Roland Duchâtelet
