EK 2017 De heldendaden van Team De Sart

© belgaimage

De laatste EK-deelname van de Belgische beloften dateert al van 2007. Hoewel René Vandereycken hen stokken in de wielen stak, schitterden de Jonge Duivels als nooit tevoren op de Hollandse velden.

In oktober 2006 wordt er een stukje Belgische voetbalgeschiedenis geschreven. De Jonge Duivels van Jean-François de Sart laten in een dubbel barrageduel geen spaander heel van Bulgarije en plaatsen zich voor het EK 2007 in Nederland. Het tornooi wordt sinds 1976 om de twee jaar gespeeld en België is er pas voor de tweede keer bij. Het woord historisch is dus op zijn plaats.

De making-of zal om de verkeerde redenen lang blijven hangen. Sterkhouders Vincent Kompany, Mousa Dembélé, Jeanvion Yulu-Matondo en Jonathan Legear moeten forfait geven wegens een blessure. Steven Defour reist ook niet af naar Nederland. De officiële reden? Oververmoeidheid. Enkele dagen voor het vertrek, wanneer de definitieve spelerslijst met 23 namen al verstuurd is naar de UEFA, loopt het op training grondig mis. Bij een banaal contact met Guillaume Gillet krijgt Steve Colpaert het zwaar te verduren. De gevolgen zijn verschrikkelijk: een dubbele beenbreuk, een zware operatie en een onbeschikbaarheid van vier maanden. De Sart beslist om geen vervanger mee te nemen. Maar dat kan er nog bij. De Sart heeft het moeten doen zonder vaste uitvalsbasis om het tornooi voor te bereiden. Ze worden van links naar rechts geslingerd en krijgen ad hoc een trainingsveld ter beschikking gesteld.

Ik ben niet verbitterd, maar ik had de kans moeten krijgen om mij te bewijzen als bondscoach.’ Jean-François de Sart

En toch kan het nog erger. Ondanks de kwalificatie hangt er een luguber sfeertje binnen de voetbalbond. De nationale ploeg stelt niets voor op internationaal vlak. De kwalificatiecampagne voor het EK 2008 is volop aan de gang, maar de spelers beseffen dat de eindronde halen mission impossible wordt. De week voor het EK U21 van start gaat, moeten de A-internationals twee overbodige duels afwerken thuis tegen Portugal en in Finland. Het zou dus zomaar kunnen dat René Vandereycken beloftetrainer De Sart in alle rust laat toewerken naar het EK in Nederland. In plaats daarvan roept Vandereycken een tiental spelers op van de beloftekern om de twee interlands te spelen. De Rode Duivels, die op de 71e plaats geparkeerd staan op de FIFA-ranking tussen Venezuela en Wit-Rusland, krijgen logischerwijze klop van Portugal. Voor de match had Vandereycken laten uitschijnen dat hij het gros van de beloften vrij zou geven indien er van Portugal verloren werd. Maar hij trekt zijn belofte in en trommelt iedereen weer op om naar Finland te gaan. Waarna hij een paar jongens gewoon in de tribunes zet. Een lachwekkende situatie, maar de voetbalbond grijpt niet in. De Rode Duivels worden op hun waarde geklopt door Finland. Alweer.

Logan Bailly, Jan Vertonghen, Thomas Vermaelen, Marouane Fellaini, Maarten Martens, FarisHaroun, Tom De Mul, jongens die opgevorderd worden door Vandereycken, kunnen pas lastminute aansluiten bij de Jonge Duivels. Zelfs Defour, die moest afzeggen wegens een acute vorm van uitputting, neemt deel aan de zelfmoordmissies van de Rode Duivels. België voert een surrealistisch schouwspel op. Alsof Roberto Martínez vandaag enkele spelers uit de keurgroep van Johan Walem zou weghalen terwijl ze in volle voorbereiding zijn op het EK in Italië. Spelers van het niveau Bryan Heynen, Dodi Lukebakio, Aaron Leya-Iseka en Siebe Schrijvers.

De jonge Marouane Fellaini wordt uitgesloten tegen Israël en gaat in de tribune zitten naast zijn vader.
De jonge Marouane Fellaini wordt uitgesloten tegen Israël en gaat in de tribune zitten naast zijn vader.© belgaimage

RONALDO VAN DE ARMEN

De Sart laat begaan. Hij geeft geen kik en klaagt niet. Toch niet in het openbaar. Maar hij denkt er het zijne van. Hij is zeker van zijn stuk want zijn troepen hebben slechts een van hun laatste vijftien duels verloren. Nochtans wacht het zware geschut voor de Belgen. Ze werden namelijk in een groep des doods ingedeeld met het gastland Nederland, Portugal en Israël. In hun eerste poulematch lopen ze meteen in de kijker door Portugal op een 0-0-gelijkspel te houden. Vooral in de eerste helft spelen halen de Belgen een perfecte score. In al zijn enthousiasme vertelt Michel Sablon, technisch directeur van de KBVB, dat het de beste match is die hij in jaren gezien heeft van een Belgische ploeg.

In de volgende wedstrijd wacht Israël, op papier het zwakke broertje van de groep. Het is de match die koste wat kost gewonnen moet worden om een kans te maken op de halve finales. Maar het gaat alles behalve gemakkelijk. Onder meer omdat Fellaini zit te knoeien. Zijn uitsluiting de week ervoor tegen Finland had hem moeten kalmeren, maar de middenvelder kan het niet laten. Een paar beenvegen en het betere ellebogenwerk leveren hem na twaalf minuten een eerste gele kaart op. Zijn tweede volgt zes minuten later. De match zit van bij de aftrap op slot en met tien wordt de opdracht van de Belgen nog een pak moeilijker. Terwijl zijn ploegmaats een opening proberen te vinden, neemt Fellaini snel een douche en zoekt hij zijn vader op in de tribunes. Na de match is de adrenaline bij de rijzige middenvelder nog niet gaan liggen. ‘Ik begrijp er niets van. Ik hoor vaak dat ik té hard ben in de duels. Maar ik heb deze keer geen tijd gehad om erin te vliegen. Die rode kaart heeft mij echt woest gemaakt. Ik ben naast mijn vader gaan zitten omdat hij op dat moment de enige persoon was die mij weer tot rust kon brengen.’

Jonathan Blondel, nog zo’n adept van hard bevochten duels, krijgt na een half uur een geel karton onder de neus geduwd en neemt het op voor zijn maatje. ‘De scheidsrechter had het niveau niet om de match te fluiten. Oké, er hing veel spanning in de lucht. Maar hij heeft het bijna voor ons verknald.’

De rode kaart van Fellaini zal uiteindelijk geen invloed hebben op de uitslag. De bevrijdende goal komt er tien minuten voor affluiten na een huzarenstukje van Kevin Mirallas, die nog een keer zou scoren in de derde match en Belgisch topschutter zal worden op het tornooi. De aanvaller van Lille breekt helemaal door tijdens het evenement en zou Tom De Sutter tegelijk veroordelen tot bankzitter. Na een problematisch seizoen bij LOSC, waar hij van sommige supporters de weinig flatterende bijnaam Ronaldo voor armoezaaiers krijgt, herleeft de Luikenaar een beetje. ‘Ik hoop dat dit tornooi mij voorgoed enige bekendheid zal geven in België’, laat Mirallas zich ontvallen.

Kevin Mirallas maakte indruk op het EK 2007.
Kevin Mirallas maakte indruk op het EK 2007.© belgaimage

De matchen worden nauwgezet in de gaten gehouden door een man die heel België kent: Vandereycken. Even binnenspringen in de kleedkamer om de jongens te groeten die hij kent van de Rode Duivels is wel te veel gevraagd. Vandereycken laat zich geen enkele keer zien. Tot verbazing van sommige beloften. ‘We waren teleurgesteld dat hij ons niet is komen opzoeken. Hij heeft zelfs de tijd niet genomen om ons te feliciteren. Zelfs een sms was er te veel aan.’

Er wordt gefluisterd dat de bondscoach moeite heeft dat de Belgische beloften plots in de schijnwerpers staan, terwijl zijn populariteit tanende is.

SALONREMISE

België is nog negentig minuten verwijderd van een plaats in de halve finales, maar eerst moeten de Hollanders eraan. Aan een punt heeft België genoeg om door te gaan, Oranje is al gekwalificeerd na winst tegen Israël en Portugal. Waarnemers van die twee landen wijzen op de affiniteiten die er zijn tussen de Belgen en Nederlanders en vrezen dat er iets bedisseld zal worden tussen de buurlanden. Nederland laat een aantal titularissen op de bank plaatsnemen met het oog op de halve finales en toch staan ze met nog twintig minuten te gaan 2-1 voor. Dan vindt Sébastien Pocognoli zijn moment gekomen om zijn eerste doelpunt te maken van het seizoen. De match eindigt op 2-2. De Belgen zullen niet alleen voor de allereerste keer een halve finale beslechten op een EK, maar ze zijn ook automatisch geplaatst voor de Spelen in Beijing.

Servië is de volgende opponent en volgens de meest recente statistieken heeft België een grote kans om het tot in de finale te rekken. Servië maakt het de Belgen meestal niet al te moeilijk. Tijdens de kwalificaties voor het EK 2006 pakte het team van De Sart een punt in Servië en werd er thuis freewheelend met 4-0 gewonnen. Net voor het tornooi in Nederland wordt er alweer gewonnen op Servische bodem. Maar De Sart is op zijn hoede. ‘We weten tot wat spelers uit ex-Joegoslavië in staat zijn. Als ze een goede dag hebben, kunnen ze iedereen kloppen. Maar wij hebben ook tal van redenen om te denken dat dit goed zal aflopen. We staan stevig in de Europese top tien. Als je zo lang je plaats in de ranking weet vast te houden en landen als Frankrijk, Spanje en Portugal kan kloppen, dan is dat zeker geen toeval.’

Even binnenspringen in de kleedkamer om de jongens te groeten die hij kent van de Rode Duivels, is te veel gevraagd voor Vandereycken. Hij laat zich geen enkele keer zien.

Op D-day lijken de Jonge Duivels sterker te zijn dan de Serviërs. De Belgen hebben duidelijk meer talent en het voetbal is meer gepolijst. In totaal hebben 7000 Belgische supporters de 2,5 uur overbrugd tussen België en Arnhem en ze zetten de GelreDome in vuur en vlam. Hoewel België de bovenhand heeft, toont Servië zich dodelijk efficiënt. Bailly is niet op de afspraak en doet de Serviërs een doelpunt cadeau. Fellaini van zijn kant mist twee open kansen. Uiteindelijk wordt het 2-0 voor Beli Orlovi. Een van de doelpunten wordt gescoord door een van de ontdekkingen van het EK: Aleksandar Kolarov. In dezelfde match laat ook ene Branislav Ivanovic mooie dingen zien.

Boven v.l.n.r.:  Mirallas, Vanden Borre, Vermaelen, Lombaerts, Fellaini, VertonghenOnder v.l.n.r.:  Bailly, Martens, Blondel, Pocognoli, De Roover
Boven v.l.n.r.: Mirallas, Vanden Borre, Vermaelen, Lombaerts, Fellaini, VertonghenOnder v.l.n.r.: Bailly, Martens, Blondel, Pocognoli, De Roover© belgaimage

TIJD VOOR REVOLUTIE

De teleurstelling om de gemiste finale is in verhouding met de hoge verwachtingen die het hele land koesterde. Een goede 600.000 mensen stemmen voor de halve finale af op de VRT, terwijl de RTBF 330.000 kijkers lokt. Enkele dagen daarvoor bleven de Rode Duivels tegen Portugal en Finland respectievelijk steken op 325.000 en 249.000 nieuwsgierigen. De Jonge Duivels van De Sart zijn een hype geworden, een fenomeen dat alle lagen van de bevolking treft. Na het tornooi moeten er wel twee issues worden opgelost. Moet deze generatie beloften meteen overgeheveld worden naar de A-kern? En is De Sart niet de aangewezen man om met onmiddellijke ingang Vandereycken te vervangen? Gedurende twee weken zullen de twee thema’s de sportkaternen van de kranten vullen. Iedereen geeft zijn mening, maar een deel van de supporters heeft zijn verdict al geveld. In de bewuste wedstrijd tegen Servië wordt een banner ontrold: Met De Sart naar het WK 2010 in Zuid-Afrika.

De Belgische beloften maken een verpletterende indruk met hun manier van spelen, de resultaten, de solidariteit en de goede sfeer binnen de groep. Het moment is dus aangebroken om een echte revolutie te ontketenen. Spelers als Stijn Stijnen, Philippe Clement, Carl Hoefkens, Bart Goor, Timmy Simons en Emile Mpenza staan symbool voor een verouderde spelersgroep waar nog weinig rek in zit. En het ziet er niet naar uit dat deze lichting Duivels iets kan bereiken.

Marc Wilmots, die als analist optrad tijdens het EK, is op dat moment niet gewonnen voor het idee om de oude garde in een keer te vervangen. ‘Het zou pure zelfmoord zijn om de beloften massaal te laten promoveren naar de A-ploeg. Toen ik bij de nationale ploeg werd gehaald, had ik al Europese duels tegen AC Milan en Sampdoria in de benen. Dat is niet het geval voor die jongens. Je mag niet te snel gaan, je mag die jongens niet opbranden. Wesley Sonck en Luigi Pieroni werden ook geboekstaafd als grote talenten. Waar zitten ze vandaag? De eerste zit op de bank bij een ploeg die naar tweede klasse zakt, de tweede zoekt een nieuwe club. De toekomst van de opkomende generatie zal vooral afhangen van hun carrièrekeuze. Ze moeten begrijpen dat het weinig zin heeft om stappen over te slaan. In België vallen we gemakkelijk van het ene uiterste in het andere. Omdat de beloften zich geplaatst hebben voor de Olympische Spelen zweren de mensen enkel bij hen. Hadden ze van Nederland verloren, dan waren ze in de vergetelheid beland. Jean-François de Sart heeft een bepaalde lijn aangehouden, maar je moet ook rekening houden met de sterkte van de tegenstander. Het zal een ander paar mouwen zijn wanneer ze geconfronteerd zullen worden met mannen die de Champions League gewend zijn.’

Jean-François de Sart lacht zijn tanden bloot: hij heeft geschiedenis geschreven ondanks de tegenwerking van René Vandereycken.
Jean-François de Sart lacht zijn tanden bloot: hij heeft geschiedenis geschreven ondanks de tegenwerking van René Vandereycken.© belgaimage

Ook Jan Ceulemans is niet gewonnen voor een drastische omwenteling. ‘Wat die gasten op het EK hebben getoond, is hoopgevend. Nu moeten ze bevestigen. Ik vind het te vroeg om de kern van de Rode Duivels binnenstebuiten te keren en helemaal te verjongen. De ploeg is nu al jong. We moeten de nieuwe talenten stelselmatig inpassen in de selectie.’

COMING-OUT

Het andere debat draait rond de opvolging van Vandereycken. Wanneer de balans wordt opgemaakt van de bondscoach, oogt die mager. Hij won amper vier van zijn dertien matchen – tegen godbetert Luxemburg, Saudi-Arabië, Armenië en Azerbeidzjan – en tegen echte voetballanden Servië, Polen, Tsjechië en Portugal kregen de Belgen telkens slaag. Zelfs een deel van de Vlaamse pers begint De Sart als een serieuze kandidaat-opvolger te beschouwen.

De val van de regering-Vandereycken komt dichterbij wanneer de bondscoach eind augustus door de voetbalbond op het matje geroepen wordt geroepen. Wat volgt is een onthutsende onemanshow – van een dialoog is er op geen enkel moment sprake – waarin hij zijn eigen falen in de schoenen van zijn spelers schuift. Hij wijst ook met een beschuldigende vinger naar de middelmatige kwaliteit van de jeugdopleiding. Niemand in de zaal heeft de toelating om Vandereycken aan de tand te voelen. Hij wordt gespaard, krijgt de nodige dekking en wordt overbeschermd. Na de vergadering is bondsvoorzitter François De Keersmaecker helemaal overtuigd. ‘Ik kan enkel voor mezelf spreken, maar de argumenten van Vandereycken lijken steek te houden.’

Dezelfde avond laat een lid van het Uitvoerend Comité het achterste van zijn tong zien. Off the record uiteraard. ‘De bond doet nog altijd aan struisvogelpolitiek. De bestuursleden weten dat ze de verkeerde weg zijn ingeslagen, maar het is te laat om een andere afslag te nemen.’

Vandereycken blijft uiteindelijk nog twee jaar op post, maar de resultaten zijn een drama. Dan doet De Sart het een stuk beter: met champagnevoetbal slaagt hij erin om zijn Jonge Duivels in Peking naar de halve finale te loodsen. Het zou tot 2018 duren voor De Sart uit de kast zou komen en de waarheid zou vertellen over zijn niet-verkiezing. ‘Ik heb niet de pretentie om te zeggen dat ik beter gepresteerd zou hebben dan de trainers die na Vandereycken zijn gekomen. Volgens mij zou de generatiewissel vlotter zijn verlopen. Ik ben niet verbitterd, maar ik had de kans moeten krijgen om mij te bewijzen als bondscoach. Zo wordt er toch ook in andere landen gewerkt? Nu weet ik: het was een politieke keuze. De Nederlandstalige strekking binnen de voetbalbond heeft mij de weg versperd.’

De helden van het EK 2007

aantal wedstrijden met de nationale ploeg (*)

(*) De wedstrijden tegen Kazachstan en Schotland werden niet mee verrekend.

De spelers die deelnamen aan de Olympische Spelen van Peking in 2008.

Logan Bailly 8

Frank Boeckx –

Michaël Cordier –

Sepp De Roover 2

Thomas Vermaelen 72

Nicolas Lombaerts 39

Jan Vertonghen 112

Guillaume Gillet 22

Maarten Martens 9

Laurent Ciman 20

Sébastien Pocognoli 13

Anthony Vanden Borre 29

Marouane Fellaini 87

Jonathan Blondel 4

Landry Mulemo 3 selecties,

maar geen enkele cap

Killian Overmeire 1

Faris Haroun 6

Axel Witsel 101

Tom De Mul 2

Kevin Mirallas 60

Tom De Sutter 14

Stijn De Smet 1

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content