Hebt u er al vrede mee ? Straks is er de wereldbeker voetbal in Duitsland en de Rode Duivels doen niet mee, de Radio overigens ook niet. Allebei te weinig te bieden gehad. Hoe langer de verslaving, hoe intenser de ontwenning. En een (kwart) eeuwigheid is lang : van 1978 geleden, een WK zonder Belgen.
Ik was nog een kind toen en keek met steelse blik naar het kronkelende lijf van Olivia Newton-John in Grease. In Rome gooiden ze de kofferbak van een R4 open en vonden er, opgeplooid, hoofd naar links, het lijk van Aldo Moro, slachtoffer van de Rode Brigades. Dat was op televisie. De nieuwe paus – zoete lach – was algauw weer de oude, Johannes-Paulus I, voor 33 dagen, ook een slachtoffer, in Rome. En Belgische clubs speelden Europese finales, zó lang geleden, dus.
Argentinië was gastheer voor het WK, dat van de schande, leerde ik pas veel later. Het thuisland had een grote fan over de oceaan, gebiologeerd door de massahysterie op de tribunes in Buenos Aires, de blauw-witte papiersnipperregen, ‘Argentina !’ met orkaankracht én in de ban van Mario Kempes en Daniel Passarella. Ik schilderde blauwe strepen en rugnummer 10 op een versleten, wit T-shirt en rende door de wei : ‘Kempééééés’. Elegant, intelligent, pijlsnel – El Niño, haren in de wind – en efficiënt. Topschutter met zes goals, twee in de halve finale en twee in de fínale. Kempes won de titel voor Argentinië, maar anders dan Maradona in 1986, met hulp, van Passarella.
El Kaiser, naar Beckenbauer, koppelde gracieuze Latijnse techniek aan beangstigende meedogenloosheid, stuurde zijn ploeg met ijzeren hand. Fascinerende man, vond ik dat. De rauwe realiteit stond het kinderlijke enthousiasme toen niet in de weg. Het leed van de Dwaze Moeders op de Plaza de Mayo, ‘Argentina’ als schaamteloos propagandavehikel voor de moorddadige dictatuur van generaal Jorge Videla : dertigduizend mensen verdwenen, volgens Amnesty International. En Passarella vond het goed, ultranationalist, rechtse rakker.
Twintig jaar later, als bondscoach op het WK in Frankrijk, verbood hij lange haren en oorbellen. Batistuta plooide, Redondo bleef thuis. Nog later, na de dood van zijn eigen zoon, begreep Passarella naar eigen zeggen alsnog de Dwaze Moeders, met spijt over wat was geweest, in 1978, lang geleden.
En toen kwamen de Belgen, meteen goed langs de voordeur : de wereldkampioen geklopt. Kempes en Passarella, nu met Maradona, en opnieuw voor ‘eigen’ volk, want in Camp Nou, en net voordien zijn contract getekend bij FC Barcelona. De goal van Vandenbergh – de eerste in een openingsmatch in twintig jaar ! – en de kreet van de televisiecommentator, hand in hand de geschiedenis in. Zes keer zouden de Rode Duivels erbij zijn, op een rij. Prille dertigers weten niet beter of België heeft al die tijd een WK-wildcard gehad. Journalisten willen daar al wel eens smalend over doen. ‘Stelt niets voor, mijnheer’ en ‘Chance gehad’.
Dat laatste klopt. Zoals Barcelona laatst tegen Milan, en de Mannschaft al veertig jaar, of de Italianen, altijd een goal op het einde, zoals René Vandereycken. Elke keer alleen maar geluk ? Wel waar : op cruciale momenten stond er een Duivel op. Filip De Wilde met de save (en ‘Prince’ Albert met de tackle) tegen de Tsjechen en Slovaken voor het WK 1994. Luc Nilis speelde nooit beter in het nationale shirt dan op Lansdowne Road en op de Heizel, tegen de Ieren, in het najaar van 1997. En Gert Verheyen was top tegen Tsjechië, op weg naar Japan en Zuid-Korea.
En de tegenstand liet ook niet áltijd een rode loper vermoeden. Voor 1982 beter dan vicewereldkampioen Nederland (in de steigers, maar wel nog met de Van de Kerkhofs, Neeskens en Krol) en gewonnen van Les Bleus van Platini en Giresse, halvefinalist in Spanje. Spelers van Oranje eind 1985 waren toch al Gullit, Rijkaard en Van Basten, op de drempel van een grote carrière. En de Tsjechen schitterden (zonder resultaat) op de EK’s voor en na de uitschakeling door de Belgen voor het WK 2002.
Dus, toch knap gedaan, al die keren. Jammer van de onzin die beleidsmakers eraan verbonden, dat het zo slecht nog niet ging met dat Belgische voetbal. Die fout zit er straks niet in. U weet het, ‘elk nadeel heb z’n voordeel’.
Peter Vandenbempt is journalist bij Sporza Radio.
PETER VANDENBEMPT
