Op het moment dat Tom Boonen zich in Oudenaarde definitief bij de allergrootsten uit de Belgische wielergeschiedenis schaarde, viel een doffe stilte als een deken over Geraardsbergen en zijn Muur. Een impressie van zeven uur nostalgie en treurnis.

Het lijkt een lentezondag als een ander wanneer de 49 klokken van de neogotische Sint-Bartholomeuskerk op de Markt van Geraardsbergen tien uur aangeven. Tachtig kilometer verder klinkt een ander geluid wanneer in Brugge de Ronde van Vlaanderen op gang geschoten wordt, maar daar lijken de schaarse en goed ingeduffelde bezoekers van de wekelijkse rommelmarkt zich weinig van aan te trekken. Behalve een enkeling die een paar vergeelde en ingekaderde foto’s van Eddy Merckx op de kop tikt – “Eens Merckxist, altijd Merckxist, maar straks supporter ik toch voor Tom Boonen” – laat de start van de 96e Ronde de mensen hier stoïcijns koud. “Naar tv kijken? Waarom? De koers passeert hier toch niet meer.”

Op de weg naar de Muur laait de passie voor Vlaanderens Mooiste toch even op, wanneer tientallen werknemers en cliënten van de Aalsterse firma Duopaint de Vesten afwandelen, het merendeel met een geel-zwarte ‘ze zullen hem niet temmen’-sjaal rond de nek. Na een ontbijt op de top van de Muur trekken ze naar Oudenaarde en omstreken. “Normaal gezien blijven we hier, maar als we nu coureurs willen zien, moeten we wel op de bus stappen …”

Gelukkig bevinden zich onder hen geen schepenen van de stad Geraardsbergen, anders was de toorn van burgemeester Guido De Padt over hen neergedaald. Hij had de bestuurders van zijn stad met een poëtische mail opgeroepen om weg te blijven uit Oudenaarde – “Een Muurontrouw doorspekt gat kan nimmer worden dichtgereden” – en stapt vandaag met volksvertegenwoordiger Dirk Van der Maelen zelf op in een ‘kruiswegstatie’ die begint aan de voet van de Muur.

Jezus van dienst is Erwin Van den Bossche, alias ’t Chauffeurke. Op blote voeten, in een retrokoerstenue van Watney en met een tube rond het voorhoofd gebonden zeult hij een houten kruis naar boven, mét bijhorende drievoudige struikelpartij. In zijn zog nog leden van het Broederschap van Manneken Pis, en andere sympathisanten, die kartonnen protestborden dragen en een grasmachine – een verwijzing naar tv-serie De Ronde – voortduwen. Wanneer ze daarna uitblazen op het terras van taverne-restaurant ’t Hemelryck worden ze door alle bezoekers – van de wandelaars van de Vlaamse Bergsport Waasland tot de opvallend talrijke wielertoeristen – onthaald op applaus.

Onder hen: Carlos, Javier en Victor, drie Spanjaarden van fietsclub Vara de Quart uit Valencia. Zij kijken hun ogen uit naar zo veel enthousiasme, uithijgend na hun eerste klim van de mythische Muro. ” We’re in heaven“, straalt Carlos. “Gisteren hebben we de Ronde voor wielertoeristen gereden, maar we konden Vlaanderen toch niet verlaten zonder de Muur – een van dé heiligdommen van het wielrennen – te hebben gezien. De mooiste van alle Vlaamse hellingen: de kapel op de top, het prachtige uitzicht … Heel jammer dat de Ronde hier niet meer passeert.”

Geen drie minuten later wordt het Spaans vervangen door Italiaans, wanneer Marco, Luca en Roberto uit Pesaro zich naar boven hijsen. Ook zij stonden erop een eresaluut aan de Muur te brengen en begrijpen niet dat hier vandaag geen profrenners zullen passeren. “Alsof je de Poggio uit Milaan-Sanremo zou halen.”

“En alsof de Elfstedentocht het beroemde brugje van Bartlehiem links zou laten liggen”, treedt Will Quist, een Nederlands evenbeeld van Kapitein Iglo, hen bij. Voor een goed doel besloot hij maanden geleden om met twee vrienden in het weekend van de Ronde vanuit zijn woonplaats Dordrecht naar Geraardsbergen te fietsen, gekleed in een zwart-geel-rode outfit, mét opschrift ‘De Muur’. “Toen wisten we nog niet dat hij geschrapt zou worden, maar het heeft ons toch niet tegengehouden. Dat volgens journalist Mart Smeets Nederlanders daar niet wakker van liggen? Nou, dat is weer een van zijn domme uitspraken. De kranten stonden er van de week vol van en alle oud-profrenners hebben zich gekant tegen een Muurloze Ronde”, zegt Will, die in een camping in Geraardsbergen de koers zal volgen en voor … Tom Boonen zal supporteren. “Altijd een sympathieke jongen gebleven, ook in zijn mindere periode. Jammer dat hij geen Hollander is …”

Kip zonder kop

Carlos, Luca en Will zijn niet de enige buitenlanders die dit weekend de Muur naar boven klauteren. “Ook gisteren – tijdens de officiële Ronde voor wielertoeristen – zag je de ene na de andere passeren”, zegt Frank Van de Vijver, eigenaar van Bed and Breakfast De Muur. “Geen wonder dat er vijfduizend deelnemers minder waren. Zogezegd wegens het slechte weer, maar ik heb hier geen druppel regen gezien … Mijn kamers zijn trouwens allemaal verhuurd aan Nederlanders en Engelsen. Ik heb zelfs Australiërs moeten weigeren. Sommigen wisten zelfs niet eens dat de Muur geschrapt was.”

Vreemd genoeg blijkt dat Van de Vijver geen windeieren te leggen. “Ronde of geen Ronde: mijn B&B zit dit weekend vol. En aangezien door al die commotie nu veel andere wedstrijden – E3 Prijs, EnecoTour – en wielertoeristentochten hier voor het eerst passeren, zal ik over het hele jaar meer bezoekers over de vloer krijgen.”

Dat bevestigt ook Herman Schoon, eigenaar van taverne-restaurant ’t Hemelryck. “Op de dag van de Ronde zit mijn zaak normaal afgeladen vol met 350 man, vandaag verwacht ik er zo’n honderdtal … Door al die andere initiatieven zal dat verlies allicht gecompenseerd worden. Mijn portefeuille doet geen zeer, maar mijn Rondeziel wel. Geen enkele andere wedstrijd kan die koers vervangen. Ik loop al een hele week rond als een kip zonder kop. Van in mijn keuken hoorde ik vroeger het geluid van de duizenden toeschouwers van beneden in de stad langzaam naar boven stijgen tot de renners hier boven op de Kapelmuur passeerden. Kippenvel. Om dat gevoel volgend jaar weer te beleven, wil ik zelfs gerust mijn zaak voor een dag sluiten. Maar ja, dan moet Wouter Vandenhaute mee willen …”

Toch verwelkomt de Muur vandaag wel degelijk een ‘Ronde’: de 40e Ronde van … Meerbeke, een organisatie van Chiro Sjaloom en Jeugdhuis Het Uur. Liefst 240 deelnemers – van kinderen tot 80-jarigen – leggen de laatste dertig kilometer van het oude parcours af, op tandems, stadsfietsen, en zelfs tweewielers uit de jaren stillekes.

Wanneer de lange sliert weer richting Meerbeke trekt en ook de andere wielertoeristen zich na de middag voor hun tv zetten, daalt een merkwaardige rust neer over de Muur. Behalve het gefluit van de vogels is in de afdaling richting de Vesten alleen de stem van radiojournalist Carl Berteele te horen, komend uit een van de rijtjeshuisjes aan de voet van de Muur. “Ik heb geen tv”, vertelt Roger. “Dat de Ronde hier niet meer langskomt? Och, ze kan niet overal passeren, hé. Ik juich het zelf toe: nu kan ik tenminste met mijn auto weg.”

Wat verder, in café ’t Kapelleke, staat de tv wel aan, maar veel bekijks hebben de renners niet van de welgeteld vier vaste stamgasten. “Ze hebben onze kermesse afgepakt, meneer. Het interesseert ons niet meer”, sakkert een emotionele Danny Baert. Aan de toog lonkt cafébaas Sam De Sutter met een half oog naar zijn tv. “Vorig jaar kwam ik handen te kort, en nu …”, zucht hij.

Op weg naar de Markt draait een bestuurder van een wagen zijn raam open. Een fotograaf van Het Nieuwsblad, op pad gestuurd om het grote scherm te fotograferen, maar meer dan een eenzame wielertoerist is er niet te zien. “Ik heb het hier nooit zo stil geweten. Je hoort de muizen rondlopen”, lacht Ludwig De Troyer uit Aalst. “Of ik niet naar de Ronde moet kijken? Ik ben die Tom Boonengekte een beetje beu. Van de tien woorden die ze op tv zeggen, gaan er acht over hem. Ik fiets liever zelf.”

Enkele meters verder eet een koppel uit Evergem op een bankje in de zon en in alle rust een broodje op. “Na de start in Brugge wilden we ook een passage in Brakel meepikken, maar we zijn er nooit geraakt door het drukke verkeer”, zegt Hilde Schepens. “En omdat we de voorbije jaren telkens op de Muur naar de Ronde keken, vroegen we ons af hoe stil het hier zou zijn. Nou, héél stil …”

Dat blijkt ook op de Markt, waar een laatste brocantier zijn kraam opruimt, alle terrassen een doodse aanblik bieden en zelfs het oudste Manneken Pis van het land – uit 1459 – werkloos blijft. Het ventiel van een fietstube verstopt immers zijn waterstraal. “Heel uitzonderlijk”, zegt Régine Roels, vrijwilligster van de toeristische dienst. “Alleen afgelopen winter, toen het zo hard vroor, hebben we hem een dag drooggelegd.”

In het aanpalende café Sportkring kunnen de klanten wel hun keel smeren, maar meer dan enkele vaste ‘zondagmiddaghabitués’ zitten er niet. “Als u wil dansen, meneer. Plaats genoeg naast de lege ta- fels …”, zegt een klant, mét de rug naar de tv gedraaid. Ook hier dezelfde nostalgische verhalen over vervlogen Rondetijden en de bijhorende schimpscheuten aan het adres van ‘geldwolf’ Wouter Vandenhaute.

Kabels

Taverne ’t Hemelryck, boven op de Muur, mag wel meer volk verwelkomen, al bestaat de helft van het cliënteel uit wandelaars die nauwelijks voeling hebben met de koers. Wel nog altijd aanwezig is Erwin ‘Chauffeurke’ Van den Bossche en zijn gezelschap. Tot zijn groot jolijt is Canvas op de tv een paar keer ’tijdelijk onbeschikbaar’. “Dat komt ervan als de coureurs altijd maar dezelfde rondjes rond Oudenaarde moet afleggen, ze rijden telkens over dezelfde kabels”, lacht hij luidop.

Lars Deschner en Ina Folkers, een koppel uit het Duitse Osnabrück, fronsen de wenkbrauwen, maar laten het lawaai hun Rondebelevenis niet vergallen. “De rest van onze groep mocht in het gezelschap van ex-winnaar Steffen Wesemann als vip naar de Oude Kwaremont, maar wij wilden de Ronde tussen het ‘gewone’ volk volgen. Een vriend had ons verteld dat we absoluut die Mauer moesten opfietsen en we wilden hem niet teleurstellen. Toen we hier een tv zagen, besloten we om te blijven.”

Ook Marco, Luca en Roberto, de drie Italianen uit Pesaro, hebben de Muur nog altijd niet verlaten. Zij zien hoe Alessandro Ballan en Filippo Pozzato op de laatste beklimming van de Oude Kwaremont wegrijden met Tom Boonen. Vreemd genoeg supporteren ze niet voor hun landgenoten. “Ballan zit zo raar op zijn fiets en Pozzato is veel te passief, die valt nooit aan, tenzij daarnet op de Kwaremont, voor de eerste keer in zijn leven. Geef ons maar Boonen, een schitterende coureur, die power uitstraalt”, zegt Roberto, die er niet aan twijfelt dat de Kempenaar de sprint zal winnen. “Kijk: alleen Ballan valt aan, Pozzato blijft alwéér zitten. Hij dénkt dat hij Boonen kan verslaan …”

Roberto krijgt gelijk: de Belgische topfavoriet houdt op de Minderbroederstraat in Oudenaarde de twee Italianen zonder problemen af en schrijft Belgische wielergeschiedenis. Veel enthousiasme brengt dat bij de leden van het Broederschap van Manneken Pis echter niet teweeg. Tijdens de laatste honderden meter keren ze Vlaanderens Mooiste letterlijk de rug toe, waarna Erwin Van den Bossche voor het hele café nog een laatste speech afsteekt – “Dames en heren, blijf de échte Ronde van Vlaanderen steunen” – en Robert Van Alma, de zanger van het gezelschap, het Giesbaargse protestlied ‘De Ronde moet op de Muur’ uit volle borst begint te zingen.

Roberto moet lachen, wanneer hij en zijn twee kompanen tussen het gezang door de taverne verlaten. “Rare jongens, die Belgen …”

DOOR JONAS CRETEUR

“Mijn portefeuille doet geen zeer, maar mijn Rondeziel wel.”

“Dat volgens Mart Smeets Nederlanders niet wakker van liggen van de Muur? Nou, dat is weer een van zijn domme uitspraken.”

“We vroegen ons af hoe stil het hier zou zijn. Nou, héél stil …”

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content