En wij dan?

© emilien hofman

Terwijl de wereld aftelt naar de aftrap van het WK morgen, namen Tibet, West-Armenië, Matabeleland en Kabylië van 31 mei tot 10 juni in Londen deel aan een WK waar het in de eerste plaats ging om fierheid en passie.

Dit is het soort plek waar de kantine, opgetrokken in echte Britse pubstijl, in betere staat is dan het stadion waar ze bij hoort. Een kwestie van prioriteiten. De dag loopt op zijn eind, hier in het westen van Londen, waar in het charmante Hayes Lane het stadionnetje van vijfdeklasser Bromley FC langzaam volloopt.

Je kan echt niet zeggen dat er geen kat is opgedaagd voor het voetbaltoernooi dat hier georganiseerd wordt. Ze zit er wel. ‘Het is de kat van de club. Ze is van niemand, en is hier dus koning, die zich alles permitteert’, sakkert een dienster die de vijftig gepasseerd is, terwijl het beest met zijn rooie vacht statig door het etablissement loopt, alsof het zijn paleis is. Buiten arriveren enkele laatkomers, terwijl de buur, die zijn paarden verzorgt, nieuwsgierig toekijkt.

Dit is het echte Albion, met de typisch Engelse stijl. ‘ Ladies and gentleman, please give a big round of applause for Barawa and Tamil Eelan!‘ Daarna laat de speaker van dienst de hoofdrol aan Mark Clattenburg. Die was als scheidsrechter nog aanwezig op het EK 2016 maar nu fluit hij de CONIFA World Cup op gang. Daaraan nemen de zestien best geplaatste landen, regio’s of would-be landen aan deel die de kwalificaties per continent wonnen. Zijn er onder meer niet bij: Koerdistan, Darfur, Zanzibar, de Westelijke Sahara, Groenland en de Volksrepubliek Donetsk in Oost-Oekraïne.

Fans van Matabeleland.
Fans van Matabeleland.© emilien hofman

Voor deze editie zijn 350 journalisten geaccrediteerd, en de wedstrijd tussen Tibet en Abchazië is via de sociale media gevolgd door meer dan 20.000 kijkers, zegt Per-Anders Blind fier. Hij is de Zweedse voorzitter van de organisatie, druk in de weer, maar altijd met zijn pruimtabak, die hij naar goeie Scandinavische gewoonte onder zijn onderlip aanbrengt, bij de hand.

Bruggen bouwen

Goed bezig om flink te laat te komen, is Malcolm Blackburn. Het zweet staat op zijn voorhoofd, terwijl hij in allerijl zijn witte minibus via de A232 Bromley probeert in te loodsen. Dat valt niet mee in het permanente rush hour in en rond Londen, en de voorzitter van de Federation of Ellan Vannin, kortweg het Britse eiland Man, midden in de Ierse zee, maakt zich zorgen. Hij vreest dat, als hij de openingsceremonie mist, zijn team van het toernooi uitgesloten wordt.

Omdat het doel de middelen heiligt, bedenkt hij dat hij dan maar met ongeoorloofde manoeuvres moet uitpakken om het toch in extremis te halen. Dus slaat hij een afslag in die verboden is voor voertuigen van meer dan twee meter hoog. In het busje vrezen tien inwoners van het eiland Man het ergste. Terecht, want een luide krak is het teken dat het inderdaad verkeerd loopt. Het dak van de bus raakt de brug. Die is beschadigd, en van het dak van de minibus kan je hetzelfde zeggen, om het nog zacht uit te drukken.

Gelukkig is de CONIFA, die in 2013 opgericht werd op het eiland Man, sterk in bruggen bouwen. Met name tussen deelstaten, regio’s of onafhankelijke landen die niet aangesloten zijn bij de FIFA, zoals de Polynesische eilandengroep Tuvalu, goed voor zo’n 11.000 inwoners verspreid over een aantal atollen in de Stille Oceaan. Een recent lid is Matabeleland, een provincie in het westen van Zimbabwe, dat meteen aan zijn eerste grote toernooi toe is. Hun aanwezigheid zorgt voor sfeer in de tribunes van het Coles Park Stadium, waar een capo de gezangen en de dansen coördineert, door op een omgekeerde vuilnisbak te trommelen. ‘Matabééléé Matabééléé!’, schreeuwt hij uit volle borst, met ondersteuning van een paar al even enthousiaste fans en een paar locals die zich voor de gelegenheid bekeerd hebben tot Matabelelandfan.

Spelers van Matabeleland doen de zogeheten viering van de pissende hond.
Spelers van Matabeleland doen de zogeheten viering van de pissende hond.© emilien hofman

Wat verder in de tribune schudt een andere komiek opzichtig met een zak die hij hoopt te vullen met Britse ponden. Hij dringt geen klein beetje aan. Moet ook, want zijn ploeg is alleen maar op dit toernooi in Londen dankzij een lening verstrekt door de CONIFA én een stuk crowdfunding, waardoor de trip op het laatste moment mogelijk werd. ‘Ze zijn allemaal zo blij dat ze hier kunnen zijn’, stelt Per-Anders Blind tevreden vast. ‘Zingen en dansen… Dat is de spirit van CONIFA.’

Op het veld is er zelfs een heuse vedette te zien. Bruce Grobbelaar, zesvoudig Engels kampioen en winnaar van de Champions League met Liverpool, heeft zijn huis in Canada even verlaten om hier de ploeg uit zijn geboortestreek een handje te helpen, en dat mag in het geval van de doelman letterlijk geïnterpreteerd worden. ‘De mensen uit Matabeleland zijn echt een andere stam dan de andere volkeren uit Zimbabwe’, zegt hij, op weg naar zijn pick-uptruck. ‘Ik ben heel blij dat ze eindelijk gezien en gehoord worden op internationaal niveau.’

Een aantal spelers van Tuvalu nemen een break.
Een aantal spelers van Tuvalu nemen een break.© emilien hofman

Uiteindelijk gaat de vroegere topkeeper het veld op om het doel te verdedigen van het team dat zijn roots vertegenwoordigt. En dat op zijn zestigste. ‘Hij is een levende legende voor ons, niet alleen in de regio maar in gans Zimbabwe’, zegt Mluningisy, een fan wiens trots alleen maar groeit met elk doelpunt dat het team maakt.

Eengemaakt Korea

Op 15 juni 2010 stond An Yong-hak nog op het WK op het veld in Johannesburg. Daar verloor hij met Noord-Korea met 2-1 van Brazilië. Acht jaar later beleeft de bijna-veertiger zijn tweede WK, maar dan in de trui van het Verenigde Korea uit Japan. Yong-hak is een fiere vertegenwoordiger van de Koreanen die voor de Koreaanse oorlog het schiereiland verlieten en zich in Japan hebben gevestigd. In Engeland heeft de verdedigende middenvelder zijn doel bereikt: aantonen dat alle Koreanen, zowel uit Noord- als Zuid-Korea, kunnen samenleven. ‘Ons logo symboliseert het verenigde Korea’, zegt hij terwijl hij met zijn hand over het embleem op zijn shirt wrijft. In zijn geval verenigt de sport liefst drie landen, Japan inbegrepen.

Het is nooit te laat voor een likje verf.
Het is nooit te laat voor een likje verf.© emilien hofman

Met zijn veertien miljoen inwoners uit alle hoeken van de wereld is Londen dé multiculturele hoofdstad bij uitstek. Julie is vanaf het Europese vasteland, waar ze tien jaar geleden belandde na Engeland verlaten te hebben, teruggekeerd om haar landgenoten uit Tuvalu aan te moedigen. Ze heeft een jurk met bloemen aan, en draagt kleurige slippers. ‘Ik moedig mijn neefjes aan, ook al zwalpen ze een beetje over het veld’, zegt ze lachend. Het team van Tuvalu, een minuscule eilandengroep in de Stille Oceaan, is meer zand gewend dan gras en incasseert de ene goal na de andere. Maar dat is niet het belangrijkste. Wat telt is dat de meeste spelers elkaar voor het eerst buiten hun eigen land ontmoeten. Sport brengt mensen samen.

De bank van 'Verenigd Korea van Japan' veert op.
De bank van ‘Verenigd Korea van Japan’ veert op.© emilien hofman

De toegankelijkheid en de media-aandacht die je in Londen hebt overtuigden de CONIFA om de organisatie van dit WK toe te vertrouwen aan Barawa, de selectie van de Somalische diaspora, die hier gehuisvest is. Met zijn truitje van Koerdistan aan glundert Sascha Duërkop wanneer hij de tribunes ziet vollopen met gelegenheidsfans en vertegenwoordigers van de verschillende deelnemende gemeenschappen. ‘We hebben zelfs het toeschouwersrecord van Enfield Town FC verbeterd, toen er 1200 kijkers opdaagden voor Tibet tegen Noord-Cyprus. Ongelofelijk. In meer dan honderd jaar kreeg de club nooit zoveel volk in dit stadion’, zegt de jonge Duitse secretaris-generaal van de overkoepelende federatie wanneer hij de opkomst bekijkt in het Queen Elizabeth II Stadium van Enfield Town.

Noord-Cyprus vs. Barawa.
Noord-Cyprus vs. Barawa.© emilien hofman

In datzelfde stadion voetbalden eerder ook de Noord-Cyprioten tegen Abchazië, de zelfverklaarde onafhankelijke republiek binnen Georgië. De stewards bieden de toeschouwers met de glimlach zonnecrème aan. Een mooie manier om de bende Abchazen op te vangen die met tamboerijnen, trompetten en vuvuzela’s hun eigen volkslied, dat al eindeloos lijkt, nog wat langer laten duren, en al even nationalistisch het volkslied van de tegenstander uitfluiten. ‘Deze competitie is ideaal voor volkeren die nood hebben aan erkenning’, zegt Hiraç Yagan, geboren in de Brusselse deelgemeente Etterbeek en deel uitmakend van de selectie van het Standard die in 2009 kampioen werd. Hij stond drie jaar geleden mee aan de wieg toen de ploeg van West-Armenië opgericht werd. De regio leunt in het oosten van Turkije tegen de gelijknamige republiek Armenië aan. ‘We zijn op zoek naar mogelijkheden om ons te laten opmerken en vooral te voetballen op een redelijk niveau. Ik zie het probleem niet: ook de FIFA doet aan politiek.’ Vandaag woont Yagan in het Zwitserse Nyon. Veel inwoners van West-Armenië maken aanspraak op een eigen staat. Dat is ook de reden waarom de ploeg vorig jaar niet deelnam aan het alternatieve EK dat toen doorging in Noord-Cyprus, een land dat alleen door Turkije erkend wordt. Hun deelname lag moeilijk bij de Turkse overheid. ‘De CONIFA steunde ons, maar uiteindelijk zijn we niet gegaan, om veiligheidsredenen’, zegt Yagan. Hij werkt aan de uitbouw van een aparte voetbalcompetitie in de zelfverklaarde republiek Artsach, officieel deel uitmakend van Azerbeidzjan, maar beter bekend als Nagorno-Karabach.

Discussie tijdens Abchazië - Noord-Cyprus.
Discussie tijdens Abchazië – Noord-Cyprus.© emilien hofman

Brexit

Officieel onthoudt de CONIFA zich van politieke boodschappen, maar in de praktijk heeft de organisatie het erg moeilijk om de politiek uit zijn voetbalactiviteiten te weren. ‘Ons doel is niet om aan onze leden een forum te geven waarop ze hun eisen kunnen uitstallen, maar om hen toe te laten te tonen dat ze nog niet zo slecht zijn’, zegt secretaris-generaal Duërkop. ‘Het zijn niet allemaal schurken of duivels, en onze rol is dat aan te tonen.’

Soms kost dat de organisatie ook geld. ‘We waren in gesprek met een paar grote sponsors, die het een erg interessant initiatief vonden, tot ze hoorden dat Tibet deelnam, en daarop afhaakten. Ze wilden hun Chinese markt niet kwijtspelen’, zegt voorzitter Blind, terwijl hij een droge Engelse croissant opeet. ‘Er was ook een optie om dit toernooi in een groot stadion te houden waar verschillende wedstrijden hadden kunnen doorgaan. Maar ook dat kon niet, door de deelname van Noord-Cyprus. Jammer, maar helaas.’

Het maakt de CONIFA allemaal weinig uit. De ambities zijn groot. De bobo’s dromen ervan om een editie te organiseren in Noord-Amerika of Afrika. Verre oorden waar Ellan Vannin waarschijnlijk nooit zal geraken. Al in het nabije Londen komt het tot een geschil. Na de uitschakeling ten gevolge van een nederlaag tegen Barawa dienen Malcolm Blackburn en zijn maats van Man klacht in tegen Barawa omdat die Mohamed Bettamer hebben opgesteld. De voormalige Libische international stond niet op de oorspronkelijke Somalische spelerslijst.

Het maakt dat voor de kwartfinales tien uur lang gediscussieerd wordt en er vier stembeurten nodig zijn eer de verzamelde delegaties het er eindelijk over eens worden om de klacht van de inwoners van Man af te wijzen. Een belediging die Malcolm niet pikt. Prompt stuurt hij zijn spelers naar huis, terwijl er nog wedstrijden voor het team op het programma stonden. Een soort Brexit die misschien wel het einde betekent van de samenwerking tussen de CONIFA en Ellan Vannin, de ploeg op het eiland waar de organisatie ontstaan is.

Zo gaat dat ook in de echte wereld.

En wij dan?

De deelnemers

1 Abchazië (Georgië)

2 West-Armenië (Turkije)

3 Barawa (Zuid-Somalië)

4 Cascadia (West-Canada en VS, regio rond Vancouver)

5 Noord-Cyprus

6 Verenigd Korea van Japan

7 Ellan Vannin (eiland Man)

8 Tamil Eelam (Sri Lanka)

9 Kabylië (Algerije)

10 Karpatalja (Oekraïne)

11 Matabeleland (Zimbabwe)

12 Padanië (Italië)

13 Szeklerland (Hongaarse minderheid in Roemenië)

14 Punjab (India)

15 Tibet (China)

16 Tuvalu (onafhankelijke eilandengroep in Polynesië, nabij Fidji)

De Abchazen warmen zich op.
De Abchazen warmen zich op.© emilien hofman
Bruce Grobbelaar is de trotse keeper van Matabeleland.
Bruce Grobbelaar is de trotse keeper van Matabeleland.© emilien hofman
Focus in de kleedkamer van Tuvalu.
Focus in de kleedkamer van Tuvalu.© emilien hofman
Niet lopen aub!
Niet lopen aub!© emilien hofman
Tactische sessie in de bus.
Tactische sessie in de bus.© emilien hofman
Supporteren doe je zo.
Supporteren doe je zo.© emilien hofman
De avond valt over het WK.
De avond valt over het WK.© emilien hofman
We love you Abchazië, we do!
We love you Abchazië, we do!© emilien hofman
Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content