Sinds 1950 lagen al zowat alle Italiaanse bondscoaches onder vuur. Ondanks de kwalificatie voor de halve finales ontsnapt ook Marcello Lippi niet aan die ongeschreven wet.

De relatie tussen Marcello Lippi en de pers mag dan al geen openlijke oorlog zijn, hartelijk is ze allerminst. Lippi durft wel eens te keer gaan tegen journalisten, zeker wanneer die hun pen in vitriool drenken. Een vicieuze cirkel. Het omkoopschandaal dat momenteel het Italiaanse voetbal op zijn grondvesten doet daveren, helpt zeker niet.

Op de persconferentie vlak voor de laatste groepswedstrijd tegen Australië etaleerde Lippi een zekere nervositeit. De buitenlandse media blijven de Italiaanse bondscoach bestoken met vragen over de invloed van het schandaal op de nationale ploeg.

Lippi : “Alle feiten zijn al een maand bekend. De enige spanning die ik momenteel voel, is die van de Mondiale. Jullie, buitenlandse journalisten, denken dat mijn spelers constant lopen te tobben over wat gebeurd is en wat nog kan gebeuren. Wel, dat klopt niet. De spelers krijgen een unieke kans om ver door te stoten op een WK. De andere problemen behandelen ze wel na hun terugkomst in Italië.”

Nog geïrriteerder reageert Lippi op de vraag waarom hij tegen Tsjechië met slechts één aanvaller begon. “Ik hoef niets te verklaren”, begon hij. “Mijn ploegopstelling van morgen (Australië) geef ik ook niet, al maken jullie mij uit voor antipathiek. Een coach mag toch al eens schuiven, niet ? Bijvoorbeeld omdat je tegen een opponent speelt die ook slechts met één aanvaller aantreedt en uitgaat van zijn sterke middenveld. Wat telt, is dat ik altijd drie spelers in het offensieve compartiment wil zien, ook al zijn het misschien geen zuivere aanvallers. Ik wil serieus werken en als een serieuze persoon behandeld worden.”

Net voor het afsluiten van de persconferentie, spuwde Lippi nog eventjes vuur naar het aanwezige journaille : “Jullie vallen me aan voor zulke dingen, een regelrechte schande ! Wel, als jullie de onnozelaar willen uithangen, dan doe ik dat vanaf nu ook. Het zal in ieder geval niet lang meer duren.” Daarmee gaf Lippi eigenlijk voor het eerst te kennen dat hij er na het WK de brui aan geeft als bondscoach.

Het schandaal

De arme man is als opgejaagd wild wanneer het over hét schandaal gaat. Lippi mag dan al volhouden dat hij niets met de hele affaire te maken heeft, het lijkt weinig waarschijnlijk dat iemand die zeven jaar trainer was bij Juventus, van niets wist. Het probleem voor Lippi zit ook in het feit dat zijn zoon Davide werkte voor GEA, het managementbedrijf dat in het omkoopschandaal verwikkeld zit. Sindsdien controleert men of vader Lippi niet te vaak voetballers die onder contract lagen bij GEA, selecteerde voor de nationale ploeg. Een niet onterechte vrees als je weet dat Davide er niet voor terugdeinsde om spelers te ronselen met de belofte dat ze een stek in de Squadra Azzurra kregen. Marcello maakte zich over die kwestie nooit nerveus, maar we merken toch dat sinds het laatste jaar een aantal internationals hun contract bij GEA ontbonden.

Lippi zelf werd nooit afgeluisterd in verband met het schandaal, maar zijn naam rolde meermaals over de tongen in de getapete telefoongesprekken. Volgens de magistraten kon Luciano Moggi toch altijd bij de bondstrainer terecht voor een gunst. Zoals bijvoorbeeld het niet selecteren van Juventusspelers in de kwalificatieronde.

Confrontatie met de spelers

Twee dagen voor de kwartfinale tegen Oekraïne riep Lippi alle spelers bij zich. Hij wilde dat als de spelers iets te zeggen hadden, ze dat persoonlijk deden en niet via de pers. Daarmee doelde de grijze selectieheer op de uitlatingen van Simone Perrotta, Gianluca Zambrotta en Fabio Cannavaro, die openlijk de ploegopstelling in vraag stelden. Des te pijnlijker voor Lippi omdat het commentaar niet kwam van ontevreden bankzitters, maar van titularissen. In het Italiaanse kamp te Hamburg zagen we als resultaat daarvan een monoloog van Marco Materazzi, zonder kans tot bijkomende vragen. Materazzi : “De trainer heeft ons gevraagd of er problemen waren. Wij hebben allen samen gezegd dat dat niet het geval is en onder wederzijds vertrouwen werken we gewoon verder. Het valt te vergelijken met wanneer je een discussie hebt met je vrouw en ze vraagt of er iets scheelt… Dan antwoord je neen en moet zij daar vertrouwen in hebben. Wat moet je anders doen ? Scheiden voor een prul ?” Het vertrouwen was er wel degelijk, zo bleek achteraf, Oekraïne werd met 3-0 huiswaarts gestuurd.

Offensief of defensief ?

Als we even de statistieken van voor de eindronde mogen geloven, begon Italië als een van de meest offensieve ploegen aan het WK in Duitsland. De eerste wedstrijd tegen Ghana bevestigde die reputatie, maar daarna herviel Italië in zijn gekende speelstijl : wachten op een fout van de tegenstander en dan toeslaan. De Azzurri telden voor de wedstrijd tegen Oekraïne bijvoorbeeld een totaal van 1239 passes, terwijl de Brazilianen aan 1690 zaten. Of 87 centers, tegen bijvoorbeeld 111 voor de Duitsers. Wanneer het echter op counters aankwam, spande Italië de kroon met 25 tegenaanvallen. Zo kan Italië zich maar moeilijk van zijn reputatie losmaken, zelfs al dienen we volledigheidshalve te duiden dat de ploeg de minste overtredingen (55) maakte en de meeste onderging.

Lippi voer de voorbije twee jaar een intelligente koers als bondscoach, maar op het WK lag hij er op bijna knullige manier uit tegen Australië. Te beginnen met de niet-opstelling van Francesco Totti. Hij vond de Romeinse aanvoerder “een beetje vermoeid”, dat kan best zijn… Maar wat te zeggen van de opstelling ? Starten met twee aanvallers ( Alberto Gilardino en Luca Toni) en een hangende spits ( Del Piero), maar eindigen met een met een hangende spits en een flankaanvaller. Of waarom starten met een basis waarin geen enkele speler zit die een degelijke vrije trap kan afleveren ? Totti mocht op een kwartier van het einde opdraven en leverde in dat kwartiertje meer goede passes af dan de meeste van zijn ploegmaats over negentig minuten.

Die dag, tegen Australië, vergiste Lippi zich zwaar in de wissels, terwijl dat net zijn sterkte was gebleken in alle voorgaande partijen. Aan de rust liet hij Gilardino in de kleedkamer, nochtans de enige Italiaan die de Socceroos kon verontrusten. En toen Materazzi uitgesloten werd, verhuisde ook Toni naar de bank ten voordele van Barzagli. Del Piero, die al een hele wedstrijd verloren liep, bleef staan.

Tegen Oekraïne maakte de Squadra niet dezelfde fouten. Hoewel Shevchenko en co algemeen beschouwd werden als het zwakke broertje in de kwartfinales, vertrokken de Italianen als vanouds vanuit een strakke organisatie. Cannavaro was andermaal onberispelijk, Zambrotta etaleerde zijn groeiende vormpeil op dit WK en Gianluigi Buffon leek onverstoorbaar als altijd. Een grijs, maar oerdegelijk Italië (slechts één tegendoelpunt in vijf duels en dan nog een owngoal ook) stond met recht en reden in een halve finale tegen gastland Duitsland. Het imago van het Calcio is niet meteen opgesmukt, maar de spelers hoor je niet klagen. “Dit is misschien niet het spel dat de journalisten willen zien, vooral de buitenlandse, maar wij zijn tevreden zo”, verklaarde Barzagli ironisch. De discussie over de beauty of the game zal wel eeuwig voort woeden, maar altijd weer komen we tot dezelfde conclusie : enkel het resultaat telt.

NICOLAS RIBAUDO