IN DEZE RUBRIEK DIEPT JACQUES SYS ANEKDOTES OP UIT DE KELDER VAN ZIJN GEHEUGEN. VANDAAG: HET DUITSE VERLEDEN VAN HERMAN VERMEULEN.

Mooie en indringende verhalen zijn het als je met voetballers of trainers teruggaat naar hun roots. Soms is die confrontatie voor hen een emotionele schok. Eén verhaal uit die prachtreeks zal ons altijd bijblijven, al had dat ook andere redenen. Daarover verderop meer. In juni 2005 keerden we met Herman Vermeulen, die toen net trainer was geworden van Sint-Truiden, terug naar het tegen Keulen gelegen Porz, waar hij als zoon van een Belgische beroepsmilitair opgroeide. Daar ook zette de huidige trainer van OHL zijn eerste stappen als voetballer, in die omgeving ging hij later ook aan de slag als trainer.

Herman Vermeulen zat opgezadeld met gemengde gevoelens. Hij wist dat de wijk waar hij zijn jeugdjaren sleet er verpauperd bij lag. Hij vertelde dat hij daar opgroeide in een wereld van bevelen en gehoorzamen, van verantwoording, maar ook van onderdanigheid. Hiërarchie bepaalde de onderlinge verhoudingen. Het had een stempel op zijn leven gedrukt. Discipline en orde, zei Vermeulen, zijn belangrijk. En op weg naar Duitsland legde hij zijn voetbalfilosofie uit. In een wedstrijd heb je twee minuten de bal en 88 minuten niet, doceerde hij. En hij vertelde over het belang van collectieve balrecuperatie, het ging erom met drie passes in acht seconden aan de goal van de tegenstander te raken, anders hebben ze zich achteraan weer georganiseerd. Zo had Patrick Rémy het hem bij AA Gent voorgehouden en daar wilde hij in Sint-Truiden op trainen. Geordend functioneren, was het credo van Herman Vermeulen, en hij erkende dat dit wel een uitloper was van zijn militaire achtergrond.

Rad van tong is hij altijd geweest, Herman Vermeulen. Maar heel stil werd hij toen er even halt werd gehouden bij de kazerne waar hij als sportmonitor en beroepsmilitair aan de slag was en waar ook zijn vader gekazerneerd lag. De aanblik was hallucinant: de gebouwen werden afgebroken, de kazerne lag in puin, alleen het wachthokje waar je niet passeerde zonder de juiste formulieren (“Halt of ik schiet!”) stond er nog zoals vroeger.

Nog aangrijpender was later de aanblik van de wijk waar hij lang woonde, een Belgische enclave in Duitsland waar er destijds een sfeer van warmte hing en het leven zich op straat afspeelde. En waar er geen afgunst bestond omdat iedereen ongeveer evenveel had. Maar de huizen waar ooit Belgische militairen en hun gezinnen woonden, stonden al tien jaar leeg, de wijk ademde een sinistere sfeer uit die deed denken aan Oost-Europese betonhuizen uit lang vervlogen tijden. Vermeulen ging naar zijn ouderlijk nest, de moed zonk hem in de schoenen. De gevel van het huis was afgebladderd, de tuin herschapen in een vuilnisbelt. Dit leek wel een verlaten getto.

Vervolgens ging het naar de lagere school, nog een vervallen en leegstaand gebouw aan de rand van het Belgische garnizoen. Overal stuitte je op mistroostigheid. Vermeulen moest bekomen. Alleen toen hij het veld van SpVg Porz zag, ingeplant in het Belgische garnizoen, veerde hij weer wat op. Daar waar ooit de carrière begon van de voormalige Anderlechttrainer Herbert Neumann, had hij gevoetbald, op een asveld zoals je dat toen overal in Duitsland aantrof. Daar ook had Herman Vermeulen, een sociaal dier, zich meteen geïntegreerd. Ook al maakte hij in feite deel uit van dat we ze na de Tweede Wereldoorlog het ‘bezettingsleger’noemden.

Zelden bij iemand zo veel nostalgie en melancholie gezien als die dag. De confrontatie met een in puin liggend verleden was brutaal, het was gebroken jeugdsentiment. Niet alleen bij hem maar ook bij de hoofdredacteur van dit blad. Die sleet zijn jeugd in dezelfde Belgische wijk en woonde op niet eens honderd meter van Vermeulen.

Of Herman Vermeulen nog ooit in Porz is teruggekeerd? We kunnen hem geruststellen: de verpauperde wijk is helemaal opgeknapt, op de plaats van de kazerne staat een zwaar beveiligde kliniek voor gevangenen. Alleen de lagere school – met aan de ingang nog steeds een plaatje dat dit gebouw van de Belgische Strijdkrachten in Duitsland is – ligt er nog even verlaten bij. Als symbool van een Belgisch verleden. ?

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content