De Lage Landen zijn foutloos aan het WK begonnen. Zowel Nederland als België behaalde in de eerste ronde het maximum: negen op negen. Fantastisch, want alleen Argentinië en Colombia deden even goed.

Toch woedt in beide landen een debat over de manier van voetballen. Vooral bij onze noorderburen, waar de kritiek veel harder en feller is dan bij ons. Terwijl zij een ploeg hebben met vijf basisspelers uit de Eredivisie en in een poule met Spanje, Chili en Australië waren ondergebracht. Zelfs een meerderheid van de Nederlanders vreesde dat het team van Louis van Gaal de eerste ronde niet zou overleven.

De naakte cijfers wegen ook in het voordeel van Nederland door: tien goals voor, drie tegen, tegenover vier goals voor de Duivels en één tegen. Oranje scoorde één keer meer tegen regerend wereldkampioen Spanje dan België in de drie matchen tegen Algerije, Rusland en Zuid-Korea samen.

“Wij zijn hier om te winnen”, klinkt het uit de mond van de voetbalrealisten Marc Wilmots en Louis van Gaal. In andere woorden: lelijk als het moet, mooi als het kan.

De reactie van Johan Cruijff liet niets aan duidelijkheid te wensen over. “Vanwege het moeten bereiken van de volgende ronde hebben we voor één keer de manier van voetballen door de vingers gezien, maar het is duidelijk dat dit geen navolging kan krijgen. (…) Het voetbal is pover”, schreef hij in zijn column in De Telegraaf.

Cruijff, de voetbalromanticus, heeft heel wat medestanders boven de Moerdijk. Niet alleen De Telegraaf, ook de Volkskrant gaf van jetje. Zoals uit deze bloemlezing blijkt: “Poldercatenaccio, een luizige counterploeg, afbraakvoetbal, Oranje voetbalt als een investeringsmaatschappij, de tactiek van de verschroeide aarde werkt perfect, de Oranje Machine is een Oranje Muur geworden.”

Geef toe, Belgische voetbaljournalisten zijn de vleesgeworden mildheid. Want voetbal draait niet alleen om het resultaat. Het gaat ook om durf, kunde en creativiteit. Voetbal is de populairste sport op aarde en dankt die status aan generaties van geweldige voetballers, die met splijtende voorzetten, weergaloze hakjes en schitterende goals de tribunes in vervoering brachten.

De schoonheid van het spel is bijna even belangrijk als het resultaat en dat betekent niet dat je als coach de deur wagenwijd moet openzetten. Een team heeft niet alleen verplichtingen ten opzichte van de eigen supporters (die meestal alleen maar willen winnen). Er moet ook gedacht worden aan de toeschouwers in de stadions (je zal maar een modale Braziliaan zijn die zijn spaarcenten besteed heeft aan een WK-duel) en de neutrale voetballiefhebber in de sofa. Het is slechts dankzij de honderden miljoenen tv-kijkers en de tv-rechten waar zij voor zorgen dat er fortuinen te verdienen zijn voor spelers en bonden.

Profvoetbal is entertainment en als acteur moet je aan het spektakel denken. Puur voor het resultaat gaan, is kortetermijndenken. Er zijn nauwelijks nog mensen die weten welk land nauwelijks tien jaar geleden Europees kampioen werd. Juist, Griekenland. En hoeveel lezers kunnen nog drie namen opnoemen van dat elftal?

Vooral voor nationale teams mogen we de lat hoog leggen. Als we niet streng zijn voor onze elite, waarom zouden we dan kunnen klagen als de mindere goden uit de Jupiler League een onverteerbare pot op tafel zetten?

In schoonheid verliezen, hoeft geen drama te zijn. Het kan zelfs het allermooiste zijn in het voetbal en eeuwige roem opleveren. Denk maar aan het Oranje van het WK 1974. Iedereen die toen gekeken heeft, kan nog bijna het hele elftal opnoemen. En wordt er door veel kenners ook niet gezegd dat de Rode Duivels van de Mondiale ’90 (1/8e finalist) eigenlijk beter waren dan de ploeg van Mexico ’86 (halve finale)?

Ondanks negen op negen waren de Rode Duivels in de eerste ronde van dit WK een flinke ontgoocheling voor de buitenlandse voetballiefhebbers. Het internationale publiek had gehoopt op een team dat zou dansen en toveren en kreeg in de plaats in de poulefase ‘geduldvoetbal’ aangeboden. Op basis daarvan heeft het Belgische voetbal hopelijk geen kans gemist om ons voetbal voor vele jaren een fris, jong en aanvallend imago mee te geven.

DOOR FRANÇOIS COLIN

Puur voor het resultaat gaan, is kortetermijndenken.