IN DEZE RUBRIEK DIEPT JACQUES SYS ANEKDOTES OP UIT DE KELDER VAN ZIJN GEHEUGEN. VANDAAG: HOE RÉNÉ VANDEREYCKEN DE WEG OPENDE VOOR DE TRAINERSCARRIÈRE VAN JÜRGEN KLOPP.
Geen Duitse krant kon je de afgelopen weken openslaan of Jürgen Klopp werd na de dubbel die hij met Borussia Dortmund behaalde uitvoerig bejubeld. Zelfs tijdens het EK gaat de hype rond de kampioenenmaker niet liggen. De extraverte Klopp is door zijn aanstekelijk enthousiasme en zijn vakkennis de absolute kroonprins onder de Duitse trainers. Hoe zou René Vandereycken, die al 26 maanden wacht op een nieuwe werkgever, zich daarbij voelen? Toen de Limburger bij de toenmalige Duitse tweedeklasser Mainz 05 aan de slag ging, medio 2000, wilde hij jonge voetballers inpassen en zette hij een geroutineerde verdediger opzij omdat die niet kon functioneren in het systeem dat hij wilde spelen. Die verdediger was Jürgen Klopp. Een boegbeeld van de club, maar daar trok de ijzingwekkend consequente Vandereycken zich niets van aan. Ook al werd hem links en rechts in het oor gefluisterd dat hij wel eens zijn doodvonnis getekend kon hebben. Dat bleek nog te kloppen ook. Vandereycken werd na vier maanden, toen Mainz naar de bodem van het klassement was gezakt, ontslagen. Hij effende zo het pad voor de trainerscarrière van Jürgen Klopp die, nadat een nog andere trainer tussendoor tevergeefs voor een kentering probeerde te zorgen, het roer mocht overnemen. Hij behoedde Mainz 05 voor de degradatie, ook al omdat er intussen vijf nieuwe spelers waren aangetrokken.
In mei 2006 hadden we, net voor het WK in Duitsland, een interview met de toen nog steeds voor Mainz 05 werkende Klopp. Hij was voor het grote publiek nog relatief onbekend, maar juist gecontacteerd als analist voor het tweede Duitse televisienet ZDF. Daarom de vraag voor een gesprek. Klopp ging er graag op in. Hij herinnerde zich Vandereycken nog heel goed. Sterker zelfs: Klopp vond het normaal dat hij uit de ploeg werd gezet. Omdat hij als voetballer te beperkt was. Maar een verpletterende indruk had Vandereycken op hem niet gemaakt: altijd die zekerheid inbouwen, met vijf man achteraan spelen, nee, dat zag Klopp anders.
Vandaag lijkt Jürgen Klopp wel de Verlosser van het Duitse voetbal. En zit Vandereycken nagelbijtend thuis. Interviews geeft hij niet en zelden zie je hem in een stadion opduiken. Hij leeft in een haast beklemmende stilte en lijkt die te koesteren. Hoe zou dit voetbaldier zich daarbij voelen? We herinneren ons het eerste interview met Vandereycken, kort nadat hij voor de eerste keer in het eerste elftal van Club Brugge speelde, thuis tegen Beveren. Een kwartier voor het einde mocht hij invallen en hij was, zei hij, zo zenuwachtig geweest dat hij gal moest overgeven. Vandereycken woonde toen in bij een bejaarde hospita, daar huisde ook nog een andere timide Limburgse voetballer die stilzwijgend zat te luisteren: Lei Clijsters. Een prater was Vandereycken toen ook niet. Rustig vertelde hij over een testmatch die hij bij de reserven had moeten spelen, over de twijfels van Ernst Happel die hem te traag vond. Vandereycken pikte het allemaal snel op. Hij zou later snel aanvoelen dat hij voor een manier van voetballen moest kiezen die zijn mankementen camoufleerde: hij probeerde in één tijd te spelen, iets rapper te denken en te handelen dan de anderen, waardoor hij het spel sneller maakte.
Het was ook daarmee dat hij zoveel jaar later op Jürgen Klopp indruk maakte. Nooit had die onder een trainer gewerkt die zo goed kon voetballen als Vandereycken. De manier waarop die het spel versnelde, hij vond het imponerend om zien. Dat soort voetballers, zei Klopp, zijn een zegen voor iedere ploeg.
Hij heeft altijd op de een of andere manier zijn stempel gedrukt, René Vandereycken. Maar nooit verloochende hij zichzelf, nooit gaf hij de indruk zichzelf als trainer te analyseren. Zoals hij dat als voetballer wél had gedaan. Nimmer stuurde hij zijn denkbeelden, die van hem een adept van het verdedigende en cynische voetbal maakten, bij. Voetbal, vindt hij, is niet uitgevonden om elkaar ruimte te geven. Maar wel om de eigen kwaliteiten zoveel mogelijk te laten renderen en die van de tegenstander af te remmen.
Zo denkt René Vandereycken, die volgende maand 59 jaar wordt, er nog altijd over. Ook een lange periode van werkloosheid zal hem niet veranderen. Toen Vandereycken trainer werd van Mainz en daar de strijd aanbond met Jürgen Klopp had hij drie jaar thuis gezeten. In zijn wereld is er geen plaats voor compromissen.
