Christian Vandenabeele
Christian Vandenabeele Freelancejournalist

Mac The Knife woont in het Brugse en is van Slovaakse origine. Zo hard en zo geslepen is Marek Spilar dat hij ongemerkt een tegenstander middendoor zou trappen.

Zo rustig oogt Marek Spilar op en naast het veld dat je zou gaan denken dat hij thuis amper de zetel uit komt. “Terwijl Marek juist niet kan stilzetten”, zegt zijn vrouw Livia. “Als ik zeg : nu je niet moet voetballen, blijf eens rustig thuis, dan lukt hem dat nooit. Altijd moet hij bezig kunnen zijn, kunnen sporten vooral. Hij houdt van elke sport, maar in het bijzonder van surfen en squashen. Nu zijn wij ook wel een sportief gezin, hoor. Beiden studeerden we aan de universiteit van Presov lichamelijke opvoeding. Ik ben van Kosice en speelde mijn hele leven volleybal, in de tweede liga. Nooit international geweest, hoor. Daarvoor had ik groter en sterker moeten zijn.”

Ze houdt haar tien maanden oude dochtertje Nina op de schoot. Livia (26) is model, geweest. “Vier jaar geleden werkte ik als model een jaar in Milaan. Modeshows vooral, deed ik. Ik onderbrak er zelfs mijn studies voor. Ik vroeg de manager van Marek ( Juraj Venglos, zoon van de voormalige Tsjechische bondscoach, nvdr) of het mogelijk is hier in Brugge als model te werken, maar volgens hem niet. Het zou ook niet makkelijk zijn met een dochter die nog zo klein is. Misschien wacht ik daar dus beter mee.” Sedert eind juni betrekken de Spilars in Assebroek het voormalige huis van Nzelo Lembi. Ook de hond komt uit Slovakije.

Het is vrijdagochtend en Marek is nog niet terug van de Engelse les die hij samen met Sergiy Serebrennikov twee keer per week op de club volgt. Van 9 tot 11 had hij gezegd, maar om half twaalf is hij er nog niet. “Zo lang les ? Als hij thuiskomt, zal hij ongetwijfeld zeer goed Engels spreken”, lacht Livia, die, zegt ze, zelf Engels leerde in Italië . Blijkt dat hij zich vergist had. De les duurde tot 12 uur, en straks moet hij alweer weg, want om 14 uur is er training. Bovendien komt Marek bijna niet uit zijn woorden, en verkiest Livia glimlachend dat hij het maar zelf blijft proberen dan dat zij meteen alles uit het Slovaaks vertaalt. Hij begrijpt haar. “De trainer spreekt Engels, alle spelers spreken Engels, voor mij is het dus zeer belangrijk snel Engels te leren spreken”, beseft Marek Spilar. “Op school leerde ik alleen Duits, maar dat was facultatief. Je was niet verplicht, begrijp je. Op het gymnasium moest ik elke dag Russisch leren, ten tijde van het Oostblok was dat. Met Sergiy Serebrennikov kan ik dan ook makkelijk communiceren en de Joegoslaven, de Slovenen, alle spelers, die afkomstig zijn van het voormalige Oostblok, versta ik.”

Marek Spilar is geboren in Stropkov, vijftig kilometer ten westen van Kosice, waar hij tot twintig jaar voor Tesla Stropkov voetbalde. Goed van de grond komt zijn carrière pas na de transfer naar de eersteklasser Tatran Presov. Hij wordt er international en Liverpool nodigt hem uit voor een stage. “Zes jaar geleden was dat. Liverpool had mij opgemerkt met de nationale ploeg van Slovakije, in wedstrijden tegen Spanje, Tsjechië en Joegoslavië. Ik was 21 jaar. Een week ben ik er geweest, maar ik kon er geen arbeidsvergunning krijgen want ik telde toen nog maar 5 caps. Terwijl je er minimum vijftien moet hebben, en er in de laatste twee jaar in vijfenzeventig procent van de interlands moet bij geweest zijn. Ik was nog jong natuurlijk. Nu zou het beter zijn ( lacht).”

Nu telt hij 28 caps. De volgende interland is op 21 augustus, in Olomouc tegen het Tsjechië van Jan Koller nog wel. “Ik heb goeie herinneringen aan Slovakije-Tsjechië. In 1997 wonnen we in Bratislava de eerste onderlinge confrontatie na de scheiding met 2-1. Toen was het een officiële interland, nu is het een vriendschappelijke.”

Ondertussen speelde hij ook al Champions League, met FC Kosice, de enige Slovaakse club die dat tot nu toe presteerde. “In 1998-1999 was het, in een poule met Juventus, Feyenoord en Manchester United. Zeer, zeer moeilijk. Bovendien hadden we juist een trainerswissel achter de rug. Hoewel we thuis goeie wedstrijden speelden, haalden we geen enkel punt. Van Feyenoord en Juventus verloren we in Kosice met 0-1, van Manchester United met 0-3. In Manchester werd het 3-0, in Feyenoord 2-0 en in Turijn 3-2. Ik stond links of rechts in de mandekking die tijd, de spitsen heetten Andy Cole, Poborski, Del Pierro, Inzaghi. Cruz.”

Een geweldige tijd, valt van hun gezicht te lezen. “Valencia was toen in Marek geïnteresseerd”, zegt Livia. Marek knikt. “Zeer geïnteresseerd. Maar Kosice was geen simpele club, weet je. Geleid door een steenrijke voorzitter, een gewezen minister met de allerhoogste ambities. De man had geen geld nodig, begrijp je. Er vertrekken tegen zijn zin was haast onmogelijk. De behoefte was er ook niet zo bij de spelers, tenzij als het ging om een absolute Europese topclub natuurlijk. Want : er was in die tijd heel veel geld te verdienen in Kosice, en ook de sportieve omstandigheden waren er uitstekend.”

Livia glimlacht. “Zoveel geld was er dat zelfs de spelersvrouwen op kosten van de club de verplaatsingen naar Turijn, Manchester en Rotterdam meemaakten”, vertelt ze. “We moesten wel in een ander hotel verblijven, om de spelers wat rust te gunnen ( lacht). Overdag gingen we de stad in en ’s avonds naar de wedstrijd.” Een geweldige tijd, knikt Marek. Tot de voorzitter vertrok. “Geldproblemen. Alle spelers vertrokken. Het gebeurt bij ons wel vaker dat rijke lui een club opkopen en hem laten opbloeien, maar dan weer opstappen, en alles in elkaar stuikt.”

Hij ging naar Banik Ostrava, Tsjechische club die tevergeefs met haar roemrijke traditie wil aansluiten en de ploegen uit Praag concurrentie wil aandoen. “In Tsjechië zijn de omstandigheden beter”, zegt Livia. “Alles is er beter, het leven en het voetbal. Slovakije is armer. Alleen in Bratislava is het goed leven. En in Kosice, omdat er goed werk is in door goed betalende Amerikanen overgenomen staalfabrieken. Weet je, eigenlijk heeft niemand die scheiding tussen Slovakije en Tsjechië gewild, of toch bijna niemand.”

Het is niet in Banik Ostrava dat de beste herinneringen van Marek Spilar liggen. “Ik moest er twee keer geopereerd worden. Eerst brak ik in een duel op training mijn neus, later raakte alweer op training – in een duel met Milan Barosz, die nu bij Liverpool speelt – mijn oogkas ingedrukt.” “Vorig jaar eind september was het. Ik lag in de kliniek voor de bevalling, Marek met een ingedeukte oogkas”, lacht Livia. Vier maanden kostte het hem. Toen hij langzaam terugkwam, was zijn plaats in het elftal ingenomen door iemand anders, vertrok hij tot het eind van het seizoen naar Sigma Olomouc en werd er snel weer international.

En opeens was er dan toch eindelijk die transfer naar het buitenland, naar het echte buitenland dan : Marek Spilar naar Club Brugge, volgens Sport, magazine in Bratislava, een transfer van iets meer dan 800.000 euro. Het was er tijd voor. Afgestudeerd, vrouw en kind, 27 jaar, 28 caps. “Ik wou het eens in het buitenland proberen – van Slovakije naar Tsjechië is maar een klein verschil natuurlijk. Voor het voetbal, maar niet alleen dat. Ik wou andere landen, mentaliteiten en culturen leren kennen. Nieuwe levenservaring. Brugge is daar een goeie club voor, want er zijn veel nationaliteiten. Terwijl je in Tsjechië bijna uitsluitend Slovaken tegenkomt, en in Slovakije Tsjechen. Zuid-Amerikanen en Afrikanen zijn er een zeldzaamheid.”

Zijn integratie in Brugge verliep vlot, ondanks een dijblessure die hem tijdens de voorbereiding een dag of tien aan de kant hield, ondanks dat wegens blaren het bloed hem wel eens in de schoenen stond. Hij stond er van de eerste dag tussen alsof hij er al jaren tussen staat. “Brugge is dan ook een goed team, met goeie spelers en een goeie organisatie, wat het voor mij makkelijker maakt. In defensief opzicht speelden we bij Olomouc trouwens hetzelfde systeem als hier. Ik ben dus vertrouwd met vier op lijn.”

Een verdediger pur sang. Straalt rust uit, lost veel op met positiespel, is geslepen en is keihard, zou ongemerkt iemand middendoor trappen. Een beest als het nodig is. Hij glimlacht en praat de andere kant uit. “In de Tsjechische competitie wordt veel harder gespeeld dan hier, ook in de Slovaakse trouwens. Veel grote en sterke spelers; veel fysieker, veel agressiever, defensiever ook.

“Hier is bovendien een trainer die voor technisch en tactisch verzorgd voetbal kiest.” Trond Sollied. Wat is zijn indruk over de man ? “Ik ben hier nog maar pas en ken hem nog niet zo goed. Ik merk in de groep alleszins heel veel respect voor hem. Hij praat veel, Engels, wat ik dus maar een beetje begrijp. Gelukkig tekent hij veel, iedere dag zeg maar, op het bord ( lacht), zo kan ik toch een beetje volgen. Het is een trainer die vooral aan het collectief werkt. Heel belangrijk in zijn visie is snel omschakelen van verdedigen naar aanvallen.”

Inmiddels scheidt alleen Shaktar Donetsk Club Brugge nog van de Champions League. “Met Kosice heb ik eens tegen Shaktar Donetsk gespeeld, drie jaar geleden op winterstage in Cyprus : 1-1 werd het, geloof ik. Maar over de Champions League wil ik pas spreken als het zo ver is. Nog twee wedstrijden, dan kunnen we praten.” Maar als Club zich weet te plaatsen, waartoe acht hij het in staat ? Tot beter dan de nul punten van Kosice destijds ? “Dit team heeft meer ervaring dan Kosice toen. De sfeer is hier ook goed, en er is stabiliteit. Wij lootten destijds natuurlijk wel een hele zware poule, hé. Verschrikkelijk.”

“Maar nu moet ik weg, sorry.” Het is al 13 uur voorbij. In de keuken gaat hij een banaan halen en haast zich naar de training. “Volgend jaar zal ik jullie wellicht beter te woord kunnen staan, hoop ik alleszins ( lacht). ” Misschien speelt hij dan al wel in de Premier League. “Dat zou niet slecht zijn ( lacht). Ik hou van de Engelse Liga. Er spelen in Engeland veel Tsjechen, Slovaken ook, in West Ham, in West Bromwich Albion, in Middlesbrough. Eerst goed presteren bij Brugge, dan zal ik wel zien wat er mogelijk is.”

door Christian Vandenabeele

‘Ik merk in de groep heel veel respect voor de trainer.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content