Tot drie keer toe zei de trainer het op de persconferentie: “Dat manneke!” U denkt nu natuurlijk dat we het over een Vlaamse coach hebben. Maar nee hoor, het gaat om een Nederlandse trainer: Fred Rutten, de sportieve baas van competitieleider PSV. Rutten sprak lieftallig over zijn 17-jarige linksachter Jetro Willems, en hoe goed dat manneke het er wel afgebracht had in de topper tegen Feyenoord. Om te besluiten dat hij toch wel bijzonder content was met de zege.

Zelden een persconferentie meegemaakt waar taalkundige accentverschillen zo parallel verliepen met cultuurverschillen. De harde keelklanken van Feyenoordcoach Ronald Koeman sisten en snerpten door de persruimte om zich vervolgens pijnlijk door je trommelvlies te prikken. Een helende werking ging uit van de zachte, soepele geluiden die nadien door Rutten geproduceerd werden. Fred Rutten is geboren in Gelderland en werkte ook lange tijd in Brabant. Zijn hele trainerscarrière speelt zich af tussen FC Twente en PSV. Met uitzondering van een jaartje Schalke 04: een dissonant in zijn succesvolle carrière, omdat zijn zachtmoedigheid onvoldoende werkte in de topcompetitie die de Bundesliga is.

Het beeld dat wij in Vlaanderen graag construeren van Hollanders is dat van Koeman: (ook internationaal) succesvol, praatvaardig, veel branie, met een groot zelfbewustzijn, door de buitenwereld soms ook arrogantie genoemd. Waarbij we dat stereotype dan gemakshalve toepassen op alle Nederlanders. En die ‘we’, laten we zelfkritisch zijn, slaat vaak ook op journalisten. Die simplificatie is een grote vergissing. De clichékenmerken die wij aan alle Nederlanders toeschrijven, worden door Limburgers, Brabanders, Zeeuwen, Gelderlanders en Friezen toegekend aan … de Hollanders, dat wil zeggen de inwoners van de provincies Noord- en Zuid-Holland, de Randstad. Het geografisch grootste deel van Nederland is dus eigenlijk helemaal niet Hollands. En dat valt op in de taal: het is geen toeval dat Brabantse dialecten als dat van Den Bosch of Eindhoven veel meer verwant zijn met het Antwerps dan met het Amsterdams.

En als we dan toch die toevallige grens tussen België en Nederland relativeren: het valt op hoezeer in de hele discussie over de wenselijkheid van een Beneliga oneigenlijke argumenten gebruikt worden. Of meer nog dan argumenten: Belgisch-nationalistisch gekleurde sentimenten. De voorbije weken is in de Europese confrontaties tussen AZ en Anderlecht symbolisch nog eens duidelijk gebleken hoe leerrijk het is om over de grenzen te kijken. AZ is niet eens een traditionele Nederlandse topper, maar het voetbal van de Alkmaarders was wel oneindig veel gestructureerder en vormvaster dan dat van de Belgisch-Brusselse trots. Supporters horen dit niet graag, maar een objectieve waarnemer kan er niet naast kijken, toch? Nederland is de helft groter dan België en heeft de voorbije decennia een veel rijkere voetbalcultuur opgebouwd. Nogal wiedes dus dat ze beter presteren. De Belgische topclubs zouden de allergrootste voorvechters van zo’n Beneliga moeten zijn. Want voor hen zal de toegevoegde waarde (economisch én inhoudelijk) groter zijn dan voor de Nederlandse.

Alleen zijn er dus telkens weer die nationale sentimenten die de rede vertroebelen. Behoudsgezindheid en gewenning aan toevallige 19e-eeuwse grenzen spelen daarbij een hoofdrol. Terwijl een groot deel van Nederland qua mentaliteit veel dichter aanleunt bij Vlaanderen dan we geweten willen hebben. Iedereen die weleens een wedstrijd van PSV in Eindhoven of van Twente in Enschede bezocht heeft, kan erover meepraten. Het is er niet enkel uitstekend georganiseerd, maar bovendien ook nog eens oergezellig. Vriendelijke begroeting, lachende jongedames die je tijdens de wedstrijd op de perstribune koffie en thee komen serveren, én vaak spectaculair voetbal. Welke voetballiefhebber zou zich daar niet bene bij voelen?

DOOR LUC VAN DOORSLAER

“De Belgische topclubs zouden de allergrootste voorvechters van een Beneliga moeten zijn.”

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content