Het lijkt even niet mee te zitten voor Vincent Kompany: er kwam kritiek op zijn prestaties en hij moest zijn sportcafés in Brussel en Antwerpen sluiten. Is er misschien meer aan de hand? Een blik achter de schermen van het bedrijf Kompany.

Op zijn bijna negenentwintigste trapt Vincent Kompany een beetje op zijn adem. Het zit hem volgens zijn eigen hoge eisen niet altijd mee en dat begon vorige zomer al. Met hun kwartfinaleticket deden de Belgen het in Brazilië behoorlijk, maar de stunt van een halve finale of meer, waarin Kompany oprecht geloofde, bleef uit. Dat bovendien uitgerekend hij met slordig uitverdedigen tegen Argentinië aan de basis lag van het beslissende doelpunt van Gonzalo Higuaín ligt hem op de maag. Eerder waren er al vragen bij zijn positiespel op de fase die voorafging aan de Algerijnse strafschop waarbij hij leek te twijfelen tussen ingrijpen of de bal laten lopen. Hij koos voor dat laatste en daardoor was Jan Vertonghen verrast en maakte hij een strafschopfout. Opvallend was trouwens dat hij bij dit alles niet of nauwelijks schuld bekende, een duidelijk teken voor wie hem kent dat het hem op de lever lag.

Natuurlijk is het niet zo dat een door blessures geteisterde Kompany op het WK afging als een gieter: dat bewijzen zijn voor de rest vrij vlekkeloze spel, net als zijn voorbeeldige houding. Dat een paar Rode Duivels hem al eens bazig en intellectueel vinden, so what? En toch, velen hadden meer van de kapitein verwacht, namelijk dat hij voetballend boven zichzelf zou uitstijgen in plaats van steekjes te laten vallen. De website transfermarkt.de devalueerde zijn marktwaarde na het WK dan ook met twee miljoen, tot 33 miljoen euro.

Belgische Bill Gates

Vorig seizoen was de Champions League ook al op een sisser afgelopen. En dit seizoen lijkt dat weer te gaan gebeuren. Kompany speelt bij een van de allerrijkste clubs ter wereld, maar Manchester City raakte met hem nooit verder dan de achtste finales van de Champions League. Voor de bijzonder eerzuchtige ex-Gouden Schoen is dat onverdraaglijk. Hij heeft welgeteld nul Europese finales achter zijn naam staan, en nul finales op een EK of WK. Te weinig, vindt Kompany zelf. Dit seizoen speelt een dijbleenblessure hem weer parten. Daardoor loopt het wat stroef: foutje hier, kritiek daar. Niets onoverkomelijks, maar het doembeeld van ‘de glazen man’ komt weer gevaarlijk dichtbij.

En dat zou jammer zijn, want Vincent Kompany heeft als Belgische Bill Gates een missie: de wereld beter maken, meer gelijkheid van kansen scheppen, vooral voor kinderen in achtergestelde buurten (zoals hij er zelf ooit een was in Brussel) en landen. Om die reden steunt hij SOS Kinderdorpen, richtte hij de vzw Vica op die in Manchester en Brussel kwetsbare jongeren helpt, en stampte hij BX Brussels uit de grond. De eerste ploeg van BX doet het flauwtjes, maar het jeugdproject staat als een huis, met meer dan duizend aangesloten jongeren. Het is een proeflaboratorium met verschillende talen, kleuren, culturen en nationaliteiten.

Maar koken kost geld. En Kompany wil zijn sociale projecten laten draaien en zelfs uitbouwen op een budget dat ook na afloop van zijn carrière realistisch is. Daarvoor is hij op zoek naar opbrengsten om zijn maatschappelijke doelen te financieren. Natuurlijk ontpopt hij zich ook wel als businessman omdat hij het plezant vindt om met zaken bezig te zijn, om zijn in de tijd gespreide studie voor een MBA – een Master of Business Administration – nu al in de praktijk te brengen. Hij bruist van de ideeën en wil zich intellectueel waarmaken. Zijn belangrijkste raadgevers moeten hem meer dan eens afremmen en tot geduld aanmanen.

Een van de zorgvuldig afgetoetste zakelijke opportuniteiten leken sports bars, van de nodige snufjes voorziene brasserieën waar de bezoeker ook sportuitzendingen op tv kon volgen. De kans deed zich voor, hij sprong op de boot et voilà. Maar zo werkt het niet. Om te beginnen moet je niet in de horeca stappen als je geld wilt verdienen. Zeker niet als je volgens de regels werkt: geen zwartwerk, geen Luxemburgse of andere fiscale vluchtroute. De sports bars brachten niet genoeg geld in het laatje, maar de belangrijkste les voor Kompany is dat zijn sportcafés niet het imago opleveren dat hij beoogt. Bij BX is hij met hart en ziel betrokken, bij de sports bars was hij dat veel minder. En zijn aandeelhouderschap in een Brits limousineverhuurbedrijf dan, zult u zeggen? Juist, maar dat bedrijf kende Kompany wél omdat het spelers van Manchester City vervoerde.

Kompany heeft beginnersfouten gemaakt. “You win some, you lose some“, zegt hij. Een van de lessen die hij getrokken heeft, betreft de mensen met wie hij samenwerkt. Dat moeten geen slippendragers zijn die hem altijd gelijk geven, maar het liefst wel gelijkgestemden inzake zijn levensfilosofie, ethiek en visie. Moraal van het verhaal: Kompany zal zich nog meer verlaten op zijn soulmates en creatieve duizendpoten van Bonka Circus. Maar wacht eens. Was dat niet dat bedrijf dat…? Juist.

Bonka heisa

In dat managementbureau en tv-productiehuis uit Leuven zijn Kompany en gedelegeerd bestuurder Klaas Gaublomme gelijkwaardige hoofdaandeelhouders. Bonka Circus kreeg in de marge van vermeend financieel wanbeleid bij de KBVB kritiek op zijn facturen bij een contract voor het tv-programma Iedereen Duivel (op VRT en RTBF) en het programma Everyday Football (op Belgacom TV). Het bedrijf wees die beschuldigingen categoriek af, en zegt dat het tegen marktconforme prijzen werkte, wat ook zo lijkt te zijn. Fouten zijn tot op heden niet bewezen. Feit blijft dat Vincent Kompany rechter en partij was, want zijn bedrijf maakte een tv-reeks over hemzelf en het leek logisch dat hij als kapitein van de Rode Duivels een streepje voor had bij de bond. Dat is uiterst ongelukkig, zeker voor iemand die hoge ethische standaarden hanteert. Vroeg of laat moet hij daarin een initiatief nemen, al was het maar door Bonka Circus geen projecten meer te laten opnemen waarmee hij zelf te maken heeft als voetballer.

Overigens hebben we hem in die periode wel gehoord over het falende beleid bij de FIFA, maar niet over het beleid bij de Belgische bond en de heisa over de opgestapte CEO Steven Martens, met wie Kompany het heel goed kon vinden. Waarom zweeg de kapitein? In zijn omgeving horen we dat hij zich boven het gewoel wil stellen en niet wil meedraaien in het mediaopbod dat kunstmatig conflicten creëert.

Anderzijds, wat moet Kompany doen om goed te doen? Alleen maar voor de schijn als aandeelhouder uit Bonka Circus stappen en er ondertussen toch blijven meedraaien, wil hij niet. Dat zou hij pas schijnheilig vinden. En net omdat CEO Gaublomme zijn soulmate is, willen beiden natuurlijk blijven samenwerken. Het wijst meteen op een volgend probleem in Kompany’s bezigheden: hij geeft graag vrienden en familieleden kansen in zijn projecten. Een pluspunt is dat zij de Kompanyvisie bewaken en een rechtstreekse lijn hebben met Vincent. Minpunt is dat het extra moeilijk wordt als die projecten niet draaien zoals gewenst, al dan niet door het functioneren van die vrienden en familie. Die les heeft Kompany met de sports bars geleerd.

Te zwart-wit?

Opvallend in de kranteninterviews die hij de afgelopen maand gaf aan The Times en de Volkskrant was dat hij twee keer maatschappelijk zeer duidelijk stelling nam, de eerste keer tegen ‘de oude krokodillen van de FIFA’, de tweede keer in de nasleep van het drama rond Charlie Hebdo. Wat dat laatste betreft, wees Kompany erop dat landen er alles aan moeten doen om de voedingsbodem weg te nemen van maatschappelijk ongenoegen. Dat kan volgens de Brusselaar door achtergestelde groepen beter te integreren in de maatschappij en door discriminatie aan te pakken. Hij vond ook dat regeringen niet altijd de bevolkingssamenstelling van hun land weerspiegelen.

Hoe juist zijn maatschappelijke analyses soms ook zijn, Kompany beseft dat hij in zijn enthousiasme best uitkijkt. Is hij wel voldoende genuanceerd en maakt hij geen ongeloofwaardige zwart-witanalyses? Zeker als de journalisten met wie hij spreekt weinig kritisch zijn en al blij zijn dat ze eens met hem mogen praten. Ook dat is voor de voetballer en mens Kompany natuurlijk een leerproces: de wereld is meestal grijs, niet zwart-wit, al heeft hij gelijk dat hij de vinger op de wonde wil leggen. In het verleden benadrukte hij bijvoorbeeld geregeld dat jongeren in achtergestelde situaties ook zelf de handen uit de mouwen moeten steken. Hij liet toen uitschijnen dat het niet per definitie de taak van de overheid is om iedereen bij het handje te houden. Ten slotte pakte hij het zelf ook zo aan, door bijvoorbeeld te blijven studeren, terwijl hij in de eerste ploeg van Anderlecht voetbalde, tot hij zijn middelbareschooldiploma had.

Kortom, Kompany denkt na over zijn persbeleid en hoe dat optimaler kan. Vast staat dat hij in interviews meer en meer plaats wil maken voor zijn maatschappijvisies. Maar eerst en vooral is het nu zaak dat hij na het alarmsignaal van de mislukte sports bars eens goed nadenkt over wat hij buiten zijn voetbalcarrière zakelijk en maatschappelijk wil bereiken, hoe hij dat wil doen, op welke termijn en met wie. En hoe hij over dat alles communiceert. Veel vragen dus… Een mens zou bijna vergeten dat Vincent Kompany ook nog voetbalt.

DOOR FRANK VAN DE WINKEL

Kompany trekt zijn conclusies: hij werkt liever niet meer samen met slippendragers die hem altijd gelijk geven.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content