In Madison Square Garden gaan sport, spektakel en heldendom hand in hand. In de NBA zijn de hoofdrolspelers niet, zoals in de Champions League van het Europese voetbal, onbereikbaar. Een getuigenverslag.
New York. Waar Ground Zero, gehuld in een ijzingwekkende stilte, een bedevaartsoord geworden is. Waar de brandweer een heldenstatus heeft. Waar de yellow cabs zich als mieren door het stratenlabyrint van Manhattan verplaatsen. Waar Times Square het hele schouwspel in de schijnwerpers zet.
Maar New York is ook Madison Square Garden : het episch centrum van sport en spektakel. The World’s Most Famous Arena, zoals de Amerikanen het bescheiden plegen te noemen. In deze tempel met 20.000 zitjes hebben de allergrootsten gestaan. De galerij posters die je er aantreft, is indrukwekkend ! Cassius Clay, Joe Frazier, Nadia Comaneci, John McEnroe, Steffi Graf, Martina Navratilova, Kim Clijsters en Dominique Monami, Elvis Presley, Prince, Pink Floyd, John Lennon, Paul McCartney, The Rolling Stones, Bruce Springsteen, Elton John, Luciano Pavarotti, Madonna, Bill Clinton, Paus Johannes Paulus enzoverder.
Maar Madison Square Garden, dat zijn televisiestation heeft, is bovenal de thuishaven van drie sportteams : de New York Knicks (mannen) en de New York Liberty (vrouwen) in het basketbal, en de New York Rangers in het ijshockey. Onlangs tekende Ann Wauters een contract met de New York Liberty.
’s Avonds een NBA-wedstrijd bijwonen in Madison Square Garden is een unieke ervaring. Twee uur voor de tip-off is het al een drukte van jewelste op de wandelpaden voor het reusachtige gebouw. Talloze ticketverkopers doen alsof hun leven ervan afhangt. Nochtans waarschuwt een groot bord aan de ingang voor illegale tickets. Wat je koopt op straat, zijn vaak slechts dure kopieën : je raakt er nooit mee door de magnetische controleposten. Ook moet de bezoeker nog voorbij een metaaldetector en een fouillering. Nee, de Big Apple lacht niet met veiligheid.
Moet je welgesteld zijn om een NBA-wedstrijd bij te wonen ? Ja en neen. Wie dicht tegen het terrein wil zitten en als het ware de adem wil ruiken van de vele vedetten met een zitje op de eerste rij ( Woody Allen, Mike Tyson, Spike Lee, Boris Becker en enkele van de grootste actrices uit de Amerikaanse cinema worden er vaak gesignaleerd), mag al gauw 290 dollar neertellen. Zelfs voor vier keer twaalf minuten spektakel van de hoogste plank is dat veel. Maar de NBA hoedt zich ervoor zich niet te elitair op te stellen : voor 10 euro kan je ook al een stoeltje te pakken krijgen, zij het in de nok van de tempel.
Madison Square Garden illustreert de sleutel van het succes van de NBA. Je ziet er van de best betaalde sportvedetten uit de VS aan het werk. Tegelijk echter heeft het publiek de mogelijkheid om dicht bij zijn vedetten te komen, hen aan te raken of een babbeltje met hen te slaan. Wanneer ze na de opwarming naar hun kleedkamers terugkeren, maken de spelers tijd om de jonge fans te groeten of handtekeningen uit te delen. Alles wordt met de glimlach gedaan.
Onvoorstelbaar is het dat tijdens de opwarming enkele kinderen zelfs het parket kunnen betreden en er enkele balletjes gooien met hun idolen ! Hier en daar worden er foto’s gemaakt van dolgelukkige jongetjes aan de zijde van hun held. En na de wedstrijd mengen sommige New-Yorkspelers zich in de massa, wanneer ze de Garden verlaten door dezelfde poort als het publiek. Dit is niks te vergelijken met de wereld van de Champions League, waar de hoofdrolspelers onbereikbaar zijn.
Niet alleen het publiek, ook de aanwezige pers wordt verwend. Anderhalf uur voor de opworp staan de kleedkamers open voor de journalisten. Gedurende 45 minuten, maar ook geen seconde langer. Sommige spelers zijn al in de zaal, anderen kleden zich nog rustig om, ze vlechten hun haar, fietsen wat op de hometrainer of kijken geamuseerd naar een basketbalwedstrijd op het reuzenscherm. Een stevig uit de kluiten gewassen bewaker houdt het hele circus nauwlettend in de gaten. De spelregels zijn duidelijk : camera’s zijn toegelaten, fototoestellen niet. “Een Japanse reporter heeft het ooit toch eens gewaagd om hier foto’s te nemen, zijn fototoestel is in beslag genomen”, grijnst de man.
In de gang staat Isaiah Thomas, een legende van het Amerikaanse basketbal, de pers te woord. Thomas is tegenwoordig sportief manager van de Knicks. Hij legt uit dat de laatste uren van coach Don Chaney wellicht geslagen zijn. Een paar meter daar vandaan houdt Chaney zelf een persconferentie. Hij verdedigt zich naar best vermogen en vertelt dat hij er alles aan zal doen om in functie te blijven. Op dat moment weet hij waarschijnlijk al dat hij een dag later zijn bureau zal moeten opruimen en plaats maken voor Lenny Wilkens, de coach die het grootste aantal zeges ooit behaalde in de NBA. Het hoort allemaal bij het theater dat de NBA is. Geen medelijden. Amerika ten voeten uit.
Precies zes minuten voor het begin van het duel noteren we al een eerste hoogtepunt van de avond : drie zwarte schonen brengen de Amerikaanse hymne – a capella. Het publiek, allen rechtstaand en met de hand aan het hart, leeft oprecht mee.
Dan volgt de voorstelling van de spelers. De speaker, uitgelaten tot en met, voert zijn deel van de show op, daarbij geholpen door een immens scorebord in het midden van de zaal waarop flitsende beelden de revue passeren. Later zal hij zich ontpoppen tot de échte ster van de avond. Zachtjes mompelt hij de namen van de tegenstanders die weten te scoren, maar als een New Yorker de bal door het net jaagt, brúlt hij diens naam. Onnodig te vertellen in welk een gekkenhuis Madison Square verandert, als de Knicks een driepunter scoren.
De time-outs verliezen in de NBA helemaal hun betekenis. Momenten zijn het waarin de toeschouwers alles behalve rust krijgen voorgeschoteld. Integendeel. Nauwelijks zijn de spelers van het parket verdwenen of daar staat al een bende overenthousiaste cheerleaders, dunkers, gymnasten, T-shirtverdelers en entertainers van diverse pluimage. Soms krijgt een toeschouwer, lukraak uit het publiek genomen, de kans om een driepunter te scoren en daarvoor beloond te worden.
Het is topsport op zijn Amerikaans. En zeggen dat er hier 24 uur voordien nog een professionele ijshockeywedstrijd plaatsvond ! Voor elk basketduel wordt het parket, dat bestaat uit tweehonderd delen, gewoon de ochtend van de dag zelf geplaatst. Kom daar in België eens om !
Pierre Danvoye
Moet je welgesteld zijn om een NBA-wedstrijd bij te wonen ? Ja en neen.
