Vergeet Johan Cruijff, de peetvader van de voetbalanalyse in het Nederlands taalgebied. Te veel schaduwbondscoach van Oranje, mentor van Marco. Voor ongeschminkt fileermescommentaar één adres, de ARD, das Erste, met de genadeloze Günter Netzer en zijn trouwe aangever Gerhard Delling. Warm aanbevolen, vooral als de Mannschaft aantreedt, hun specialisatie.
Netzer staat er immer bij alsof hij geen zin heeft, blaft korte, maar wel duidelijke en rake opmerkingen. Geen bochtenwerk. De kijker hoeft ook niet verward te worden, zoals al wel een keer bij Cruijff. Zijn gezicht vertrekt geen spier, zodat hij wel het slachtoffer van overdadige plastische activiteit lijkt, en daarbij heeft hij nog te veel tanden in de mond ook. Het kapsel is gegarandeerd een dikke buis aan de kappersschool. Gemiddeld twee keer per avond lacht Netzer toch, alles dreigt te scheuren, het doet pijn, de schuld van Delling, die ziet er een uitdaging in.
Een pose ? Günter Netzer, nu 61, was immers de meest flamboyante Duitse voetballer ooit, op én naast het veld. Geen enkel cliché van het Bundesfussball paste hem : Netzer was gracieus, fijnzinnig, kende een fluwelen traptechniek, was altijd op zoek naar puurheid in het spel. Voet-baller ook : ,,Koppen was voor mij iets als handspel.” Netzer bekampte met Mönchengladbach met succes het grote Bayern. Op het EK’72 bekoorde de Mannschaft voetballiefhebbers over de hele wereld – gelooft u dat ? L’Equipe noemde het voetbal van het jaar 2000, een coproductie van Netzer en Beckenbauer. De liefde bleef niet duren, Netzer was Rebell am Ball, te veel buiten de lijnen voor der Kaiser en het conservatieve Bayernbastion.
Netzer was ein Lebemann, cruisend met z’n kunstmodel Hannelore Girrulat in z’n Jaguar EV12 Cabrio, lange haren in de wind, excentrieke kleding, flowerpower, vrije liefde, mei ’68-volk. De Gladbacher legde zich toe op kunst, de Düsseldorfer Kunsthochschule bood hem zelfs ooit een leerstoel aan ! Een Fremdkörper in het Duitse voetbal.
En nu is Netzer zakenman en zakelijk. Nog altijd Lebemann, maar geen emotie. De Jaguar geruild voor een Ferrari, Hannelore voor Elvira. Goede raad van mevrouw Netzer II, van de week in het vrouwenblad Neue Post, aan voetbalallergische vrouwen : ,,Zet het bier koud voor je man en ga naar de kapper.” Geld voor de kapper is geen probleem. Netzer doet in sportrechten : hij kocht met Robert Louis-Dreyfus de tv-rechten voor dit WK van het failliete Kirchmedia en verkocht ze aan de ARD, zijn zender. Dat treft. Met wat winst, naar verluidt. En sinds 1998 bestookt hij Duitse voetballers en trainers.
De tandem Dellin-Netzer is een begrip in Duitsland, goed voor een paar prestigieuze tv-prijzen al. Delling is de afgeborstelde presentator, Peetersbruin gebronst, tandpastalach, zo weggelopen uit een Schlagerprogramm, maar met inhoud. Netzer zucht bij elke vraag, gespeeld misprijzen hoort bij de show. Samen leidden ze Rudi Völler, toen teamchef. De Mannschaft had 0-0 gespeeld in IJsland : ,,Het trok op niks !” en ,,Een dieptepunt !” Netzer was gauw klaar. In Reykjavik ontplofte der Rudi – “Zo’n kaas met gaten wil ik niet meer zien !” -, gooide er een paar keer Scheisse tussen en snauwde de arme Waldemar Hartmann toe dat hij te veel Weissbier gedronken had. Netzer was een Strandfussballer. Voor de eeuwigheid. Als het in Bild gestaan had, we hadden het niet geloofd.
De bal komt wel vaker terug. “Netzers commentaar is zoals zijn kapsel – vervelend.” Van Stefan Effenberg. Bij Netzers klassiekers nog deze :,, Da kam dann dieser Hrubesch aus Essen. Das Einzige was du an dem gebrauchen konntest war seinen Kopf. Und den hat der Kaltz immer getroffen.” Nu in het vizier van Netzer : Jürgen Klinsmann, een nieuwlichter uit California met e-mailcommunicatie ? Nee, toch. Realitätsverlust, de zin voor realiteit verloren. 4-2 tegen Costa Rica : ja, und ? Man will doch Weltmeister werden, nicht ?
Netzer und Delling, wellicht niet voor een breed publiek, geen supporters erbij, geen komiek, geen nar, zanger, actrice, dichter, dochters van en bedgenotes van … en het gaat over voetbal. Zoals op de BBC, met Alan Hansen, supporter, maar wel kritisch. Engeland – Paraguay 1-0 : Poor performance ! Lousy substitutions !
Duitsland – Polen, vanavond om 21 uur, ARD, doen !
Peter Vandenbempt is VRT-radiojournalist.
PETER VANDENBEMPT
