Gisterenavond ontving APOEL Nicosia in de kwartfinale van de Champions League de sterren van Real Madrid en volgende week speelt het de terugwedstrijd in Bernabéu. Cedomir Janevski, die twee jaar trainer was in Cyprus, kadert het historische Europese succes van de kampioen van de Marfin Laiki League.

In november ontmoetten we Cedomir Janevski in Larnaca, toen we na een reportage over Champions Leaguerevelatie APOEL in Nicosia onderweg waren naar de luchthaven. Hij was op dat moment een week of vier daarvoor in dienst getreden van Ethnikos Achnas, een bescheiden eersteklasser uit een dorpje van een paar duizend inwoners. Het was zijn tweede Cypriotische club, nadat hij daarvoor al anderhalf jaar bij Enosis Neon Paralimni had gewerkt. Maar drie maanden later zit hij alweer thuis in Loppem. Ontslagen. Het hoort bij het trainersvak, zeker in de Marfin Laiki Bank League. “Mijn eerste jaar bij Paralimni was ik een van de drie trainers op veertien die het seizoen uitdeden”, zegt hij. “Nu werd ik al na zes maanden bedankt, drie wedstrijden voor het einde van de reguliere competitie. Maar waarom precies is mij niet helemaal duidelijk.

“Bij mijn komst halfweg oktober stond Ethnikos Achnas na zes speeldagen laatste met twee punten. Mijn opdracht was om de laatste twee plaatsen te vermijden, dus de rechtstreekse degradatie; en om zo concurrentieel mogelijk te zijn in de play-off tussen de negende, tiende, elfde en twaalfde gerangschikte, die de derde daler moet aanduiden. Op de dag van mijn ontslag telden we respectievelijk dertien en veertien punten meer dan de laatste twee; en een, twee en drie punten minder dan de elfde, tiende en negende. En we zaten in de kwartfinale van de beker. Blijkbaar wilden ze tegen de play-off een andere trainer, maar waarom zegden ze mij niet. Je hoort wel verhalen natuurlijk. Dat ik te hard trainde bijvoorbeeld, hoewel slechts één keer per dag; en dat ik voor bestuurders niet makkelijk was om mee samen te werken, omdat ik niet inging op suggesties in verband met de ploegopstelling.

“Na Nieuwjaar bleven we zes wedstrijden ongeslagen, daarna verloren we twee keer en speelden we gelijk tegen Paralimni, mijn ex-ploeg die één punt voor ons stond. De dag erna zegden ze mij dat ze vernomen hadden dat ik met mijn ex-ploeg aan het onderhandelen was om er volgend seizoen terug te keren. Wat helemaal niet klopte. Merkwaardig was ook dat in mijn plaats de trainer kwam die datzelfde weekend na een nederlaag ontslagen was bij Olympiakos Nicosia, al dan niet toevallig de tegenstander van Ethnikos Achnas in de beker en in de play-off. Maar we zijn op een vriendelijke manier uit elkaar gegaan.” En zo vanzelfsprekend is dat niet in de Marfin Laiki Bank League. Zo legde de Venezolaanse verdediger Alberto Castro Perez van Olympiakos Nicosia onlangs een opmerkelijke klacht neer bij de politie: ’s avonds waren twee mannen met een bivakmuts bij hem thuis binnengedrongen om hem onder bedreiging van een vuurwapen te dwingen een papier te tekenen waarin stond dat hij akkoord ging met de verbreking van zijn contract en dat alles financieel correct afgehandeld was. “De voorzitter beweert er niets mee te maken te hebben,” zegt Janevski, “maar volgens de speler stond het logo van de club op het document.”

APOEL

Het goede nieuws uit Cyprus is dat APOEL Nicosia na de historische groepswinst in een poule met Porto, Zenit Sint-Petersburg en Sjachtar Donetsk zich intussen tegen Olympique Lyon met de strafschoppen kwalificeerde voor de kwartfinales van de Champions League. Janevski kent de ploeg en zijn Servische trainer Ivan Jova-novic goed. “Aan dit succes is de voorbije vier jaar geduldig met en door hem gebouwd”, zegt hij. “Elke transferperiode was er een vlotte communicatie tussen de sportief directeur en de coach, telkens werden de beste spelers behouden en kwamen er hoogstens drie of vier nieuwe bij.

“Jovanovic is privé een aangename, rustige man, maar op en rond het veld is hij een zuiders type dat meeleeft en heel actief coacht. Het is zijn tweede passage bij APOEL, de eerste keer werd hij ontslagen. Wellicht leerden ze in de club dat ze het beter anders doen en in moeilijke momenten kalm blijven en het vertrouwen in hem behouden. Ondertussen werden ze onder zijn leiding twee keer kampioen, wonnen ze de beker en plaatsten ze zich twee keer voor de poulefase van de Champions League. Het is geen toeval. Jovanovic wordt intussen genoemd als kandidaat-bondscoach van Servië. Hij is iemand die uitgaat van een strakke organisatie, van collectief ingestelde, gedisciplineerde spelers en van een passing game. Je zal APOEL zelden een bal blind vooruit zien trappen. Hun spel is: aanvallen via de flanken, middenvelders die doorschuiven en op de helft van de tegenstander tikken en geduldig de opening zoeken. In de Cypriotische competitie is er weinig ruimte, want zowat elk team wacht hen op met tien man achter de bal. Veel wedstrijden winnen ze daarom met slechts één doelpunt verschil. Wanneer het op die manier niet lukt, komt de kopbalsterke spits Solari ( ex-Lierse, nvdr) er op het einde in en wordt er anders, met flankvoorzetten gevoetbald. Maar tikken is het beste wat ze kunnen.

“Dat APOEL in eigen land momenteel slechts derde staat, weliswaar maar twee punten achter AEL en één achter Omonia, én dat het al uitgeschakeld is in de beker, komt omdat het niet gewoon is om in dríé competities zo veel wedstrijden te moeten spelen. Hun kern bevat wel 24 spelers, maar eigenlijk komen er maar 18 van in aanmerking – 3 of 4 doen zelfs in de Cypriotische competitie niet mee.

“Wat er nu in de Champions League met hen gebeurt, is natuurlijk uniek. Dat zegt Jovanovic mij zelf ook. Daar spelen ze minder hoog uiteraard, heel georganiseerd en compact, maar ze werden nog niet één keer weggespeeld. Misschien werden ze in het begin wat onderschat en ze kenden zeker ook al wat geluk. Maar ze beschikken over twee goede keepers, over goede middenvelders, snelle flankspelers en goede spitsen, creëren altijd kansen en scoren ook op dat niveau bijna altijd. Het is een technisch sterk elftal dat ook in balbezit weet wat te doen en met Trickovski, Charalambides, Ailton, Almeida en Manduca over voldoende wisselmogelijkheden op de offensieve posities beschikt. De twee Portugese controlerende middenvelders, Pinto en Morais, zijn mannen met een uitstekende techniek die over de grond voetballen. Samen met Almeida en Trickovski zijn het jongens die in een betere competitie zouden meekunnen.

“APOEL is vooral ook qua structuur top in Cyprus, en qua invulling ervan, qua management, financiering en sportieve en medische begeleiding. Dé sleutel tot het succes is geweest dat het geld van de Champions Leaguedeelname van twee jaar geleden optimaal werd besteed.”

Doorgaans staat er maar één Cyprioot in de ploeg, die hoofdzakelijk uit Brazilianen en Portugezen is samengesteld. “In feite zijn de invallers van APOEL, Omonia en Anorthosis Famagusta de basisspelers van de nationale ploeg”, zegt Janevski. “Pinto willen ze naturaliseren om die te versterken. Een professionele jeugdopleiding zag ik in Cyprus nog niet. Jeugdcoaches zijn doorgaans amateurs.”

MLB League

Er wordt des te meer getransfereerd. De Marfin Laiki Bank League barst van de buitenlanders en corruptie zou er welig tieren. “Het probleem is er infrastructuur, structuur, organisatie en management”, zegt Janevski. “Iedereen noemt zich een profclub, maar professioneel zijn alleen twee of drie topclubs. Bij bijna al de rest zijn er maar een of twee mensen voltijds in dienst om de club administratief te runnen. Andere betrokkenen zijn bezig met hun eigen zaak en komen pas helpen als het echt nodig is. Eén trainer met een Pro License is verplicht, maar in Paralimni bijvoorbeeld deed ik het zonder assistent en werkte de keeperstrainer voor de stad. Bij Ethnikos Achnas was de conditietrainer tewerkgesteld in een school en waren er zelfs enkele spelers met een job buiten het voetbal. We trainden er op het eerste veld, omdat er geen oefenveld was. De kinesist liet de spelers naar zijn eigen praktijk bij hem thuis komen, overleg met mij gebeurde altijd telefonisch in plaats van op de club; en als je er een dokter nodig had, was het nogal vaak ‘morgen’ of ‘overmorgen’. Ik maakte het ook mee dat een buitenlander zonder dat iemand het wist en dus zonder toestemming naar zijn land vertrok en bij zijn terugkeer niet eens gestraft werd. APOEL bewijst dat het beter kan.

“In het begin van het seizoen verloopt de competitie vrij regelmatig. Maar Cyprus is een klein eiland van niet eens 800.000 mensen, waar iedereen elkaar kent; waar dertig procent van de bevolking voor APOEL is, dertig procent voor Omonia en dertig procent voor Anorthosis; en in de tweede ronde merk je in bepaalde fases dat de grote ploegen een beetje beschermd worden tegenover de kleine. Zo kregen we met Paralimni tegen APOEL ooit de gelijkmaker tegen in de 95e minuut nadat er voor een licht contact zonder doelgevaar voor strafschop was gefloten. Er circuleren veel verhalen over omkoping en er zitten bij enkele middenmoters zeker voorzitters die een beetje rare figuren zijn, maar wat is er waar en wat niet? Het gebeurt, ongetwijfeld, maar in welke mate?

“Anderzijds, wanneer bestuurders je plots op subtiele wijze te verstaan komen geven dat je een bepaalde speler in het belang van de club en jezelf beter niet opstelt in een bepaalde wedstrijd, vraag je je af: als je hem niet vertrouwt, waarom is hij hier dan nog? Of: waarom kwam je niet klagen over hem toen we zes weken ongeslagen waren? Het kan ook gewoon zijn om hun eigen mannetjes in de ploeg te krijgen. Nadat de voorzitter van Ethnikos Achnas een tijd wegbleef wegens hartklachten, kwam er een tweede voorzitter. Iemand die afkomstig is van Ermis Aradippou, de laatste in de klassering; en die in januari daar nieuwe spelers is gaan halen. Ik dacht: is dat wel versterking? Ik wou graag Traore van Standard, maar ik voelde dat hij andere plannen had.”

Bij Paralimni was zijn invloed blijkbaar veel groter, want na zijn aanstelling kwam er plots een stroom van voetballers uit of met een recent verleden in de Belgische competitie op gang richting het stadje langs de zuidoostkust van het eiland. Jimmy De Wulf, Laurent Fassotte, Ninoslav Milenkovic, Rocky Peeters, Obidia Tarumbwa en Dieter Van Tornhout in 2009 en Kris-tof Imschoot, Matthias Trenson, Paul Kpaka en Alex Da Silva in 2010. “Ik kwam er terecht het seizoen nadat ze zich pas op de laatste speeldag gered hadden en ik ben er begonnen met acht à negen spelers plus zes jongeren”, zegt hij. “En als je een nieuwe ploeg mag bouwen, kies je in de eerste plaats voor mensen van wie je de kwaliteiten kent, die willen komen en die binnen het budget passen – zoals trouwens ook Trickovski, met wie ik bij Rode Ster Belgrado had gewerkt. We eindigden toen als zesde en werden elke maand op tijd betaald.”

Cyprus Gas

Een van de charmes van de Marfin Laiki Bank League is haar kleinschaligheid. “Nu beide ploegen uit Paphos degradeerden, is de verste verplaatsing een halfuur à driekwartier met de bus”, zegt Janevski. “Alles ligt dicht bij elkaar. In Nicosia, Larnaca en Limassol spelen er drie ploegen in hetzelfde stadion; en in Paralimni twee. De topploegen brengen volk mee en maken de recettes van al de anderen, die anders maar voor vijfhonderd à duizend mensen spelen.”

Misschien keert hij er nog weleens terug. Want de toekomst van Cyprus oogt plots mooi sinds er eind vorig jaar officieel werd bevestigd dat er bij gas- en olieboringen in de Middellandse Zee voor de kust van het eiland onverwacht grote hoeveelheden gasreserves waren gevonden. “Iedereen spreekt erover”, zegt hij, “en ik blijf het volgen via enkele Cypriotische sites. Binnen tien jaar al kan het een van de rijkste landen van Europa worden. Maar nu ga ik het liefst toch weer eens in België aan het werk.”

De Macedonische Belg voetbalde onder meer voor Club Brugge, de club waar hij later vijf jaar beloftecoach was en waarmee hij in 2007 als hoofdcoach de beker van België won. Hij was ook al hoofdtrainer van Rode Ster Belgrado en assistent van Trond Sollied bij Olympiakos Piraeus en bij AA Gent en van Luka Peruzovic bij El-Shaab in de Verenigde Arabische Emiraten. “Zo is onze job”, zegt hij. “Je gaat waar je een aanbieding krijgt.”

DOOR CHRISTIAN VANDENABEELE – BEELDEN: IMAGEGLOBE

“In de Champions League werden ze nog niet één keer weggespeeld.”