Johan Vermeersch wilde zijn spelers wakker schudden, maar ontketende een storm die niet alleen FC Brussels op zijn grondvesten deed daveren.

Vijf jaar geleden, op 15 september 2002 om precies te zijn, vroeg burgemeester Philippe Moureaux van Molenbeek aan Johan Vermeersch om met een ploeg het stadion te bespelen dat na het failliet van RWDM leegstond. Vermeersch, die uit het West-Vlaamse Langemark komt, werd als voetballer (onder meer bij RWDM) en bouwondernemer groot in de hoofdstad, en haalde de Vlaamse tweedeklasser Strombeek naar Molenbeek. “Ik wil bewijzen dat je als Vlaming in Brussel iets kan realiseren.” Vier jaar later hangt Brussels troosteloos in de buik van de rangschikking en zakken gemiddeld amper 4068 kijkers naar de thuismatchen af.

Daarover wilde dit blad een gesprek met Vermeersch, die dat ook toestond. Uiteindelijk vroeg hij vorige week zondagavond of het interview van dinsdagochtend naar de middag verplaatst kon worden. Na de belabberde prestatie tegen Charleroi wilde Vermeersch eerst een confronterend gesprek met spelers en trainer, op het moment waarop het interview gepland was.

Confronterend was het, maar ook leerzaam, gaf Vermeersch dinsdagmiddag aan. “Het gesprek was wél op het scherp van de snee. Er zijn er bij die de komende veertien dagen niet meer weten van welk eiland ze komen. Bijvoorbeeld die die, als er om halftien getraind wordt, nog in hun bed liggen. Die heb ik extra hard aangepakt.”

Hij wilde vooral een signaal geven, klonk het toen : “Het alternatief was niets doen en lijdzaam toekijken of het niet vanzelf betert. Ik wilde op tijd iedereen waarschuwen dat het niet goed gaat.”

Twee dagen later stapte de Congolese spits Zola Matumona op omdat hij de provocerende toon van Vermeersch als racistisch ervaarde. Eén dag later trok ook hoofdsponsor KIA zich terug. Zaterdag bood Vermeersch op een persconferentie zijn excuses aan. “Soms gebruik ik woorden die te hard aankomen bij sommigen, maar ik maak geen onderscheid op het vlak van afkomst. Ik ben even hard voor Belgen als voor buitenlanders.” Hij las een brief voor van Zola’s zaakwaarnemer die zo snel mogelijk rond de tafel wilde zitten om alles uit te praten en gaf aan dat hij ook met KIA wil praten.

Klopt het dat KIA zijn financiële verplichtingen voor dit seizoen nog niet was nagekomen ?

Johan Vermeersch : “Dat klopt. De schijf die voorzien was voor juli, is nog niet betaald. De nieuwe directeur van KIA heeft me bij zijn aanstelling wel vlakaf gezegd dat hij het contract dat zijn voorganger met ons had afgesloten, geen goeie zaak vond. Ik wil nog met hem praten, maar als hij het contract eenzijdig opzegt, kan ik hem niet tegenhouden. Dan is het aan de rechter om te oordelen wie voor die kosten moet opdraaien.”

Heb je spijt van dat groepsgesprek ?

“Waarom ? Ik zeg in die gesprekken ook positieve dingen. Ik heb Alan Haydock gefeliciteerd omdat hij van zo ver teruggekomen is. Ik vind dat Patrick Nys moet beseffen dat er een tijd van komen is en een van gaan, maar mijn respect voor zijn carrière, voor wat hij hier de voorbije jaren heeft getoond, is nog altijd even groot en het project voor een keepersschool in Brussel blijft aan hem gelinkt.”

Je ging verbaal uit de bocht, maar toen je op de persconferentie gevraagd werd of je de woorden ‘banaan’ en ‘boom’ gebruikt had, gaf je dat ook toe.

“Waarom zou ik dat niet toegeven ? Ik ben geen racist. Anders zou ik er wel voor uitkomen, hoor.”

Je zei dat Zola zich moet aanpassen aan de wetten van dit land. Doet hij dat niet ?

“Ik bedoel : hij moet zijn gedrag op en naast het veld aanpassen aan de gewoontes en gebruiken in Europa en aan het profstatuut en de mentaliteit die daarmee samenhangt.

“Als je na anderhalf jaar bij sommigen amper tekenen van progressie ziet en ze ook al geen prestaties afleveren, vind ik dat niet leuk. Ik scheer niet iedereen over dezelfde kam. Sommigen pikken het wél meteen op : EaleLutula bijvoorbeeld is wél altijd op tijd op training, die ligt er wél wakker van dat hij in de voorbereiding vlot scoorde en nu niet meer. Die is ermee bezig en die stel ik ook gerust : blijf werken en het komt wel terug. Een spits die niet scoort, stelt zich altijd vragen. Maar hij werkt eraan.

” Als de training begint om halftien, moet je er als profspeler zijn. Richard Culek die in Lommel woont, was elke dag als allereerste om halfnegen op de club. Als ik zie hoe Sydney Kargbo na dat incident vorig jaar in Kortrijk gewerkt heeft om zich te herpakken … Die volgt twee extra individuele trainingen per week om beter te worden, is constant bezig en plukt daar ook de vruchten van.”

Anderen doen dat niet ?

“Profsport is een harde wereld, waarin je geen cadeaus krijgt. Als je het als prof in België niet maakt, waar kan je dan wel nog naartoe ? We hadden hier een paar jaar geleden Musaba Selemani. Eerst ging dat goed, dan raakte hij op de dool. Wilde naar niemand luisteren. Ik hoor dat hij zich nu bij Eendracht Aalst in de derde klasse is gaan aanbieden.”

Klopt het dat jij bij Albert Cartier bent gaan aandringen om Zola weer in de A-kern op te nemen, nadat hij naar de B-kern was gestuurd ?

“Ja. De trainer oordeelde op een bepaald moment dat hij tactisch niet rijp genoeg was voor de A-kern. Na twee maanden vond ik dat hij de kans moest krijgen om zijn technische kwaliteiten te tonen en ben daarover gaan praten met Cartier.”

Dinsdag zei je tijdens het interview : ‘Het zelfrespect bij sommige spelers is zo minimaal geworden.’ Wat bedoelde je met die opmerking ?

“Ik vind dat ze niet kritisch genoeg ingesteld zijn over hun eigen prestaties. Velen zijn amper nog te motiveren met bijkomende premies. Met een overwinning verdient een speler van ons ongeveer 2500 euro, een bedrag waarvoor veel mensen een maand moeten werken, maar veel lijkt dat voor sommigen niet uit te maken.”

625 euro per maand

Eigenlijk wilde je in dat groepsgesprek achterhalen of de spelers nog achter de trainer stonden.

“Ik zag de laatste weken op het veld een aantal signalen die niet konden. Een voorbeeld : iedereen weet dat Charleroi opkomende flankspelers heeft die binnendraaiende voorzetten geven. Dan moet je niet in je eigen kleine backlijn terugzakken, zoals wij deden, maar hoger gaan spelen. Als dat niet gebeurt, vraag ik me af : is dat bij de tactische bespreking gevraagd of hebben de spelers het gewoon niet uitgevoerd ?”

En ?

“De spelers verzekerden me dat ze voor de volle honderd procent achter de trainer stonden. Heel anders was dat met Emilio Ferrera. Toen was het dertig tegen één. Alleen vraag ik me nu af : als je achter de trainer staat, waarom voer je dan zijn tactische richtlijnen niet uit ? Want een trainer wordt afgerekend op de rangschikking.”

Waar vonden de spelers dat het aan lag ?

“Ze zeggen : we zijn niet geconcentreerd genoeg tijdens de wedstrijd op het veld, we spelen niet op ons niveau. Als een jonge profvoetballer van 22, met een contract van 3000 tot 5000 euro per maand, niet geconcentreerd is op het veld, heb je een probleem. Ik heb aan Gorius gevraagd hoe het komt dat hem dit jaar niets lukt. Hij is ongelukkig, zegt hij, terwijl hij een verbeterd contract kreeg, waarbij hij het dubbele verdient van vorig jaar.”

Jij zag er ook niet gelukkig uit, na Brussels-Charleroi.

“Ik bén ook niet gelukkig. Hoe kan ik gelukkig zijn als ik vaststel dat we sportief niet vooruitgaan ? Het laatste wat ik wil, is mezelf iets wijsmaken. Deze club blijft iets te lang stilstaan, tenminste wat het sportieve gedeelte betreft.”

Waar ligt dat aan ?

“Ik hoor van kenners en journalisten dat deze kern niet genoeg kwaliteit heeft om mee te draaien in eerste. Als dat zo is, is daar maar één iemand verantwoordelijk voor : ikzelf. Want ik heb die 25 jongens een nieuw contract of een contractverlenging gegeven. ‘Als de buitenwereld gelijk heeft,’ heb ik hen gezegd, ‘moeten jullie vanaf januari in de tweede of de derde klasse gaan voetballen.’ Dan gaan ze, in plaats van 5000 à 6000 euro 625 euro per maand verdienen.”

Dan moet je in januari weer zeven nieuwe spelers halen.

“Geen sprake van. Hooguit twee flankspelers. Die missen we en die heb je wél nodig om goed voetbal te brengen.”

Defensief voetbal

Kenners noemen Brussels al jaren de saaiste want meest defensieve ploeg van de eerste klasse. Waar is het aanvallende voetbal waarmee je de Brusselaars wou lokken ?

“Ik moet die mensen gelijk geven. Wij hebben niet gebracht wat we wilden brengen. We zijn in een concept beland dat gestoeld is op organisatie, mentaliteit, defensieve nood als basis. Dat is ook de keuze van de trainer. Ik bepaal het concept niet. Maar ik blijf erbij : zonder flankspelers kan je geen aantrekkelijk voetbal brengen.”

Iemand zei : ‘Op Molenbeek is niets te zien, maar er wordt wel muziek gespeeld’, doelend op de fanfare.

“Schitterend gezegd. Ik vind dat je daarvan de titel boven je verhaal kan maken.”

Is Cartier een verdedigend ingestelde trainer ?

(denkt na) “Hij probeert de accenten te leggen waar hij ze kan leggen. Ik vind wel dat je thuis iets moet durven proberen, wat hoger gaan spelen en druk zetten op de tegenstander.”

Hoe zou jij de huidige sportieve situatie aanpakken, als je nu trainer van Brussels was ?

“Het zou er ook van afhangen welk materiaal ik ter beschikking krijg. Misschien zou ik in sommige wedstrijden tien meter hoger spelen, in sommige thuiswedstrijden wat meer durven. In een driepuntensysteem moet je proberen te winnen. In de eerste ronde moet je minimaal vier, liefst vijf wedstrijden winnen. Dan is het gevaar geweken, ga je meer ontspannen voetballen en kan je jongeren makkelijker integreren. Vorige week passeert hier Jean-Paul Colonval van Bergen, op weg naar Gent. Ik vraag hem hoe het is. ‘ Le président n’est pas content !‘ Crisis !”

Moeten jullie, voorzitters, er altijd zo emotioneel bij betrokken zijn ? In Nederland verbaast men zich erover dat voorzitters hier zo emotioneel reageren.

“Die Nederlanders hebben misschien gelijk dat ze die zaken nuchter bekijken. Misschien hebben ze gewoon een grotere context, werken ze met andere cijfers. Zij hebben 70 miljoen aan tv-inkomsten, wij 36. Daarmee zet je een ander organigram neer.”

Patattenveld

Bij de promotie gaf je jezelf een paar jaar om uit te maken of een tweede profclub in Brussel leefbaar was.

“Het is wel dringend tijd om vooruitgang te boeken. Sportief is dat tot op heden niet gelukt. Op andere vlakken wel. We hebben nu 200 sponsors, volgend jaar moeten dat er 250 zijn. Dat is niet slecht. Sinds de start van Brussels stonden we nog nooit negatief op de bankrekening. Er wordt geen frank uitgegeven die niet op de rekening staat. Dat komt omdat ik op dat vlak drie drama’s heb meegemaakt, mét Jean-Baptiste L’Ecluse bij RWDM, met Gerard Vandendriessche bij KV Kortrijk en met Albert De Meester bij Gent, al die toestanden die ik vanbinnen en vanbuiten ken. Ik wil geen voorbijganger zijn die de grote jan uithangt, wat schulden maakt en weer verdwijnt.”

Hoeveel mensen werken er voor FC Brussels, technische staf en spelers niet inbegrepen ?

“Een dertigtal, zelfstandigen en ingeschrevenen. FC Brussels is niet alleen Johan Vermeersch.”

Die structuur was er een paar jaar geleden niet.

“Toen ik het overnam, was er niets. Op het vlak van boekhouding en commercialisering is hier goed tot zeer goed gewerkt. De infrastructuur is perfect. Daar valt niets meer te doen, behalve een lekkende buis op de tweede verdieping vervangen. Zelfs de duivenpoep is weg ! In één maand is heel de inhoud van Tribune Eén volledig vernieuwd.”

Zelfs het veld ziet er goed uit.

“Eind juni is onze infrastructuur in orde, dan hebben we zes, zeven goeie velden. Ik heb een akkoord met Zellik over twee trainingsvelden, het B-veld is synthetisch, er komt een nieuw veld op de Sippelberg, het C-veld krijgt een aparte tribune. Toen we hier begonnen, was enkel het A-veld bespeelbaar. Dertig jaar sprak iedereen over hét patattenveld van België. Nu hebben we het beste, natuurlijke, veld van België. Het is gewoon een kwestie van onderhoud, jaar na jaar die veertig centimeter bovenlaag versoepelen, bewerken.”

Je moet alleen nog achter het doel de bomen hakken en de nieuwe tribune neerzetten.

“Ik heb groen licht van de gemeente en de regio. Maar ik begin er nog niet aan, ik heb die 2300 bijkomende plaatsen nog niet nodig. In totaal kunnen we op deze site vijftienduizend zitplaatsen creëren.”

Weinig volk

Na drie jaar zit enkel Bergen onder jullie gemiddelde van 4500 toeschouwers.

“Dat is nog veel te weinig. Het is wel, op een harde kern oudgedienden na, een nieuw publiek, een nieuwe generatie jonge mensen uit Brussel. Je moet die kunnen vasthouden, maar eerst moet je product op het veld goed zijn.”

Hoeveel volk moet FC Brussels met een goed voetballend team in een gerenoveerd stadion kunnen lokken ?

“Voor de gewone wedstrijden moet je 7000 à 8000 kijkers kunnen lokken. Voor de toppers 12.000 tot 14.000. Nu zijn we enkel uitverkocht tegen Anderlecht en Standard.”

Lierse trekt in al zijn miserie in tweede in een stad van 30.000 inwoners gemiddeld méér toeschouwers dan de tweede profclub in de hoofdstad van Europa.

“Ik zou wel liever supporter van Brussels dan supporter van Lierse zijn.”

Jij gelooft niet in Egyptische investeerders ?

“Nee. Men heeft mij ook al gevraagd of mijn club te koop is. Mijn antwoord ? Ik ben niet te koop.”

Het zou je wel meer mogelijkheden bieden om sneller vooruit te gaan.

“Ik heb al zo veel verhalen gezien van samenwerkingsverbanden. Wat levert dat op termijn allemaal op voor de Belgische clubs ?”

Misschien raak je zo makkelijker aan de buitenspelers die je nu niet hebt.

“Die buitenspelers moeten we zelf maken, het potentieel is er. Ik streef naar een onafhankelijk, zelfbedruipend geheel. Wat hier nu gerealiseerd is, zonder sportieve progressie, runnen we zelf, zonder één euro schuld. We hebben maar één rekening, bij de ING op de Gentse Steenweg, die op vijf jaar nog nooit één euro in het rood heeft gestaan.”

Pas jij jaarlijks het tekort uit eigen zak bij ?

“Ik maak een onderscheid tussen investeren in spelers, zoals Michaël Cordier, en de gewone exploitatie. Die exploitatie moet zelfbedruipend zijn zonder dat ik tussenkom. Ik ga niet met een budget van 6 miljoen euro werken als ik weet dat er in het seizoen maar 4 miljoen binnenkomt, hopend dat ik onderweg nog ergens 2 miljoen vind.”

Kan het budget van 4,5 miljoen euro nog omhoog ?

“Volgend jaar moeten wij absoluut 5 miljoen halen. Ik ben hier in 2002 in de tweede klasse begonnen met een budget van 1 miljoen euro. Het jaar daarop werd ik kampioen met iets minder dan 2 miljoen euro. Het eerste jaar in de eerste klasse bedroeg het budget 3 miljoen euro, vorig jaar 4. Je ziet ook de progressie aan de boarding rond het veld. Die 1 miljoen euro extra komt niet uit de lucht vallen. Dat bewijst dat hier mogelijkheden zijn in Brussel, als je zo je budget kan verhogen zonder dat er sportief veel vooruitgang is gemaakt.” S

door geert foutré