Op 17 maart ging in Rusland nog het Kandidatentoernooi van de wereldschaakbond FIDE van start. Het leek zowat het enige evenement van wereldniveau te worden dat niet werd afgelast.
Geen voetbal, wielrennen, basket, baseball… Plots werd het Kandidatentoernooi van de FIDE in Jekaterinenburg het grootste sportevenement ter wereld in de maand maart. En dat was vanzelfsprekend voer voor discussie.
Eerst even verduidelijken wat een Kandidatentoernooi precies inhoudt. Acht wereldtoppers uit de schaaksport, die zich het afgelopen jaar voor dit toernooi kwalificeerden, moeten onderling uitmaken wie in de herfst een WK-match over meerdere partijen mag spelen tegen de huidige wereldkampioen, de Noor Magnus Carlsen. Alle acht zijn ze dus ‘kandidaat-uitdager’ van Carlsen, vandaar de klassieke benaming van dit toernooi. Het gaat om drie Russen, twee Chinezen, een Amerikaan, een Fransman en een Nederlander.
Drie Russen dus die thuis spelen: een mooie kans voor hét schaakland bij uitstek om weer een gooi te doen naar de wereldtitel. Bovendien leek het coronavirus bij de start op 17 maart nog niet zo verspreid in Rusland. Daarom besloot men om het toernooi toch te laten doorgaan. Het werd zelfs al The Last of the Mohicans genoemd. Niet iedereen was daarmee opgezet. De acht grootmeesters uitten hun twijfels, de Russische oud-wereldkampioen Vladimir Kramnik was ronduit tegen.
Er waren wel strenge voorzorgsmaatregelen genomen. De twee Chinezen – China was eind februari nog een brandhaard – moesten vroeger afreizen en werden veertien dagen in quarantaine geplaatst. Alle spelers werden voor aanvang getest op corona en halfweg het toernooi zou dat herhaald worden. Daarenboven moesten ze tweemaal daags een gezondheidstest ondergaan met onder meer temperatuuropname. In de speelzaal was geen publiek toegelaten. Gelukkig is schaken een ideale sport om online te volgen.
Ook al zijn de acht kandidaten fysiek in orde, de omstandigheden wogen duidelijk op sommigen onder hen. Na enkele ronden liet de ouderdomsdeken van het gezelschap, de Rus Aleksandr Grisjtsjoek (36) zich ontvallen: ‘Ik wil eigenlijk helemaal niet spelen. In het begin twijfelde ik, maar nu weet ik het zeker. Het is een vijandige sfeer, met al die mondmaskers…’
Op sportief vlak was het een andere Rus (met de onuitspreekbare naam) die het voortouw nam: Jan Nepomnjasjtsji (29). Hij had na zes ronden een vol punt voorsprong. In die zesde ronde versloeg Nepo een van de favorieten, de Chinees Liren Ding (27). Op de onlinepersbabbel achteraf hoestte hij meermaals en gaf hij aan dat hij zich wat slapjes voelde. Het voedde meteen de wildste speculaties op de sociale media. Een dag later verloor Nepo van de eerste achtervolger, de Fransman Maxime Vachier-Lagrave (29). Die twee gingen halfweg samen aan de leiding met 4,5 uit 7.
En dan volgde alsnog een coup de théâtre: vorige week donderdag kondigde de FIDE aan dat het toernooi werd stopgezet. Niet om gezondheidsredenen, maar omdat Rusland het luchtverkeer met het buitenland lamlegt en spelers en officials anders niet meer thuis geraken. Het toernooi wordt later voortgezet met behoud van de scores.
