Sport/Voetbalmagazine lanceerde in samenwerking met de ULB een grote supportersenquête. Daaruit konden enkele interessante conclusies gepuurd worden. Ga er eens goed bij zitten en lees uw mening.
5359 mensen reageerden op de enquête van Sport/Voetbalmagazine en CEVIPOL, het Centre d’étude de la vie politique van de ULB. Van de respondenten zijn 3646 Nederlandstalig (68 %) en 1713 Franstalig (32 %). In totaal gaven 322 vrouwen antwoorden op de vraagjes, beduidend minder dan het aantal mannen – 5037 of 94 % – dat zich aan de enquête waagde. Bijna de helft van de respondenten (48,1 %) is jonger dan 34 jaar – 27 % zelfs jonger dan 24 jaar – maar ook senioren vonden de weg naar de enquête: 13 % van de respondenten is ouder dan 55 jaar. 8 % geeft aan op pensioen te zijn. De best vertegenwoordigde beroepen zijn die van bediende (35,6 %), arbeider (14,9 %) en kaderlid (9,5 %). 20,8 % is zelfs nog student.
Voor wie supportert u (niet) en waarom (niet)?
Opvallend is de dominantie van de drie grote clubs in België (zie tabel 1). Een goeie zestig procent van de ondervraagden supportert voor Anderlecht (21,3 %), Club Brugge (20,6 %) of Standard (17,7 %). RC Genk volgt al op respectabele afstand met slechts 5,2 % supporters. Uit de enquête blijkt verder dat paars-wit zowel bij Nederlandstaligen als bij Franstaligen heel wat supporters telt, terwijl de Bruggelingen vooral in het noorden en de Rouches vooral in het zuiden van het land op een grote aanhang kunnen rekenen. Onder de Nederlandstalige respondenten heeft Standard trouwens meer supporters (158) dan Club Brugge onder de Franstalige (58). Opvallend is verder dat AA Gent Beerschot moet laten voorgaan qua aantal supporters: 4,3 % Ratten tegenover 3,7 % Buffalo’s.
Een verklaring voor de populariteit van de drie grote tenoren zou hun lange geschiedenis gelardeerd met Belgische en Europese hoogtepunten kunnen zijn. Op die manier staan Anderlecht, Club Brugge en Standard stevig gegrift in het collectief geheugen terwijl RC Genk, opgericht in 1988, in feite nog maar net komt piepen en Europees geen gelijkaardig parcours kan voorleggen.
Dat u voor een bepaalde club supportert, betekent niet dat u geen sympathie kan hebben voor andere ploegen. De club die als de sympathiekste van het land uit de bus komt, is Club Brugge (13,9 %), op de voet gevolgd door Cercle Brugge (11,8 %) (zie tabel 2). De twijfelachtige eer van de minste sympathie gaat naar Lierse, KV Kortrijk, Lokeren en Zulte Waregem.
We vroegen u ook aan welke ploeg u de grootste hekel hebt. En dan blijken de grote drie toch weer bovenaan te prijken (zie tabel 3): Anderlecht (39,3 %), Standard (25,7 %) en Club Brugge (20,6 %). Ook Beerschot (14,1 %) en AA Gent (13,9 %) weken nogal wat negatieve gevoelens los. Opvallend is dat Beerschot bij de Franstalige respondenten na Anderlecht (37,8 %) en Standard (28 %) de meest gehate club is (17,7 %).
Die haatgevoelens vinden vooral hun oorsprong in de houding van de andere supporters en spelers (zie tabel 4). Voetbalfans haten een club omdat ze vinden dat hun supporters (62,9 %) of hun spelers (48,3 %) zich arrogant gedragen. Ook het feit dat de andere club een rechtstreekse concurrent is van de eigen ploeg, is voor 34,8 % een reden om de naam van die club niet in de mond te kunnen nemen. Haat kan ook traditie zijn, zo geldt voor 31,2 % van de respondenten.
Algemeen kunnen we stellen dat de supporters van de meeste clubs uit de middenmoot van het klassement de grote drie haten, maar dat ze ploegen als bijvoorbeeld Cercle Brugge en Westerlo wel kunnen smaken. De enquête maakt ook duidelijk waar er sprake is van een diepgewortelde haat. Zo hebben 66,7 % van de AA Gentsupporters een hekel aan Club Brugge, terwijl dat omgekeerd maar 10,6 % is. De aanhangers van blauw-zwart nemen dan weer vooral Anderlecht in het vizier (60,1 %). Bij de paars-witte supporters staat Standard met stip genoteerd in de haatranglijst (38,9 %). En dat gevoel is trouwens geheel wederzijds, want bij de Rouches spant Anderlecht met 66,3 % ook de kroon als het op kotsneigingen aankomt. Vreemd genoeg komt voor de Standardfans Beerschot op de tweede plaats (7,6 %) vóór RC Genk (5,4 %) en Club Brugge (2,3 %). Ook de geladen sfeer tijdens streekderby’s vindt zijn weerslag in de resultaten van de grote supportersenquête. Zo haten 37,2 % van de Liersesupporters KV Mechelen en omgekeerd is dat 35,7 %.
Waarom bent u supporter geworden van een voetbalclub?
Het supporterschap blijkt vooral een zaak van traditie, in familiale (43 %) of andere (37,3 %) vorm (zie tabel 6), te zijn. In dezelfde lijn is 20,7 % fan van een club omdat een vriend of een collega die ploeg een warm hart toedraagt. Een tweede belangrijke reden om supporter te worden vindt u de sportieve kwaliteiten van een ploeg, of het nu gaat over het spelniveau (26,5 %) dan wel over de palmares van een voetbalclub (24,3 %). De locatie van het stadion, dicht bij uw woning, blijkt minder een rol te spelen: slechts voor 19,6 % is dat een reden om voor een bepaalde ploeg te staan springen in de tribunes.
Dat zijn de algemene tendensen. Als we de resultaten per club bekijken, komen nogal grote verschillen aan de oppervlakte (zie tabel 7). Zo zien we dat traditie een grote rol speelt in het supporterschap bij Standard, Club Brugge, Cercle Brugge, Beerschot, KV Mechelen en Lierse. Bij AA Gent daarentegen worden de meeste supporters (49 %) aangetrokken door de locatie van het stadion. Veel Buffalo’s zijn dus Gentenaars of afkomstig uit een van de omliggende gemeentes. Anderlechtsupporters hechten dan weer het meeste belang aan het spelniveau (50,4 %). In de Cristal Arena van Genk blijken veel mensen te zitten die in het algemeen geïnteresseerd zijn in voetbal (37,9 %). Dat is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat Genk, toen deze enquête afgenomen werd, deelnam aan de poules van de Champions League. Genksupporters hechten overigens het meeste belang aan de kwaliteit van de infrastructuur (22,5 %), terwijl dat in de rest van het land gemiddeld slechts voor 7,9 % een factor van belang is. Een pluim voor de Cristal Arena dus. Ook de familiale traditie (35,4 %) en de geografische nabijheid van het stadion (35 %) spelen in Limburg een rol.
Welke competities volgt u?
De Belgische voetbalsupporter volgt vaak meerdere voetbalcompetities, zowel nationaal als internationaal. De populairste competitie blijft de vaderlandse (zie tabel 8). Meer dan 95 % van de respondenten gaf aan de Jupiler Pro League met interesse te volgen. Opvallend is dat voetbalfans in België meer interesse hebben in de Champions League (83,2 %) en de Europa League 82,4 %) dan in de Belgische beker (71 %) en de lagere divisies.
Dat de Jupiler Pro League zo veel mensen in de ban houdt, wil daarom niet zeggen dat de huidige formule met play-offs aanslaat. Integendeel, slechts een goeie 7 % van de respondenten wordt warm van de play-offs (zie tabel 9). De meeste aanhangers telt het systeem bij de supporters van AA Gent (19,2 %) en RC Genk (12,1 %) (zie tabel 10). Meer dan 40 % van de voetbalsupporters wil echter terug naar het oude systeem met achttien clubs. Dat is voornamelijk bijzonder populair bij de supporters van de kleinere clubs zoals Cercle Brugge (49,5 %), Beerschot (48,9 %), KV Mechelen (57,9 %) en Lierse (61,9 %). Zelfs een kampioenschap met zestien clubs (24 %) en een Beneliga (21,2 %) krijgen van de Belgische voetbalsupporter nog voorrang op het actuele systeem. Een Beneliga vindt logischerwijze meer sympathie bij de Nederlandstalige supporter (22,8 %) dan bij de Franstalige (17,9 %). Vooral fans van Anderlecht (28,3 %) en de grote Nederlandstalige ploegen zien zo’n Beneliga wel zitten: Club Brugge (25,4 %), AA Gent (22,7 %) en RC Genk (22,1 %).
Opmerkelijk is verder dat de gemiddelde Belgische voetbalfanaat ook over de grens kijkt naar andere Europese competities (zie tabel 11). De Engelse (78,9 %), Spaanse (63,4 %), Duitse (55,2 %), Nederlandse (52,6 %), Franse (38,6 %) en Italiaanse (35 %) competitie worden in meerdere of mindere mate op de voet gevolgd. Uit die cijfers blijkt ook dat de Serie A duidelijk van haar pluimen verloren heeft, ondanks de niet te verwaarlozen aanwezigheid van Italiaanse immigranten in dit land. In beide landsgedeeltes zijn de twee meest gevolgde buitenlandse competities de Premier League (NL: 80,3 % – FR: 75,8 %) en de Primera División (NL: 67,4 % – FR: 54,9 %), hoewel die laatste bij de Franstaligen de tweede plaats moet delen met de Bundesliga en bij de Nederlandstaligen op de hielen gezeten wordt door de Eredivisie (66,8 %).
U blijkt niet alleen massaal buitenlandse competities te volgen, vaak bent u ook nog supporter van een buitenlandse club. In totaal is maar liefst 66,6 % van de Belgische voetbalfreaks fan van een club buiten de landsgrenzen. Niet toevallig gaat uw bewondering vooral uit naar de best voetballende ploeg van het moment: Barcelona (zie tabel 12). In de top tien van de buitenlandse ploegen waarvoor u supportert, staan vijf Engelse, twee Spaanse, twee Italiaanse en één Franse ploeg. Geen enkele Duitse of Nederlandse ploeg dus, maar voor de volledigheid kunnen we eraan toevoegen dat die met Bayern München en Ajax wel op de elfde en twaalfde plaats komen. Toch blijkt ook hier uw voorkeur voor de Engelse en Spaanse competitie.
Verschilt de Nederlandstalige supporter van de Franstalige?
Over verschillende punten zijn Nederlandstalige en Franstalige voetbalsupporters het eens: ze zijn zot van de Jupiler Pro League, van bepaalde buitenlandse competities en de Europese bekers. Ze hechten allebei veel belang aan traditie bij het supporteren voor een club. Voeg daar ook maar hun gemeenschappelijke interesse voor de Rode Duivels aan toe (zie tabel 13). Slechts 9,8 % van de Belgische voetbalsupporters laat de Rode Duivels volledig links liggen, terwijl 34,4 % soms ook naar een wedstrijd van de nationale ploeg gaat.
Maar er zijn ook verschillen tussen de twee taalgroepen. Uiteraard wordt de Nederlandse Eredivisie meer gevolgd in het noorden van het land (66,8 % tegenover 22,2 %) en de Franse Ligue 1 in het zuiden van het land (53,6 % tegenover 31,6 %) (zie tabel 11). Uit de enquête blijkt verder dat de Nederlandstalige supporter voetbal meer als een spektakel beschouwt (zie tabel 6). 26 % van hen is immers supporter omdat hij in het algemeen geïnteresseerd is in voetbal, terwijl dat bij de Franstaligen maar 9,1 % is. Meer nog, voor de Nederlandstalige is het ook van belang dat hij waar krijgt voor zijn geld. Dat vindt toch 12,2 %, terwijl dat bij de Franstaligen (4,7 %) veel minder een bepalende factor is. Ten slotte zijn Nederlandstaligen ook pragmatischer in de keuze van hun club, aangezien voor 22 % (tegenover 13 % bij de Franstaligen) de nabijheid van het stadion een reden is om supporter te worden.
In de nationale competitie supportert de Franstalige voor Standard (46,2 %), Anderlecht (27,3 %) of Bergen (3,4 %). Opmerkelijk is dat Club Brugge onder de taalgrens evenveel supporters heeft als Bergen. Voor andere clubs is er omzeggens geen interesse, hoewel Cercle Brugge (12,9 %) en KV Mechelen (14,5 %) er op vrij veel sympathie kunnen rekenen (zie tabel 2). In het noorden van het land gaat de voorkeur vooral uit naar Club Brugge (29,4 %) en Anderlecht (18,5 %), is er voor Standard een lichte (4,3 %) en voor Bergen helemaal geen interesse.
DOOR XAVIER BREUIL, JEAN-MICHEL DE WAELE & STEVE VAN HERPE
BIJNA 67 PROCENT VAN DE AA GENTSUPPORTERS HEEFT EEN HEKEL AAN CLUB BRUGGE, TERWIJL DAT OMGEKEERD MAAR 10,6 PROCENT IS.
CLUB BRUGGE EN CERCLE BRUGGE ZIJN DE MEEST SYMPATHIEKE CLUBS VAN HET LAND.
BEERSCHOT IS NA ANDERLECHT EN STANDARD DE MEEST GEHATE CLUB BIJ DE FRANSTALIGEN.
VAN ALLE SUPPORTERS HECHTEN DIE VAN GENK HET MEESTE BELANG AAN DE KWALITEIT VAN DE INFRASTRUCTUUR.
VOETBALFANS IN BELGIË HEBBEN MEER INTERESSE IN DE CHAMPIONS EN DE EUROPA LEAGUE DAN IN DE BELGISCHE BEKER.
SLECHTS 7 PROCENT IS AANHANGER VAN DE HUIDIGE FORMULE MET PLAY-OFFS.
