Hoe ‘de nieuwe Ann’ de beste Emma werd

© GETTY

Emma Meesseman (26) is topfavoriet om zaterdag tot Sportvrouw van het Jaar verkozen te worden. Een mogelijk nieuwe bekroning van een carrière die in 2019 nog hogere toppen scheerde. Van Ieper tot ster in de WNBA: een terugblik op haar parcours, in de naam van de moeder.

De beslissende vijfde wedstrijd van de WNBA-finals is net voorbij, wanneer Emma Meesseman voor de lenzen van de fotografen een vrouw omarmt. Dít, wijst ze, is haar moeder. Níét diegene die in de vorige match op tv-zender ESPN benoemd werd als haar ‘ Mom‘. Emma’s échte moeder, Sonja Tankrey, heeft maanden eerder aan dochterlief beloofd dat ze erbij zou zijn als die de WNBA-finals zou halen. ‘Dat zij hier is, tijdens een van de mooiste momenten van mijn leven, betekent heel veel voor mij’, zegt Meesseman tegen de Amerikaanse pers, gelukkiger en uitbundiger dan ooit. Niet alleen haar moeder innig knuffelend, maar ook haar voorgangster Ann Wauters en haar ploeggenote Kim Mestdagh. Wanneer de omroeper meldt dat ze tot Finals MVP verkozen is, hoort de Belgische het niet eens. ‘Ik heb nog nooit naar iets meer verlangd, nooit zó veel stress en vlinders in de buik gevoeld’, vertelt ze later.

Emma durft in 2010 niets te vragen aan Ann Wauters en excuseert zich zelfs als ze haar afblokt op training.

Daar, op dat moment, spoelt Meesseman de film van haar carrière terug. Vooral denkend aan de drie coaches die haar bij Racing Ieper en Blue Cats Ieper opgeleid hebben tot de MVP die de Washington Mystics in de WNBA-finals doorheen moeilijke momenten sleurt. Zoals in de beslissende game five, wanneer haar ploeg 11 punten achter staat en Meesseman het heft in handen neemt: 11 punten in het derde quarter, op én over Connecticut Sun. De Amerikaanse media halen dan ook de superlatieven/bijnamen boven: van Emma Buckets, over Play-off Emma tot The Belgian Unicorn (Eenhoorn).

Complimenten waarmee Meesseman ook overgoten wordt wanneer ze enkele dagen later in België landt. En daar hoort hoe haar supporters van het eerste uur ’s nachts opgebleven waren om naar de finalematchen te kijken. Zo veel lof en zulke heftige emoties is de doorgaans zeer nuchtere Ieperse niet gewoon. Twee weken later post ze, nog half bedwelmd, op Instagram: ‘Denkend aan wat de voorbije weken is gebeurd, aan wat nu aan het gebeuren is en aan wat de toekomst zal brengen. Ik weet nog altijd niet waarom ik zo veel geluk heb. #happiness’

Jamboree

Dat Meesseman dat geluk zo innig deelde met moeder Sonja is niet toevallig. Zij is de reden waarom de vijfjarige Emma voor het Sint-Maartensfeest ( op 11 november, een traditie in Ieper, nvdr) om een basketbal vraagt. Ook al heeft Sonja haar dochter nooit in die richting gepusht, als nochtans ex- basketbalspeelster. Zelfs een van de beste in België: begonnen bij Racing Ieper, daarna met BBC Koksijde vijf dubbels op rij (kampioenschap en beker) – inclusief een titel als Speelster van het Jaar in 1982/83 -, deelgenomen aan het EK in 1980 en 1985, en haar carrière in 1992 afgesloten bij Ieper, op het moment dat ze zwanger was van Emma.

Belgian Cats Emma Meesseman en Ann Wauters schreeuwen hun vreugde uit na de gewonnen wedstrijd tegen Spanje op het EK van 2018.
Belgian Cats Emma Meesseman en Ann Wauters schreeuwen hun vreugde uit na de gewonnen wedstrijd tegen Spanje op het EK van 2018.© belgaimage

Die ziet haar moeder dan ook nooit aan het werk – op één minicomeback na, wanneer Sonja nog eens invalt voor een geblesseerde speelster in een cruciale promotiematch van BBC Dames Ieper. De mondelinge overlevering en de talloze video’s van mama’s carrière zijn echter voldoende om het basketbalvuur in Emma aan te wakkeren. En dus start ze op haar vijfde bij Racing Ieper, waar ze bij de microben (acht tot tien jaar) onder de hoede belandt van coach Ann Dumortier, een goede vriendin van moeder Sonja. Ze beslissen om Emma, en ook Dumortiers dochter Silke – nog altijd Meessemans hartsvriendin – , bij de jongens te laten spelen, om hardheid te kweken. Ook al is Emma voor haar leeftijd al heel groot, waardoor ze vaak slungelig over haar voeten valt. Maar dat compenseert ze met een uitzonderlijke balvaardigheid, speldoorzicht en techniek.

Toch is profspeelster worden dan, en in haar vroege tienerjaren, (nog) niet Meessemans grote droom. Ze heeft immers vele andere hobby’s: ze tennist, verslindt tientallen boeken, volgt tekenles en is ook lid van de scouts. In 2007, op haar veertiende, trekt Emma zelfs drie weken naar de Jamboree in Engeland, ook al mist ze daardoor haar eerste EK bij de jeugd. Pas op haar zestiende zal ze de scouts vaarwel zeggen, wegens de te drukke combinatie met basketbal en school. Die school is dan nog prioriteit nummer één, als studente wetenschappen-moderne talen aan het Ieperse Lyceum. Van een topsportschool willen moeder Sonja en vader Gil immers niet weten. En ingaan op voorstellen van Amerikaanse colleges is ook geen optie, daarvoor stellen de diploma’s in de VS te weinig voor.

Vader Gil, een kinesist/osteopaat, let er ook op dat Emma niet overbelast wordt: maximaal driemaal per week trainen en slechts één match per weekend, om blessurerisico’s te minimaliseren. Door onder meer wekelijkse stretchoefeningen in de garage laat hij dochterlief ook mooi rechtop lopen en groeien. Een aanpak die tot vandaag rendeert, want Meessemans langzaam gevormde, nu 1m92 grote lichaam vertoont zelden mankementen.

Zoals ook de uitstekende opleiding bij Racing Ieper en vanaf haar dertiende bij Blue Cats Ieper haar vruchten afwerpt. Gekneed door drie trainers waar Meesseman na afloop van de WNBA-finals niet toevallig aan terugdenkt: Ann Dumortier, Ivan Decroix en Philip Mestdagh, de huidige bondscoach. Met zowel een van de dochters van Decroix ( Marjolein, die later olympisch skiester wordt) als van Mestdagh ( Hanne, de zus van de drie jaar oudere Kim Mestdagh) doorloopt en domineert Meesseman ook de jeugdrangen. Onder meer bij de miniemen waar de ongeslagen Blue Cats de bekers van Vlaanderen/België en de nationale titel winnen.

Niet alleen groot en lomp

Op haar bijna zestiende, op het einde van het seizoen 2008/09, mag de Ieperse al van de eerste ploeg proeven. En in de daaropvolgende campagne, 2009/10, wordt ze al in de vaste kern van de Blue Cats opgenomen. Meesseman etaleert meteen haar klasse, onder meer in een bekerwedstrijd tegen Doornik met liefst 44 punten. Op het einde van het seizoen, in mei 2010, wordt de pas zeventienjarige dan ook met grote voorsprong tot Belofte van het Jaar verkozen.

Ook bij de Young Belgian Cats spint de West-Vlaamse van plezier: na een eerste EK U16 in Katowice, in 2008, stoot ze het jaar erna met de nationale ploeg door tot de finale van het EK U16 in Napels. Daar is Spanje te sterk, maar Meesseman wordt wel tot MVP van het toernooi gekroond. Na lang te hebben gedacht dat ze alleen geselecteerd werd omdat ze ‘groot en lomp’ was, doet die bekroning haar beseffen dat ze een toekomst als profspeelster heeft. Althans in België, want het buitenland, laat staan de WNBA, waar Ann Wauters in 2008 met San Antonio de finale haalde, lijkt dan nog zeer ver weg.

Met het boegbeeld van het Belgische damesbasketbal, met wie Meesseman al vlug vergeleken wordt, deelt ze in de zomer van 2010 wel voor het eerst de kleedkamer, als lid van de Belgian Catselectie voor enkele EK-kwalificatiewedstrijden. Emma, dan nog een onwennig, verlegen piepkuiken, durft niets te vragen aan Wauters, excuseert zich zelfs als ze haar afblokt op training. Wauters neemt het toptalent echter onder haar vleugels. Raad die Meesseman helpt in het daaropvolgende seizoen met Blue Cats Ieper, want ze wordt in 2011, net na haar achttiende verjaardag, al uitgeroepen tot Speelster van het Jaar. Succes met het team volgt het seizoen erna (2011/12) ook, met titel/bekerwinst en – uiteraard – een nieuwe bekroning als beste speelster van de competitie. Op dat vlak overtreft Meesseman al moeder Sonja (met één zo’n persoonlijke titel). En dat was, naast Belgisch kampioen worden, aanvankelijk hét hoofddoel van de jonge Emma.

In 2013 zit bij haar overstap naar de VS slechts kledij voor drie weken; ze is ervan overtuigd dat ze na het oefenkamp zal afvallen.

Ook internationaal stijgt het aandeel van de Ieperse goudklomp razendsnel: met de Young Belgian Cats wordt ze vierde op het WK U17 in 2010 en in 2011 zelfs Europees kampioen U18 in Roemenië. Het levert haar – opnieuw – een titel van MVP op, en eind dat jaar een trofee als FIBA’s Europe Young Women’s Player of the Year.

Dat ontgaat ook de nationale media niet. In april 2012 is Meesseman zelfs te gast in het praatprogramma De Laatste Show. Daarin gaat ze elke vergelijking met Ann Wauters uit de weg: ‘Zij is wel een voorbeeld, maar ik wil niet ‘de nieuwe Ann’ zijn, ik wil de beste Emma worden.’ Door Wauters’ palmares te evenaren of zelfs te verbeteren. En door, voorspelt ze, in 2016 of 2020 met een gouden generatie Belgian Cats naar de Olympische Spelen te trekken – Meessemans ‘ultieme sportdroom’.

Om dat alles te verwezenlijken moet ze haar horizonten verleggen, buiten België. Aan interesse geen gebrek: moeder Sonja, die als ‘manager’ fungeert, wordt overstelpt met voorstellen van buitenlandse clubs, van Rusland tot de VS. Vooral het voorstel van Spartak Moskou is zeer concreet, maar Meesseman voelt zich nog niet klaar om op haar negentiende zo ver weg alleen te wonen. Met een deal om eerst twee jaar uitgeleend te worden aan het Franse Villeneuve-d’Ascq gaat ze wel akkoord. Die club met zijn fanatieke supporters begeesterde haar immers al van toen ze er eens met de Blue Cats Ieper speelde. Extra voordeel voor Meesseman is dat ze zo Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen aan de VUB in Brussel kan studeren, weliswaar grotendeels vanop afstand en met een aangepast topsportstatuut.

In 2011 ontvangt Yves Leterme, toenmalig eerste minister, Meesseman en co, toen ze Europees kampioen werden bij de U18.
In 2011 ontvangt Yves Leterme, toenmalig eerste minister, Meesseman en co, toen ze Europees kampioen werden bij de U18.© belgaimage

WNBA-draft

Toch is de stap naar het nochtans nabijgelegen Villeneuve-d’Ascq, net over de Frans-Belgische grens, niet makkelijk. In de eerste weken alleen op haar appartementje staat Meesseman het huilen vaak nader dan het lachen. Gekweld door heimwee denkt ze zelfs aan stoppen. Na een moeilijke acclimatisatieperiode drijft haar talent echter boven en wordt ze na haar eerste seizoen al tot Belofte van het Jaar verkozen.

Dat blijft in de WNBA niet onopgemerkt. Mike Thibault, coach van de Washington Mystics, is al langer gecharmeerd van de Belgische van wie hij enkele matchen bekijkt en aan bevriende Europese coaches vraagt of zij het risico waard is. Hun eensluidend antwoord: ja!

Dat risico is haar kiezen in de WNBA-draft van april 2013. Thibault waagt het erop, en zo wordt Meesseman de negentiende pick in de tweede ronde. Opvallend: de West-Vlaamse vertoeft, wegens het uurverschil, op dat moment in dromenland. Ze vermoedt wel dat ze kans maakt om gekozen te worden, maar ze wil er haar slaap niet voor laten. Wanneer ze de volgende morgen een felicitatie-sms krijgt – ‘Proficiat met de Mystics!’ – weet ze zelfs niet eens dat die ploeg in Washington speelt. Toch is Meesseman in de wolken. ‘De beste manier om je dromen te laten uitkomen is door ’s ochtends op te staan. Het voelt geweldig!’, tweet ze.

Toch zal ze nog een week lang twijfelen: waagt ze, als jongste speelster uit de WNBA-draft en na amper één seizoen in Frankrijk, nú al de stap? Naar de voor haar onbekende WNBA, waarvan ze nog nooit een match gezien heeft? Bij een ploeg waar de speelsters op de foto’s die ze online bekijkt zó groot en zó gespierd lijken?

Uiteindelijk hapt Emma toch toe, na onder meer een geruststellende telefoon van Mike Thibault, de vaderfiguur/coach van de Mystics. En omdat haar broer Thijs en haar ouders benadrukken dat ze deze kans niet mag laten liggen, zelfs al gaat het ten koste van haar studie. Door in mei naar het trainingskamp van de Mystics te vertrekken, zal Meesseman wel enkele examens kunnen uitstellen, waarvoor ze weinig geleerd heeft. Een extra reden om het vliegtuig richting de VS te nemen. Met in de koffer wel slechts kledij voor drie weken, want ze is ervan overtuigd dat ze na het oefenkamp zal afvallen, wanneer de kern uitgedund wordt tot elf speelsters.

Koudwatervrees die in Washington nog koeler voelt bij de eerste ontmoeting met haar ploegmaats. Die zien er effectief zó groot en zó gespierd uit. ‘Help! Wat doe ik hier?’, flitst door Meessemans hoofd, zeker wanneer ze zich daarna moet voorstellen. ‘Euh, ik ben Emma, uit België, ik ben negentien jaar, speel in Frankrijk en dit is mijn allereerste dag in de United States. ‘ Dat vinden haar teamgenotes fantastisch: ‘ Great! Congratulations!‘ Het ijs is meteen gebroken.

Ook de vrees voor het (te) hoge niveau blijkt onterecht, want Meesseman maakt van bij haar eerste trainingsdagen indruk. ‘Als je erin gelooft, kan je een van de twintig beste speelsters in de WNBA worden’, fluistert coach Thibault haar toe. En dus neemt hij de Belgische op in zijn definitieve selectie. Tot grote vreugde van Emma, die naar huis belt: ‘Bestel de vliegtuigtickets! Ik heb nieuwe kleren nodig!’ Nog enkele maanden langer in de grootstad Washington wonen vindt ze helemaal niet erg. En dat ze met haar driejarig rookiecontract een minimumsalaris van slechts 30.000 euro zal verdienen, is ook geen hinderpaal om zich in het Amerikaanse avontuur te storten.

Met haar broer Thijs, een van haar grootste supporters.
Met haar broer Thijs, een van haar grootste supporters.© belgaimage

Dat avontuur begint met haar officiële WNBA-debuut in en tegen Tulsa. Met vader en moeder toekijkend vanachter hun computer in Ieper, vloekend wegens de af en toe verbroken verbinding, scoort Meesseman weliswaar niet, maar ze deelt in 9 minuten wel 3 assists uit en pakt 2 rebounds. En draagt zo bij aan de overtimezege van de Mystics, haar handdoek bijna opvretend van de spanning. Ook in de daaropvolgende reguliere seizoensmatchen is haar aandeel groter dan verwacht, met gemiddeld 4 punten in 14 minuten.

Meer dan voor haar prestaties wordt de twintigjarige in de Amerikaanse media echter opgevoerd als slechthorende basketbalspeelster, half doof aan beide oren van bij de geboorte. Een dovenvereniging vraagt zelfs of de Belgische haar ambassadrice wil worden. Geen probleem voor Meesseman, die zich ook vlekkeloos integreert bij de Mystics, als nochtans enige blanke speelster en baby sister van de ploeg. Maar perfect opgevangen door ervaren teamgenotes als Crystal Langhorne en Michelle Snow, tussen wie coach Mike Thibault haar bewust in de kleedkamer gezet heeft.

Gebarentaal

Met een koffer vol WNBA-ervaring keert Meesseman na het seizoen terug naar Villeneuve-d’Ascq. In haar tweede campagne in Frankrijk behaalt ze zelfs de halve finale van de play-offs en de bekerfinale, als een van de pijlers van haar team. Een status die ze ook opkrikt in haar tweede WNBA-seizoen (2014), als lid van de basisvijf van de Mystics, en daarna in haar nieuw Russisch avontuur, bij Spartak Moskou. Een heel jonge ploeg waarvan Emma, op haar pas 21e, de ‘ervaren’ leidster wordt. Ook al is de communicatie met haar veelal louter Russisch sprekende teamgenotes niet makkelijk – er komt zelfs gebarentaal aan te pas.

In het daaropvolgende WNBA-seizoen (2015) rondt Meesseman een nieuwe mijlpaal: als énige Europese mag ze, verkozen door de basketbalfans, deelnemen aan het All-Star Game. Een boomende carrière, die wegens de loodzware combinatie WNBA/Russische competitie echter niet meer te verenigen is met haar studie. Tegen de zin van haar ouders zet Emma die stop. Met het idee om later, na haar loopbaan, die studie weer op te pikken, als kinesiste, in navolging van vader Gil.

Een vernauwde focus die van pas komt wanneer Meesseman in februari 2016, halfweg het seizoen, plots overstapt van Spartak Moskou naar UMMC Ekaterinburg, dé topploeg in Rusland (en Europa). Daar moet ze de geblesseerde forward Sandrine Gruda vervangen. Weer een stap hoger, tussen een mix van de beste Europese en Amerikaanse speelsters. Allemaal dik betaald (tot vijftienmaal meer dan in de WNBA) door de eigenaar van de club, de Oezbeek Iskander Machmoedov, nummer 239 op de Forbes-ranglijst van ’s werelds rijkste mensen, met een geschat vermogen van 6,8 miljard euro. In zijn portefeuille onder meer de hoofdsponsor van Ekaterinburg: Ural Mining and Metallurgical Company, waarvan de CEO, Andrei Kozitsyn, tevens voorzitter van de basketbalclub is.

De voorheen soms te brave Meesseman ontpopt zich tot een ijsgekoelde killer.

Met Ekaterinburg – beschikkend over een budget van twintig miljoen euro, een privéjet en privéchauffeurs voor alle speelsters – mag Meesseman voor het eerst ook aantreden in de Euroleague, de Champions League van het basketbal. Als bij toeval in een kwartfinaleduel met Galatasaray, de ploeg van… Ann Wauters. Hun allereerste onderlinge confrontatie waarin de West-Vlaamse in een best of three aan het langste eind trekt (2-1). Het levert een ticket op voor de Final Four, en ook daar toont Ekaterinburg zich de sterkste. Amper twee maanden na haar transfer steekt Meesseman al een eerste prestigieuze winst in de Euroleague op zak.

Die maand voegt ze daar een Russische titel aan toe, voor ze weer op het vliegtuig naar Washington stapt. Bij de Mystics heeft Emma immers voor vier seizoenen bijgetekend, deze keer aan een maximumsalaris van ruim 100.000 euro – weliswaar beduidend minder dan wat ze in Rusland opstrijkt (al is dat bedrag niet precies bekend). Geld is voor haar echter nooit een drijfveer geweest. Trofeeën winnen, als team, wel. En die stapelt Meesseman de volgende jaren op met Ekaterinburg: Russisch kampioen in 2017, 2018 en 2019. En vooral nog tweemaal winst in de Euroleague, in 2018 (inclusief Finals MVP-titel) en in 2019, telkens onder de ogen van een trotse moeder Sonja en vader Gil.

Een speelster van Connecticut Sun, de tegenstander in de WNBA-finals, probeert Meesseman af te stoppen.
Een speelster van Connecticut Sun, de tegenstander in de WNBA-finals, probeert Meesseman af te stoppen.© getty

EK-brons

Ervaring die Meesseman ook gebruikt bij de ploeg die haar nog meer na aan het hart ligt: de Belgian Cats. Daarmee neemt ze in 2017 voor het eerst deel aan een EK (voor senioren), als vaandeldraagster van de gouden lichting van 1993, vakkundig gestuurd door haar ex-coach bij Ieper, Philip Mestdagh. Meteen een nieuw hoogtepunt, want de Cats behalen in Praag brons, na een zege in de kleine finale tegen Griekenland. Een historische prestatie voor de Cats, die in 2018 bevestigen met een vierde plaats op het WK in Tenerife. Onder meer dankzij een stunt en een buzzerbeater van – uiteraard – Meesseman in de groepsmatch tegen thuisland Spanje, waartegen de Belgische dames later wel de strijd om het brons verliezen. Door hun subliem teamspel winnen ze niettemin de harten van de fans en kenners. FIBA-columnist Paul Nilsen schrijft zelfs een ode aan de Cats: ‘ The day Belgium saved women’s basketball. ‘

Voor dat WK is Meesseman bereid om in 2018 een WNBA-seizoen over te slaan, ook al kost haar dat ruim 100.000 euro. De ervaring met de Cats en eindelijk – na vijf jaar winter én zomer te hebben gespeeld – nog eens een lange periode uitblazen in haar geliefkoosde Ieper is haar echter veel meer waard. Zonder spijt kijkt Meesseman zelfs toe hoe de Washington Mystics de WNBA-finals bereiken, maar daarin weggeveegd worden door Seattle. Coach Mike Thibault weet wat hij miste: ‘Wacht tot Emma volgend seizoen terugkeert!’

Geen ijdele hoop, zo blijkt in de zomer van 2019. Met een extra dosis zelfvertrouwen ontpopt de voorheen soms te brave Meesseman zich tot een ijsgekoelde killer, naast collega/MVP van het reguliere seizoen Elena Delle Donne. Wanneer die in de play-offs geblesseerd uitvalt, neemt Emma Buckets, vlotter scorend dan ooit (22 punten gemiddeld), de Mystics zelfs helemaal op haar rug, tot en met de beslissende game five. Terecht wordt ze, als eerste Europese speelster in de WNBA-geschiedenis, gekroond tot Finals MVP. Omschreven ook als The Meessing Piece, het ontbrekende stukje dat Washington nodig had om eindelijk de titel te veroveren.

Haar voorspelling in De Laatste Show, zeven jaar eerder, maakt Meesseman zo helemaal waar: weg zijn de vergelijkingen met Ann Wauters, meer dan ooit heeft ze een eigen voornaam verworven, als de beste Emma die ze kon worden.

En dan moet ze haar allergrootste kinderdroom, de Olympische Spelen, nog realiseren. Afspraak begin februari op het kwalificatietoernooi in Oostende. Moeder Sonja, vader Gil en broer Thijs zullen op de eerste rij zitten.

Emma Meesseman

Geboortedatum en -plaats

13 mei 1993, Ieper

Clubs

Blue Cats Ieper (2009/12), Villeneuve-d’Ascq (2012/14), Spartak Moskou (2014/16), UMMC Ekaterinburg (2016/19), Washington Mystics (2013/19).

Clubpalmares

Belgische titel en beker 2012 (Ieper), Russische titel 2016 tot 2019, Russische beker 2017 en 2019, Euroleaguetitel 2016, 2018 en 2019 (Ekaterinburg), WNBA-titel 2019 (Washington).

Palmares (Young) Belgian Cats

2e EK U16 2009, 4e WK U17 2010, goud EK U18 2011, brons EK senioren 2017, 4e WK 2018, 5e EK 2019.

Individuele prijzen

Belofte van het Jaar in België en Frankrijk 2010 en 2013, MVP EK U16 2009 en EK U18 2011, FIBA Europe Young Women’s Player of the Year 2011, Belgisch Speelster van het Jaar 2011 en 2012, lid van het All-Starteam van het EK 2017 en WK 2018, Final Four MVP Euroleague 2018 en Finals MVP WNBA 2019.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content