De loopbaan van Ryan Giggs is er een van superlatieven. De linkspoot begint volgende maand aan zijn 21e seizoen in de hoofdmacht van Manchester United, speelde al 838 officiële duels voor de club en won met The Red Devils meer prijzen dan wie ook.
De woorden van de Braziliaanse bondscoach Dunga op 5 september 2006 vormen wellicht het mooiste compliment dat Ryan Giggs (36) ooit kreeg. “Hem zou het shirt van Brazilië niet misstaan”, sprak Dunga vol bewondering na afloop van de interland tegen Wales. “Giggs is van absolute wereldklasse.”
In 1991 spreken managers al met ontzag over Giggs, die bijna achteloos verdedigers dolt en bij vrijwel elke aanvalsopbouw van Manchester United betrokken is. Anno 2010 is hij niet meer de pure dribbelaar die een wedstrijd lang zijn bewakers met flitsende schijnbewegingen te kijk zet. Een chronisch probleem met zijn linkerhamstring heeft hem beroofd van zijn demarrage, terwijl ook zijn rol is veranderd. Giggs is tegenwoordig vooral een teamspeler die door zijn tactische bagage ook inzetbaar is als rechter- of centrale middenvelder.
Maar Giggs hoeft aan de vooravond van zijn 21e seizoen niets meer te bewijzen. Het officiële clubmagazine van The Red Devils hield in het voorjaar van 2001 onder de supporters een verkiezing van de beste voetballer uit de clubhistorie. Giggs eindigde achter Eric Cantona en GeorgeBest als derde. Met 838 officiële duels is Giggs de speler die het vaakst uitkwam voor de Mancunians, op ruime afstand gevolgd door Sir Bobby Charlton (759) en BillFoulkes (688). Ook zijn elf Engelse landstitels vormen een eenzaam record. Op 36-jarige leeftijd mag hij zich de meest succesvolle Unitedspeler aller tijden noemen.
Bullebak
De routinier uit Cardiff is onmiskenbaar een geval apart. Alleen al door de zwarte huidskleur van zijn vader Danny Wilson, hoewel het Giggs door een speling van de natuur nauwelijks is aan te zien. “De ouders van mijn vader stammen af van handelaars uit Sierra Leone”, heeft de voetballer verteld. “Rond 1920 besloten die zich in Cardiff te vestigen. Ik groeide op in een van de armste wijken van de stad, in het havengebied. Mijn ouders hadden nauwelijks geld. Bovendien waren ze allebei pas zeventien jaar toen ze mij kregen.” Moeder Lynne Giggs moet noodgedwongen twee banen combineren, terwijl Danny Wilson zich alleen druk maakt om rugby. Gelukkig voor Giggs hebben zijn vier grootouders wél tijd voor hem.
Wat het leven van de jongen nog gecompliceerder maakt, is het gewelddadige karakter van zijn vader. Wilson heeft geen moeite met het slaan van zijn vriendin tijdens heftige ruzies, soms voor de ogen van de jonge Ryan. Van enige liefde tussen de twee lijkt geen sprake. “Mijn moeder had het heel zwaar”, zal de speler later beamen. “Ik heb grote bewondering voor de manier waarop ze mij en mijn broertje Rhodri heeft opgevoed, Rhodri kwam drieënhalf jaar na mij. Mijn vader was een agressieve bullebak die zich weinig om mij bekommerde. Toch had ik ook wel ontzag voor hem. Door zijn rugbytalent groeide hij in mijn jonge jaren uit tot een lokale sportheld.” Omdat zijn moeder een fanatieke supporter is van voetbalclub Cardiff City wordt het leven van Giggs al vroeg door twee sporten beheerst. Spelenderwijs ontdekt hij zijn talent, vooral door urenlang een bal tegen de muur van een naburig huis aan te schieten.
Nadat zijn vader een contract als professioneel rugbyspeler heeft getekend raakt Giggs steeds meer van rugby bezeten, hij zal de sport tot ver in zijn tienerjaren met voetbal combineren. In 1988 laat hij het rugby vallen wanneer zijn ouders uit elkaar gaan. Na de zoveelste gewelddadige ruzie is Giggs’ moeder het zat. “Ze heeft hem het huis uitgezet. Zijn vertrek bleek een zegen. Ik begon nóg beter te begrijpen wat hij mijn moeder had aangedaan, waarop ik besloot voor de rest van mijn leven haar naam aan te nemen.”
Melkboer
Geholpen door het spelen van rugby en zijn natuurlijke balans blijkt Ryan Giggs als voetballer een meester in het ontwijken van tegenstanders. Zijn explosiviteit en snelheid zijn fenomenaal, terwijl hij in de loop van de jaren 80 een verfijnd balgevoel heeft ontwikkeld. Melkboer Dennis Schofield uit Salford geeft de aanzet tot Giggs’ carrière. Hij is in zijn vrije tijd scout voor Manchester City en laat de jonge tiener er trainen. “Dennis wilde me dolgraag in het blauw zien,” vertelde Giggs ooit, “maar ik háátte het. Mijn hart lag al bij United.”
Zijn aanwezigheid op Maine Road zorgt voor een fraaie anekdote. Wedstrijdcommissaris Harold Woods van Manchester United heeft Giggs aan het werk gezien en is lyrisch over hem. Maar zijn verhalen vinden geen gehoor. Tot Woods begin december 1986 zijn geduld verliest en op Alex Ferguson afstapt. “Luister,” begint Woods, “ik weet een supertalent zitten dat al bij City traint. Jullie doen niets. Wil je hem over een paar jaar zien schitteren op Maine Road?” Dát zal Ferguson niet overkomen. Hij laat Giggs nog diezelfde week bekijken, waarna de speler enkele dagen later een uitnodiging ontvangt voor een oefenstage. Op zijn veertiende verjaardag krijgt Giggs thuis bezoek van Ferguson, die hem zijn eerste jeugdcontract laat tekenen.
Onder de hoede van jeugdtrainer Brian Kidd en hoofdscout Joe Brown komt het talent van Giggs nog beter tot uiting. Iedereen op Old Trafford raakt maar niet uitgesproken over de snelle middenvelder, die in de stijl van clublegende George Best verdedigers opzoekt en zelfs met de bal aan zijn voeten sneller kan zijn dan zijn achtervolgers. Hij is zo goed dat hij de jeugdopleiding van Manchester United bijna compleet overslaat. “Op mijn vijftiende zat ik al bij de reserves”, blikt Giggs in 2004 terug. “Ik speelde tegen kerels van dertig jaar of ouder.”
Zoon
Het competitiedebuut van Ryan Giggs heeft plaats op 2 maart 1991, hij komt in de tweede helft als invaller in het veld voor Denis Irwin. De Welshman maakt weinig indruk, maar na afloop van zijn tweede wedstrijd op 4 mei van dat jaar kent heel Engeland zijn naam. In de stadsderby tegen Manchester City zorgt Giggs in eigen huis voor de enige treffer. De zeventienjarige hoort voortaan bij de grote mannen. Zijn jeugd is voorbij, maar de goede opvang van Mark Hughes en ClaytonBlackmore vergoedt veel. De internationals uit Wales maken hun landgenoot wegwijs in het harde profmilieu. “Die twee waren geweldig voor me”, heeft Giggs verteld. “Ze stelden me altijd op mijn gemak, gaven advies en waakten over me als oudere broers. Wat me in de zomer van 1991 ook hielp, was de promotie van Brian Kidd tot assistent van Ferguson. Kidd was mijn vertrouwensman in de jeugd, ik kon het geweldig met hem vinden.” Tot zijn eigen verrassing komt Giggs in de jaargang 1991/92 tot liefst 38 competitieduels, hoewel hij pas achttien jaar is.
De verlegen voetballer is een superster. De eerste fanmail van vrouwelijke aanbidders komt op gang, terwijl de pers om interviews schreeuwt. Samen met Hughes en Blackmore is het manager Alex Ferguson die het welzijn van de jongen bewaakt. De Schot weet dat Giggs een echte vader heeft moeten missen en beschouwt hem voortaan als zijn eigen zoon. Hij voert lange gesprekken met Giggs, houdt contact met diens moeder, introduceert hem bij zaakwaarnemer HarrySwales en zorgt ervoor dat de speler geen last van de media heeft. Hij verbiedt Giggs simpelweg interviews te geven.
“Op Valentijnsdag 1993 ontving ik wel drieduizend kaarten van meisjes, geeft Giggs later toe. “Daar werd ik door mijn ploeggenoten flink mee gedold. Op Old Trafford heeft elke speler een postvak, maar speciaal voor mij stonden bij de receptie grote zakken. Dat ging eigenlijk het hele seizoen door. In het begin probeerde ik zoveel mogelijk brieven te lezen, maar dat ging echt niet. Gelukkig nam die massale aandacht voor mij na 1994 af. In december 1993 gaf ik mijn eerste interview, aan de Sunday Times.”
Schotse furie
Giggs vervult een voorname rol in Alex Fergusons eerste succesteam, dat in 1993 en 1994 de Engelse landstitel wint. Het elftal steunt nadrukkelijk op Eric Cantona, die met Mark Hughes de aanval vormt en vanaf de zijkanten wordt bediend door Giggs en Andrei Kanchelskis. Met zowel Cantona als Hughes bezit Giggs een bijna magische verstandhouding. Blindelings voelt de middenvelder aan wanneer hij de bal moet geven, wanneer hij de bal terugkrijgt en op welke momenten hij de diepte moet zoeken. “Cantona was fantastisch”, stelt Giggs in 2004. “Met hem ging ik veel om, zonder dat we echte vrienden waren. Hij was echt apart: als journalisten iets aan hem vroegen, riep hij altijd met dat zware Franse accent dat hij de taal niet sprak. Om vervolgens tegen ons in perfect Engels verder te praten. Zijn afronding was magistraal, bovendien maakte hij ons alleen al door zijn uitstraling sterker. Zijn trap naar een supporter van Crystal Palace ( op 25 januari 1995, nvdr) en de daaropvolgende schorsing van negen maanden heeft ons dat seizoen de titel gekost.”
Gelukkig voor Ferguson beschouwt Giggs de Fransman in die dagen niet als zijn voorbeeld. De Schot heeft al genoeg voetballers in zijn selectie die zware overtredingen begaan en bij de minste opwinding hun emoties laten overkoken. Giggs is in 1995 getuige wanneer Ferguson Roy Keane, Paul Ince, Mark Hughes en keeper Peter Schmeichel behandelt met de beruchte haardroger, wat inhoudt dat de coach zijn spelers met Schotse furie toespreekt op centimeters afstand.
In de verloren FA Cup Final tegen Everton (0-1) op 20 mei dat jaar loopt Giggs voor de eerste keer een zware hamstringblessure op, die zijn linkerbovenbeen chronisch verzwakt. Giggs speelt op halve kracht de wedstrijd uit, wat waarschijnlijk in combinatie met een jarenlange overbelasting onherstelbare schade aanricht. De blessure ontneemt Giggs vanaf het seizoen 1995/96 voorgoed zijn explosiviteit.
Groot aandeel
Wellicht heeft BBC-analist Alan Hansen op 19 augustus 1995 Giggs over het hoofd gezien wanneer hij stelt dat Ferguson “met kinderen nooit prijzen zal winnen”. Manchester United heeft met veel eigen kweek verloren van Aston Villa (1-3), deels omdat de 21-jarige middenvelder geblesseerd aan de kant zit. De manager vangt het gemis van enkele vertrokken of gekwetste spelers op met Phil en GaryNeville, Nicky Butt, Paul Scholes en invaller David Beckham. Met Giggs maken ze deel uit van een nieuwe generatie, die in de daaropvolgende jaren het ongelijk van Hansen zal bewijzen. “Ik kende al die spelers natuurlijk door en door”, heeft Giggs later verteld. “Paul Scholes was perfect om de rol van Cantona over te nemen, een speler die het gat opvult tussen middenveld en aanval. Het was voor mij geen verrassing dat we met deze jongens in 1996 en 1997 kampioen werden.”
Nadat Arsenal in 1998 even de titel overneemt, beleeft Ryan Giggs het mooiste jaar uit zijn loopbaan. Hoewel hij mede door hamstringproblemen slechts 24 competitieduels speelt, levert hij met enkele fraaie assists en een aantal zéér belangrijke goals een groot aandeel in het behalen van de treble in 1999: de landstitel, de FA Cup en de Europa Cup I. Zo zorgt Giggs op 7 april 1999 in de laatste minuut voor de gelijkmaker (1-1) tegen Juventus tijdens het halvefinaleduel in de Champions League op Old Trafford. Een week later maakt hij het mooiste doelpunt van zijn leven. Arsenal en Man U hebben op 14 april een replay nodig in de halve finale van het FA Cuptoernooi, na een doelpuntloos gelijkspel drie dagen eerder. Giggs heeft zelf verteld wat in de verlenging van de replay gebeurde: “Bij een 1-1-stand had ik vier of vijf keer de bal knullig verspeeld, voordat ik op eigen helft een pass van Patrick Vieira onderschepte. Niets was vervolgens gepland, instinct en gevoel namen alles over. Ik passeerde de middenlijn, ontweek de toegesnelde Vieira met een schijnbeweging en gleed op volle snelheid langs LeeDixon en Tony Adams totdat ik doelman David Seaman zag staan. Het overzicht was ik kwijt, dus wilde ik de bal alleen maar zo hard mogelijk raken. Mijn uithaal betekende een finaleplaats.”
Yoga
Het doelpunt van Giggs geldt alom als een van de mooiste treffers in de historie van het toernooi om de FA Cup. Terwijl de middenvelder niet eens voluit durfde te sprinten, uit angst dat zijn geplaagde hamstring zou scheuren. Giggs: “Mijn linkerhamstring voelt na negentig minuten voetbal een dag lang volkomen stijf aan. Ik kan dan amper trainen. De tweede dag kan ik alweer wat lopen, terwijl weer 24 uur later alles is hersteld. Maar dan wacht vaak weer de volgende wedstrijd. Ik ben vanaf 1999 heel zuinig op mijn lichaam geworden.”
Giggs is de laatste jaren terughoudender gaan spelen en oogt minder dynamisch, al verliest hij nimmer de echte kwaliteit in zijn spel. Ferguson ziet in de veteraan een cruciale cultuurbewaker, die in de kleedkamer misschien nog wel meer waarde heeft dan op het veld. Giggs krijgt van de Schot geregeld rust, maar is in de grote wedstrijden vaak van de partij. Ferguson kan dan het overzicht en de intelligentie van de Welshman goed gebruiken. De vliegende dribbelaar van vroeger is op zijn oude dag de hersens van de Mancunians geworden. Vorig seizoen kwam de routinier zo toch nog tot 32 officiële wedstrijden. Inmiddels is hij met 548 wedstrijden de veldspeler die het vaakst in actie kwam in de Premier League.
Het lijkt erop dat de Welshman zijn records nog geruime tijd scherper zal stellen. Op 18 december 2009 verlengde hij zijn contract met één seizoen tot de zomer van 2011. En wie Ryan Giggs de laatste maanden in actie heeft gezien gelooft in elk geval dat hij wellicht ook daarna nog op topniveau zal kunnen blijven spelen. Met speciale yogaoefeningen houdt hij zijn hamstrings soepel, terwijl Ferguson voorzichtig is met zijn voetbalzoon. Het afscheid van de Welsh Wizard lijkt allerminst dichtbij.
door martijn horn
“Vanwege zijn snelheid en dribbels wordt hij vergeleken met George Best.”