Op 66-jarige leeftijd denkt de ex-bondscoach van België nog steeds niet aan zijn pensioen. ‘Ik kan moeilijk afstand nemen van het voetbal en zijn rituelen.’

Afgelopen seizoen hielp Dick Advocaat AZ acht maanden uit de brand na het ontslag van Gertjan Verbeek. Met zijn typerende aanstekelijke geestdrift leidde hij de ploeg uit Alkmaar naar de play-offs voor Europees voetbal. De verzadiging lijkt nog geen vat te hebben op de man die tussen oktober 2009 en april 2010 de Rode Duivels onder zijn hoede had en er Marc Wilmots als assistent bij haalde.

Een afscheidsverhaal moeten we dit maar niet noemen.

Dick Advocaat: “Nee, je weet het nooit met mij. Ik kom altijd weer terug. Bij AZ dan niet meer, maar…”

De laatste jaren stuiten we steeds op dezelfde uitspraken. Nederland was geen optie meer, een club ook niet. Maar eerst kwam PSV en daarna AZ.

“Marcel Brands (technisch directeur bij PSV, nvdr) heeft daar wel een belangrijke rol in gespeeld. Ik had al drie keer nee gezegd, maar hij bleef zo aandringen. Bij AZ werkten we al eens goed samen. ‘Jij bent de man’, zei hij. Mark van Bommel kwam erbij. Ja, ik had daar echt een heel goed gevoel over. Vorig jaar dacht ik aanvankelijk dat ik bondscoach van Ierland zou worden. Ze namen Martin O’Neill. En toen AZ in oktober bij mij kwam, gaf sentiment opnieuw de doorslag. Ik kan dan heel moeilijk nee zeggen.”

Als bondscoach stelde Marco van Basten ooit: ‘Waar staat geschreven dat ik consequent moet zijn?’

“Nou ja, het heeft in mijn ogen meer te maken met de kansen die voorbijkomen. Je gevoel verandert toch? En niet alleen bij mij, denk ik. Het probleem is dat je in de voetballerij op alles wordt vastgepind. Je weet gewoon nooit wat er nog op je pad komt. Uiteindelijk beslis ik zelf wat ik ga doen, maar tegenwoordig is het soms net alsof anderen dat voor mij willen bepalen.”

Laten we dan ook maar niet vragen wat u straks gaat doen.

“Misschien wel niks. Er moet wel iets leuks komen. Je ziet dat ik al kieskeuriger ben geworden. De mening van het thuisfront is ook belangrijk. Ik ben al zo vaak van huis weggeweest, het houdt een keer op. Reizen is voor mij geen probleem, als het maar te overzien is.”

Was Marokko leuk geweest dan?

“Dat leek mij een mooie uitdaging. Het zou slechts voor één jaar zijn. Ik kon gewoon vanuit Nederland opereren. De nationale ploeg heeft tien jaar niets gewonnen. Marokko organiseert in de winter zelf het toernooi om de Afrika Cup. Ik ken de meeste spelers en hun mentaliteit. Ik krijg die gasten wel in beweging, dacht ik. Want dat denk ik altijd. Ik had me er al in verdiept. Maar net als Ierland kozen ze voor een landgenoot. Dat begrijp ik wel.”

U leek altijd heel berekenend te werk te gaan bij uw keuzes. Er moest wel perspectief gloren in de vorm van een eindtoernooi of een prijs. Bij Ierland is dat niet direct het geval, toch?

“Maar daar raakte ik gebiologeerd door het land, de specifieke voetbalsfeer en het fanatisme van de mensen. En dat volkslied vind ik ook prachtig. Die internationals spelen allemaal in Engeland. Heerlijk… Ik zag het helemaal zitten. Daarom vond ik het ook echt jammer dat ik het niet werd.”

Is dat toch een beetje het verhaal van het jongetje uit Den Haag die door Wonderland dwaalt?

“Vliegen vind ik nog steeds geweldig. Maakt niet uit hoelang het duurt. Ik heb honderdduizend keer in de lucht gehangen en toch genoot ik twee weken geleden weer van dat reisje naar Marokko. Ik ben nieuwsgierig naar mensen; waar ze vandaan komen, wat hen drijft. Wat dat betreft kan ik mezelf heel goed vermaken. Veel mensen denken dat ik dag en nacht naar dvd’s van wedstrijden zit te kijken. Dat etiket haal je toch niet meer weg, dus ik laat het maar zo. Vroeger deed ik het natuurlijk wél. En met veel genoegen. Ik wilde echt alles weten over tegenstanders. Kwam ook door de invloed van Rinus Michels. Die was vreselijk punctueel. Ze mochten me nooit verrassen. Omdat ze niet meer konden weten dan ik.”

Toch wordt iedereen weleens verrast, hoe grondig je ook bent.

“En dat heb ik óók geleerd: je moet nooit denken dat je de volledige controle hebt. Want die kun je in een split second kwijt zijn.”

Voorgeprogrammeerd

Uw criticasters wijzen nu op uw laatste jaren, waarin u niets tastbaars meer heeft gewonnen.

“Er moest waarschijnlijk weer iets negatiefs komen. Bij PSV waren de verwachtingen hoog, ook bij mij. We grepen naast de titel, dat was niet goed. Toch haalden we de voorronde van de Champions League, conform de doelstelling. We speelden aantrekkelijk voetbal, maakten 105 doelpunten. Er zijn trainers die twee keer als tweede eindigen en van vreugde in de lucht worden gegooid. Ik zie het verschil niet zo. Ik geloof dat ik vijftien prijzen heb gewonnen in mijn carrière. Ik ben in drie landen kampioen geworden. En je krijgt niets cadeau in het leven, hoor. Maar mensen die opeens roepen dat een prijs in Schotland niet veel om het lijf heeft, zijn daar kennelijk nog nooit geweest. Zo kun je alles wel afbreken.”

U bent inmiddels 66.

“Zo voel ik me niet.”

Tot welke leeftijd is het reëel om door te gaan?

“Ik weet bij God niet waar het eindpunt ligt. Bovendien kan ik slecht afstand nemen van het voetbal en zijn rituelen. Ik ben geen man van lange vakanties. Hoe mooi een stad ook is, na twee dagen heb ik het wel gezien. Op een gegeven moment ga je je afvragen: wat moeten we morgen doen? In het voetbal is alles voorgeprogrammeerd. Ik heb er moeite mee als ik zelf iets moet bedenken, daar ben ik heel eerlijk in. Het is een teken dat ik nog steeds onrustig ben. En voorlopig slaag ik er nog altijd in spelers te raken. Als ik dat gevoel niet meer heb, stop ik.”

DOOR YOERI VAN DEN BUSKEN – BEELDEN BELGAIMAGE

“Je moet nooit denken dat je de volledige controle hebt. Want die kun je in een split second kwijt zijn.”