‘Ik voel me nog niet voor honderd procent aanvaard bij Bayern München.’ Coach Felix Magath over het recht op fouten, het nut van experimenten en de kracht van intuïtie.

De start was aarzelend, maar intussen mogen de resultaten gezien worden. In de strijd om de Duitse landstitel zit Bayern München verwikkeld in een nek-aan-nekrace met FC Schalke 04. En in de Champions League is de Beierse club doorgedrongen tot de kwartfinale en ontmoet daarin Chelsea. Heeft trainer Felix Magath het gevoel dat hij bij Bayern München eindelijk gerespecteerd wordt ?

Felix Magath : “De scepsis is afgenomen, maar blijft aanwezig. Ik ben daar zeer realistisch in. Toen ik hier deze zomer aankwam, had de club net succesrijke tijden achter de rug. Voor honderd procent voel ik me hier nog niet aanvaard. Daarvoor heb ik minstens een landstitel nodig. Zo werkt dat hier.”

Zou het gemakkelijker zijn, mocht u bij een van uw vorige clubs al eens kampioen zijn geworden ?

“Ja. Tegenwoordig tellen alleen nog titels. Maar voor een trainer is het altijd zeer moeilijk om een succesrijke collega op te volgen. Dat was ook zo toen Ernst Happel Hamburg verlaten had en Otto Rehhagel Werder Bremen.”

Uw voorganger Ottmar Hitzfield behaalde met Bayern in zes jaar tijd vier landstitels, won twee keer de Duitse beker en één keer de Champions League. Had u, toen u hier aankwam, te veel bewondering voor deze club ?

“Ik ben zoals ik ben en op mijn 51ste zal ik ook niet meer grondig veranderen. Maar u hebt gelijk : er zijn dingen geweest die ik wel vermoed maar alleszins niet goed ingeschat had. In veel opzichten is Bayern München een club van een andere dimensie.”

In de omgang met de spelers en het bespelen van de publieke opinie hebt u fouten gemaakt.

“Daar gaan we weer. Het is een ziekte van deze samenleving dat iedereen er angstvallig over waakt vooral geen fouten te maken. Want fouten zijn niet toegelaten. Terwijl toch elke mens fouten maakt ! Mensen zouden op de som van hun activiteiten moeten worden beoordeeld. Maar nee, telkens wordt er iets uitgepikt en uitvergroot.”

Het begon al op de derde speeldag met de wissel van de Braziliaanse wereldkampioen Lucio in Leverkusen. Lucio pikte die vervanging niet. En nadien kreeg u ongeveer de hele spelersgroep over u heen na uitspraken over het excessieve gebruik van haargel.

“De reactie van Lucio was normaal. Overal waar een nieuwe trainer komt, proberen spelers uit hoe ver ze kunnen gaan. Die andere affaire is een gevolg van de speciale media-aandacht voor een club als Bayern München. Elke uitspraak, elke actie heeft hier meer impact. Dingen die elders geen hond zouden interesseren, halen hier een week lang de kranten. Dat vergroot de gevoeligheid.”

Wat leert u daaruit ?

“Dat ik meer afstand moet nemen. Ik ben voorzichtiger geworden.”

In het begin had u kritiek op de vaak passieve speelwijze en op de mentaliteit op training van de ploeg. Dat werd geïnterpreteerd als kritiek op Hitzfield en een gebrek aan eerbied voor uw populaire voorganger. Hoe bent u erin geslaagd toch uw eigen stijl door te drukken ?

“Na een paar weken zocht Michael Ballack me op om in naam van de spelersgroep zijn onbegrip te uiten over mijn ontevredenheid over de trainingsintensiteit. De spelers dachten : wat wil hij eigenlijk ? Maar ik van mijn kant was erover verwonderd dat de spelers dachten dat ze goed bezig waren.”

Karl-Heinz Rummenigge sprak over een cultuurschok. Om uw gelijk te bewijzen, sleepte u er de medische tests bij. Wilde u per se uw imago van beul bevestigen ?

“Het verbaast me hoe de dingen tegenwoordig geïnterpreteerd worden. Ik ben hoegenaamd niet bezig met mijn imago. Ik probeer slechts mijn ervaringen als speler over te brengen. Bijna alle oefeningen die ik de spelers opdraag, heb ik vroeger zelf uitgevoerd. Op verzoek van de spelers stopte ik met in mijn commentaren op het gebrek aan trainingsintensiteit te hameren. Na de nederlaag tegen Bayer Leverkusen hebben de spelers en ik met elkaar gepraat en dat heeft de sfeer gevoelig verbeterd. Ook de manager heeft me in die periode goed geholpen.”

Moest Uli Hoeness u afremmen ?

“Hij zei me alleen dat ik te ongeduldig was. En dat het werk op training toch al veel verbeterd was. Zo gaf hij me het vertrouwen dat we op de goede weg waren. Tegelijkertijd verhinderde hij dat ik overreageerde. Wie nog niet lang met een spelersgroep werkt, moet die groep dagelijks controleren. Eén grote fout kan je veel aanzien bij de spelers kosten. Doordat ik tussen de spelers sta, loop ik risico’s. Maar omdat ik met mijn neus boven de spelers hang, merk ik zaken die een trainer eigenlijk niet zou mogen merken. Hoe de spelers met elkaar omgaan, bijvoorbeeld. Ik heb het nodig om die dingen te weten. Ik drijf namelijk op intuïtie.”

De dag na de 1-0-nederlaag in de topper tegen Schalke liet u de spelers op training een wedstrijdje spelen, terwijl er ‘loslopen’ op het programma stond. Is dat een voorbeeld van uw intuïtie ?

“Ik weet dat voetballers niet graag lopen. En ik wilde niet dat de nederlaag de sfeer verpestte. Daar was geen enkele reden toe. Ik was tevreden over de prestatie van de ploeg. Schalke mocht trouwens vlug ondervinden voor hoeveel extra druk die leidersplaats zorgt : ze verloren als nieuwe leider gelijk bij Mainz.”

Tevreden over de prestatie, zegt u. Bayern München speelt een uitgesproken compact maar geen bijster aantrekkelijk voetbal. U wou aanvankelijk aanvallend voetbal aan een hoog tempo. Waarom is daar niets van te zien ?

“Momentje. Op Arsenal hebben wij een geweldige prestatie geleverd. Ons tempo lag daar minstens even hoog als in die fel bejubelde match tussen Chelsea en Barcelona. Het verschil is dat wij ook nog eens in defensief opzicht sterk presteerden. Je moet natuurlijk altijd de balans tussen aanvallend en verdedigen zoeken.”

Die balans is er kennelijk gekomen door de Argentijn Martin Demichelis op het middenveld te posteren. Met hem op het middenveld speelt de ploeg niet beter, maar wel efficiënter.

“Het zit zo. Eerst probeerde ik voor dit team een oplossing te vinden zonder defensieve middenvelder. Eigenlijk was dat tegen beter weten in. Ik heb voordien altijd met een defensieve middenvelder gewerkt. Dat is nu eenmaal een belangrijke schakel in een ploeg, niet alleen als breekpunt voor de verdediging, maar ook als pion om de offensieve lijnen uit te zetten. Het was onwaarschijnlijk dat we de oplossing zouden vinden zonder defensieve middenvelder.”

Waarom hebt u het dan geprobeerd ?

“Voor de sfeer in de ploeg. In de spelersgroep zitten veel offensieve middenvelders : acht voor drie plaatsen in het team. Zoveel concurrentie maakt het samenleven moeilijk. En te veel ontevredenheid in de groep weegt op de prestaties. Zonder defensieve middenvelder kon ik vier offensieve middenvelders opstellen. Maar dat werkt slechts als de ploeg door haar voetballend vermogen zoveel overwicht creëert dat de defensieve taken lichter worden.”

En na meer dan een half seizoen stelde u vast dat het voetballend vermogen niet groot genoeg was ?

“Het ontbreekt Bayern niet aan voetballend vermogen. Als er geen goede balans in het team zit, hebben de spelers niet meer de kracht voor offensieve acties. En dus bleven de resultaten uit. Ik kon het alleen maar proberen, in verschillende varianten en bezettingen, en dat dan telkens uittesten in twee, drie wedstrijden. Dat kon ik me wel een tijdlang veroorloven. Maar niet meer met het oog op de achtste finales in de Champions League en de Bundesligatoppers tegen Bremen en Schalke. En dus moest ik wisselen.”

Want u moet prijzen pakken.

“Dat zou goed zijn voor mij. Maar voor alle duidelijkheid : ik heb geen angst voor mijn toekomst. Ik zal niet in zak en as zitten als ik straks geen trainer van Bayern München meer ben. Ik beleef overal plezier aan mijn werk. Ik voel me overal perfect ontspannen.”

Jammer dat uw ploeg allesbehalve een ontspannen indruk geeft. Waarom ontbreekt het hen zichtbaar aan speelvreugde ?

“Omdat ze angst hebben, geloof ik. Al die media-aandacht zorgt hier voor een enorme druk. De spelers kunnen hier niet of alleszins te weinig bevrijd voetballen. Tegen Ajax lukte het wel. Toen scoorden we vroeg en viel die druk ineens weg.”

Hopelijk lukt dat ook tegen Chelsea, maar de kans is klein : coach Mourinho van Chelsea is net iemand die graag extra druk veroorzaakt.

“Van mij mag hij woest te keer gaan. Ik ben daar niet zo gevoelig voor. Belangrijker is dat Engelse teams ons goed liggen. En dat we voor één keer als underdog kunnen starten.” door Jörg Kramer / Michael Wulzinger

Jörg Kramer – Michael Wulzinger

‘De spelers dachten : wat wil hij eigenlijk ? Ik van mijn kant was verwonderd dat ze dachten dat ze goed bezig waren.’

‘Doordat ik met mijn neus boven de spelers hang, zie ik dingen die trainers normaal niet zien.’