‘Ja, maar wat is het nu eigenlijk ?’ Michael Ballack over de stijl en de ambitie van de Duitse nationale ploeg en over zijn transfer naar Chelsea. Maar vooral over zijn bittere afscheid van Bayern München.

Ironie, sarcasme : Michael Ballack (29) bedient er zich gretig van in het interview dat volgt. De laatste maanden bij Bayern München hebben diepe wonden geslagen. Er werden vanuit de club en zijn omgeving nogal wat verwijten op Ballack afgevuurd. Dat leidt verderop tot een aantal bittere oprispingen bij de betrokkene. Maar eerst wordt het komende WK, in zijn eigen Duitsland, afgetast.

Wordt er straks op het WK een vervolg gebreid aan het EK van 2004 in Portugal. Wordt het, anders gezegd, opnieuw een feest van snel voetbal ?

Michael Ballack : “Ik hoop het. Hoe dan ook komt de dynamiek van het Zuid-Amerikaanse erbij. Het ligt in hun temperament om voortdurend in beweging te zijn. Daarbovenop krijg je de ongedwongen aard van de Afrikanen. Die hebben een andere loopdynamiek, Afrikanen lopen soepeler. Maar op zulke toernooien ontstaan altijd trends die niemand vermoed had, ook al beloeren we mekaar allemaal en wordt al het nieuwe meteen gekopieerd. Het is voor elk team belangrijk zichzelf goed in te schatten en een stijl te zoeken waarmee het de eigen mogelijkheden het best benut.”

En wat is dan de Duitse stijl ?

“We moeten nu, in volle voorbereiding op het WK, snel weer op het punt komen waar we in het begin stonden.”

In het begin van het tijdperk van Jürgen Klinsmann, bedoel je ?

“Ja. In het begin hebben we gezien hoe offensief onze trainer denkt. Het spel snel naar de speelhelft van de tegenstander verleggen, de tegenstander al ter hoogte van de middellijn opjagen. Daaraan hebben ook de toeschouwers gezien dat deze ploeg zijn stijl wilde veranderen.”

Misschien was dat gewoon populisme ? Het waren vriendschappelijke wedstrijden. Als het belangrijk wordt, laat Jürgen Klinsmann de Mannschaft niet anders spelen dan Rudi Völler.

“Nee, Jürgen Klinsmann gaat zijn eigen weg. Hij zoekt altijd de confrontatie op, ook met de nationale ploeg. Hij doet zijn zin en laat zich niets gelegen aan wat de specialisten zeggen.

“Maar dit is geen gemakkelijke ontwikkeling. Het is ook een kwestie van klasse. Zie ik meteen de vrije man op het middenveld ? Heb ik na de balaanname twee seconden nodig voor ik de bal weer inspeel ? Vele spelers van het team hebben vooruitgang geboekt, maar kregen problemen bij hun club en speelden weinig of zelfs helemaal niet. Toch moeten we bij de organisatie weer bij de beginfase aanknopen. Met dezelfde agressiviteit.”

Zelfs de bekendmaking van de selectie wordt in Duitsland als een staatszaak beschouwd. Alles wat met het WK verband houdt, wordt buiten proporties uitvergroot. Kan deze competitie je nog wel vreugde bezorgen ?

“Ik wil goed voetbal brengen en goede resultaten behalen, en voor al het andere zijn wij niet verantwoordelijk. Langs de andere kant belanden wij straks in situaties waarin we altijd dicht bij de uitschakeling staan. Vanaf de tweede match kan elke volgende wedstrijd de laatste zijn. Er zijn maar weinig ploegen – Barcelona, Chelsea, en bij de nationale ploegen Brazilië – die zo van zichzelf overtuigd zijn, dat ze allemaal weten : als er iemand niet goed speelt, is er altijd wel een andere ploegmaat die voor de beslissing zorgt. Wij Duitsers hebben dat gevoel momenteel niet. Wij gaan allemaal anders met die druk om.”

En jij doet dat door weg te duiken, zoals het bestuur van Bayern München je verwijt.

“Nee, ik doe dat door belangrijke doelpunten te maken. Mijn vader gaf me altijd deze tip : als je opgewonden bent, loop dan wat harder, dan gaat de opwinding weg. Ik wil me in het algemeen zo goed voorbereiden dat ik me achteraf geen verwijten moet maken. Natuurlijk word je altijd geconfronteerd met het belang van het evenement. Dat gevoel van verantwoordelijkheid is altijd aanwezig. Maar daarmee kunnen we omgaan. De voetballer die daar problemen mee heeft, raakt niet op het niveau van de nationale ploeg. Bij de jeugd heb ik met veel zeer goede voetballers samengespeeld, maar toen ze de sprong naar het eerste elftal moesten maken, ontbrak er iets.”

Manager Uli Hoeneß van Bayern München zegt dat je bij de nationale ploeg meer opvalt omdat je daar door minder goede voetballers wordt omringd dan bij Bayern.

“Dat is niet waar. Met die uitspraak beledigt Hoeneß alle internationals van Bayern. Wat wél klopt : Bayern heeft een rijpe ploeg, waarin bijvoorbeeld een Bastian Schweinsteiger zich moeilijk kan doorzetten omdat routiniers als Hasan Salihamidzic of Mehmet Scholl hem de weg versperren.

“Bij Bayern speel ik jammer genoeg weinig grote matchen die blijven hangen. Wedstrijden met Bayern die beklijven, daarvoor moet ik al in de halve finale of de finale van de Champions League raken, of zelfs winnen.

“En wat ook klopt : bij de nationale ploeg heb ik meer te betekenen, krijg en heb ik misschien ook meer vertrouwen.”

Je hebt bij Chelsea een contract voor drie jaar getekend. Louter en alleen voor de miljoenen van clubeigenaar Roman Abramovitch, zeggen ze bij Bayern. Is dat ook fout ?

“Ook fout, ja. Mijn ambitie bestaat erin de Champions League te winnen. Het gaat niet altijd om het financiële. Maar bij andere spelers wordt over deze kwestie niet eens gediscuteerd. Neem bijvoorbeeld Willy Sagnol. Toen die voor een paar maanden onderhandelde over een contractverlenging, zei hij in het openbaar : ‘Willy wil niet meer geld. Willy wil veel meer geld.’ Maar niemand is over deze uitspraak gestruikeld.”

Je zult in Londen bruto meer dan tien miljoen euro per jaar verdienen.

“Ik weet niet waar je je informatie vandaan hebt, maar ik ben altijd goed betaald geweest en zal ook straks goed betaald worden. Het punt is : elke voetballer kijkt uit naar een topteam, dat hem het perspectief biedt tegen de allerbeste ploegen te voetballen.”

Heeft je nieuwe trainer, José Mourinho, bij Bayern inlichtingen over je ingewonnen ?

“Dat weet ik niet. Maar dan zou hij waarschijnlijk in München het volgende te horen hebben gekregen : ‘Die Ballack heeft eigenlijk totaal geen talent, maar hij is kopbalsterk.'”

Wat kan Chelsea bijdragen tot jouw ontwikkeling als voetballer ?

“Wel, in de Premier League wordt een heel ander voetbal gespeeld. Harder, sneller. En men ontwikkelt zich automatisch in een andere omgeving. Ik wou iets nieuws. Bij Bayern wist ik wat er me te wachten stond. Er lag geen enkele verrassing meer in het verschiet. Ik had een nieuwe uitdaging nodig.”

Er wordt je verweten dat je bij Bayern altijd zo koel en ongenaakbaar overkwam. Ze zeiden : dat is niet echt iemand van ons.

“Dat klopt niet. Ik heb me bij Bayern zeer goed gevoeld en alles voor de club gegeven, tot en met de laatste dag. Ik voetbal altijd met inzet. Maar ik ben nu eenmaal niet het type dat volledig beslag op zich laat leggen. En ik weet ook van anderen, zoals Mehmet Scholl en Oliver Kahn, dat ze wel eens graag in het buitenland hadden gevoetbald.”

Wat bedoel je nu ? Dat Bayern München zijn eigen spelers opslokt en ze afremt ?

“Laat ik het zo zeggen. Bayern is een grote, maar een speciale club met aparte wetten.”

Welke wetten ?

“Die leer je wel kennen als je bij Bayern bent.”

Je klinkt bitter.

“Nee, niet bitter. Maar toen ik vier jaar geleden Bayer Leverkusen verliet, was dat een veel emotioneler afscheid. Daar zijn toen aan beide kanten tranen gevloeid. Dat is nu niet het geval. Mocht je me vragen welke beelden van Bayern München bij mij zullen blijven hangen, dan zou ik antwoorden : op het privévlak heb ik me met mijn gezin zeer goed gevoeld bij het Starnberger Meer. Daar heb ik mijn vriendenkring. En op het sportieve vlak was het geen slechte tijd.”

In München zeggen ze : hij was teruggetrokken.

“Misschien hadden zij in het begin ook een beetje toenadering moeten zoeken. Maar mogelijk was ik zelf te terughoudend. Vroeger, bij Chemitz, gingen we na de match met vijftien spelers stappen. In Kaiserslautern waren we nog met zeven, in Leverkusen met drie. En in München was er niemand meer.”

Je was amper vertrokken of Bayern kondigde aan de ambities terug te schroeven. De club mikt alleen nog op de verlenging van de landstitel. Heeft dat je ijdelheid gestreeld ?

“Dat zou eigenlijk moeten, want behalve Zé Roberto ben ik de enige basisspeler die vertrekt. Er is geen enkele reden voor deze nieuwe bescheidenheid. Tegelijkertijd zeiden ze dat ze zonder mij beter zouden spelen. Tja, dan vraag ik me af : wat is het nu eigenlijk ?”

Felix Magath, de trainer, zei na je vertrek dat Bayern nu meer zijn kwaliteiten in de diepte zou kunnen uitspelen. Wat steekt er achter die verklaring ?

“Dat weet ik niet. Je wordt als voetballer bij Bayern München niet gevierd als je dicht bij het afscheid staat. Zelfs Stefan Effenberg werd op het einde beschimpt. Dat is iedereen nu al vergeten. Nu, ik begrijp wel dat het de club pijn doet dat ik naar Chelsea ga zonder dat ze een transfersom vangen. Maar ergens moeten ze toch kunnen begrijpen dat een speler zich na vier succesvolle jaren wil heroriënteren.”

Had je met Chelsea afgesproken dat de transfer pas op het einde van het seizoen zou worden aangekondigd ? En dat jij er in de tussentijd niets over zou loslaten ?

“Natuurlijk was dat zo afgesproken. Maar intern heb ik bij Bayern altijd de stand van zaken gecommuniceerd met de mensen die dit moesten weten om plannen te kunnen maken. Desondanks werd ik altijd weer publiekelijk aangevallen.”

Het verwijt dat ze je maakten, was dat je rond de pot draaide. Wanneer wist je dat je naar Chelsea zou gaan ?

“Begin april stond dat voor mij vast. Van rond de pot draaien is geen sprake. Een voetbalcarrière is kortstondig. Het is mijn leven, het is mijn toekomst als voetballer. En het is uitsluitend mijn risico om zonder contract te spelen terwijl ik me op elke training en in iedere wedstrijd kan blesseren.”

In München was je vier jaar lang het onderwerp van discussie over de vraag welk soort voetballer je eigenlijk bent. Wat daarbij altijd terugkeerde, was : zeker geen spelmaker.

“Ja, maar dat moeten ze me niet verwijten. Je gaat een voetballer toch bekijken voor je hem koopt ? Je behoort toch zijn manier van spelen te kennen. Mijn spel als middenvelder is : een aanval inleiden, aansluiten, goals maken. Bij Bayern speelden ze me uit als een nummer tien, hoewel ik meermaals heb aangedrongen op een bijkomende offensieve speler op het middenveld.”

Zijn er nog wel echte spelmakers in het moderne tempovoetbal ?

“De spelmaker draagt tegenwoordig meer het nummer zes. Een verdedigende middenvelder heeft meer balcontact en hij heeft het spel meer voor zich. Op die positie heb je een supervoetballer nodig. Als nummer tien loop je constant in de mandekking, heb je altijd een bewaker aan je been. En je bent er zeer afhankelijk van je medespelers. Het is niet mijn sterkste punt om met een tegenstander in mijn rug snel te draaien. Een leidinggevende speler is volgens mij een speler die op beslissende momenten richting geeft aan het spel. Een leidinggevende speler is niet de man die achteraf zegt wat zijn ploegmaats weer allemaal verkeerd hebben gedaan.”

Mag een leidinggevende speler achterdochtig, zwijgzaam en introvert zijn ? Want zo beschrijft Bayerns sportleider Karl-Heinz Rummenigge jou.

“Meneer Rummenigge kent me bijzonder goed. Onze families gaan voortdurend samen eten en we hebben dagelijks uitgebreide gesprekken. Meneer Rummenigge kan me dus zeer, zeer goed beoordelen …”

En als je dat sarcasme nu eens achterwege liet ?

“Dan zou ik je zeggen dat meneer Rummenigge en ik in de afgelopen vier jaar weinig met elkaar hebben gesproken en dat die gesprekken uitsluitend over contractuele kwesties gingen.

“Ik ben hoegenaamd niet introvert. En zelfs al zou ik een gesloten type zijn : er lopen bij Bayern genoeg extraverte jongens rond en dan kan het zeker geen kwaad als anderen meer in zichzelf gekeerd zijn. Maar achterdochtig en zwijgzaam ? Dat heb ik nog nooit gehoord.”

Speel je onder Klinsmann wél in de juiste positie ? Zit de nationale ploeg tactisch perfect in elkaar ?

“We zullen wel zien. Belangrijk is dat we het spel vanuit het middenveld opengooien, want als je dat eerder doet, word je opgesloten en dan zit je vast. Pas dertig meter voor het doel van de tegenstander moet je tegenwoordig de buitenkanten opzoeken.”

Als de moderne spelmaker tegenwoordig veeleer het nummer zes is, waarom speel jij daar dan niet ?

“Ik vind het een geweldige positie en ik zou er zeer graag spelen. Maar in die positie verlies ik wellicht een deel van mijn doelgerichtheid. Als nummer zes zou ik niet meer zo vaak voor gevaar voor het doel van de tegenstander kunnen zorgen. Daarom ziet de trainer me liever voorin spelen.”

Jürgen Klinsmann zal wel Torsten Frings als nummer zes inzetten.

“Een fantastische voetballer. Hij kan die positie aan. Hij moet natuurlijk met veel gevoel voor verantwoordelijkheid voetballen.”

Is die positie toch niet hét probleem van de Mannschaft ?

“Ach, wat heet probleem ? Torsten Frings is ook een voortreffelijke rechterverdediger, zoals op het WK van 2002 bleek. Maar dat is niet mijn beslissing.”

Zelf werd je de laatste tijd in de nationale ploeg niet meer helemaal voorin uitgespeeld. Is dat wel goed voor de ploeg ?

“We hebben verscheidene keren met een klassieke 4-4-2 gespeeld, maar dan kregen we te veel doelpunten binnen. Daarom moet ik een beetje zakken. Maar wie weet spelen we bij het einde van het WK wel met twee verdedigende middenvelders.”

Dus toch zoals in 2004 onder bondscoach Völler ?

“Ja, tactisch gezien wel, maar hopelijk agressiever. En succesvoller.”

KLAUS BRINKBäUMER & JöRG KRAMER

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content