Met het plotse ontslag van Jan Ceulemans bij Club Brugge kreeg Marc Degryse bakken kritiek over zich. Maar de sportleider is ervan overtuigd dat hij juist handelde : ‘Het bestuur was zich al langer bewust van een groot probleem.’

Brugge verkeert nog steeds in shocktoestand : Jan Ceulemans ontslagen, dat is Mozart vermoorden. De held van het vaderland bij het vuilnis gezet. Club-voorzitter Michel D’Hooghe leek aangedaan als nooit tevoren toen hij het nieuws over het ontslag van de Caje meedeelde. Adjunct Franky Van der Elst reageerde uiterst geëmotioneerd en liet enkele tranen. Marc Degryse, de sportleider, was er nauwelijks beter aan toe. En dan waren er nog de vijandige reacties van de trouwe aanhang tegenover de nieuwe trainer Emilio Ferrera en Degryse.

In de zomer van 2003 kreeg Degryse de sportieve verantwoordelijkheid bij Club Brugge. Hij geeft toe dat dit zijn eerste moeilijke beslissing was.

Marc Degryse : “Het mag duidelijk zijn dat afgelopen maandag 3 april tot nu toe de zwartste dag in mijn nieuwe carrière was. Voor de eerste keer kwam ik voor een ernstig sportief probleem te staan. In eender welke club doet het ontslag van een trainer pijn bij verschillende mensen. Maar hier raakte het een man die ik al 25 jaar goed ken. Na onze periode samen bij Club zijn we altijd contact blijven houden, ik spreek van een échte vriendschap die voorbestemd was om eeuwig te duren.”

Heb je nu schrik dat die vriendschapsband opgeblazen is ?

“Alles hangt af van Jan. Ik weet niet hoe hij met onze beslissing zal omgaan. Op dit moment begrijpt hij het allemaal niet, dat lijkt me normaal. Ik beschouw Caje nog steeds als een goede vriend. Maar omgekeerd ? Daar heb ik het gissen naar. Als hij een beetje redelijk kan zijn na verloop van tijd, beseft hij dat ik hem niet kon handhaven. Je moet je privéleven en je professionele bezigheden kunnen scheiden : dat heb ik gedaan. Ik word betaald om spelers en trainers te beoordelen. Indien ik met Ceulemans wat soepeler was geweest, beging ik een serieuze professionele fout.”

De nuchtere Franky Van der Elst weende zelfs…

“Voor iedereen binnen Club betrof het hier een zeer emotioneel moment. Niemand heeft me zien wenen, ik heb geprobeerd het te verbergen, maar dat wil niet zeggen dat achter gesloten deuren … We hebben allemaal een grote mond, maar een klein hartje.”

Ceulemans verwachtte zich helemaal niet aan die beslissing.

“Neen. Het was een zware slag voor hem toen we het nieuws meedeelden. Over het algemeen voel je het ontslag van een trainer in alle geledingen aankomen : in de club, bij het publiek en in de pers. Maar in Brugge hebben we de gewoonte om in alle discretie te werken. We vroegen ons binnen de club al een aantal weken af of we nog met Ceulemans konden doorgaan. Enkel de bestuursleden waren op de hoogte van die discussies, of we hem zouden vervangen in de loop van het seizoen. Ook de pers viel uit de lucht, ongetwijfeld heeft dat de impact van dit ontslag versterkt.”

Wanneer staken de eerste twijfels over het functioneren van Ceulemans de kop op ?

“Het ging zeker niet om een impulsieve beslissing. Onze eerste vragen rezen vlak na de nederlaag in de terugwedstrijd van de UEFA-beker tegen Rome. Ik ga niet in detail treden, maar dat was een eerste schakelmoment. Een paar dagen voor die wedstrijd zaten we nog comfortabel in de titelrace. Maar tegen Rome vliegen we uit de UEFA-beker, meteen daarna kunnen we Standard thuis niet verslaan en de slechte resultaten stapelden zich op. En erger nog : we bespeurden geen enkele vooruitgang in het geleverde spel. In Gent werd de ploeg geridiculiseerd. Onaanvaardbaar. Ik weet niet hoe ik gereageerd zou hebben, mocht ik nog als speler op dat veld gestaan hebben. Ik ben nooit zo belachelijk gemaakt en ik zou het ook nooit toegelaten hebben. Bovendien was het niet de eerste maal dit seizoen. Onze tweede helft op Beveren was onwaardig en hetzelfde geldt voor onze prestatie op Moeskroen. Iedereen sloot echter de ogen omdat we die wedstrijden uiteindelijk nipt wonnen. Iedereen, behalve de clubleiding. Wij waren ons terdege bewust van een groot probleem. Na de nederlaag in Gent was het duidelijk : er moest ingegrepen worden.”

Zouden jullie Ceulemans vroeger ontslagen hebben indien Club niet was doorgegaan in de UEFA-beker ?

“Ik denk het niet. We wilden Jan tijd gunnen. Er waren verzachtende omstandigheden : veel nieuwe namen in de ploeg en verscheidene blessures in de heenronde. Dat vonden we geldige excuses, probleem is echter dat toen de geblesseerden terugkwamen het spelniveau niet omhoog ging. We zagen op geen enkel moment een teken van progressie. De resultaten vielen tegen, dat is één zaak, maar we merkten ook dat de ploeg absoluut geen vooruitgang boekte sinds de winterstop. Dát vonden we het meest verontrustend. Nu zijn we nog verplicht een serieus parcours af te leggen, willen we hetzelfde aantal punten pakken als in de heenronde. Niet normaal. Na Gent realiseerden we ons dat dat niet zou lukken als we niet van trainer veranderden.”

Waarom lieten jullie ook René Verheyen, één van de assistenten van Ceulemans, vertrekken ?

“Ik geef geen details vrij. We vonden het simpelweg nodig om grote schoonmaak te houden binnen de staf.”

Het was vooral triestig toen de camera zich wendde tot een beeld van het trio Ceulemans-Verheyen-Van der Elst dat er verslagen bij zat op de bank. Compleet machteloos.

“Het dynamisme in een ploeg, zowel op als naast het veld, moet ook van een trainer komen. Ceulemans geniet nochtans de reputatie een goede ambiance in de kleedkamer te kunnen brengen, maar bij ons bleek dat nooit het geval. Ongetwijfeld omwille van de tegenvallende resultaten.”

Hebben jullie Ceulemans vooraf wel voldoende gescreend ?

“Misschien niet. We namen een populaire beslissing. Emoties haalden het van nuchter denken, een fout die men ons mag verwijten. Om van Westerlo naar Club Brugge over te stappen, dat is een enorme verandering. Ceulemans onderschatte bovendien de evolutie die Club doormaakte sinds zijn vertrek vijftien jaar geleden. Er heerst veel meer druk, er hangt veel meer pers rond de club. Hij heeft bij tijd en wijle toegegeven dat hij niet klaar was voor die omschakeling.”

Was het verschil tussen Trond Sollied en Jan Ceulemans niet te groot ?

“Waarschijnlijk.”

In het begin van het seizoen reageerden jullie nochtans erg slecht op één van onze reportages : ons blad signaleerde toen al dat het verschil in aanpak tussen Sollied en Ceulemans te groot was. Ceulemans geeft bij wijze van spreken geen enkele tactische richtlijnen mee, zijn trainingen stellen niet veel voor, hij gaat slecht om met conflicten binnen een groep, dat er een ongewoon lange lijst van geblesseerden was enzoverder…

“Onze recente beslissing bevestigt zonder twijfel dat die analyse de juiste was.”

We legden ook de vinger aan de pols over het feit dat Club Brugge één van de weinige Belgische clubs was die niet over een specifieke physical-trainer beschikte, terwijl de clubvoorzitter toch de grote baas is van de medische commissie van de FIFA ?

“Dat is nog een les die we uit dit seizoen moet trekken. Vanaf volgende zomer gaan we die leemte opvullen. In elke job kan men nog elke dag bijleren. Ik ben nu tweeënhalf jaar sportleider bij deze club, ik leer bij, net zoals ik dat in mijn beginperiode als voetballer deed. Ik durf zonder problemen toegeven dat ik fouten heb begaan, door bijvoorbeeld te veel rond mij te luisteren op het moment dat ik Ceulemans aannam. In mijn functie moet je in feite proberen je eigen mening door te drukken, in plaats van te veel rekening te houden met externe opinies. Maar ik weet dat ik nog fouten zal maken in de toekomst.”

De transfers die je tot nu toe deed, worden zwaar in vraag gesteld.

“Het is niet eenvoudig om je als nieuwe speler te integreren in een ploeg die niet draait. Trond Sollied kreeg meer dan één seizoen om de transfers te laten renderen. De mensen moeten ook niet vergeten dat de club sinds mijn komst al voor tweemaal de som aan spelers verkocht dan binnenhaalde. Mirakels bestaan niet. Mag ik eraan herinneren dat Club tot voor kort elk seizoen een verlies leed van 3 à 4 miljoen euro (de inkomsten van Europese competitie niet meegerekend) ? En dat het dringend nodig was daar orde in te scheppen. Die geleden verliezen hadden zeker een invloed op de gedane recrutering. De afgelopen drie jaar draaien we systematisch op een break-even.”

Wordt Emilio Ferrera de man van het moment ?

“Als er één trainer in staat is om de ploeg op korte termijn op de rails te krijgen, dan is het Emilio wel.”

Waarom ?

“In de eerste plaats omdat hij een totaal ander profiel heeft dan Ceulemans. We gingen op zoek naar een radicale ommezwaai. Maar we zijn er vooral van overtuigd dat Ferrera snel een stevige organisatie kan neerzetten in een team. Zodat de spelers ten minste een houvast hebben, een leidraad, iets herkenbaars om op terug te vallen. Sinds enkele weken viel er in de ploeg geen enkele cohesie meer te bespeuren, dat was een van de dringendste zaken die moesten veranderen. Ferrera heeft stevige ploegen op poten gezet in clubs met nochtans beperkte middelen. Bovendien verkondigden alle voorzitters die met hem werkten dat hij te professioneel was voor hen, dat hij geknipt was voor een grote club. Ook spelers die onder hem werkten, bevestigden dat. Daarbij wil ik geen rekening houden met de resultaten die hij tot nu toe neerzette in zijn trainersloopbaan. Je moet altijd rekening houden met het beschikbare materiaal. Neem nu Frank Rijkaard, die momenteel op het hoogste Europese niveau schittert met FC Barcelona. Wel, met Sparta Rotterdam degradeerde hij voordien wel naar de tweede klasse, hé. Is hij van de ene op de andere dag een andere coach geworden ? Neen, natuurlijk.”

Ben je zo overtuigd van Ferrera’s kwaliteiten dat je hem een contract liet tekenen tot het einde van volgend seizoen ?

“Het zou niet correct geweest zijn om hem slechts een contract voor de resterende vijf wedstrijden te geven. Een trainer heeft wel iets meer tijd nodig om te tonen wat hij kan. Maar goed, we weten allemaal dat Ferrera in mei beoordeeld zal worden op zijn resultaten.”

Voorzitters en spelers beweren dat Ferrera te professioneel is voor een kleine club, tegelijkertijd vertellen ze er ook steevast bij dat er geregeld problemen zijn op het menselijke vlak.

“Ik ben ervan overtuigd dat hij begrijpt dat je op dit niveau op dezelfde golflengte moet zitten als je spelers. Psychologie is een zeer belangrijk aspect in zijn functie.”

Bij zijn vorige clubs kon hij nooit tonen of hij al dan niet in staat was om mooi voetbal op de mat te brengen, bij Club zal dat ongetwijfeld wel een vereiste zijn ?

“Die ambitie moeten we in ieder geval hebben. Niet in het slot van deze competitie, uiteraard. De komende vier wedstrijden telt nog slechts één ding : ons eindresultaat. Maar indien we in de toekomst de resultaten aan een verzorgd spel kunnen koppelen, des te beter.”

Men vergelijkt Ferrera met Sollied …, van wie je het povere spel hekelde.

“Dat we eerst Ferrera de tijd laten een stevige ploeg op poten te zetten. Daarna krijgen we nog tijd genoeg om aan een attractieve speelstijl te denken.”

Zie jij raakpunten met Sollied ?

“Zeker en vast. Repetitie wordt vaak benadrukt.”

Terwijl Ceulemans vooral kleine wedstrijdjes organiseerde…

( ontwijkend) “Ja …”

Heb je dit seizoen al kunnen genieten van de wedstrijden van Club Brugge ?

“Ja. In de UEFA-beker. Maar alleen daar. Tegen Vålerengen, Juventus, Bayern, Rapid Wenen, Rome. Op die gelegenheden hebben onze spelers getoond dat ze wel degelijk over voldoende talent beschikken. In de competitie, daarentegen, zijn we zelden dominant geweest.”

Hoe verklaar je die twee gezichten ?

“Ik heb geen verklaring. Vaak kwamen we thuis sterk voor de dag, terwijl er uit absoluut niets lukte, dat is het enige dat ik kan constateren. Zoals iedereen. In zulke gevallen verwacht je van een trainer dat hij het probleem analyseert en oplossingen vindt.”

PIERRE DANVOYE

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content