Vanavond spelen de dames van Rapide Wezemaal in de kwartfinales van de UEFA Cup tegen het Zweedse Umea IK. Nooit eerder raakte een vrouwenploeg zo ver in Europa.
Gouden tip. Stel dat u ooit in een kantine belandt bij een damesploeg, op een spaghettiavond na een training, begin dan het gesprek níét met een opmerking of vraag over lesbische meisjes in het vrouwenvoetbal. Ze overwegen écht om die slingers in je gezicht te kieperen. Meer dan beu zijn ze dat thema. Simpelweg omdat ze niet per definitie lesbisch zijn, zoals velen denken. Ja, er lopen er tussen. En zij komen er ten minste voor uit, terwijl in de macho-omgeving die het mannenvoetbal nog altijd is, geen homo zich durft outen. Maar een meerderheid van lesbische vrouwen ? Bijlange niet. Dat clichébeeld mag voor eens en voorgoed achter het behang. Samen met dat van de manwijven. Ga maar eens kennismaken met de kern van Rapide Wezemaal. De ene al knapper dan de andere, maar op en top vrouwen. “Wel is het zo”, zegt Inge Heiremans (26), de linksmidden van de ploeg, “dat in elk voetballend meisje een kwajongen schuilt. Wij maken ons graag eens vuil, zijn geen types die krijsen vanwege een gebroken nagel.”
Dendertoestanden
Maandagavond, halfacht, donker. Een smal, ogenschijnlijk verlaten zijweggetje van de Vleugtweg in Wezemaal. Op het eind ervan, aan een voetbalveld, staan zo’n twintig auto’s. Op een ervan een weinig stijlvolle sticker : ‘Sinds 1983, FC Ladies Rapide Wezemaal’. Hier moeten we zijn. Rond het voetbalterrein vijf palen met daaraan flauwe, geeloranje verlichting. Een mens waant zich rond het veld van FC Dender, medio augustus. Een zaklamp was handig geweest. Ook bijvoorbeeld om grassprietjes te zoeken op het oefenterrein. Walgelijk slecht ligt het erbij. Alsof maïsdieven er net een paar keer met hun pikdorser over zijn gereden.
Zestien meisjes – sommigen nog geen twintig jaar, de oudsten net de dertig voorbij – komen in trainingsoutfit de kleedkamers uit gewandeld. Terwijl vliegtuigen op weg naar Zaventem overvliegen, vormen ze een kring rond trainer Vic Crabbé, een charismatisch, sportief ogende man van 56. Wat aanmoedigingen en dan vier rondjes opwarmen. Ondertussen legt Crabbé de ballen en kegeltjes klaar voor de eerste oefeningen, daarbij geassisteerd door Frans, een klein, ouder manusje-van-alles in een te lange jas. Een oranje muts staat te hoog op zijn hoofd om zijn oren te bedekken tegen een licht, maar koud briesje. Langs de lijn trotseert welgeteld één kijklustige de frisse duisternis, een vriend van een van de speelsters.
Voetbalgeschiedenis wordt blijkbaar soms geschreven in onooglijke, verlaten uithoeken. Je zou het gezien het decor en de invulling ervan niet zeggen, maar de meisjes die ondertussen aan de baloefeningen begonnen zijn, bereiden zich wel degelijk voor op een kwartfinale in de UEFA-beker, de hoogste Europese competitie bij de vrouwen. Daarin wacht de landskampioen een dubbele confrontatie met het Zweedse Umea IK. Het is de allereerste keer dat een damesploeg zo ver doorstoot in Europa.
Dokterstas
Terwijl de meisjes in een grote cirkel de bal zo lang mogelijk hoog proberen te houden, arriveert voorzitter Ferdinand Mertens. Een eerder kleine man van 77, grijze haren naar achteren, keurig in pak met das. Charmante vriendelijkheid en een tikje statigheid in één. Vier maanden geleden zette hij een punt achter zijn carrière als arts. Met zijn plompe dokterstas nog steeds in de hand wandelt hij door de godverlaten kantine. Altijd heeft hij zijn stethoscoop en toebehoren bij, voor mocht er iets gebeuren met een van ‘zijn’ meisjes.
Hij schenkt twee colaatjes in, parkeert zich aan de toog en vertelt hoe hij tot 1980 meespeelde met de veteranenploeg van Wezemaal en altijd nauw verbonden was met de club. “Veertien jaar geleden kwam mijn dochter op de proppen met de mededeling dat ze hier wou sjotten, in een meisjesploeg. Toen ik opmerkte dat ze ten minste vijftien gelijkgezinden moest hebben om zo’n damesluik op te richten, was haar antwoord even kort als duidelijk : ‘Die heb ik al.'”
Mertens was het idee niet ongenegen en gooide zich in het avontuur. Stap voor stap groeide het project. En sinds de huidige trainer vier jaar geleden het roer overnam, reeg Wezemaal in de nationale competitie de successen aan elkaar, met vier titels op rij. In Europa overleefde het team in het eerste jaar met Crabbé de eerste ronde niet. De tweede en derde keer werd de tweede ronde gehaald, en nu baande de kampioen zich dus een weg tot in de derde ronde. Een stunt van formaat, zeker omdat de kwalificatie er kwam dankzij een cruciale 1-1 tegen Frankfurt, een ploeg met zeven meisjes uit de Duitse nationale ploeg, die nog niet zo lang geleden wereldkampioen werd.
“Je moet een trainer hebben”, zegt Mertens bloedserieus, “die omkan met de psychologie van de vrouw. Een paar weken geleden vertrok hier nog een speelster omdat ze wat problemen had met een ander meisje, niet goed in de groep lag. Mannen drinken samen een pint en doen weer voort.
“En als vrouwen op de bank moeten zitten, verteren ze dat minder goed. Maar een heel positief punt : eens de groep aaneenhangt, is die sterker dan bij mannen.”
Pure passie
De training is afgelopen, pas gedouchte speelsters sijpelen een voor een binnen. Even later ook Crabbé. ‘Een man die omkan met de psychologie van de vrouw’, daar kunnen we nog wat van leren. “Wat je zeker niet mag doen,” zegt hij, “is iemand een individuele, negatieve opmerking geven in de groep. Daar kunnen ze moeilijk tegen, dan voelen ze zich aangevallen.” Spits Kristel Verelst (26) : “Vrouwen zijn veel gevoeliger in het algemeen, dus ook in het voetbal. Ze nemen dingen sneller persoonlijk, terwijl dat bij mannen samen met een pint doorgespoeld wordt.” Waar al die pinten al niet goed voor zijn. “Opmerkingen blijven bij ons ook langer hangen.
“Als wordt gesteld dat wij het lastiger hebben als we naar de bank worden verwezen, valt daar wel wat voor te zeggen. Mannen gaan op zo’n moment op training eens dubbel zo hard laten zien dat ze vinden dat zíj daar moeten staan. Wij hebben niet diezelfde reflex, bij vrouwen kan dat echt in de kleren kruipen.” Linksmidden Heiremans springt bij : “Trouwens, mannen die op het hoogste niveau naast de basiself vallen, verdienen nog altijd hun centen. Bij ons komt dat aspect er niet aan te pas. Wij spelen zó graag dat we echt op dat veld willen staan.” Passie in zijn puurste vorm.
De zaken waarmee deze meisjes – geen van hen is prof – hun dagen vullen, lopen eindeloos uiteen. Heirmans verzorgde tot voor kort de administratie in een bedrijf en start straks een opleiding om agente te worden. Verelst is advocate, snuistert overdag in dossiers en geniet ervan om op de grasmat stoom af te laten. Anderen studeren nog. De meesten onder hen hebben dus een solide achtergrond of zijn daaraan aan het bouwen.
Spek met eieren
” Clevere meiden”, weet ook de trainer. Hij legt een nieuwe, relatief ingewikkelde oefening aan een hels tempo uit en zijn speelsters vatten die direct, zo blijkt op de tweede training van de week, op woensdag. Zelfs die ene kijklustige van maandag, haakte vandaag af.
De voorzitter is wel weer op post. Zijn vrouwenploeg zal volgend seizoen hoogstwaarschijnlijk deel uitmaken van STVV, dat spookt door zijn hoofd. Het is een weg die bewandeld wordt om financieel het kopje boven water te houden, bij gebrek aan waardige alternatieven. “Mocht er plots een hemelse sponsor uit de lucht vallen, dan zou dat de zaak kunnen veranderen. Maar nu …”
Mertens schraapte de afgelopen jaren via zijn relaties met vallen en opstaan wat sponsors bijeen om aan een budget van 60.000 à 75.000 euro te raken. “Maar de sponsoring vormde telkens maar een vijfde à een vierde van het budget. De rest harkten we jaar na jaar bijeen met ticketinkomsten, tombola’s, eetfestijnen …” En elk jaar plezieren de meisjes van Rapide Wezemaal tijdens de rockvierdaagse in het nabijgelegen Werchter de festivalgangers met spek met eieren.
Plus, niet te vergeten ; Mertens pompte ook geregeld centen van zichzelf in de ploeg. “Nooit bijgehouden hoeveel precies, misschien maar best”, zegt de preses een paar minuten nadat hij een man die passeerde, stiekem een anonieme, witte envelop toestopte. Nu Mertens zijn job niet meer beoefent, kan die kraan niet blijven openstaan, of toch niet meer in dezelfde mate. Voor de hoogtestages in Oostenrijk, zoals de ploeg er al verscheidene afwerkte, moeten de meisjes trouwens al jaar en dag in hun eigen portemonnee duiken. Maar ze doen het graag.
Leergieriger
Ze zijn ondertussen bezig aan een kort wedstrijdje. Niet één keer valt iemand op de grond. Geen fysiek geduw en getrek, geen tackles. Zo gaat dat in het vrouwenvoetbal. Techniek en tactiek, daar focussen deze speelsters op. De vrije vrouw zoeken, loepzuivere passes geven, tiktak, een actie uit de benen schudden en … mja … toch verrassend hard op doel schieten. Mooi om naar te kijken. Hier wordt gevóétbald.
Het grappen en grollen van de maandagtraining is ondertussen wat weggedeemsterd. Umea komt dichterbij. Al valt de zenuwachtigheid daarvoor goed mee, beweren de meisjes. De Zweden hebben een veel groter budget, besteden meer aandacht aan krachttraining en trainen veel vaker dan Wezemaal. Niets moet, alles mag.
Bij de thuismatch op Staaien wordt 2000 à 3000 man verwacht. En dus wordt het voor de speelsters alvast een leuke avond. De ticketprijs schiet trouwens de hoogte in met liefst twintig procent, merkt iemand op. In absolute cijfers een lachertje ; de vijf euro die je betaalt bij competitiematchen van Wezemaal, stijgt voor deze Europese topwedstrijd naar zes euro.
Na de laatste training nog wat napraten met coach Crabbé, langs de lijn, terwijl de meisjes richting een verkwikkende douche drentelen. Nog geen twee minuten zijn de speelsters binnen of de schrale verlichting langs het veld wordt al gedoofd. Van Crabbé blijft enkel een schim over. Die ene keer dat je dan eens een reportage mag maken over een vrouwenploeg, dan beland je in het pikdonker met de enige man die in honderden meters omtrek te bekennen is. Hoeveel tegenslag kan een mens hebben ?
door Kristof De Ryck
