Terwijl de spanningen tussen Noord- en Zuid-Korea oplopen, staan beide landen voor het eerst in de geschiedenis samen op een wereldkampioenschap voetbal.

Op 26 maart 2010 werd het Zuid-Koreaanse oorlogsschip Cheonan getorpedeerd. Zesenveertig mensen lieten het leven en Zuid-Korea wees met een beschuldigende vinger naar het Noorden, met als gevolg dat de sfeer op het Koreaanse schiereiland steeds grimmiger werd. De handel tussen beide landen werd stilgelegd, Zuid-Korea begon met oefeningen op onderzeese verdediging en Noord-Korea schrapte enkele weken geleden zelfs zijn militair pact met het Zuiden. Daarmee verbreekt het een akkoord dat elke gewapende confrontatie tussen de landen moet vermijden. Dat de spanningen ook bij het volk oplopen, blijkt uit een betoging in Seoel waar 10.000 mensen Jong-Il Kim, de grote leider uit het Noorden, dood wen-sten.

Voetbaloorlog

Korea was in handen van Japan, toen het kort na de Tweede Wereldoorlog opgedeeld werd: Noord-Korea ging naar de communistische Sovjet-Unie, Zuid-Korea kwam in handen van de kapitalistische VS. In de zomer van 1950 viel het Noord-Koreaanse leger Zuid-Korea binnen: de Koreaanse oorlog was begonnen. Na drie jaar kwamen de Verenigde Naties tussen en dat leidde tot een wapenstilstand, maar van echte vrede was nooit sprake. Sindsdien gaan de relaties tussen beide landen op en af, met op dit moment weer een dieptepunt. En net nu mogen ze voor het eerst samen naar het WK voetbal. Voor Zuid-Korea is het al de zevende keer op rij dat ze erbij zijn, Noord-Korea kon zich 44 jaar na zijn debuut eindelijk voor de tweede keer plaatsen.

Noord-Korea heeft, mede door het conflict met de zuiderburen, vaak geweigerd om mee te doen aan de kwalificaties voor het WK of de Asian Cup. In de Aziatische WK-kwalificatievoorrondes kwamen de aartsvijanden elkaar maar liefst vier keer tegen. En dat liep niet altijd van een leien dakje. In 2008 besloot Noord-Korea dat Zuid-Koreaanse vlaggen niet welkom zouden zijn in het stadion tijdens de kwalificatiewedstrijd in hoofdstad Pyongyang. Ook het Zuid-Koreaanse volkslied mocht niet afgespeeld worden. Als alternatief bood Noord-Korea een populair folklied aan, maar dat was niet naar de zin van Zuid-Korea. Uiteindelijk kwam de FIFA tussenbeide en moest de wedstrijd in het Chinese Sjanghai op neutraal terrein afgewerkt worden. Een jaar later stond de terugwedstrijd in de schaduw van het plan van Noord-Korea om een raketlanceerbasis in gebruik te nemen …

Toenadering

Nochtans was wat toen in Seoul gebeurde hoopgevend. Op 1 april 2009 speelden Zuid en Noord namelijk in vredevolle omstandigheden tegen elkaar. Beide volksliederen passeerden zonder enig probleem de revue. Bondscoaches Jung-Moo Huh (Noord-Korea) en Jong-Hun Kim (Zuid-Korea) schudden elkaar de hand (geen aprilgrap). De blauw-witte eenheidsvlag wapperde overal in het stadion, en de Rode Duivels supporterden ook voluit voor de bezoekers. Dat Chi-Woo Kim het enige doelpunt maakte in een niet eens zo boeiende partij, en dat Zuid-Korea daardoor over hun buren naar de leidersplaats in de groep klom, was nog niet half zo belangrijk als het statement dat de voetballiefhebbers van beide Korea’s naar hun leiders stuurden. Dat beide landen zich hebben kunnen plaatsen voor het WK is uiteindelijk een half mirakel, en misschien voor een stuk te wijten aan de zwakte van de Aziatische kwalificaties, maar toch. Nog steeds gaan overigens stemmen op om als één land grootse dingen te realiseren op het WK.

Ook in een iets verder verleden waren er in de sport al momenten van vereniging. Op de Olympische Spelen van 2000 in Sydney kwamen de twee Korea’s bij de openingsceremonie onder een ‘eenheidsvlag’ binnen in het olympisch stadion. Ook toen was er al de hoop om, minstens op sportief gebied, als één team naar buiten te komen.

WK 2022

Zuid-Korea is een van de kandidaten voor het organiseren van het WK 2022. In tegenstelling tot in 2002 willen ze het nu alleen doen, eventueel zelfs met wat symbolische hulp van de buren. Volgens Sung-Yoo Han, de ambassadeur van de Zuid-Koreaanse bid, zou de organisatie van een WK niet alleen bijdragen aan de beleving van het voetbal, maar ook de internationale relaties in en rondom het Koreaanse schiereiland kunnen verbeteren. Met dat doel voor ogen zouden eventueel een drietal wedstrijden van het WK afgewerkt worden in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang … Als de situatie het op dat moment toelaat.

Tae-Se Jong, de Noord-Koreaanse aanvaller die bekendstaat als de ‘Aziatische Wayne Rooney‘, zou wel eens dé sportieve figuur van een mogelijke hereniging kunnen worden. Jong is geboren in Japan, maar koos voor een Noord-Koreaanse opvoeding. Hij is zeer te spreken over het voorstel van Sung-Yoo Han, en ziet er ook een vredesmissie in. Samen met de held van het Zuiden, Ji-Sung Park, komt hij voor in reclamespots. Zijn populariteit kan ervoor zorgen dat er ook politiek iets beweegt tussen de landen. Al lijkt het water voorlopig nog wat te diep, en zullen we maar blij zijn dat de Korea’s elkaar op het WK ten vroegste in de halve finale kunnen ontmoeten en de kans op een Koreaans duel dus quasi onbestaande is.

door aernout van lindt beelden: reporters