Het duurde bijna een half decennium voor Argentinië zich met Lionel Messi verzoende. De man die daarin slaagde, is bondscoach Alejandro Sabella. Zijn nieuwe taak nu: Argentinië een wereldtitel bezorgen.

Het was, zo signaleert Daniel Avellaneda, ergens in de herfst van 2011. Op 2 september, leert opzoekingswerk. Argentinië speelde een oefeninterland tegen Venezuela in Calcutta, India. De eerste onder bondscoach Alejandro Sabella (60), nieuw aan het bewind na een teleurstellende Copa América in eigen land. Dat zal de Indiërs evenwel worst wezen. Ze verdringen zich rond Lionel Messi en willen allemaal met het wonderkind op de foto. Zelfs politieagenten vergeten even hun beveiligingstaak en gedragen zich als fan.

Om Messi zeker in Calcutta te krijgen, betaalde de promotor 200.000 dollar extra. Hij weet niet hoe belangrijk die centen zijn. Sabella heeft na zijn aanstelling het vliegtuig genomen naar Europa en er onder meer Javier Mascherano gesproken. Het devies van de nieuwe coach is: luisteren. Luisteren naar wat er leeft binnen de groep. Hij, die van buitenaf komt, heeft wel een idee: hij wil van Messi de kapitein maken, maar eerst wil hij dat aftoetsen bij een van de leiders. Bij Mascherano. Die gaat akkoord. Messi wordt de nieuwe patron.

En die is op de afspraak, op dag één, in de hitte van Calcutta. Hij, de bedeesde voetballer die liever met de voeten praat, spreekt er zijn ploegmaats toe: “Muchachos, net als jullie zie ik af door de warmte. Net als jullie heb ik me laten inenten. Net als jullie maakte ik deze lange trip. Dit extra geld is dan ook van jullie.” Argentinië wint de wedstrijd met 1-0, la pulga zorgt voor de assist, maar wint vooral een pak respect. Daar in Calcutta, signaleert Avellaneda, in zijn vrije tijd amateurdoelman en beroepshalve journalist bij de groep Clarín, begon een avontuur dat straks misschien tot succes kan leiden in Brazilië.

Verzoener

Messi verzoenen met de natie, dat was een deel van de taak die Sabella bij zijn aanstelling meekreeg. Het was zijn voorgangers – Alfio Basile, Diego Maradona, Sergio Batista – niet gelukt. Messi, in de nationale ploeg sinds eind 2007, bleef een teleurstelling voor Argentinië. Het klinkt vreemd in onze oren, maar de beste voetballer ter wereld was voor de Argentijnen niet ‘Argentijns’ genoeg. Te jong uitgeweken naar Europa, steeds weer vergeleken met dat andere wonderkind Maradona – dé Argentijnse volksheld (tenminste, als voetballer) bij uitstek. Ook in Europa gespeeld, geadopteerd door Napoli, maar altijd de man die in de ogen van de Argentijnen het WK van ’86 op zijn eentje won. Messi? Neen.

Geregeld kreeg de beste voetballer ter wereld gefluit naar zijn kop. Op een gegeven moment zestien interlands zonder doelpunt! Hoe bleek was hij voor de nationale ploeg, in vergelijking met Barcelona. Zelfs voor journalisten. Op het moment dat hij in 2012 dé voetballer van het oude continent was, werd hij in eigen land pas derde in hun referendum van Sportman van het Jaar, na een bokser en een beoefenaar van taekwondo, de man die zorgde voor het enige Argentijnse goud op de Spelen van Londen…

Kill your darlings, zei William Faulkner ooit. De Argentijnen moesten eerst, o nostalgie, van hun ouderwets verlangen naar Maradona (de voetballer!) af om Messi te kunnen omarmen. Messi, zo schreef journalist-auteur Martín Caparrós, “was de verpersoonlijking van de nieuwe Argentinidad: een grondstof die wordt uitgevoerd, elders bewerkt en waar we vanop afstand van moeten leren genieten.”

Die afstand moest Sabella overbruggen. De bondscoach geldt in eigen land als een wijs man, een student rechten die advocaat wilde worden maar zijn studie in het tweede jaar liet varen toen hij in de eerste ploeg van River terechtkwam. In zijn jeugdjaren was hij links en geëngageerd. Zo ging hij helpen in de verpauperde buurten van zijn geboortestad Buenos Aires. Stond open voor de wereld, een deel van zijn voetbalcarrière bracht hij in Engeland door, bij Sheffield en Leeds. Een zwijger, als het niet over voetbal gaat, maar ook een scherp observator. Van een wereld die gedomineerd wordt door het ik, meent hij. Het is, zo signaleerde hij ooit in een interview, zeer vreemd om vast te stellen dat het nog nooit zo gemakkelijk was om via de moderne media met zes mensen tegelijk te praten zónder dat er oogcontact was. Alles wordt indirectovergebracht, via sms, e-mail of sociale media. Het ik dat daar centraal staat verzoenen met de groep, dát zag hij als de belangrijkste taak van de trainer. Zo’n manier van voetballen uitdokteren dat het “ik” erin kon uitblinken.

Zelf was hij een tien die zich vaak moest wegcijferen, vanwege niet bovenmatig getalenteerd. Toen hij met Maradona trainde, besefte hij pas hoe slecht hij zelf voetbalde, zo vertelde hij ooit. Later, als trainer, koos hij ook voor een rol in de schaduw. In die van Daniel Passarella, de aanvoerder van het winnende WK-elftal in 1978 die dat ook in 1986 was geweest had hij zich niet geblesseerd. Sabella volgde hem overal. Pas in 2009 haalde Estudiantes hem uit de schaduw. Hij werd met het team prompt kampioen en won de Copa Libertadores. Ei zo na klopte hij zelfs Barcelona op het WK voor clubs.

Exit Tévez

Dat najaar van 2011 is om nog een andere reden belangrijk, signaleert Avellaneda verder. Zich plaatsen voor Brazilië mocht voor Argentinië normaal geen probleem zijn, nu de grote concurrent in Zuid-Amerika wegviel. Maar de start van de kwalificatieronde was niet goed. Na winst van Chili volgde een nederlaag in Venezuela én een gelijkspel thuis tegen dwerg Bolivia. Uit bij Colombia was de volgende moeilijke opdracht. Het was Sergio Agüero die die match deed kantelen. Hij kwam er na de rust in, bij een 1-0-achterstand, en Argentinië won met 1-2. Agüero, GonzaloHiguaín, Messi en Angel Di María: Sabella vond daar zijn gouden aanvalskwartet.

Het was het definitieve einde van Carlos Tévez in de nationale ploeg. Tussen Tévez en Messi klikte het niet, al deed Maradona, die een boontje had voor de populaire volksheld die Tévez was, in Zuid-Afrika nog het onmogelijke om beiden met elkaar te verzoenen.

Met Agüero klikt het wel. En dus offert Sabella sindsdien consequent het “ik” (Tévez) op voor de groep. Ondanks de titel van Juve, ondanks zijn goals in de Serie A, ondanks het feit dat hij – zelfs als bankzitter – meer kwaliteiten heeft dan EzequielLavezzi of Rodrigo Palacio.

En zie, sinds die avond in het Colombiaanse Barranquilla ging het vlotjes. In de kwalificaties, mét Messi. Als in juni 2012 Argentinië in New Jersey met 4-3 wint van Brazilië en Messi er drie maakt, is darling Maradona compleet afgemaakt. Messi verovert daar de harten van de Argentijnen en verzoent hen weer met de nationale ploeg, met wie de fans na Zuid-Afrika en de slechte Copa América een verstoorde band hadden. Twee jaar later dromen ze van goud in het paradijs. Want dat is Brazilië voor de Argentijn: het tropische paradijs. Messi, die 18 keer scoorde in de 21 interlands onder Sabella, zal er 27 worden tijdens het toernooi, de ideale leeftijd voor een voetballer.

Peking

Voor Sabella moet een coach drie kwaliteiten hebben: er wat van kennen, hard werken, en duidelijke boodschappen brengen. Zo weinig mogelijk praten, maar duidelijkheid brengen. En dat bracht hij. De verdediging vinden velen het zwakke punt, met vleugelbacks (PabloZabaleta en MarcosRojo) die weinig oprukken. Sabella signaleert dan fijntjes dat ze er alle vier (centraal ook Federico Fernández en Ezequiel Garay) bij hun clubs geen slecht jaar op hebben zitten. Toch is het nog finetunen.

Mascherano is de draaischijf op het middenveld, geassisteerd door FernandoGago, met Lucas Biglia of Maxi Rodriguez als alternatief op de bank. De twee spitsen moeten uitwaaieren naar de flanken, om ruimte te maken voor Messi. En was Di María niet dé speler van de finale in Lissabon tussen de twee Madrileense ploegen?

Problematisch lijkt ook de situatie in doel. Twee van de drie Argentijnse keepers, zegt Avellaneda, zijn in hun club slechts reserve. Sergio Romero bij Monaco en Mariano Andujar bij Catania. Om een of andere reden komt Willy Caballero, voor velen de beste Argentijnse doelman in Europa (spelend bij Málaga), niet in beeld. De media vinden het onbegrijpelijk, maar Sabella meent dat Romero hem nog nooit ontgoochelde en blijft bij zijn keuze. En kiezen doet hij dus voor een groep, waarvan de basis zich nu al een aantal jaren samen ontwikkelt.

En op dat vlak trekken ze in Argentinië de parallel met België. Ook een (groot) deel van onze selectie begon samen aan het internationale avontuur op de Olympische Spelen van Peking in 2008. België eindigde er als vierde na verlies in de strijd om het brons van Brazilië, Argentinië pakte goud. Hun selectie van toen lijkt veel op die van nu: Agüero, Mascherano, Messi, Di María, Gago, Romero, Zabaleta, Garay,… De ploeg die zondag het WK opent tegen Bosnië is nagenoeg een kopie van het team dat toen goud pakte en al zijn wedstrijden won. Om straks wéér een greep naar de titel te doen?

DOOR PETER T’KINT – BEELDEN BELGAIMAGE

Een groot deel van deze selectie begon samen aan het avontuur op de Olympische Spelen in 2008.