Met twaalf man op het veld

© GF

Dertig jaar geleden probeerde Jan Ceulemans nog een laatste keer te voetballen. Dat lukte niet meer.

Een vrijdagavond eind oktober 1991 op een bijveldje van wat toen nog het Olympiastadion in Brugge was. Bij een flauwe verlichting en in het gezelschap van welgeteld 146 toeschouwers en trainer Hugo Broos voetbalt Jan Ceulemans met de invallers van Club 45 minuten tegen Lokeren. ‘Het is duidelijk dat ik nog een lange weg te gaan heb’, vertelt de Caje na zijn vervanging bij de rust. Hij wil, na een operatie aan de knieën in de zomer, duidelijkheid over hoe het verder moet, want zijn contract bij Club loopt af. In de spits spelen kan hij mentaal niet meer opbrengen, weet hij. ‘Ik zal in februari, ten laatste in maart, een beslissing nemen. Ik zou het liefst als voetballer doorgaan. Na mijn actieve carrière zou ik graag trainer worden, al is het maar omdat velen vinden dat ik daarvoor ongeschikt ben. Als het aan mij ligt, speel ik nog één jaar voor Club, of voor een andere eersteklasser.’

Een paar weken later mag Ceulemans nog eens invallen in de met 3-0 gewonnen thuiswedstrijd in de Europabeker voor Bekerwinnaars tegen het Poolse Katowice. In die competitie zal Club de halve finales tegen Werder Bremen bereiken. Maar in aanwezigheid van 7000 meegereisde fans struikelt het net als in 1988 over de laatste horde naar een Europese finale. Na 82 minuten vervangt de Caje tegen de Polen Daniel Amokachi. Het zullen zijn laatste voetbalminuten zijn. Het weekend daarop zit hij nog op de bank tegen SV Waregem, maar hij komt niet meer op het veld. Het einde van veertien jaar Club, waarin hij drie keer de Gouden Schoen won. Een tijdperk dat hij afsluit met 96 interlands. Hij blijft recordhouder tot Jan Vertonghen hem in oktober 2017 voorbijsteekt.

Intussen had Ceulemans alvast de allereerste versnelde trainersopleiding voor profs, de Pro Licence, gevolgd. In Wetteren was het een olijke bende, met veel oude bekenden bij de andere kandidaat-trainers. Toen Ceulemans voor het tactische bord aan zijn zogenaamde ploegmaats (in werkelijkheid zijn medecursisten) moest uitleggen waarom en hoe hij een bepaalde wedstrijd had gewonnen, mochten er na zijn betoog vragen gesteld worden. Waarop Leo Van der Elst gevat vraagt: ‘Zeg trainer, waarom staan er eigenlijk twaalf namen op uw bord?’ Gelach alom. Ceulemans schrikt wanneer hij zijn fout ziet, maar repliceert even ad rem: ‘Ha, daarom hebben we gewonnen… Nu snap ik het!’

Begin november 1992 wordt hij aangesteld als trainer van het pas naar tweede klasse gedegradeerde Eendracht Aalst, als opvolger van Jean-Pierre Vande Velde. De aanbieding om bij Club iets te doen met de beloften was er niet gekomen. ‘Zijn droom was toch om hoofdtrainer te worden, in die zin komt dit iedereen beter uit’, zegt Clubsecretaris Jacques De Nolf daar over. Ceulemans had ook in eerste klasse zijn debuut kunnen maken. Lommel SK, dat zijn eerste seizoen in eerste klasse beleeft maar ook net zijn trainer heeft doorgestuurd, contacteerde hem. ‘Maar die afstand vond ik vanuit Brugge toch te ver.’

Eerst twijfelde Aalst of het Ceulemans wel zou kunnen betalen, maar voor het geld koos hij als beginnend trainer niet, benadrukte hij: ‘Dat deed ik ook niet als speler. Anders was ik misschien nog altijd ploegmaat van Franco Baresi bij AC Milan.’ In zijn Aalsterse spelerskern zitten onder meer Vincent Mannaert, de technisch begaafde middenvelder die Vande Velde mee had genomen van Anderlecht, en de Servische spits Dejan Veljkovic, een vriendelijke jongen die vlot zijn talen spreekt en net als Mannaert snel snapt dat hij andere capaciteiten heeft dan voetballen – al gaan ze beiden een heel andere richting uit.

In het begin is het even aanpassen voor de slimme voetballer, die alles vanzelfsprekend vindt en niet altijd begrijpt dat je ook aan spelers uit tweede en eerste klasse soms de dingen moet uitleggen. ‘Dat weet ge toch gewoon als voetballer!’ Waarop Peter Van Wambeke, een van zijn middenvelders, hem corrigeert: ‘Jan, jij wist dat, maar wij, simpele voetballers, weten dat niet vanzelf. Dan moet je dat toch even uitleggen.’

Het worden met Aalst mooie en succesvolle jaren, met in het tweede jaar de promotie naar eerste klasse en later Europees voetbal. Nog langer zal Ceulemans het als trainer uithouden bij Westerlo, waar hij na elke thuiswedstrijd bij het begin van de persconferentie zijn Kasteelbier voorgeschoteld krijgt. In 2016 stopt hij met het trainerschap en wordt het voormalige baskettalent een verwoed fietser.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content