Even haalde een door Voetbal België georganiseerde opiniepeiling het nieuws vorige week. Bezoekers van de website van het blad konden aanklikken naar welk competitiemodel hun voorkeur uitgaat. Zeventig procent sprak zich uit voor een formule met achttien ploegen zonder play-offs – het model dat vorig jaar werd afgevoerd. Op grote afstand volgde een competitie met zestien ploegen, ook al zonder play-offs (18 %). De huidige formule kreeg slechts 6 % van de stemmen.

Duidelijke cijfers, maar erg relatief en met de grootste omzichtigheid te hanteren. Iets meer dan duizend bezoekers reageerden, maar experts weten dat het in polls zoals in lezersrubrieken is: meestal zijn het vooral de misnoegden die hun mening kwijt willen. De stilzwijgende meerderheid laat zich minder snel horen. De peiling was bijgevolg een slechte of toch minstens onbetrouwbare weerspiegeling van de mening van het voetbalpubliek. Om die te kennen moet een representatief staal worden bevraagd.

De resultaten werden niettemin door de tegenstanders van het huidige play-offsysteem handig richting krantenkolommen gedirigeerd. Niet toevallig in de week dat een werkgroep van de Pro League, onder leiding van KV Kortrijkvoorzitter Joseph Allijns, voor het eerst samenkwam om de vorig seizoen ingevoerde competitiehervorming te evalueren. Volgens de critici zijn de supporters tegen. Betrouwbare cijfers om dat hard te maken zijn er vooralsnog niet.

Tegelijk met de poll raakte bekend dat de eerste tien speeldagen van het huidige kampioenschap een terugval in de publieksopkomst laten zien. Vergeleken met (heel!) vorig seizoen zou het om een daling van bijna 2 % gaan. De cijfers komen van de gespecialiseerde website www.european-football-statistics.co.uk, maar zeggen niet alles. Wie verder klikt, merkt dat er een achteruitgang is in zowat alle Europese competities, met de Belgische nog als een van de kleinste. In Spanje bedraagt ze 5 %, in Nederland 5,8 %, in Italië 5,9 % en in Denemarken zelfs 19,7 %. Ook Duitsland ontsnapt niet (-1,7 %). In de Engelse Premier League is er een lichte stijging, maar die is vrijwel integraal toe te schrijven aan Newcastle United en West Bromwich Albion.

Meer dan waarschijnlijk heeft de competitieformule dus weinig te maken met de publieksterugval in de Jupiler Pro League en gaat het om een door de crisis veroorzaakte internationale trend. Dat het eerste deel van het kampioenschap door de play-offs minder interessant is geworden voor de betalende toeschouwer, is voorlopig niet meer dan een veronderstelling. Wel een feit – maar opvallend gemakkelijk weggemoffeld – is dat na een derde van het kampioenschap nog maar vijf van de twintig topwedstrijden op de kalender stonden. Daarmee worden bedoeld de onderlinge confrontaties tussen Anderlecht, Standard, Club Brugge en RC Genk, en de uitduels van de Grote Vier tegen AA Gent en KV Mechelen.

Hoe zwaar dat doorweegt in een tussentijdse balans, bewijzen de cijfers van sport-econoom Trudo Dejonghe. Die wijken enigszins af van de Britse cijfers en geven nog grotere verliezen te zien (omdat hij Eupen meerekent), ook voor clubs als Anderlecht (-2,2 %) en Club Brugge (-5,5 %). Grootste verliezer is Germinal Beerschot (-15 %). Ondanks de algemene negatieve trend stelt Dejonghe bij twee clubs toch een stijging vast: Westerlo en het STVV van Roland Duchâtelet, nochtans een notoir tegenstander van een kleine Jupiler Pro League met play-offs. Niet toevallig twee teams die al meerdere topclubs op bezoek kregen.

Uit onderzoek in opdracht van de Pro League zou intussen blijken dat de reputatie van een club gecombineerd met het inwonersaantal van de regio dé determinerende factoren zijn van grote toeschouwersaantallen. En niet een competitieformule.

JAN HAUSPIE

Twee clubs ontsnappen (voorlopig) aan de negatieve trend: Westerlo en STVV.