Mister fix it

© belgaimage

Pini Zahavi (74) is niet zomaar een makelaar. De Israëliër beweegt zich achter de schermen van het miljardenbal als de grote regisseur van de grootste deals. De rechterhand van Roman Abramovitsj werd deze zomer onder meer door Robert Lewandowski en Neymar ingeschakeld. ‘Mister fix it’ regelt het wel.

‘Je gaat het pas zien als je het door hebt.’ De quote van Johan Cruijff is zelden zo van toepassing geweest als op het huidige voetbal. Terwijl de hele wereld kijkt naar 22 mannen in een korte broek, gaat het allang niet meer om het spel, maar om de knikkers. Rond een miljard euro verdwijnt er jaarlijks uit het voetbal. Wie weekendmiljonair wil worden kan beter een speler zoeken dan een lot kopen. De mannen achter de knoppen mijden de schijnwerpers zoveel mogelijk. Maak kennis met Pini Zahavi, een van de architecten van de huidige transfermarkt.

Niet voor niets wordt de belangrijkste eigenschap van Zahavi discretie genoemd. Hoe minder mensen weten en lezen, hoe beter.

Israëlische vos

Bij Bayern raken ze niet snel in paniek. Maar als de Poolse goalgetter Robert Lewandowski halverwege de competitie aangeeft onder zijn contract uit te willen, is dat toch iets wat de gemoederen bezighoudt. Nu had de Pool dat al vaker gezegd, maar dan wezen ze bij Bayern op zijn uiterst lucratieve contract tot 2021 en was het weer even rustig. Dat ligt vanaf nu anders, als blijkt wie voorlopig zijn zaken gaat doen.

‘Wie?’

‘Zahavi!’

‘Oh, mijn God. We gaan niet eens met die man praten.’

Pini, het zijn maar vier letters. Maar iedere CEO in Manchester, Madrid of München weet wel hoe laat het is zodra de oude Israëlische vos zich meldt. Dan gaat het om de grote deals. Direct verschijnen er berichten in Bild en Kicker dat Bayern niet van plan is zich te laten chanteren. Onder de tweehonderd miljoen nemen ze de telefoon niet eens op. Ervaren volgers glimlachen, de transferzomer is weer begonnen. En Pini zit achter de knoppen. Ditmaal al ergens in april.

De zaakwaarnemers van Lewandowski staan even buitenspel. De Poolse spits heeft een tijdelijke overeenkomst voor de komende zomer met Pini Zahavi gesloten. De mysterieuze makelaar, al dik in de zeventig maar nog steeds energiek als een jonge hond. Een makelaar die allang niet meer in spelers handelt maar complete clubs onder controle heeft. Hij schuift met spelers als schaakstukken. Kijk je goed, dan zijn het vaak een stuk of vijftien clubs. Iedere transfer levert weer commissie op. De tijd dat hij spelers nog hielp met hun persoonlijke beslommeringen, ligt ver achter hem. Zo nu en dan wil hij nog weleens persoonlijk een deal regelen. Zoals de uitermate gecompliceerde overgang van Neymar naar Parijs. Daarmee brak hij weer eens een glazen plafond. 222 miljoen euro voor een speler. Het leverde hemzelf naar verluidt een schamele 12,5 miljoen euro op, maar zijn geld krijgt hij toch nooit meer op. Interviews hoeven we niet te verwachten.

De voormalige journalist gooit hoogstens een zinnetje de media in, om even wat beweging in een zaak te krijgen. Als hij de sportpagina’s siert, is het doorgaans vanwege processen of onderzoeken of als de fameuze Football Leaks weer eens een inkijkje geven in de duistere coulissen van het voetbal. Zit je vast? Bel Zahavi. De man die alle voorzitters in zijn telefoon heeft staan en investeerders, speler en clubs met elkaar in contact brengt. Niet alleen in München, maar ook in Parijs gaan de alarmbellen deze maanden af. Want Zahavi vloog in april echt niet zomaar naar Brazilië om te lunchen met de vader en zaakwaarnemer van Neymar. Ook de Braziliaanse cashmachine wil weg uit Parijs. Wederom een klusje van boven de honderd miljoen waar Zahavi zich nog wel mee wil bemoeien.

Intermediair

Wie is die Pini Zahavi? Geboren in Israël in 1943. Nadat hij zijn verplichte diensttijd achter de rug heeft, rolt hij de journalistiek in. Hij volgt vooral de Engelse competitie. Als journalist legt hij vele contacten, die hem later goed van pas komen. Begin jaren negentig combineert hij zijn beide banen en maakt hij zijn eigen nieuws. Iedere transfer weet hij natuurlijk als eerste. ‘Ik zie mezelf liever als intermediair’, zegt hij nog steeds.

Als je Zahavi vraagt waar het allemaal begon, dan is het vaak toch dat moment op Heathrow, de luchthaven in London. Symbolisch genoeg in de mist. Tijdens een reisje voor de krant ziet hij een bekend gezicht in de lounge en raakt in gesprek met Peter Robinson uit het bestuur van Liverpool. Die heeft door de mist ook zijn vlucht gemist en de twee komen in gesprek over de selectie. Langs zijn neus weg raadt de reporter zijn landgenoot Avi Cohen aan, die hij goed kent en op dat moment bij Maccabi Tel Aviv speelt. Een paar telefoontjes en een transfer later, ziet Zahavi ineens een extra nul op zijn rekening. Kleine fee van Liverpool voor bemiddeling.

Iedere CEO in Manchester, Madrid of München weet hoe laat het is wanneer Pini Zahavi zich meldt.
Iedere CEO in Manchester, Madrid of München weet hoe laat het is wanneer Pini Zahavi zich meldt.© belgaimage

Dat smaakt naar meer. Zahavi verhuist van de perstribune steeds vaker naar het spelershome en staat regelmatig met verse sinaasappels uit Israël langs het trainingsveld bij Anfield Road. De spelers worden uitgenodigd in Eilat om vakantie te vieren en wat extra te verdienen met een vriendschappelijk potje, dat hij uiteraard zelf organiseert. Het publiek kan de sterren zien en mannen als Graeme Souness en Kenny Dalglish vinden het prachtig. Als Dalglish tien jaar later manager is, komt Rony Rosenthal in 1990 naar Liverpool. Zahavi heeft het nieuws als eerste. U raadt het al, hij heeft de deal zelf gedaan. Pas in 1998 stopt Zahavi als journalist. Dan is ook Alex Ferguson al dik bevriend met de charmante Israëliër.

Zit je vast? Bel Zahavi. De man die alle presidenten in zijn telefoon heeft staan en investeerders, speler en clubs met elkaar in contact brengt.

Third Party Ownership

De voetbalwereld verandert snel. De Champions League en Premier Leaguemodellen zijn cashmachines. Kenny Dalglish, Graham Souness, Alex Ferguson. De grote spelers worden managers die zelf bij grote clubs het aan- en verkoopbeleid gaan bepalen. Pini heeft intussen een stevig netwerk in Zuid-Amerika en de handel gaat goed. Alleen al Rio Ferdinand maakt hem meervoudig miljonair. De hand bij iedere deal wordt steevast begeleid met een knipoog van Ferguson, die de baas is bij United. Keer op keer zijn er geruchten dat managers zelf ook delen in de lucratieve handel. Maar het wordt zelden bewezen.

Zahavi wordt echt bekend als de deal met de Argentijnen Javier Mascherano en Carlos Tévez naar West Ham United uitloopt op een rel. Het voetbal lijkt ineens veranderd in een wirwar van bv’s en investeerders. De spelers blijken eigendom te zijn van verschillende bedrijven, die een flink deel van de transfersom opstrijken. Onderzoek wijst uit dat het verkopende Corinthians uit Brazilië in handen is van consortia die hun geld verdienen met het verkopen van spelers, waarvan ze de eigendomsrechten hebben. Zo stroomt het geld dus niet naar de club, maar naar investeringsmaatschappijen. Zahavi zwemt tussen de mazen door en West Ham United krijgt een boete van miljoenen ponden. Als de spelers daarna weer verder worden verkocht aan Liverpool en Manchester City zitten dezelfde investeerders aan tafel. Third Party Ownership (TPO) mag niet meer. Het wordt door de FIFA verboden voor makelaars, investeerders en eigenaars om eigenaar te zijn van de economische rechten van een speler. Dat de FIFA een papieren tijger is weet Zahavi dan al lang. Er zijn wel vijftig manieren om de regelgeving te omzeilen.

Chelsea

Zahavi heeft zijn imperium al lang uitgebouwd. Zo ontmoet hij ene Roman Abramovitsj op een feestje in Moskou en hoort zijn wens om eens een club te kopen. Welke maakt niet uit. De twee gaan eerst kijken bij Liverpool, maar dat zit te hoog in de boom. De kunst is een club te vinden die op omvallen staat. Dan is de verkoopprijs laag en kan het oude regime direct op straat. Het wordt uiteindelijk het noodlijdende Chelsea. Het is het startsein voor een mistige miljardenindustrie, die afgelopen zomer een omzet opleverde van zes miljard euro in juli en augustus alleen al. Daarvan verdween naar schatting een miljard in zakken van investeerders en makelaars. Controle is er niet of nauwelijks. Kortom: een prachtig verdienmodel.

Mister fix it
© Icon Sport

Abramovitsj knalt er meteen de eerste zomer al dik honderd miljoen aan transferinkopen in en adviseur Zahavi heeft na een maandje werk al een kleine tien miljoen euro aan commissie binnen. Het aantal contractspelers loopt met gemak op naar de honderd. De meesten komen niet eens in de kleedkamer van het eerste elftal maar de transfermolen draait als een geldtelmachine. De club was voor Abramovitsj een middel, geen doel. En precies daar kon meestermakelaar Pini Zahavi hem helpen met zijn netwerk in Engeland.

Al snel komt een andere bekende van hem naar London. Peter Kenyon, de man die Manchester United naar grote hoogten heeft geleid en precies weet hoe de hazen lopen in het transferwereldje. De spelerscarrousel draait over vele schijven, postbussen, rekeningen, landen, bedrijven en continenten. Spelers vliegen als trekvogels van werkgever naar werkgever. Iedere transfer levert weer commissie op voor de betrokkenen. Terwijl de makelaars ook nog standaard een vast percentage van het salaris krijgen. Kenyon zal later met Zahavi samenwerken met die andere supermakelaar Jorge Mendes (manager van onder anderen CristianoRonaldo en José Mourinho) en de krantenkoppen halen doordat Chelsea een tijd gewoon is doorgegaan met TPO. Weer blijft Zahavi behoorlijk buiten schot.

Vitesse

De ene na de andere club op het continent wordt benaderd voor samenwerking. De veelal jonge aankopen moeten gestald en doorgeschoven worden. Via onder meer de Balkan, Malta en Cyprus is er een voortdurende stroom van spelers die door Europa worden gesluisd. Vaak zijn ze net zo snel weer weg als ze gekomen zijn. Geld genoeg blijkens de dik 140 miljoen die er intussen alleen al in Vitesse werd gestoken, de Nederlandse satellietclub van het Chelseakartel. De papieren eigenaars zijn gelieerd aan Abramovitsj en laten zich zelden zien. Zahavi beweegt zich ook in Arnhem het liefst in de schaduw. Hij was de architect achter de overname, waarbij hij destijds bijvoorbeeld ook weer Vlado Lemic inschakelde als kenner van de Nederlandse markt. Direct na de overname werd er een dame in Arnhem gestationeerd die alle contracten regelde. Zahavi zien ze nauwelijks nog in Arnhem. Hij is alweer tig clubs verder. Als in een spelletje Risk vergroot Zahavi zijn invloeden. Steeds samenwerkend met andere coalities. Van Moeskroen tot Belgrado. En van Limasol tot Arnhem. Spelers worden bij aankomst in London vaak al een paar dagen later weer naar satellietclubs gestuurd. Sommigen komen niet eens aan in London.

Discretie

Waar je ook gaat, overal duikt de naam Zahavi in de kantlijn op. Zijn jeugdvriend werd op papier eigenaar van Maccabi Haifa, drie keer raden wie daar achter zit. Zakenpartner en vriend Arcadi Gaydamak kocht Beitar Jeruzalem (en later via Zahavi ook Portsmouth). De Frans-Joodse Gaydamak was eerder Frankrijk uitgezet wegens wapenhandel. Zahavi blijkt ook mede-eigenaar van Apollon Limasol. Het nietige Limasol presteert het om soms 25 transfers in een maand te noteren. Miljoenentransfers welteverstaan. En ook hier het Chelseamodel waar in dit geval veel Servische en Roemeense spelers (via voormalig sterspeler en clubeigenaar GheorgheHagi) vaak worden doorverkocht of verhuurd zonder dat die spelers ook maar een keer op het veld hebben gestaan. De winst is voor Apollon. De facto voor een bv waar Zahavi achter schuil gaat. Veelal werkte hij ook nauw samen met grote Argentijnse makelaars bij transfers van Zuid-Amerikaanse spelers via een brievenbusfirma op Gibraltar. Niet voor niets wordt de belangrijkste eigenschap van Zahavi discretie genoemd. Hoe minder mensen weten en lezen hoe beter.

Onzichtbaar makelaarsweb

In de lente van 2018 belandde Dennis van Wijk voor zijn gevoel midden in een onzichtbaar makelaarsweb, waardoor zijn YR KV Mechelen degradeerde. Net als het vorige seizoen was Royal Excel Mouscron weer betrokken bij opschudding op de laatste speeldag. Tegen het met degradatie bedreigde Eupen liet het zich opzichtig de vernieling in spelen, waardoor YR KV Mechelen degradeerde. Maar waarom zou Royal Excel Mouscron Eupen nu een plezier willen doen?

Misschien vanwege de hechte band van beide clubs met Paris Saint-Germain, de club van Neymar, Qatarezen en Pini Zahavi? De vermeende hulp van Excel Mouscron leidde tot een onderzoek van de Belgische voetbalbond. Direct kwam er de volgende stap van Zahavi en al voor het onderzoek was afgerond, zat er alweer een nieuwe overname aan te komen in Moeskroen. Na Gol Football Malta en Latimer (bedrijven gelieerd aan Zahavi) zou nu een Koreaanse vennootschap de meerderheid van de aandelen verwerven. Achter die vennootschap zou Pairoj Piempongsant schuilgaan, een Thai die de voorbije jaren bij meerdere deals in Engeland betrokken was. Onder meer bij de overname van Manchester City door sjeik Mansour, en bij die van Reading, waar vervolgens uit het niets ene Humberto Paiva opdook in het management. In beide gevallen zette Zahavi de constructie mee op. Duizelt het u ook al een beetje? Welkom in de wondere wereld van de makelaars.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content