Multinationals van de zestien

© BELGAIMAGE

Neymar vliegt in een ufo door Parijs. Messi bouwt een pretpark in China. Ronaldo heeft een eigen melkwegstelsel… De ratrace om de titel Greatest Of All Time beperkt zich niet tot het strafschopgebied. De wapenwedloop achter de schermen is minstens zo spectaculair.

NR. MiM. CR7. Het leest als een scheikundige formule, maar het zijn de bedrijven achter de drie grootste voetballers ter wereld. Neymar. Messi. Ronaldo. Wereldconcerns op noppen. Samen verdienen ze een slordige kwart miljard per jaar en samen hebben ze een stuk of honderd sponsorcontracten. Tussen het scoren door investeren ze in hotels, restaurants, winkels, musea en pretparken. Of misschien scoren ze inmiddels wel tussen het zakendoen door. Het lijkt er geenszins op dat een van de drie net als ooit Johan Cruijff berooid gaat eindigen door investeringen in een fictieve varkensfokkerij. Messi en Ronaldo ontlopen elkaar amper met prijzen en doelpunten en ook met hun beleggingsportefeuilles zijn ze verwikkeld in een nek-aan-nekrace. Met veel minder trofeeën op zijn cv steekt intussen Neymar hen naar de kroon met een indrukwekkend media- en marketingimperium. We kunnen wel stellen dat ook naast de velden een spectaculaire krachtmeting gaande is tussen de multinationals van de zestien.

Neymar  dribbelt ondertussen zo soepel tussen  de bedrijven dat hij  de dertigers Messi  en Ronaldo nu al overtreft met het aantal gestrikte merken.
Neymar dribbelt ondertussen zo soepel tussen de bedrijven dat hij de dertigers Messi en Ronaldo nu al overtreft met het aantal gestrikte merken.© BELGAIMAGE

Neymar

‘Een horloge dat is gemaakt om elk moment in het leven te koesteren.’ Al vanaf 320 euro heeft u een Neymarklokje om uw pols. Voor fans met een breder budget is er voor 1690 euro een glimmende limited edition met een diamanten cijfer 11 in de wijzerplaat. Iedereen kan zijn als Neymar. Neem een Red Bulletje, pak een kopje Pilãokoffie of bestel een Prohibidabier. Dan drink je als Neymar. Val je geitensikje aan met Gilette. Dan scheer je als Neymar. Zak achterover in de bank met op je oren een Beats by Dre-koptelefoon. Dan relax je als Neymar. Ga je calorieën stapelen bij de door hem aangeprezen McDonald’s, vergeet dan vooral niet om een C&A-onderbroek aan te trekken, een Replaybroek aan te schieten en een paar Nikes onder te binden. En ga zo maar door. Gezien zijn steeds langere filmografie met reclamespots vraag je je af waar de Braziliaan nog tijd vandaan haalt om te voetballen. De linksbuiten draaft zelfs op voor het aanprijzen van autoaccu’s, al zal hij die zelf niet nodig hebben gezien zijn ruime collectie met als pronkstuk een Ferrari 458 Spider.

In de voorgaande alinea verwerkten we nog een aantal van de 40 bedrijven die Neymar inhuurden als gezicht. Zijn landgenoot Pelé wordt vaak misprijzend een vleesgeworden reclamezuil genoemd, maar het shampoo aanprijzende millennialicoon Neymar tilt de vercommercialisering van voetballers naar een geheel nieuw level. Het lijkt een kwestie van tijd voordat zijn sponsorcontracten zijn riante salaris van 70 euro per minuut bij PSG gaan overtreffen. Het bedrijf NR Sports draait overuren om Neymar te vermarkten.

NR werd in 2006 opgericht door pa en ma Neymar. Op de website is geen Champions Leaguebeker te bekennen. Wel wordt vol trots gesproken over het aantal volgers op de sociale media en verscheidene studies waaruit blijkt hoe Neymar pijlsnel een positie veroverde tussen de tien best vermarkte atleten ter wereld. Naast een Europese cup en drie landskampioenschappen won Neymar al een hele rist marketingawards. Zijn sponsorinkomsten variëren van enkele honderdduizenden euro voor een samenwerking met appdesigners tot de vijf miljoen per jaar die scheermes- en hamburgerfabrikanten neertellen voor de geblondeerde wonderboy.

De Qatarese eigenaar van PSG betaalde in 2017 zelfs de recordsom van 222 miljoen voor de voetballende advertentiemachine. Vanuit Qatar kwamen er direct berichten dat hij niet alleen was gehaald vanwege zijn soepele scharen en spervuur aan doelpunten. ‘Als je hem beschouwd als merk is hij misschien niet eens zo duur.’ Qatar en andere oliestaatjes investeren de laatste jaren volop in voetbal om zich op een positieve manier op de wereldkaart te zetten. Op een dag is de olie op en moet de economie verder draaien. Voetbal is de makkelijkste manier om reclame te maken voor de vliegtuigmaatschappijen en de stranden. Jeugdidool Neymar past naadloos in de strategie. ‘Ik weet zeker dat we aan hem meer gaan verdienen dan we hebben betaald’, reageerde de clubvoorzitter destijds. ‘Voordat Neymar tekende was de club een miljard waard. Nu is de waarde anderhalf miljard.’

Neymar  dribbelt ondertussen zo soepel tussen  de bedrijven dat hij  de dertigers Messi  en Ronaldo nu al overtreft met het aantal gestrikte merken.
Neymar dribbelt ondertussen zo soepel tussen de bedrijven dat hij de dertigers Messi en Ronaldo nu al overtreft met het aantal gestrikte merken.© BELGAIMAGE

Inmiddels lijkt het huwelijk met de mega-investering niet vlekkeloos te verlopen, gezien de aanhoudende geruchten dat hij alweer weg zou willen. Niet eens zo verrassend gezien de wat opportunistische zakenstijl van Neymar die ook als ondernemer iedereen met schijnbewegingen op het verkeerde been zet. Zo maakte hij al reclame voor meerdere concurrerende cosmetica- en elektronicamerken. Waar de zakenimperia van Ronaldo en Messi eerder een afgeleide zijn van hun verbluffende prijzenjacht, lijkt Neymar steeds naar de hoogste bieder te soleren en prijzen als een leuke bijkomstigheid te zien. Maar nu PSG steeds tekortkomt voor de Champions Leaguezege, rijst de vraag of de Franse competitie niet te klein is voor de Braziliaanse ster. Nu is hij toch een beetje als Lewis Hamilton die rondrijdt in een Volkswagen in plaats van een Mercedes. Neymar dribbelt ondertussen zo soepel tussen de bedrijven dat hij de dertigers Messi en Ronaldo nu al overtreft met het aantal gestrikte merken. Hard nodig ook trouwens, want met een jacht, een helikopter en megavilla’s in São Paulo, Parijs en Beverly Hills zijn de maandlasten van de topscorer niet min.

Als elfjarige tekende Neymar zijn eerste sponsorcontract met Nike. ‘Ik wil me altijd perfectioneren: dribbelen, schieten, koppen’, typeert hij zichzelf. Het woord ‘vermarkten’ mag eigenlijk niet ontbreken in dat rijtje. Anno 2018 is hij ’s werelds meest gesponsorde voetballer met zelfs een eigen schoen bij Nike, de Air Junior. De vraag is waar het gaat eindigen met de vercommercialisering van Neymar, die ook al doodleuk verscheen in een actiefilm met Vin Diesel. We kunnen ons kleden als Neymar, we kunnen ons wassen als Neymar en we kunnen ontspannen, eten, drinken, scheren, bellen, betalen, shoppen, gokken en reizen als Neymar. Het lijkt nu alleen nog wachten op een apparaat waarmee we Neymar zelf kunnen gaan klonen.

Lionel Messi kan de eerste speler worden die in zijn carrière een miljard euro bij elkaar voetbalt.
Lionel Messi kan de eerste speler worden die in zijn carrière een miljard euro bij elkaar voetbalt.© BELGAIMAGE

Messi

Door naar de man die al zijn hele leven bij Barcelona speelt. Van zijn erelijst kan Neymar alleen maar dromen. Vier keer de Champions League, negen keer de Spaanse titel, zes keer de Spaanse beker en een stuk of 600 goals. Als hij even niet scoort is hij meestal per privéjet of Maserati onderweg om een persoonlijke award op te halen waarvan hij er al 94 verzamelde. Niemand op aarde verdient zoveel als Messi. Met zijn Spaanse megasalaris fundeert Messi zijn kapitaal meer dan Neymar op inkomsten binnen de lijnen. Neemt niet weg dat ook hij tientallen miljoenen toucheert dankzij een levenslang contract met Adidas en deals met A-merken als Gatorade, Pepsi en Huawei. Minimaal een mooie honderd miljoen per jaar krijgt Messi op zijn rekeningen gestort. Volgens het Amerikaanse zakenmedium Forbes pakt de Argentijn daarmee zilver op de ranglijst van best verdienende topsporters. Achter de immens populaire beroepsbokser Floyd Mayweather, maar voor Ronaldo en Neymar.

Hij mag dan verlegen ogen, in werkelijkheid zijn er weinig voetbalcelebrity’s te vinden met het excentrieke bestedingspatroon van Messi. Zo wordt in Zuid-China momenteel hard gewerkt aan het eerste pretpark met als thema een voetballer. Een soort Efteling voor Messifans. Op het centrale plein komt een gigantische nummer tien met twee wijsvingers in de lucht, het karakteristieke zegegebaar na alweer een doelpunt. De trotse gemeente Nanjing gaat investeren in een ultrasnelle trein vanuit het stadscentrum naar Messiland, dat met attracties de route van zijn geboorteplaats Rosario naar de internationale top gaat uitbeelden. Via de nieuwste virtual realitytechnieken zal voor bezoekers mogelijk worden waarvan ze altijd al hebben gedroomd: zij aan zij voetballen met misschien wel de beste speler ooit. En de parkdirectie heeft meer heuglijk nieuws te melden: er komt een soort Messisprookjesbos waar straks ‘in het universum van Messi’ zelfs kan worden gepraat met een 3D-Messi. Met entreeprijzen die nauwelijks onderdoen voor Disneyland moeten het Chinese pretparkconsortium en het portretrechtenbedrijf van de Argentijn hun 170 miljoen aan investeringen gaan terugverdienen.

Lionel Messi kan de eerste speler worden die in zijn carrière een miljard euro bij elkaar voetbalt.
Lionel Messi kan de eerste speler worden die in zijn carrière een miljard euro bij elkaar voetbalt.© BELGAIMAGE

Als zoon van een staalfabriekmedewerker heeft Leo een ongekend beleggingsfonds opgebouwd met een bovengemiddelde interesse in de vrijetijdssector. Naast het pretpark kocht de wereldster ook al twee hotels die hij exploiteert in samenwerking met de Catalaanse luxe hotelgroep Majestic. Onder de naam MiM – Mayestic y Messi – bestiert de topscorer nu een boetiekhotel in Sitges en een Art Deco-logement op Ibiza. Aan mevrouw Messi wordt ook gedacht. Zij opende haar eigen schoenenwinkel in Barcelona, samen met mevrouw Suárez.

Er gaan geruchten dat hij op een veiling voor iets van dertig miljoen een Ferrari uit 1957 op de kop heeft getikt en heeft toegevoegd aan zijn collectie sportbolides. Op dat nieuws reageerde hij door zijn 94 miljoen Instagramvolgers te trakteren op een kiekje met een speelgoedautootje uit de animatiefilm Cars. Als commentaar noteerde de zwijgzame dribbelkoning een serie smileys. Het was overigens ook direct een van zijn meest spraakmakende berichten op Instagram, waar we de teruggetrokken doelpuntenmachine af en toe zien barbecueën of in een zwembad zien dobberen, maar waar de sterrenvoyeuristen niet aan hun trekken komen zoals bij Neymar en Ronaldo. Zij doen, veelal halfnaakt, uitgebreid verslag van hun rijkeluisleven en scoren vele miljoenen duimpjes omhoog met hun verslagen van pokeravonden, restaurantbezoekjes, verjaardagen, safari’s en familie-uitjes.

Messi, die een voetbalveld liet aanleggen naast zijn kasteel, stopt trouwens niet alles in pretparken, winkels, hotels en auto’s. Het vermelden waard zijn ook zijn structurele inspanningen voor meerdere goede doelen, die voor zover bekend mondialer en grootschaliger zijn dan de Braziliaanse projecten van Neymar. Al in 2007 begon Messi zijn eigen stichting voor kinderen die, net als hijzelf in het verleden, kampen met groeiproblemen. Over de hele wereld zijn researchcentra en ziekenhuizen gebouwd. Hij dook onder meer op in Haïti na de alles verwoestende aardbeving en financierde recent nog met Unicef de bouw van twintig klaslokalen in Syrië.

We mogen dus wel zeggen dat Messi meer achterlaat dan wonderschone doelpunten alleen. Het enige wat nu nog ontbreekt op zijn vuistdikke palmares is de 18-karaats FIFA-beker. Het lijkt de enige prijs die voor hem ongrijpbaar zal blijven. Gezien zijn megacontract tot 2021 bij Barcelona en het succesvolle huwelijk met hoofdsponsor Adidas (10 miljoen per jaar), zullen de resultaten met de nationale ploeg in tegenstelling tot reclameboy Neymar echter nauwelijks nog invloed hebben op de aangroei van zijn vermogen, dat door economen wordt geschat op 350 miljoen euro. Berekend is dat Messi de eerste speler kan worden die in zijn carrière een miljard bij elkaar voetbalt.

Multinationals van de zestien
© BELGAIMAGE

Ronaldo

Dan moet Messi wel eerst nog Ronaldo verslaan die in dit tempo nog drie jaar nodig heeft om de negende nul aan zijn totaalinkomsten toe te voegen. Qua prijzen, doelpunten en populariteit ontloopt het superduo elkaar nauwelijks. In alles voeren de twee een spectaculaire tweestrijd. Het was zelfs nieuws toen in Ibiza hun luxejachten (allebei 28 meter lang) praktisch naast elkaar lagen aangemeerd in de haven. Hun carrières verlopen zo synchroon dat ze nu zelfs allebei een veroordeling voor belastingontduiking op hun cv hebben. Vlak voor het WK ging Ronaldo, net als eerder Messi, akkoord met het afkopen van een celstraf. Spaanse autoriteiten nemen een hap(je) van negentien miljoen uit zijn indrukwekkende vermogen. Gelukkig blijft er nog genoeg over voor Cristiano, die zijn makelaar al eens een Grieks eiland cadeau deed.

De zoon van een alcoholische tuinman verdiende volgens Forbes in 2017 ongeveer tachtig miljoen euro aan salaris en sponsorcontracten. Uniek is zijn levenslange contract met Nike. Ronaldo is pas de derde sporter met wie de Amerikaanse schoenenfabrikant een blijvende relatie aangaat. De basketballegendes LeBron James en Michael Jordan zijn de enige anderen die door Nike voor onbepaalde tijd werden gestrikt. Meer dan in zijn doeltreffende omhalen is het sportkledingconcern geïnteresseerd in zijn gigantische online legioen met 327 miljoen volgers, meer dan het inwoneraantal van de Verenigde Staten. Naast de airtime die zijn rushes op de velden genereren, is Nike zo verzekerd van honderden posts per jaar waarmee een substantieel deel van de wereldbevolking kan worden bereikt. Becijferd is dat Ronaldo meer dan driehonderd keer per jaar bericht over Nike met een half miljard online interacties tot gevolg.

Multinationals van de zestien
© BELGAIMAGE

Door het twitteren van de swoosh legt Ronaldo dan ook de basis voor zijn reclame-imperium met een indrukwekkende arsenaal aan sponsors. Net als Neymar tekent de Portugees zoveel marketingcontracten dat het amper is bij te houden. Meest verrassende namen in zijn 31 bedrijven tellende portefeuille zijn een Amerikaanse medicijnenproducent en een Egyptische staalfabriek. Het laatste mondiale merk dat hij aan zijn cv toevoegde is automerk Toyota, de degelijke fabrikant uit Japan die je misschien niet direct zou associëren met de snelheidsduivel die momenteel negentien bolides van onder meer Maserati, Lamborghini, Ferrari, Bugatti, Aston Martin, Rolls Royce in zijn garage heeft staan.

De megaster begon zijn eigen merk CR7 waarin al zijn marketingactiviteiten zijn ondergebracht, van kinderkleding en ondergoed tot parfum. Wat lijkt het lang geleden dat wereldsterren een sigarenzaak openden. Ronaldo knipte al de linten door van twee CR7-kledingwinkels, runt samen met de Pestana Lifestylegroep twee CR7-hotels en momenteel is de robocop-speler bezig met een CR7-restaurantketen in Brazilië. Hij zou er de rest van zijn leven vijftig euro-biljetten als servetten kunnen neerleggen.

Maar eerlijk is eerlijk. De gelukkige bezitter van een Trump Towerappartement mag dan bekend staan als superego, een eigen pretpark heeft hij (nog) niet. Ronaldo zet daar wel een museum tegenover.

U begrijpt dat het hier geen tentoonstelling met archeologische opgravingen betreft, maar een ode aan niemand minder dan Ronaldo zelf. Museu CR7 op zijn geboorte-eiland Madeira heeft als eyecatcher een gigantische bronzen versie van Ronaldo die is voorzien van de bescheiden plaquette ‘beste speler ter wereld’. Binnen staan tussen de prijzenvitrines nog eens twee Ronaldowassenbeelden opgesteld. Voor vijf euro kan iedereen zelfs even in de ogen kijken van een surrogaat-Ronaldo. Tip: toegangstickets zijn gratis als je ook boekt in het aanpalende CR7 Hotel. Het lijkt wachten op de eerste Ronaldovakantiepakketten. Zo werd vorig jaar de luchthaven van Madeira al hernoemd. Wie nu op bezoek komt, landt op Cristiano Ronaldo International Airport. Voor de Europees kampioen was dat overigens niet eens zo heel bijzonder nadat eerder astronomen een nieuw ontdekt melkwegstelsel al hadden gedoopt tot CR7.

Multinationals van de zestien

Helaas is niet iedereen in de wereld in staat om een bedevaart naar Portugal te ondernemen. Niet getreurd. Ronaldo zou Ronaldo niet zijn als hij de mensheid niet een vleugje Ronaldo zou gunnen. Hij lanceerde een ik-app waarbij het voor iedereen op aarde mogelijk wordt om zichzelf te fotoshoppen in een kiekje met Ronaldo. Voor de liefhebbers: voor 2 euro en 29 cent download je CR7Selfie en kan je onder meer poseren met het beroemdste sixpack op aarde. Ter nuance zeggen we er wel even bij dat de opbrengsten van deze ultieme egotrip gaan naar Save the Children. Hij mag dan voor gigantische sommen de belasting hebben ontdoken, niet te ontkennen valt dat hij ook volop terugbetaalt aan de maatschappij. Ronaldo doneert grote geldsommen na natuurrampen, maakt fondsen vrij voor de bouw van kankercentra, financiert scholen in Gaza, is het gezicht van antidrugsprogramma’s, is ambassadeur van goededoelenorganisaties en betaalde uit eigen zak al eens de hersenoperatie van een baby. Dat is de wat minder belichte kant van het narcistische trainingsbeest Ronaldo, zelf vader van vier kinderen.

Ronaldo is nu 33 jaar. Net als de drie jaar jongere Messi beschikt hij over een vermogen van naar schatting rond de 350 miljoen. Neymar staat wat betreft vermogen, salaris, prijzen en status voorlopig dus nog niet in de schaduw van Messi en Ronaldo.

CR7 kampioen belastingontduiking

Messi, Ronaldo en Neymar kwamen alle drie in opspraak door vele miljoenen weg te sluizen naar geheime eilandrekeningen. Messi en zijn vader kregen voorwaardelijke celstraffen opgelegd vanwege belastingontduiking en betaalden 3,1 miljoen euro boete. Messi zelf beweerde er allemaal niks van te weten. ‘Ik speelde gewoon voetbal.’ Zijn voormalige ploeggenoot Neymar is al vier jaar verwikkeld in een loopgravenoorlog met de Braziliaanse en Spaanse belastingautoriteiten. Bij zijn transfer van Santos naar Barcelona werd buiten de boeken om veertig miljoen betaald aan de familie Neymar. Tot dusverre is hij beboet met een miljoen. Pas een paar uur voor de aftrap in Rusland werd bekend dat Ronaldo net als Messi een voorwaardelijke gevangenisstraf heeft geaccepteerd. Liefst 18,8 miljoen euro moet hij terugbetalen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content