Het zijn niet altijd de topprestaties die zich vastzetten in het collectieve geheugen van een volk. Een top-25 van memorabele Belgische sportmomenten uit de afgelopen 25 jaar is meer dan een opsomming van atleten die hun sport in die kwarteeuw hebben gedomineerd, hoe indrukwekkend ook. Even meegraven.

1. WIE ? De Rode Duivels

WAAR & WANNEER ? Rome, 22 juni 1980

HET MOMENT : België staat in de finale van het EK voetbal. Tegenstander is West-Duitsland. Wanneer Uli Stieleke een kwartier voor tijd Swat Van der Elst neerlegt, gebeurt dat buiten de 16 meter, maar de bal gaat op de stip. Koele kikker René Vandereycken brengt België op gelijke hoogte. De Rode Duivels zijn dan al de sensatie van het toernooi. Op weg naar de finale hadden ze met Engeland, Spanje en thuisland Italië niet de minste tegenstanders uitgeschakeld. Een stunt is in de maak, tot Horst Hrubesch in de slotminuut de Duitsers met zijn tweede doelpunt aan de titel helpt (2-1). Het EK betekende, onder leiding van bondscoach Guy Thys en de 35-jarige Wilfried Van Moer, de terugkeer van de nationale ploeg op de internationale scène.

2. WIE ? Robert Van de Walle

WAAR & WANNEER ? Moskou, 27 juli 1980

HET MOMENT :Robert Van de Walle, wiens trainer Leo Ten Haaf enkele maanden voor de Spelen zelfmoord pleegt, pakt olympisch goud tegen thuisvechter Tengil Khubuluri. Met de kleinste score, een koka, velt hij ‘het beest uit Tbilisi’. Het zijn zijn tweede Spelen en er zullen er nog drie volgen, het resultaat van evenveel comebacks. In Seoel haalt hij, ondanks een herniaoperatie, brons en in 1992, op 38-jarige leeftijd, vecht hij zijn laatste grote kamp tegen de jonge Est Indrek Pertelsson. Hij verliest, volgens kenners door een uiterst dubieuze arbitrage. Indrukwekkend moment : onder een minutenlange staande ovatie van toeschouwers, collega-judoka’s en officials verlaat een glimlachende Van de Walle het Palau Blaugrana.

OOK NOG : nog één keer keert Van de Walle terug naar de sport. Met zijn charisma slaagt hij erin geld te vinden bij de politiek voor zijn plan voor talentontwikkeling. In Athene is hij Belgisch delegatieleider, maar diep ontgoocheld houdt hij het daarna voor bekeken. Van de Walle is getrouwd, woont in de Westhoek en heeft een internationaal seminariecentrum in Spanje. Zijn Resourcement Center in de Ardennen, een riskant avontuur na eerdere, faliekant afgelopen ondernemingen, verkocht hij enkele jaren geleden.

3. WIE ? Freddy Maertens

WAAR & WANNEER ? Praag, 4 september 1981

HET MOMENT : het WK wielrennen op de weg. Na 280 km door de straten van Praag haalt Freddy Maertens het in een felle sprint van favoriet Giuseppe Saronni en Bernard Hinault. De wereldtitel is de spectaculaire bekroning van een onverwachte comeback. Eerder die zomer pakte Maertens, die twee jaar lang alleen maar kermiskoersen had gewonnen, met superieure sprintzeges opnieuw de groene trui in de Tour. Het zouden zijn laatste wapenfeiten zijn. Het seizoen daarop reed hij haast geen wedstrijd uit, laat staan dat hij nog iets won. Vermoedens van dopinggebruik zouden hem blijven achtervolgen. Het einde van zijn carrière was triest : hij was te dik, viel meer dan hij reed en zijn (kleine) ploegen gingen failliet. Als hij het nieuws haalde, was het met privé-problemen.

OOK NOG : in 1985 stopt Maertens met koersen. Sinds enkele jaren werkt hij in het Nationaal Wielermuseum in Roeselare. Dat staat mee aan de wieg van de Freddy Maertens Classic, een recreatieve fietshappening die in april voor het eerst plaatsheeft.

4. WAT ? De omkoopzaak Standard-Waterschei, annex de ‘Bellemansaffaire’

WAAR & WANNEER ? Sclessin, 8 mei 1982

HET MOMENT : Raymond Goethals, bang dat zijn eerste landstitel hem nog ontglipt, overhaalt zijn aanvoerder Erik Gerets om via zijn vriend Roland Janssen de winstpremie van de laatste wedstrijd aan de spelers van Waterschei te schenken. Die doen het vervolgens rustig aan in het kampioensduel (3-1), zodat Standard enkele dagen later ook zonder kleerscheuren aan de aftrap van de Europacup-2-finale in Camp Nou verschijnt. De zaak komt aan het licht bijna twee jaar later tijdens het onderzoek van onderzoeksrechter Guy Bellemans naar zwart geld in het Belgische voetbal. Op 28 februari 1984, de dag voor een oefeninterland tegen West-Duitsland, wordt Gerets door de BOB van de training geplukt. Het regent zware schorsingen voor onder meer Gerets, Michel Preud’homme, Walter Meeuws, Jos Daerden en Simon Tahamata. Alleen Arie Haan ontspringt de dans. Overigens verliest Standard op 12 mei 1982 de Europacup-2-finale tegen het thuisspelende Barcelona met 2-1.

OOK NOG : door de affaire moet bondscoach Guy Thys enkele maanden later zonder zijn Luikse internationals naar het EK in Frankrijk. Enzo Scifo en Georges Grün debuteren. Grün scoort in zijn allereerste interland, tegen Joegoslavië (2-0), maar het is de 18-jarige Scifo die internationaal bewondering oogst.

5. WIE ? Erwin Vandenbergh

WAAR & WANNEER ? Barcelona, 13 juni 1982

HET MOMENT: twintig jaar is het geleden dat er is gescoord in een openingswedstrijd van een wereldkampioenschap als titelverdediger Argentinië aftrapt tegen Europees vice-kampioen België. Het is de drieënzestigste minuut als Luc Millecamps de bal naar de helemaal tegen de zijlijn opgestelde Franky Vercauteren speelt. Van net voorbij de middellijn verstuurt die een van zijn fameuze kromme voorzetten, waarna Erwin Vandenbergh plots helemaal alleen voor doelman Ubaldo Fillol opduikt. Volgt een seconde die een eeuwigheid lijkt te duren. “Die bal kwam redelijk hoog en ik zie, met één oog eigenlijk, dat Fillol een eerste stap zet”, aldus de aanvaller jaren later. “En ik denk : hij komt. Dus schiet het door mijn hoofd : ik moet koppen, over Fillol. Maar op het laatste moment merk ik dat hij blijft staan. Op de tv-beelden zie je dat ik de bal vervolgens heel hoog op de borst moet controleren, omdat ik hem eerst dacht te koppen. Ik laat hem vallen en trap hem erin.” Vandenbergh zijgt neer op de knieën, de vuisten gebald. Het WK is van start gegaan met een levensgrote sensatie.

OOK NOG : “Goooooooooal ! Goal ! Goal !” De kreet waarmee tv-verslaggever Rik De Saedeleer het doelpunt viert, is sindsdien een standaarduitdrukking.

6. WIE ? Eddy Annys

WAAR & WANNEER ? Brussel, 24 juli 1983

HET MOMENT : wanneer Eddy Annys tijdens het BK 1983 op de Heizel over 2,34m wipt, is hij absolute wereldtop. In een zinderend stadion blijft hij slechts drie centimeter verwijderd van het wereldrecord van Zhu Jianhua. Een aanval op dat record mislukt. Twee jaar later gaat de hoogspringer op een kleine meeting in Gent voor een handvol toeschouwers over 2,36m. Opnieuw drie centimeter minder dan de Chinees, maar anno 2005 nog altijd een Belgisch record. Het wereldrecord (2,45m) staat sinds 1993 op naam van de Cubaan Javier Sotomayor.

OOK NOG : blessures en een voltijdse job doen Annys in 1987 kappen met competitie. Hij is dan 28. Sindsdien maakt hij carrière in de uitzendsector. Vorige maand promoveerde hij tot hoofd van Randstad Inhouse Services, een divisie van Randstad. Daar was hij directeur marketing en communicatie. Annys is ook een van de externe leden van het pas opgerichte Antwerps bureau voor integriteit.

7. WIE ? Roger Ilegems

WAAR & WANNEER ? Los Angeles, 3 augustus 1984

HET MOMENT : slimmigheid levert Roger Ilegems goud op in de puntenkoers, voor het eerst sinds 1904 weer op het olympische programma. In de verzengende hitte van LA raadt baancoach Patrick Sercu hem aan met een kleine versnelling te rijden. Op het eind zit de Belg net iets frisser dan de rest. Met de ogen zwart geverfd, om aan de weerkaatsing van het felle zonlicht te weerstaan, en met de onschatbare hulp van ploegmaat Rudy Ceyssens raast hij als een blonde Alice Cooper over de witte wielerbaan naar olympisch goud. Op het eind van dat jaar kiest de pistier Ilegems voor een profcarrière. Zonder succes, sportief noch financieel.

OOK NOG : mede door een aanslepende knieblessure zet Ilegems een punt achter zijn profcarrière in 1991. Hij is 29 dan. Hij keert de sport de rug toe en werkt nu als draadtrekker bij Bekaert. “Ik zie het zo,” zei hij vorig jaar, “ik heb één hoogtepunt gehad en toen was ik 21 jaar. Later waren anderen beter. Het zij zo.”

8. WAT ? Het Heizeldrama

WAAR & WANNEER ? Brussel, 29 mei 1985

HET MOMENT : voor aanvang van de Europacup-1-finale tussen Liverpool en Juventus bestormen Britse supporters een vak met Italiaanse fans zonder dat de politie ingrijpt. Er ontstaat een enorme duwpartij waardoor de menigte zich naar de rand van vak Z beweegt. Daar begeeft de muur het onder de druk van duizenden opgewonden fans. Mensen vallen, worden verpletterd of vertrappeld. Negenendertig supporters komen om het leven, honderden raken ernstig gewond. Terwijl in en buiten het stadion de in vlaggen gewikkelde lijken worden opgestapeld, beslist de Uefa dat de wedstrijd, met anderhalf uur vertraging, toch doorgaat. Juventus wint door een strafschopdoelpunt van Michel Platini met 1-0.

OOK NOG : de Uefa beslist na het drama om de Engelse voetbalclubs voor vijf jaar te bannen uit de Europese bekertoernooien. België wordt tien jaar uitgesloten van de organisatie van grote voetbalevenementen. Het gerestaureerde – en in Koning Boudewijnstadion herdoopte – Heizelstadion ontvangt pas op 8 mei 1996 opnieuw een Europacupfinale. In het toernooi voor bekerwinnaars verslaat Paris Saint-Germain Rapid Wenen met 1-0.

9. WIE ? De Rode Duivels

WAAR & WANNEER ? León (Mexico), 15 juni 1986

HET MOMENT: België û Sovjet-Unie, achtste finale van het WK 1986, gaat de geschiedenis in als een van de memorabelste wedstrijden ooit van de Rode Duivels. Als de ongrijpbare Igor Belanov de Sovjets twee keer op voorsprong trapt, geeft niemand nog een cent om de Belgische kansen. Met onder meer een doelpunt en een assist van de jonge Stéphane Demol en een bal van de Sovjets op de lat in de slotseconde van de verlengingen krijgen de Duivels Rinat Dasaev en co op de knieën. Er was nochtans ruzie aan te pas gekomen voor de ploeg van Guy Thys de eerste ronde met de hakken over de sloot overleefde. René Vandereycken (na kritiek op Franky Vercauteren en Enzo Scifo) en Erwin Vandenbergh (blessure) werden naar huis gestuurd en de jongeren Demol en Patrick Vervoort kwamen in de ploeg. In de kwartfinale tegen Spanje (1-1) trapt Leo Van der Elst in zijn fifteen seconds of fame België vanop de strafschopstip naar de halve finales. Daar zijn Argentinië en Diego Maradona veel te sterk (2-0). De nederlaag tegen Frankrijk (2-4) in de strijd om de derde plaats doet geen afbreuk aan het succes. Honderdduizenden mensen juichen de spelers bij hun terugkeer toe. De Grote Markt in Brussel stroomt vol.

10. WIE ? KV Mechelen

WAAR & WANNEER ? Straatsburg, 11 mei 1988

HET MOMENT : als Europees debutant bereikt KV Mechelen met trainer Aad de Mos en voorzitter John Cordier meteen de finale van de Europabeker voor bekerwinnaars, tegen Ajax. Tienduizend supporters brengen een ware volksverhuizing op gang, Mechelse scholen leggen zelfs speciale bussen in naar Straatsburg. Na een kwartier haalt Danny Blind de doorgebroken Marc Emmers neer. Tegen tien Amsterdammers kopt Piet den Boer vroeg in de tweede helft de bal voorbij Stanley Menzo. Mechelen wint met 1-0. “Ajax dat is een wasproduct”, zingen de Mechelse fans. In de supercup veegt hun ploeg nadien de vloer aan met Europacup-1-winnaar PSV (met onder meer Erik Gerets, Ronald Koeman en Romario).

OOK NOG : een jaar later wordt KV Mechelen landskampioen en is de trilogie compleet : Belgische beker (87), Europacup 2 en Europese supercup (88) en Belgisch kampioen (89). Na de titel vertrekt De Mos naar Anderlecht. Mechelen speelt nog twee bekerfinales in de vroege jaren negentig en sluit het kampioenschap één keer af als vice-kampioen.

11. WIE ? Claude Criquielion

WAAR & WANNEER ? Ronse, 29 augustus 1988

HET MOMENT : op het WK wielrennen trekken drie renners samen naar de meet. Steve Bauer zet op de Kruisberg van ver de spurt in. Claude Criquielion probeert zich tussen de Canadees en het nadarhek te wringen, maar Bauer doet de deur dicht en de Belg kwakt tegen het asfalt. Maurizio Fondriest is de lachende derde die wereldkampioen wordt. Bauer eindigt nog als tweede, maar wordt gediskwalificeerd. Een minuut later strompelt Claudy over de meet, als elfde. Zijn verhakkelde vehikel in de rechterhand, zijn linkerhand gebald in de lucht. Op zijn gezicht staan woede en vertwijfeling te lezen. Weg is zijn tweede wereldtitel. Vier jaar eerder was hij de beste geweest op Montjuich in Barcelona. Toen al was Bauer niet ver uit de buurt : hij werd derde.

OOK NOG : de rel eindigt voor de rechtbank. De rechtszaken slepen vijf jaar aan alvorens de rechter Bauer schoonwast. “Wie langs het nadarhek wil passeren, zoekt het risico op”, herhaalde de Canadees een tijd geleden. “Claude verloor het WK door die blunder, maar mijn kans op winst was meteen ook weg.”

12. WIE ? Raymond Goethals

WAAR & WANNEER ? München, 26 mei 1993

HET MOMENT : wanneer scheidsrechter Kurt Röthlisberger een einde maakt aan de finale van de allereerste Champions League, ‘loopt’ een oude man het veld op. Niemand lijkt hem op te merken. Met zijn handen weet hij van geluk geen blijf en nu en dan houdt hij lichtjes ontdaan de pas in. Het is de 71-jarige Raymond Goethals, trainer van Olympique Marseille dat zopas AC Milan heeft verslagen met 1-0, een doelpunt van Basile Boli uit een corner van Abédi Pelé. Het is Goethals vijfde Europese finale, de derde die hij wint, maar de eerste bij de landskampioenen. Voor het Franse voetbal is de Europese titel een primeur. Twee jaar voordien, in zijn eerste seizoen aan de Middellandse Zee, verloor Goethals met l’OM de finale van de (toen nog) Europabeker voor landskampioenen met de strafschoppen tegen Rode Ster Belgrado. In drie seizoenen bezorgt hij de club evenveel landstitels.

OOK NOG : zes dagen voor de finale speelt Marseille tegen het laag geklasseerde Valenciennes. L’OM wint met 1-0 en is landskampioen. Al gauw lekt uit dat de club drie spelers van Valenciennes heeft proberen om te kopen. De Franse bond ontneemt Marseille de landstitel en zet het naar de tweede klasse terug, de Uefa bant de club uit haar Europacups. De gelijkenis met de zaak-Standard uit 1982, ook met Goethals als trainer, is opvallend.

13. WIE ? Gella Vandecaveye

WAAR & WANNEER ? Hamilton (Canada), 2 oktober 1993

HET MOMENT : op het WK in Canada presenteert een 20-jarig meisje zich als de opvolgster van Ingrid Berghmans. Vier jaar na Berghmans in Belgrado pakt Gella Vandecaveye goud op een WK. Het is het begin van een indrukwekkende carrière én van België als judoland. Acht jaar later in München verovert ze opnieuw WK-goud, luttele weken nadat ze een keukenmes in haar voet heeft laten vallen. Het is haar derde opmerkelijke comeback, nadat ze in 1998 al eens een halswervel brak en in 2000 met gescheurde kruisbanden aan de rechterknie toch brons verovert op de Spelen in Sydney.

OOK NOG : vorig voorjaar, op haar 30e, maakt Vandecaveye bekend dat ze uitgekeken is op het judo, maar als half mei blijkt dat ze nog steeds recht heeft op een plaats in Athene, hervat ze de training voor haar laatste kunstje. In de Griekse hoofdstad laat ze een unieke kans op een derde olympische medaille ontglippen, na zilver in Atlanta en brons in Sydney. Tegenwoordig verbinden Vandecaveye en Eddy Vinckier, haar levenslange trainer, hun naam aan allerlei commerciële en charitatieve initiatieven.

14. WIE ? Jean-Michel Saive

WAAR & WANNEER ? Arezzo (Italië), 6 februari 1994

HET MOMENT :Jean-Michel Saive verslaat Jan-Ove Waldner in de finale van het Top-12-toernooi en onttroont de Zweed als nummer één van de wereld. Op de Top-12 komen elk jaar de beste 12 tafeltennissers van Europa tegen elkaar uit. Ruim een jaar lang voert Saive de wereldranglijst aan en daarna, in 1996, nog eens een maand. Alles samen 485 dagen. Slechts vier spelers, onder wie twee Chinezen, stonden langer aan de top. Behalve Europees kampioen wordt Saive in 1994 ook vice-wereldkampioen en wint hij met zijn club La Vilette de Europacup.

OOK NOG : Saive, 35, behoort nog steeds tot ’s werelds beste 15 tafeltennissers. “De Spelen van Peking 2008 in China, het Mekka van mijn sport : dat blijft mijn laatste grote doel”, luidde zijn commentaar na zijn uitschakeling vorige maand op de Top-12 in Rennes. Het was zijn zestiende opeenvolgende deelname.

15. WIE ? Jean-Marc Bosman

WAAR & WANNEER ? Luxemburg, 15 december 1995

HET MOMENT : Jean-Marc Bosman begon in 1990 een rechtsgang omdat zijn club FC Luik hem een schandalig lage contractaanpassing voorstelde en een transfer naar het Franse Duinkerken weigerde. Het Europees Hof van Justitie geeft hem over de hele lijn gelijk. Het bepaalt dat voor een profsporter uit en actief binnen de Europese Unie na het einde van zijn contract geen transfersom meer kan worden betaald. Het beslist ook dat er geen beperking kan gelden op het aantal buitenlandse spelers afkomstig uit de EU. Dat wordt snel uitgebreid naar sporters van buiten de EU en ten slotte ook naar niet-EU-sporters uit landen met uitwisselingsakkoorden met de EU. De clubs reageren door spelers lange contracten te laten tekenen en ze tussentijds te verkopen, waardoor er toch een transfersom op tafel komt.

OOK NOG : Jean-Marc Bosman is 40 vandaag, maar heeft sinds het arrest nooit meer gewerkt. Aan de voetbalsyndicaten, Canal +, de schadevergoeding van de KBVB en persoonlijke acties van enkele voetballers hield hij een miljoen euro over, zei hij onlangs in een krant. “Ik heb er twee huizen van gezet : een waarin ikzelf woon, een dat ik verhuur. De rest heb ik zorgvuldig belegd en dat levert mij nu maandelijks een som op waarvan ik kan leven.”

16. WIE ? Frederik Deburghgraeve

WAAR & WANNEER ? Atlanta, 21 juli 1996

HET MOMENT : nadat hij in het voorjaar in Bastenaken al een nieuw wereldrecord in 25-meterbad had gezwommen (59.02), is Fred Deburghgraeve op de Olympische Spelen van Atlanta de eerste atleet die, in de series van de 100m schoolslag, een nieuw wereldrecord vestigt (1.00.60). In een bloedstollende finale blijft hij maar net de Amerikaan Jeremy Lynn voor. Het wijsvingertje gaat in de lucht. Na Atlanta mijdt Deburghgraeve het water, maar begin 1998 staat hij er weer. In Perth wordt hij wereldkampioen, opnieuw in een wereldbesttijd (58.51). Het klavertjevier is nu compleet : hij is Europees, olympisch en wereldkampioen én wereldrecordhouder.

OOK NOG : mei 2000, kort voor hij 27 wordt, zet Deburghgraeve er definitief een punt achter. Even verzeilt hij op een CD&V-partijlijst, maar even snel stapt hij ook weer uit de gemeentepolitiek. De ex-zwemmer leidt bewust een onopvallend bestaan. Hij is getrouwd, vader van twee kinderen en heeft een job als handelsvertegenwoordiger bij een schoenenfabrikant.

17. WIE ? Ulla Werbrouck

WAAR & WANNEER ? Atlanta, 21 juli 1996

HET MOMENT : het eerste weekend van de Spelen in Atlanta is van een nooit gekende weelde voor de Belgische sport. Harry van Barneveld zorgt voor een eerste (bronzen) medaille, Fred Deburghgraeve zwemt een wereldrecord en daarna een gouden finale, en Ulla Werbrouck doet er op zondag, Belgiës nationale feestdag nota bene, een gouden plak bij. Haar laatste drie wedstrijden wint ze telkens met ippon. In een episch finalegevecht met de Japanse Yoko Tanabe komt ze snel een yuko voor, maar de kroon op het werk komt er op acht seconden van het einde wanneer ze met haar gekende uchi mata een ippon scoort. Datzelfde jaar wint Werbrouck ook de Europese titel, die ze zes keer op rij zal winnen. Twee keer ook wordt ze vice-wereldkampioen.

OOK NOG : begin 2002 houdt Werbrouck het judo voor bekeken. Ze heeft twee kinderen inmiddels en is tewerkgesteld in de Cel Topsport van Bloso. Sinds september traint ze jonge judoka’s voor de judofederatie.

18. WIE ? Patrick Stevens

WAAR & WANNEER ? Atlanta, 1 augustus 1996

HET MOMENT : Patrick Stevens is de eerste Belgische sprinter die een olympische finale loopt, maar in de finale van de 200m valt hij om nog een andere reden op : hij is de enige blanke in het door zwarte atleten gedomineerde spurtnummer. Hij wordt zevende (wat door het quotasysteem nog iets anders is dan de op zes na beste van de wereld) in wat de geschiedenisboeken ingaat als ‘De Finale’ wegens het fabuleuze wereldrecord van Michael Johnson (19.32). Stevens’ tijd (20.27) ligt acht honderdsten boven zijn Belgische record, gelopen vlak voor de Spelen in Rome. Vier jaar later in Sydney is Belgiës beste sprinter er opnieuw bij, maar door een blessure komt hij niet aan de start. Lichamelijk leed en diverse trainerswissels zorgen ervoor dat hij de prestaties van Atlanta niet meer benadert, laat staan evenaart.

OOK NOG : Stevens probeert zich op zijn 36e nog te plaatsen voor Athene, maar een vijfde deelname aan de Spelen zit er uiteindelijk niet in. Hij stelt zich kandidaat als topsportmanager en is nu in beeld voor de job van topsportexpert. Stevens, die een dochter heeft met de Britse heptatlete Denise Lewis, kapt deze zomer met de competitiesport.

19. WIE ? Luc Van Lierde

WAAR & WANNEER ? Kona Island (Hawaï), 26 oktober 1996

HET MOMENT : Luc Van Lierde wint als eerste Europeaan de moeder aller triatlons. Het is, op 27-jarige leeftijd, zijn debuut op Kona Island. Meer zelfs : het is zijn allereerste volledige triatlon. Daarbij verbetert hij ook nog eens het wedstrijdrecord met drie minuten. 1996 is het topjaar van de Bruggeling : hij wordt ook Europees kampioen en vice-wereldkampioen op de kwart en vice-wereldkampioen op de halve afstand. Het volgende jaar loopt hij in Roth de nog steeds snelste Iron Man ooit : 7.50.27.

OOK NOG : in 1999 pakt Van Lierde zijn tweede titel op Hawaï. Zijn wedstrijdrecord staat vandaag nog altijd overeind. Daags voor de editie 2000 vlucht hij als een dief in de nacht, nadat van deelname aan de Olympische Spelen in Sydney al niets in huis was gekomen. Sindsdien is Van Lierde een levensgroot mysterie. Veel blessures, mentaal kwetsbaar, weinig palmares nog. Speculaties over het einde van zijn carrière zijn nooit ver weg.

20. WAT ? Het EK judo in Oostende

WAAR & WANNEER ? Oostende, mei 1997

HET MOMENT : één langgerekt orgasme waarvan het voorspel op de Spelen in Atlanta is ingezet. De ploeg van Jean-Marie Dedecker verovert zes gouden ( Werbrouck, Vandecaveye, Lomba, Clement, Johan Laats, Van Barneveld) en drie bronzen ( Olivier, De Cooman, Van Barneveld) medailles, onmiskenbaar geholpen door het thuisvoordeel en door de afwezigheid van heel wat toppers die in het post-olympische jaar hun zinnen op het WK in de herfst hebben gezet. Maar wat is judo een feest dat weekend ! Sport met hoog entertainmentgehalte, met niet bepaald een kennerspubliek, maar wel enthousiast volk, tot ergernis van vooral de Fransen. Een professionele organisatie, getekend organisator en zakenman Dedecker, die de rechten kocht.

OOK NOG : het EK betekent ook het communautaire dieptepunt uit de Belgische sport. De selectiediscussie vooraf rond Inge Clement en Nicole Flagothier wordt zelfs voor de rechtbank uitgevochten. Na het toernooi komt het tot een scheiding van tafel en bed tussen de Vlaamse en de Waalse judoliga.

21. WIE ? Frank Vandenbroucke

WAAR & WANNEER ? Luik, 18 april 1999

HET MOMENT: tweede in de Ronde van Vlaanderen, zevende in Parijs-Roubaix en dan deze voorspelling voor Luik-Bastenaken-Luik : “Ik val aan op de Côte de Saint-Nicolas, daar waar Bartoli me vorig jaar ter plekke liet. En dit keer zal niemand mij kunnen stoppen !” Krasse taal van een mateloos ambitieuze jongeman, maar Frank Vandenbroucke houdt woord. Na op la Redoute eerst nog uitdagend naast Bartoli te zijn komen rijden, fietst hij op de afgesproken plek onweerstaanbaar weg van zijn laatste metgezel, Michael Boogerd. ‘Op Merckxiaanse wijze’, aldus het alom euforische commentaar. Vandenbroucke is 24 dan. Een maand na zijn epische zegetocht wordt hij ondervraagd in de Cofidiszaak en geeft hij zijn contact met ‘paardendokter’ Bernard Sainz toe. Op het WK in Verona eindigt hij ondanks een polsbreuk nog als zevende, maar op een sportieve opleving in het voorjaar van 2003 na haalt hij nadien nog slechts het nieuws met privé-problemen, dopingperikelen en rechtszaken.

OOK NOG : december 2004 wordt Vandenbroucke door de correctionele rechtbank van Dendermonde veroordeeld tot een werkstraf van 200 uur voor het bezit van verboden producten. Het beroep van de renner, die voor hetzelfde vergrijp eerder zes maanden schorsing uitzat, loopt. Koersen doet hij amper nog. Dit voorjaar komt hij niet meer in actie.

22. WIE ? Johan Museeuw

WAAR & WANNEER ? Roubaix, 19 april 2000

HET MOMENT : Hét beeld van deze helletocht : Johan Museeuw die, na 40 km alleen in de aanval te zijn geweest, zegevierend over de streep komt en naar zijn omhoog geheven linkerknie wijst. Twee jaar voordien had hij bij een val op de kasseien in het bos van Wallers-Arenberg zijn linkerknieschijf gebroken. Even is er sprake van amputatie van het been, maar Museeuw herstelt. De zege bekroont zijn comeback. Enkele maanden later slaat het noodlot opnieuw toe : na een ongeval met zijn motor ligt hij drie weken in coma. Toch staat hij in 2001 opnieuw op het podium (2e), in 2002 zelfs als winnaar. Op de wielerbaan van Roubaix steekt hij tien vingers in de lucht : het is zijn 10e wereldbekerzege. Museeuw noemt het, naast de wereldtitel in Lugano (1996), de mooiste overwinning uit zijn loopbaan.

OOK NOG : mei 2004 neemt hij afscheid in de Grote Scheldeprijs. Een half jaar later schorst de wielerbond hem voor vier jaar wegens het vermoeden van dopinggebruik. September 2003 was zijn naam opgedoken in een dopingdossier rond veearts José Landuyt. Als het van het Kortrijkse parket afhangt, verschijnt Museeuw ook nog voor de correctionele rechtbank.

23. WIE ? Justine Henin en Kim Clijsters

WAAR & WANNEER ? Parijs, 7 juni 2003

HET MOMENT : finale Roland Garros, de eerste all Belgian Grandslamfinale ooit. Politiek en koninklijk België lopen uit om ‘onze meisjes’ aan te moedigen. Justine Henin, 21 dan, wint gemakkelijk : 6-4 en 6-0. Wanneer ze op Court Central de Coupe Suzanne Lenglen in de hoogte houdt, richt ze het woord tot haar in 1995 overleden moeder : “Dank je, mama, ik weet dat je toekijkt vanuit de hemel, ik hoop dat je trots bent.” De wedstrijd vestigt een nieuw tv-record voor het tennis : 1.238.000 kijkers stemden af op Canvas.

OOK NOG : niet Henin, maar Kim Clijsters was de eerste Belgische in een grandslamfinale. Dat was in 2001, ook in Parijs. Ze verloor, na een heroïsch duel met Jennifer Capriati en een derde set die eindigt op 12-10. Ook Henin verloor, datzelfde jaar, haar eerste finale (Wimbledon). Na Roland Garros won ze nog twee grandslamtoernooien : de US Open 2003 en de Australian Open 2004, telkens tegen Clijsters. Die staat ondertussen op vier verloren grandslamfinales.

24. WIE ? Justine Henin

WAAR & WANNEER ? Athene, 21 augustus 2004

HET MOMENT : Adidas heeft haar huizenhoog opgehangen in de straten van Athene en dus moet Justine Henin haast wel naar de Spelen, ondanks een virus waardoor ze in ruim vier maanden slechts twee (matige) wedstrijden, op Roland Garros, heeft gespeeld. Olympisch goud is haar meisjesdroom. De gewonnen halve finale tegen Anastasia Myskina werkt bevrijdend. Bij 7-5, 5-7 en 1-5 in het voordeel van de Russin gelooft bijna niemand meer in de zegekansen van de Belgische. Maar ze blijft aanklampen en sluit de wedstrijd winnend af. Boordevol zelfvertrouwen zet Henin in de finale Amélie Mauresmo, het nummer twee van de wereld, met twee keer 6-3 simpel opzij. Na Ulla Werbrouck in 1996 is ze de tweede Belgische vrouw die olympisch goud behaalt. Het maakt van haar Belgiës beste sportvrouw ooit, met bovendien grote internationale uitstraling.

OOK NOG : na de Spelen blijkt het virus nog steeds in Henins lichaam te huizen. De rest van 2004 bakt ze er, net als Kim Clijsters, niks meer van. Op de wereldranglijst donderden beide speelsters van hun voetstukken. Opgebrand, vrezen sommigen, die hen niet meer in de top zien terugkeren.

25. HERINNERT U ZICH DEZE NOG ? (*) Het zilver en brons van Armand Parmentier en Karel Lismont op het EK marathon (1982), de drie GP-zeges van Thierry Boutsen in de Formule 1 (1989 en 1990), Rudi Dhaenens en Dirk De Wolf op één en twee in het WK wielrennen op de weg in Japan (1990), de Uefabekerwinst van Anderlecht tegen Benfica (1983), de tranen van boogschutter Paul ‘net geen medaille’ Vermeiren in Atlanta (1996), de wereldtitel veldlopen van Mohammed Mourhit (2000) en zijn Europese records op de 3, 5 en 10 kilometer, het WK-brons van William Van Dijck op de 3000 m steeple (1987), het olympische zilver van roeister Annelies Bredael in Atlanta (1996), de olympische medaille van eendagsvlieg Frans Peeters (1996), de verbetering van het recordaantal wereldtitels motorcross van Joël Robert door Stefan Everts (2003, zie foto), het schouderklopje van Paul Herijgers voor Richard Groenendaal op het WK veldrijden in Koksijde (1984), de wereldtitel halve marathon van Vincent Rousseau (1993), de olympische finale van spurtster Kim Gevaert (2004)…

(*) Aanvullen naar eigen goeddunken.

door Jan Hauspie