Als je het voor het zeggen hebt, gebeuren er vaker dingen die je graag hebt, toch? De geneugten van macht. Mijn telefoon rinkelt, ik heb de keuzevrijheid om al dan niet op te nemen. De macht rond mijn beschikbaarheid. Ik neem op, niet wetend wie er verscholen zit achter het +31-nummer, maar het plezier zit in de keuze, niet het gevolg. Na een korte ‘goeiemorgen’ volgen de woorden Ajax, Marc Overmars en schande, niet noodzakelijk in die volgorde. Ik klik de uitleg over klassieke en vrije stijl in het langlaufen even weg en schakel in mijn hoofd over naar voetbal. Het oppermachtige Ajax, de ploeg die al vijfendertig keer de kampioensschaal van de Eredivisie de lucht instak, neemt afscheid van Marc Overmars. De man die in het seizoen 1994/95 heerste op het veld, samen met De Boer, Litmanen en Kluivert, verlaat de club na een reeks ongepaste berichten aan vrouwelijke collega’s. Redacties typen krantenkoppen ‘wat nu met Ajax’, alsof het vrouwelijk leed nooit heeft plaatsgevonden.
Ik ben bij machte om me niet te laten verleiden tot de gedachte dat elke topvoetballer een halve sociopaat is.
De journalist is duidelijk opgewonden over het thema. Zijn er ook zulke verhalen in België? Nee, hier wassen ze naarstig de handen, geen tijd om berichten te sturen. Ze maken zich meer zorgen over de club, kan toch niet Imke? Nee, klopt. Is dit voorval eigen aan dat voetbalwereldje, macht corrumpeert tenslotte? Dat zijn twee vragen, meneer: gebeurt dit vaker in de voetballerij (vraag 1) en zit een voetballer in een machtspositie waardoor grensoverschrijdend gedrag en verdorvenheid om de hoek ligt (vraag 2). Het gesprek verliest duidelijk aan opwinding, de korte oneliners zijn onvindbaar, maar het onderwerp fascineert.
Terwijl ik de vraag in een soort van meditatiemodel giet in mijn hoofd (voetballer is de onafhankelijke variabele, grensoverschrijdend gedrag de afhankelijke, en macht de mediator), vertellen enkele oud-collega’s van Overmars over de haantjescultuur en onthullen ze de bijnaam van de directeur voetbalzaken: ‘geilneef’. Ik kan niets zeggen, ik ken de man noch het huis Ajax niet, maar ik antwoord in vragen terug. Klopt het dat een verheven voetbalwereld, waar status, geld en aanzien heerst, een mens sneller aanzet tot ondoordachte daden en grensoverschrijdend gedrag? Impulsiever, egoïstischer, roekelozer, arroganter, narcistischer en grover dan gemiddeld. Geen principes, geen moraal. Want macht corrumpeert en empathie gaat verloren, dat is een feit. Wie de top bereikt hoeft zich niet meer te verplaatsen in het perspectief van de ander, want de ander zit gevangen in onmacht.
Voetballertjes die op steeds jongere leeftijd ontzettend veel euro’s worden toegeschoven, de persona wordt een gesponsord product, socialemediakanalen met miljoenen volgers en duizenden fanatiekelingen in levenden lijve. Het voetbalklimaat is op z’n minst gezegd uitdagend, maar ik ben bij machte om me niet te laten verleiden tot de gedachte dat elke topvoetballer een halve sociopaat is en elke sportief directeur 20 bladzijdes leest in ‘Machiavelli voor voetbalbestuurders’ voor het slapengaan. Mason Greenwood en zijn beschuldigingen rond huishoudelijk geweld, Marc Overmars en zijn geslachtsdelen in vele pixels die het kantoor rondgaan, Kurt Zouma en kattenmisbruik, het is de gebruikelijke prevalentie van misbruik en grensoverschrijdend gedrag (in al zijn facetten) in een maatschappij. Het vergrootglas waaronder een voetballer zich voortbeweegt, laat verhalen leven en legt een problematiek bloot die in elke laag van de maatschappij voorkomt.
De man besluit redelijk verveeld: dus u kent geen voorval in België? Een coach, een speler, nou ja, misschien in het vrouwenvoetbal? Met een gevoel van onmacht (rond de macht van de media om het juiste probleem aan te snijden) antwoord ik een laatste keer: neen. Maar het zal er ongetwijfeld wel zijn, denk ik er snel nog bij.
