Topclubs als Ajax en RC Genk maakten hem het hof, maar Tom Kestens koos voor de Essevee Soccer School van Thomas Caers en het geluk van zijn twaalfjarige zoon Pjotr. ‘Als vader van een voetballer met talent mag je nooit redeneren als een supporter.’
Tom Kestens: “Mijn zoon is een intelligente, wijze jongen. Op school hebben we hem een jaar hoger doen springen omdat alles erop wees dat hij zich begon te vervelen. Geen prettige keuze, maar wel de beste die we ooit hebben gemaakt. Objectief gezien was er niets dat ons nu voor het dilemma plaatste om KV Mechelen te verlaten. Het is letterlijk twee straten van onze deur. Pjotr wandelde ernaartoe. Nu zit hij in Waregem, op vijf kwartier rijden van thuis in een voetbalschool op internaat en zie ik hem tijdens de week niet.
“Ik heb in mijn zoon herkend wat ik zelf heb ervaren voor ik naar de kunsthumaniora vertrok. Hij vond het niet langer voldoening geven dat hij bij KV drie keer per week ’s avonds moest trainen. ‘Papa,’ zei hij, ‘waarom moeten wij altijd stressen om op tijd op de training te zijn?’ Prompt maakte hij als elfjarige de analyse van het probleem van de voetbalopleiding in ons land. Dat wij proberen van jongens goeie voetballers te maken als ze er al een hele schooldag op hebben zitten, snel een boterham naar binnen hebben gegaffeld en naar de training spurten, wat voor sommige ouders nog een autorit van drie kwartier betekent. Daar verbruiken kinderen hun laatste energie waarna ze ’s avonds thuiskomen, huiswerk maken en in slaap vallen. Wij dwingen hen in een ratrace waarin sportbeleving niet thuishoort.”
Revolutionaire keuze
“Ik ben met ThomasCaers in contact gekomen doordat hij mijn zoon had gescout, toen nog voor de academie van Jean-Marc Guillou. Tweeënhalf jaar geleden woonde ik een testtraining bij op woensdagmiddag. Ik was helemaal overtuigd. Dit was wat ze altijd over FC Barcelona vertellen: een plek met niet alleen een sportief, maar ook een opvoedkundig plan. Zo’n gedisciplineerde, ingetogen en geconcentreerde bende jongelui, die met een bal spelen en tegelijk het spelplezier behouden. Het was alsof ik aan een pleintje in Brussel stond. Tik-tak, tik-tak, zo snel ging het. Thomas moest zijn stem niet één keer verheffen. Mijn zoon heeft zeven jaar bij KV Mechelen gespeeld. Ik had dat daar nooit gezien.
“Door die training is er bij Pjotr een knop omgedraaid. Dit wilde hij: naar de voetbalschool gaan. Een revolutionaire keuze, maar daar heeft hij nooit bij stilgestaan. Voor hem is het logisch. Vaak zeggen ze dat een kind kiest in plaats van de ouders. Bij ons was het zo. Precies zoals het ook met mij is gegaan toen ik naar de kunsthumaniora ging. Ik voelde mij een buitenbeentje. Had het gevoel dat ik meer wilde ‘spelen’, maar dat kon niet. Ik legde me er al bij neer dat de muziek gewoon een hobby zou worden. Maar als het in je brandt, begin je toch met je ouders naar een manier te zoeken om er elke dag mee bezig te zijn. In de kunsthumaniora ontdekte ik dat er nog mensen waren zoals ik. Pjotr ervaart nu hetzelfde. Hij zit in een groep jongens met hetzelfde talent, dezelfde drive en hetzelfde doel. Dat ontroert mij.”
Aanstekelijk enthousiasme
“De definitieve ommekeer kwam er de avond dat Thomas bij ons thuis het project voorstelde. De manier waarop hij met Pjotr omging, daarvan viel mijn mond open. Ik zag Thomas weer zestien jaar worden. En mijn zoon schoof ook op: die werd wat ouder. Het enthousiasme van Thomas werkte ongelooflijk aanstekelijk. Hij bracht beelden mee en samen met Pjotr analyseerden zij die als was het hun tweede natuur. Zoals ik indertijd partituren bestudeerde en naar structuren in composities zocht, zo heeft Pjotr dat met voetbal. Tijdens dat gesprek dacht ik: ik kan die jongen geen groter plezier doen dan hem dagenlang met die even gepassioneerde man te laten praten over wat hen beiden bezighoudt. Vooral ook omdat Thomas een groot parler vrai-gehalte heeft. Hij durft je in de ogen te kijken en te zeggen wat je kwaliteiten, maar ook je tekortkomingen zijn. Kinderen met een passie hebben niets liever.
“We sturen Pjotr nu naar de Essevee Soccer School. Niet naar de JMG Academie. Ik was er niet voor gewonnen dat de scholing naast het voetbal ook nog eens binnen die academie gebeurde. Er mag niet maar één sociale context zijn. De voorwaarde om je te kunnen concentreren op training, is dat je ook ontspanning en afleiding hebt op school. In Tongerlo was er geen scheidslijn tussen het trainingsveld en de schoolomgeving. De focus lag er meer op het voetbal dan op het privéonderwijs. Ik vind dat een gigantische gok. Dat wilde ik niet op mijn geweten hebben.
“Thomas heeft dat zelf ook als het grote pijnpunt ervaren. In Tongerlo zitten de voetballers in een cocon. Ik wil niet dat mijn kinderen onder een stolp groot worden. Van Thomas weet ik dat sommige ouders daarom ook niet intekenden op JMG. Zo misliepen ze veel intelligente spelers met talent.”
Clubmarketing met kinderen
“Er is nog een tweede reden waarom ik kies voor scholing. Onder het mom van jeugdopleiding wordt er met kinderen vaak schaamteloos aan clubmarketing gedaan. Ik vind dat zeer problematisch. Van andere ouders hoor ik dat ze bij Anderlecht zwaar onder druk worden gezet. Je krijgt een shirt met de naam van je kind opgestuurd, bij aankomst wordt er een foto van je genomen onder het clubembleem, en dat allemaal zonder dat er is gesproken over wat ze in je kind zien en ermee willen bereiken. Sorry, een kind moet op twaalf jaar niet meteen het gevoel hebben: wauw, ik sta al in Anderlecht!
“De Essevee Soccer School is een school in de ware betekenis van het woord. Er wordt heel duidelijk gezegd welke vaardigheden ze ontwikkelen, in welke spelvormen ze dat toetsen en hoe ze dat opbouwen. In geen enkele topclub gebeurt dat. Mensen zeggen: maar ze spelen geen wedstrijden. Dan repliceer ik: héél het leven van die jongens is een competitie. Niet tussen clubs, maar tegen zichzelf en tussen individuen. Eigenlijk is dát pas een echte waardemeter. Pjotr komt elke week thuis met resultaten. ‘Zoveel keer met mijn rechtervoet gejongleerd, zoveel keer met mijn linker, met mijn knie, hoofd, schouder…’ Ook in de drie tegen drie en een tegen een koppelt Thomas zijn doelen aan een competitiemodel. Maar dan individueel. Zo wordt het erg meetbaar en zichtbaar wat je kind leert.
“Ik daag elke voetbalouder uit om bij hun club te vragen naar objectieve evaluatiecriteria voor hun kind. Ik heb er nooit een gezien. Tussentijdse evaluaties bij clubs zijn vaak geen evaluatie, maar een appreciatie. En een appreciatie kan het ene jaar meevallen omdat de trainer het in je ziet, en het andere jaar tegenvallen als je uit de gratie valt bij een trainer die anders wil voetballen. Voor kinderen is dat mentaal enorm zwaar.”
Veredeld hobbyisme
“Niets is zo kostbaar als de jeugd. Ik geniet vaak meer van voetbal op het pleintje achter ons waar de Ghanezen, Marokkanen en de blanken samenspelen. Daar is meer spelplezier dan op de officiële wedstrijden waar ouders joelen op hun kinderen, waar trainers staan te roepen en waar vooral de clubeer op het spel staat. Pjotr mist dat absoluut niet. Hij en zijn vrienden willen gewoon lekker voetballen.
“In de kantine wordt er over die kinderen gepraat alsof het over volwassenenvoetbal gaat. Positiespel, looplijnen: je weet wel. Die gasten moeten toch eerst de wapens krijgen om dat uit te voeren? Vaak zie je dingen mislukken op training omdat de basistechniek nog niet is geautomatiseerd. Als muzikant die uren en uren heeft moeten werken om vaardigheden in zijn vingers te krijgen, weet ik dat iemand een geniaal interpretator kan zijn, maar zonder die vaardigheden kan je dat niet eens vertalen naar je instrument. Voetballers moeten met hun lichaam aan de slag, dat is hun instrument. In een te korte tijdspanne krijgen ze een hoop vaardigheden opgedrongen, maar zonder de tijd om ze te automatiseren. Het resultaat is geen echte scholing, maar een veredelde vorm van hobbyisme.
“Dat blijkt ook als je kijkt naar jeugdproducten die doorstromen. Dat zijn er niet veel. Succes meet je af aan wat je met je minst getalenteerde jongens hebt gedaan. Vaak hoor ik: het zijn alleen de echte talenten die er komen. In de muziek is dat absoluut niet zo. Daar zijn het de hardste werkers. In de kunsthumaniora’s gaat het om uren en uren automatiseren, soms nog niet genoeg vind ik, maar zeker meer dan wat kinderen in de sport krijgen. Ik vind het vreemd dat wij dat kunnen voor kunstonderwijs, maar niet voor sportonderwijs. Terwijl er net voor sport véél breder te werven is, waardoor je als samenleving meer kinderen kansen kunt geven.
“Gelukkig beweegt er nu toch wat bij de bond. Men lijkt het jeugdvoetbal meer tot zijn essentie te willen herleiden. Met minder uren op de bus, meer uren op het gras. Met voetballen op de kleine ruimte, met kleinere ploegjes ook. Het aantal balcontacten voor elk voetballertje zal verhogen. Een hoopgevend signaal.”
Eerlijke verzuchting
“Het model van Thomas is het enige met kans op slagen in termen van rendement met jeugd. Dan heb ik het niet in de eerste plaats over het financiële, maar over weten wat je in huis hebt. Als je zes jaar een traject hebt afgelegd met een jongen die bij de eerste ploeg komt, weet je perfect waar je aan toe bent. Tenminste: als je zoals Thomas zes jaar lang alles hebt gemeten. Van techniek tot mentaliteit. Er is geen enkele reden om niet voor dat model te kiezen. En toch is men er bang voor. Omdat het bedreigend is. Want om het te kunnen toepassen, moet je het zelf kunnen aanleren en dat vraagt een ongelooflijke vakkennis. Veel mensen zijn gepassioneerd met voetbal bezig, maar waren zelf nooit top en vinden het vooral veel te plezant om ermee bezig te zijn. Ze zijn bang om het systeem van Thomas te omarmen omdat ze beseffen dat ze dan zelf ook hoger moeten mikken.
“Zelf had ik een ongelooflijk goede violist als leerkracht. Ik keek op naar die gast en daarom werkte ik altijd hard. Voor het eerst zie ik nu ook dat Pjotr opkijkt naar zijn trainer.
“Je zal mij nooit horen zeggen: mijn zoon wordt een topper. Maar ik weet wel dat Thomas hem alle wapens zal geven om het maximum uit zichzelf te halen. Dat is ook het enige wat Pjotr ons gevraagd heeft. Dat is zo bijzonder. En eigenlijk wat al die kinderen van de pleintjes willen: au sérieux genomen worden. Een oprechte, eerlijke verzuchting van jonge gasten die iets met hun kwaliteiten willen doen. Zelfs de trainers op KV Mechelen van wie ik weet dat ze in de Essevee Soccer School zouden kunnen meedraaien, krijgen daar de tijd niet voor en hebben de structuur niet om aan die verzuchting tegemoet te komen.
“Geen enkele club schrijft hierrond een duurzaam verhaal. Als een trainer zegt dat ze investeren in de jeugd en dus goed bezig zijn, zegt hij eigenlijk: ‘Ik zie mijn club graag.’ Die man praat als een supporter. Maar als vader van een voetballer met talent mag je nooit redeneren als een supporter. Anders maak je verkeerde keuzes voor die jongen. Dan zou Pjotr bij KV zijn gebleven, want mijn hart klopt voor KV. Alleen: hij wilde iets anders.”
Wereldstad Amsterdam
“Ik heb grote clubs aan de telefoon gehad. Nadat Pjotr had deelgenomen aan een clinic bij Ajax, werden we gebeld. Ze wilden hem volgen. Geregeld spraken scouts van Ajax me daarna langs de lijn aan. Als hij twaalf was, zouden ze met ons komen praten. In Genk zijn we ook geweest, maar daar zag ik weinig verschil met KV. Ik zag er geen grotere talenten lopen dan in Mechelen en kreeg ook niet het gevoel dat ze de vinger konden leggen op waaróm ze Pjotr een interessante voetballer vonden. Ajax is anders. Geen nattevingerwerk, maar daar staat dan weer tegenover dat ze een enorm engagement vragen. Ik had dit zeker zien zitten, maar dan op latere leeftijd. Amsterdam is een wereldstad. Mijn gevoel zei dat ik nu nog moest meegaan.
“Pjotr heeft er niet om gemaald. Hij is gelukkig in Waregem. De eerste week belden we nog elke dag. Hij praatte honderduit. Ik voelde direct: die gast is in zijn persoonlijke hemel terechtgekomen. Ondertussen belt hij nog maar één keer in de week. En we zijn pas drie maanden ver.
“Ook mij spreekt de gezelligheid bij Zulte Waregem erg aan. Ik kick daarop, ik blijf tenslotte ne kakker. Dat volkse van KV Mechelen is iets waaraan ik enorm gehecht ben. Ik zat in de klas met Paul Cordier, de zoon van John Cordier. En tegenover de school waar mijn mama lesgaf, was een supporterscafé. Zo is het begonnen. Ik heb als kleine jongen de sfeer van de grote dagen meegemaakt. KV is een verslavende club met een onvoorwaardelijke supporterstrouw die mij altijd enorm heeft aangesproken. Pjotr mag dan tijdens de week ver weg op internaat zitten, in het weekend bezoeken we nog altijd samen de thuismatchen van de Kavé.”
DOOR JAN HAUSPIE – BEELD: DIEFFEMBACQ/BELGA
“Zoals ik partituren bestudeerde en naar structuren in composities zocht, zo heeft Pjotr dat met voetbal.”
“Onder het mom van jeugdopleiding wordt er met kinderen vaak schaamteloos aan clubmarketing gedaan.”
