Peter t'Kint
Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Om de twaalf jaar bereikt Italië de finale van het WK. Volgt na 1970, 1982, 1994 ook een finaleplaats in 2006 ? De eerste week van de Squadra was er een met gemengde gevoelens.

Op een dag wil Francesco Totti met het vliegtuig van Rome naar Milan. Benieuwd naar de duur van de vlucht neemt hij de telefoon en belt de luchtvaartmaatschappij. De receptioniste wil het opzoeken en antwoordt : “Een ogenblikje.” Dank u wel, antwoordt Totti en hij haakt in.

Vlaanderen heeft zijn Johan Museeuwmoppen, Engeland past zijn grappen over domme blondjes toe op David Beckham en Italië heeft Francesco Totti om zich vrolijk over te maken. In eerste instantie ergerde de voetballer zich aan de grappen, maar inmiddels ziet Totti er zelf ook de vrolijke kant van in. Zo erg, dat hij ze tegenwoordig zelfs bundelt in speciale boekjes onder de naam Spotti di Totti. De opbrengst van de verkoop komt ten goede aan het kinderfonds van Unicef voor een vluchtelingenproject in Congo. Totti is in Italië immers ambassadeur voor Unicef.

Calciopoli

Het is een van de weinige dingen waarmee voor het WK in het Italiaanse kamp nog eens kon worden gelachen. Voor de rest overheersten schandalen en verdachtmakingen met als spin in het web Luciano Moggi, de general manager van Juventus. Een Italiaanse krant lanceerde zelfs een speciaal gezelschapsspel dat de draak stak met de affaire. Moggiopoli, een variant op het bekende monopolyspel waarbij haast alle wegen leiden naar … de gevangenis.

Ook bondscoach Marcello Lippi dreigde even meegesleurd te worden in de affaire. Lippi was dé succescoach van Juve in de jaren negentig en in het begin van deze eeuw. Hij werd er vijf keer kampioen en haalde vier keer de finale van de Champions League. Een ervan werd gewonnen. Tussendoor probeerde Lippi hetzelfde kunstje bij Inter, maar daar kon hij geen scudetto versieren. Inmiddels denkt heel Italië te weten waarom …

Na het tegenvallende EK in 2004 nam Lippi de job bij de Azzurri over van GiovanniTrapattoni. Met succes, tot de start van het WK werkte Italië onder Lippi achttien wedstrijden af en niet een werd verloren. Duidelijke zeges tegen Nederland en Duitsland in vriendschappelijke wedstrijden duwden de Squadra zelfs in een favorietenrol, die Lippi eind april nog probeerde te minimaliseren. “Ach, ja, dat telt allemaal niet. De groep is gegroeid in de voorbije twee jaar, dat is het belangrijkste. We moeten van niemand bang zijn, maar anderzijds, niemand moet ook van ons bang zijn.”

Maar toen keerde het geluk. Francesco Totti, nu Alessandro Del Piero een oude man is belangrijk in het offensief van Italië, blesseerde zich zwaar en maakte pas vier weken voor het WK zijn rentree bij Roma. Delicaat. Ook Gianluca Zambrotta, Alessandro Nesta en Gennaro Gattuso, zekerheden binnen de Squadra, meldden zich met letsels in Coverciano, het hoofdkwartier van de Italiaanse nationale ploeg. Maar de belangrijkste bron van onrust was het schandaal, het calciopoli, dat zijn tentakels naar Coverciano uitstrekte. Bondsvoorzitter Franco Carraro nam ontslag, doelman Gianluigi Buffon raakte betrokken bij gokverhalen, aanvoerder Fabio Cannavaro werd ondervraagd over zijn rol in alles en zelfs over de ethiek van Lippi werden vragen gesteld. Naast een luik omkoping van scheidsrechters is er immers in het calciopoli ook een dossier van mogelijke belangenvermenging. Het gros van de Italiaanse voetballers heeft banden met GEA, een makelaarskantoor dat de belangen van spelers en trainers beheert. Ruim 220 spelers zitten in de portefeuille van GEA. Alessandro Moggi, zoon van, leidt GEA World en Davide Lippi, ook zoon van, werkt voor GEA. Dat leidde tot speculaties, dat Marcello Lippi door Luciano Moggi gevraagd zou worden om spelers die door het kantoor worden vertegenwoordigd, te selecteren voor zijn nationale ploeg.

Te midden van die onzekerheden – sportief én extrasportief – moest Lippi zijn ploeg klaarstomen voor dit WK. Tot grote ergernis van het publiek, dat massaal afzakte naar het trainingskamp van de Italianen in Meiderich, veelal achter gesloten deuren. Dat de fans op de luchthaven de spelers niet konden begroeten omdat ze door FIFA rechtstreeks naar de bus werden geleid, daar kon Lippi weinig aan verhelpen. Maar ze ook in het MSV Duisburg Training Centre afschermen, dat vonden de fans ongehoord. Druk van buitenaf deed Lippi pas dinsdag voor het eerst van mening veranderen. SandroMazzola, hier consultant voor de RAI, keek het toen wat meewarig aan : “Het is de evolutie van zo’n toernooi zeker ? In mijn tijd stapte je nog vanuit de bus tussen twee hagen van supporters. Die van Milan juichten je toe, die van Inter durfden nog wel eens boe te roepen.”

De geste kwam er na een overtuigende zege tegen Ghana, wedstrijd waarin de Italianen uitpakten met hun 4-3-1-2 en Totti een klein uur op het veld bleef. Bij de doelpunten was hij niet betrokken, die kwamen van de voet van Andrea Pirlo, uitstekend als centrale middenvelder, en Vincenzo Iaquinta, spits van Udinese. Opvallend, in afwezigheid van wat oudgedienden worden achterin de zijkanten bezet door twee spelers van Palermo, het eerste sportieve slachtoffer van het calciopoli. Omdat men nog niet klaar was met de afwikkeling van het schandaal, schreef Italië in juni niemand in voor de Intertotobeker en net voor die competitie plaatsten de Sicilianen zich. Maar linksachter Fabio Grosso en rechtsachter Cristian Zaccardo, twee van de vier internationals van Palermo, kweten zich uitstekend van hun taak.

Moderne evolutie

Zaterdag dan liet Italië zekerheid over een achtste finaleplaats liggen door slap te presteren tegen de VS, dat zelfs met negen tegen tien de betere ploeg bleek. Het zelfvertrouwen van de Squadra, alleen op de linksachter gewijzigd, was te groot, de inzet en groepsgeest te klein. Daniele De Rossi viel negatief op, regisseur Totti werd na de uitsluiting van De Rossi opgeofferd, de goal werd weer aangereikt door Pirlo, die meer dan Totti een sleutelrol in dit toernooi lijkt te zullen spelen. Lippi stelde na het rood bij, zijn 4-3-1-2 werd een 4-3-2, maar winnen konden de Italianen niet. “Een wake-up call“, noemde Lippi het gelijkspel. En Gattuso, net als Zambrotta weer hersteld, noemde het achteraf een les in bescheidenheid. “Zelfs al win je de eerste wedstrijd, dan moet je nog de beide voeten op de grond houden.”

In wezen borduurt Lippi verder op een oude spelmodule. Ook Trapattoni speelde in een 4-3-1-2. Het verschil zit hem vooral in de individuele bezetting van de posities en vooral in de wissels. Die van Lippi zijn logischer en offensiever.

Catenaccio is het geenszins. Italië volgt de internationale evolutie, met Lippi die zich iets moediger toont dan zijn voorganger. Benieuwd of hij tegen de Tsjechen, met de eerste plaats als inzet, tot het einde zijn principes trouw blijft.

Lippi baalt als hij wordt geconfronteerd met het negatieve imago van het Italiaanse voetbal. “Ik heb op alle niveaus getraind en ben er toch stilaan achter dat je moet scoren wil je een wedstrijd winnen. Het voetbal is geëvolueerd en ons spel ook.” In zijn ogen mag je gerust met vijf, zes man aanvallen, als je vier verdedigers goed georganiseerd zijn. Zijn spel is dan ook meestal gebaseerd op een stevige verdediging en een goede centrale as op het middenveld. Op de flanken mogen twee, drie spelers lopen die voor de creatieve ideeën zorgen.

Ook de hele heisa rond Totti, die op dit WK in twee matchen in totaal nog aan geen negentig minuten komt, is hij wat moe. Totti is belangrijk, maar Lippi wil niet horen van prima donna’s op het veld. Voor hem primeert ploeggeest. “Als je tegen een tegenstander speelt die min of meer van hetzelfde niveau is, dan zijn het vaak de ploegen met de beste teamspirit die het halen.”

Dat Italië geen stevige centrale verdedigers meer heeft zoals vroeger, klopt niet, zegt Lippi. “We hebben geen stevige mandekkers oude stijl meer. Wel goeie verdedigers in de zone.”

Hij was zelf wel de eerste die de goede start tegen Ghana relativeerde. “Een goeie start is belangrijk, maar zegt niet alles. Kijk maar naar 1982. Drie gelijke spelen in de eerste ronde en afgemaakt door de pers. Daarna in een groep met Brazilië en Argentinië en toen die twee ploegen geklopt. Kom je met een gevoel van onoverwinnelijkheid weg en het resultaat : wereldkampioen. Maar gezien alles wat gebeurde, was een goeie start in dit geval noodzakelijk.”

PETER T’KINT

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content