Niet voor het eerst in zijn carrière werkte Karim Benzema zich in nesten. De afpersingszaak rond collega-international Mathieu Valbuena dreigt de spits van Real Madrid duur te staan te komen.
Dit heeft niets meer met voetbal te maken, het is een gerechtelijke zaak. Dit is afpersing en dat aanvaard ik niet. Ik heb aan de gerechtelijk instanties verteld wat er gebeurd is en mijn gevoel werd bevestigd door de onderzoekers. Het is niet mijn schuld dat Karim (Benzema, nvdr) bij die zaak betrokken is. (…) Waarom doet iemand zoiets? Tegenover een collega van de nationale ploeg, in het kader van de nationale ploeg.’
Aan het woord is Mathieu Valbuena, in de Franse krant Le Monde van 27 november. Hij geeft zijn versie van de sekstapeaffaire die de Franse voetbalwereld in de ban houdt. Met het interview drukt hij mogelijk de laatste hoop van Benzema om deel te nemen aan het EK 2016 de kop in.
Ondertussen besliste de Franse voetbalbond, die lange tijd de kool en de geit spaarde, zich burgerlijke partij te stellen en zo inzage te krijgen in het dossier. Nu er tegen hem een onderzoek gestart is voor ‘medeplichtigheid aan een poging tot chantage en deelname aan een criminele organisatie’, ziet de toekomst er voor de spits van Real Madrid niet bepaald rooskleurig uit. In het ergste geval zou de burgerlijke rechtbank hem zelfs, al dan niet tijdelijk, kunnen verbieden om in Madrid te blijven voetballen. De steun van voorzitter Florentino Pérez ten spijt.
TEN DODE OPGESCHREVEN
Ondanks zijn enorme talent kwam Karim Benzema, lid van de beruchte aanvalslinie BBC die in 2014 de Champions League voor Real Madrid wist te winnen, al meermaals in het oog van de storm terecht. Denk maar aan de problemen met zijn snelle bolides (ongevallen, straatraces, rijden zonder rijbewijs) of zijn vriendschap met controversiële rappers (Rohff en Booba, bijvoorbeeld). En dan was er ook nog zijn vermeende betrokkenheid in de zaak met de minderjarige prostituee Zahia Dehar. Om die reden trouwens drongen de Franse minister van Sport Chantal Jouano en bondsvoorzitter Fernand Duchaussoy er in 2010, na het fiasco van Knysna – genoemd naar de Zuid-Afrikaanse stad en uitvalbasis van de Fransen tijdens het voor hen desastreuze WK van 2010, met onder meer een spelersstaking – er bij de nieuwe bondscoach Laurent Blanc op aan om het enfant terrible niet op te roepen. Tevergeefs.
Benzema’s gedrag bij de nationale ploeg, zowel op als naast het terrein, pleitte hoe dan ook niet altijd in zijn voordeel. In september 2009, na het treffen tegen Roemenië waarin Benzema ruim driekwart van de wedstrijd op de bank zat, vertelde hij voor de camera’s van het populaire voetbalprogramma Telefoot: ‘Bij les Bleus haal ik niet hetzelfde niveau als bij mijn club. Het is niet dezelfde Karim. Ik speel hier zonder vertrouwen. Ik was tegen Roemenië zo teleurgesteld dat ik geen zin meer had om te spelen, geen zin meer om alles te geven.’
Bij Real Madrid liep het aanvankelijk nochtans evenmin van een leien dakje. Toen Benzema er terechtkwam in de zomer van 2009 moest hij als 21-jarige de concurrentie aangaan met zijn Argentijnse leeftijdgenoot Gonzalo Higuaín. Met een gewicht dat moeizaam op peil bleef en een nonchalante houding kon hij de supporters van de Koninklijke maar matig bekoren. Na een bekerwedstrijd in Murcia eind 2010 verklaarde Marca hem zelfs verloren voor de Madrileense zaak. Está muerto, hij is ten dode opgeschreven, zette de Spaanse sportkrant op zijn voorpagina.
Die begrafenis zorgde echter voor een déclic bij de Franse centrumaanvaller. Geprikkeld door zijn trots en de scherpe verbale aanpak van coach José Mourinho kwam de voetballer Benzema in een andere dimensie terecht. ‘Vanaf dat moment bereikte hij eindelijk het niveau dat ze hem hadden toegedicht’, aldus Gérard Houllier, de trainer die hem liet debuteren bij Lyon. ‘Hij heeft anderhalf jaar nodig gehad om zich te integreren en de noodzakelijke stappen vooruit te zetten die nodig zijn om bij een van de grootste clubs van Europa mee te kunnen. Het ontbrak hem voordien aan maturiteit. Hij is uit de cocon gekropen waarin hij zich bevond in Lyon om een echte man te worden.’
HELSE WASMACHINE
Ondanks de veelheid aan misstappen lijkt Benzema de enige van de generatie van ’87 die het echt gehaald heeft. Die generatie gooide in 2004 hoge ogen door het EK U17 te winnen na een finalezege tegen het Spanje van Gerard Piqué en Cesc Fàbregas. Bij de kampioenen die voorbestemd waren om uit te groeien tot topvoetballers zaten onder meer Jérémy Menez (momenteel geblesseerd bij AC Milan na mislukte omzwervingen bij onder meer Sochaux, Monaco, AS Roma en PSG), Samir Nasri (persona non grata bij les Bleus na een weinig constante carrière tot dusver bij Marseille, Arsenal en Manchester City), Hatem Ben Arfa (nu bij Nice maar voordien na passages bij Lyon en Marseille wegens disciplinaire problemen doorgestuurd bij Newcastle en Hull) en dus ook Karim Benzema.
Volgens een anonieme bron bij de Franse voetbalbond zijn ze te snel de hemel in geprezen. ‘Het duurde lang vooraleer hun carrière echt van de grond kwam, behalve misschien bij Karim. Samir was de meest mature, maar dat heeft hem niet verhinderd om op zijn manier zelfdestructief te zijn. Bij Hatem mag je gerust spreken van een monumentale verspilling van talent. Hij is te vroeg vertrokken bij Lyon, zonde. Die jongens zijn terechtgekomen in een groot bad dat op een helse wasmachine lijkt. Ze beschikken niet over de juiste entourage of de intellectuele capaciteit om daarin te overleven.’
In 2010 hadden de vier talenten het WK in Zuid-Afrika in hun agenda gezet, maar geen van hen zou de selectie van Raymond Domenech halen. Een gevolg van hun geografische afkomst, de banlieues van Marseille, Lyon en Parijs of hun Maghrebijnse voorouders, beweren niet alleen kwatongen. Volgens iemand uit de opleiding van Olympique Lyon die nog met Ben Arfa en Benzema gewerkt heeft, ‘sluimert er in de Franse sportwereld een latente vorm van racisme. Als alles goed gaat, dan trekt men een façade op, maar als het wat tegenzit, dan zijn het altijd de jongens met een bepaalde afkomst die de kaas gegeten hebben.’
GEVAARLIJKE OMGEVING
Karim Benzema, geboren op 22 december 1987, groeide op in Bron, tien kilometer ten oosten van Lyon, in een gezin van negen kinderen (vier jongens, vijf meisjes). Bron was in de jaren tachtig een van de eerste Franse voorsteden waar er rellen ontstonden met allochtone jongeren. De communistische burgemeester deed zijn best om het klimaat te verbeteren, maar Benzema groeide op in een potentieel gevaarlijke omgeving. ‘Karim was een stille, gereserveerde jongen die altijd met de bal bezig was’, vertelde Henri Bayada, oud-bestuurslid van de plaatselijke voetbalclub, aan L’Equipe. ‘Niets zegt met zekerheid dat hij slecht zou terechtkomen, maar hij heeft er sowieso niet de tijd voor gekregen.’
Op zijn tiende plukte Olympique Lyon hem al naar de grootstad. ‘Het opleidingscentrum van Lyon heeft een heel belangrijke rol gespeeld in zijn leven’, aldus nog Bayada. ‘Het heeft hem uit zijn verpauperde wijk gehaald en zijn passie voor het voetbal gevoed.’
‘Hij beschikte over een uitzonderlijk talent maar zijn engagement was niet navenant’, zegt Armand Garrido, zijn trainer bij de U17. ‘Zowel op training als tijdens de wedstrijden was hij vaak afwezig, figuurlijk dan. Hij nam het allemaal niet zo serieus.’
Zijn vader Hafib, die hem telkens vergezelde, speelde een belangrijke rol in Benzema’s ontwikkeling. Enkele maanden na Ben Arfa debuteerde ook Karim Benzema in januari 2005 in het eerste elftal. Meer dan de match tegen FC Metz zelf was het de speech die elke debutant aan de vooravond van de wedstrijd moest geven, die hem zenuwachtig maakte. ‘Toen ik mijn naam op het blad van de starters zag, kon ik aan niets anders meer denken’, verklaarde Benzema. ‘Ik ben verlegen en niet goed in dat soort dingen. Toen het zover was, dacht ik even dat ze me vergeten waren. Tot Juninho met de achterkant van zijn lepel tegen zijn glas begon te tikken. Iedereen draaide zich naar mij. Ik stamelde en ze schoten allemaal in de lach. Ik zei dat ze mochten lachen, maar dat ik klaar was om hun plaats op het veld in te pikken. Daarna applaudisseerde iedereen.’
BEGIN VAN HET EINDE
Lyon beschikte in die tijd over het beste elftal uit zijn geschiedenis. Het bereikte zowel in 2005 als in 2006 de kwartfinales van de Champions League. De prestaties van het elftal en van de spelers individueel bleven uiteraard niet onopgemerkt. Benzema wist toen al waar hij naartoe wilde, het was een kinderdroom om ooit voor Real Madrid te voetballen. Florentino Pérez legde in de zomer van 2009 de 35 miljoen euro op tafel die zijn ambtsgenoot uit Lyon Jean-Michel Aulas voor ogen had en hielp Benzema zijn droom te realiseren. Hij verruilde zijn vertrouwde omgeving voor Finca, de veilige wijk in het oosten van de Spaanse hoofdstad, en de fantastische Disney style-wereld van de neo-Galácticos. Desondanks bleef hij trouw aan zijn kameraden van weleer, de mannen uit zijn wijk en zijn makelaar Karim Djaziri.
Onder de vleugels van Mourinho nam de carrière van Benzema een hoge vlucht vanaf 2011, maar het 0-1-verlies tegen Duitsland op 4 juli 2014 – en dus de uitschakeling in de kwartfinales van het WK in Brazilië – betekende misschien wel al het begin van het einde. Amper 40 dagen na de 4-1-winst (na verlengingen) tegen stadsgenoot Atlético Madrid in de finale van de Champions League in Lissabon. Wie hoog klimt, kan soms heel snel diep vallen.
Na de nederlaag van les Bleus tegen die Mannschaft begaven Karim Djaziri en een zekere Karim Zenati, een jeugdvriend van Benzema, zich naar de nachtclubs van Ribeirão Preto, waar ze slaags raakten met een aantal journalisten van L’Equipe. Die hadden het gewaagd om kritiek te uiten op de prestaties van hun speler. ‘De entourage van Benzema is altijd al een probleem geweest’, meent een anonieme makelaar. ‘Hoewel hij vaak het hof gemaakt werd door belangrijke Franse spelersmakelaars, bleef hij zweren bij Djaziri’, weet een oud-ploegmaat van Benzema. ‘Karim is onverzettelijk en eigenzinnig’, weet onze bron binnen de Franse voetbalbond dan weer. ‘Dat is een kracht, maar soms kan koppigheid zich ook tegen jou keren.’
ONHERSTELBARE BREUK?
In juli 2014, op een moment dat hij voor Marseille voetbalt en op het punt staat om bij Dynamo Moskou te tekenen, vraagt Mathieu Valbuena aan Axel Angot, een van die manusjes-van-alles die zich in de entourage van voetbalprofs bevinden, om alle contacten van zijn pc over te zetten naar zijn nieuwe smartphone. Tijdens deze overzetting zou een sekstape ontdekt zijn die de basis vormt van een bijzondere afpersingszaak.
Wat de precieze rol van Karim Benzema en misschien ook Samir Nasri (1) in deze zaak is, blijft vooralsnog wat vaag. Feit is dat de gesprekken die de politie afluistert nadat Valbuena klacht heeft ingediend, zeer beschuldigend zijn voor Benzema. Europe 1 en L’Equipe onthullen op 11 november dat de spits van Real het over de bewuste sekstape heeft in een gesprek met zijn pote Karim Zenati. Die laatste zou als tussenpersoon gefungeerd hebben voor een trio van meester-afpersers, afkomstig uit de omgeving van Marseille, om op die manier ook een graantje mee te pikken.
Zenati heeft een strafblad. Hij zat acht jaar in de cel voor een gewapende overval en werd nadien nogmaals ingerekend in een zaak waarbij 200 kilo cannabis gevonden werd. Dat hij nu ook bij deze nieuwe zaak betrokken is, verbaast niet meteen. Maar wat met Benzema? Handelt hij uit onwetendheid, uit domheid of uit eeuwige trouw aan een van zijn jeugdvrienden? Op de afgeluisterde telefoongesprekken uit Benzema zijn misprijzen voor (de daden van) Valbuena. In het beste geval durft hij niet anders dan het spel van de vijf jaar oudere Zenati mee te spelen. Maar op een bepaald moment laat hij in het gesprek wel vallen dat ‘hij (Valbuena) ons niet serieus neemt’. Die ‘ons’ verraadt aan wiens kant Benzema staat. Hij heeft er een (onherstelbare?) breuk mee veroorzaakt.
(1) Volgens Le Monde zou ook Samir Nasri voorgesteld hebben om als tussenpersoon te fungeren voor de afpersers van Mathieu Valbuena.
DOOR RICO RIZZITELLI – FOTO’S BELGAIMAGE
