Op weg naar het WK in Zuid-Afrika kunnen de Belgen de komende week een tegenstander uit koers slaan. Gert Verheyen en Marc Wilmots blikken terug en kijken vooruit. ‘Een bondscoach vraag je niet om een ploeg te bouwen, een bondscoach moet resultaten halen.’

Twee keer Spanje-Turkije en een dubbele België versus Bosnië-Herzegovina. U hoeft maar even een blik op de stand in groep 5 te werpen om te merken dat het een cruciale tiendaagse is voor de nationale ploegen van deze landen. De penningmeester van de Belgische bond rekent na het missen van de voorbije drie toernooien op plaatsing voor het WK. Spelers en staf, om sportieve redenen, ook. Net als de fans. De twee komende duels zijn daarbij richtinggevend. Doen we straks nog mee in de race naar Zuid-Afrika of niet?

Gert Verheyen en Marc Wilmots kennen beiden het klappen van de zweep. Bij de Vlaming (50 interlands, 10 goals) én de Waal (70 interlands, 28 goals), in hun tijd viceaanvoerder en kapitein van de Rode Duivels, peilen we naar het enthousiasme voor de Rode Duivels en hun kansen.

Kijken jullie uit naar de twee duels?

Gert Verheyen: “Ik heb België-Spanje in Brussel gezien, die match vond ik héél goed. Op clubniveau kun je dat direct doortrekken, hier is het gezien de tijd die er overheen ging afwachten of ze allemaal opnieuw dat niveau halen. Er is duidelijk goodwill bij de supporters en er is niet veel nodig om iedereen mee te krijgen. Heel belangrijk, want het blijft het uithangbord van je competitie en de manier waarop Europa naar je kijkt. Doet de nationale ploeg het niet goed, dan stel je precies niks voor.”

Marc Wilmots: “Veel voetballers spelen in het buitenland, het is niet direct een reflectie van de waarde van je kampioenschap, maar ik reis veel en het succes of falen van je nationale ploeg werkt door. In het buitenland vragen ze mij niet of de ploeg goed heeft gespeeld, daar telt het resultaat. Je hebt goed gespeeld tegen Spanje, maar geen punten. Dat stoort mij. Ik wil resultaten zien. Als die uitblijven, werkt dat op mijn zenuwen. Dat men niet afkomt met: we bouwen aan een ploeg. Dat is de grootste stommiteit die je kunt zeggen. Een nationale ploeg is er niet om te bouwen. Ik noem dat een alibi als de resultaten uitblijven. Een bondscoach moet resultaten halen.”

Wat is voor jullie de inzet van deze twee duels?

Wilmots: “Ik hoop dat deze twee wedstrijden de kwalificatie niet hypothekeren. Als wij ons niet plaatsen, is dat acht jaar zonder toernooi. ( grote zucht) Dan heb je een heel groot probleem.”

Verheyen: “De eerste gaat zeker, de tweede via barrages. Hoe lang is het geleden dat België eerste werd? Begin jaren tachtig … Tweede lijkt dus realistischer. Dan moet je nu eigenlijk twee keer winnen. Niet makkelijk. Wij kennen Bosnië niet zo goed, maar diverse spelers komen uit de Bundesliga en zowel in Turkije als in Spanje verloren ze nipt. Thuis wonnen ze twee keer overtuigend.”

Wat vond je van de campagne tot dusver?

Wilmots: “Gemengde gevoelens. Je leidt op Turkije en laat je bijhalen. Je leidt tegen Spanje en geeft ze twee goals cadeau. Twee keer ontgoocheling, maar ook twee keer wil dat zeggen dat er wat ontbreekt. Eigenlijk moet je deze jongens krediet geven, maar die tijd hebben we niet. Omwille van fouten die we de voorbije zes jaar hebben gemaakt.”

Verheyen: “Ik had vroeger lang niet het gevoel dat met het talent dat op het veld stond, wat werd gedaan. Dat ze er samen iets mee deden. Maar zowel tegen Spanje als tegen Turkije vond ik dat dat er wél in zat. Sowieso blijft het een jonge ploeg. Ik geloof in ervaring, ook voor een clubelftal, maar zeker in een nationale ploeg. Met een gemiddelde leeftijd van 22 jaar zijn er nog niet te veel wereld- of Europees kampioen geworden.”

Wilmots: “Na 2002 zijn slechts twee spelers gestopt: Gert en ik. Moest de verjonging nadien zo drastisch? Jongeren zetten is er fouten bijnemen. In een club kun je dat doen, maar niet in de nationale ploeg. Nico VanKerckhoven speelt nog. Had die de nationale ploeg in de voorbije zes jaar niet ergens nog diensten kunnen bewijzen? Die factor is verwaarloosd en daar betalen we nu voor. Je mag ook niet bang zijn. Robert Waseige werd vaak bekritiseerd, maar had een doelpuntengemiddelde van 2,4 per wedstrijd.”

Flanken

Vinden jullie dat Logan Bailly staat te dringen in de rug van Stijn Stijnen?

Verheyen: “Stijn ontgoochelt niet, vind ik. Hij heeft iets, een mentale kracht. Die zet zich in de goal met de houding van: vandaag komt er geen bal binnen. Ondanks zijn imposantere manier van keepen, heb je dat minder bij Bailly, vind ik. Ik zie geen nood om te veranderen. Wanneer verlies je je plaats als doelman? Als je in de fout begint te gaan. Maar dat is nog nooit gebeurd.”

Wilmots: “Bailly heeft er goed aan gedaan te vertrekken. Hij heeft een stijl waar de Duitsers van houden: de looks, de gekheid. Tony Schumacher is al verliefd op hem. Ze houden van spectaculaire gasten, omdat het deel uitmaakt van de show waar Duitsers gek op zijn. Maar: de titels zijn snel groot in Duitsland. Als hij doet zoals bij Genk gebeurde, een bal knullig binnen laten, zullen de titels ook hakken in de andere richting. Een debat is er voor mij niet, Stijnen ontgoochelt mij niet.”

Opvallend: in de vier kwalificatiewedstrijden kregen we vier keer een andere rechtsachter: Kompany tegen Estland, Swerts in Istanboel, Gillet tegen Armenië en Vanden Borre tegen Spanje.

Verheyen: ” Vanden Borre is voor mij de man van de toekomst, maar dan moet hij spelen zoals tegen Spanje en niet zoals veel matchen ervoor. Bij hem heb je vaak de indruk dat hij niet beseft waarover het gaat. Ik zag hem ooit bezig in een heel belangrijke interland en zijn eerste balcontact was een hakje. Doe dat na twintig minuten als je wat in de match zit en het goed gaat, denk ik dan. Gillet is voor mij nu zeker een optie. Altijd erop. Dat zijn mannen die de belangrijkste interland maar ook de onbelangrijkste match in de competitie met dezelfde overtuiging beginnen.”

Wilmots: “We hebben het Franse systeem overgenomen. Twee centrale verdedigers, twee verdedigende middenvelders. Maar wat doet Marseille? Eens in balbezit gaat Mears zijn flank af en doet Taiwo aan de andere kant hetzelfde. De vraag is: wat verwacht je van je flankverdedigers? Is de opdracht achterin blijven of mogen ze aanvallen? Vermaelen is op zijn best centraal in de verdediging, niet op de flank. Ik kan achter het idee staan om Kompany als rechtsachter te laten depanneren. Als je hem toelaat eruit te komen. Dat is iets wat Hoefkens niet deed.”

Andere vaststelling: al de hele campagne staat Vincent Kompany achterin, net als Timmy Simons, die alleen tegen Spanje op het middenveld speelde. In hun clubs is dat anders.

Wilmots: “Kompany kan de twee spelen. Alleen: op het middenveld betaal je een fout niet cash. Als je hem als verdediger opstelt, moet hij rigoureuzer zijn. Wil hij dat ook, een heel strikte mandekker zijn? Want één foutje tegen Dzeko straks en de bal hangt, hoor.”

Verheyen: ” Timmy heb je nog altijd achterin nodig, vind ik. Kompany niet op het middenveld, ik vind dat terecht. Er was een periode dat iedereen hem hoger wilde duwen, maar dat hoeft voor mij niet. Ik vind hem een superverdediger. Die franje heeft hij laten vallen, zijn surplus aan techniek moet hij aanwenden om het simpel te houden en de moeilijke dingen op een makkelijke manier op te lossen. Niet om het jezelf moeilijk te maken. Dat is vaak zo geweest. Van Buyten is een alternatief, maar ik heb het gevoel dat hij dikwijls gespannen speelt in de context van de nationale ploeg. Té veel willen bewijzen dat hij goed is, en dan wat foutjes maken, altijd met fatale afloop. Daardoor voelen dat iedereen kritiek heeft en dat dan weer een gebrek aan respect vinden. Doorbreek dat maar … Maar het blijft een heel goeie verdediger.”

Wilmots: “Zijn pech was: de kleinste aarzeling werd afgestraft. Een echte verdediger denkt alleen aan die nul. Dat is wat ik zo apprecieer in Vermaelen als verdediger.”

Verheyen: ” João Carlos-Kompany. Enorm voetballend vermogen, maar als trainer zou ik dat niet zien zitten.”

Wilmots: “Hij maakt als verdediger acht goals, hoor je dan. Tja, zet hem dan in de spits hé. Ieder in de eerste plaats zijn job. Hoeveel verdedigers hebben wij die bij een ploeg niveau Bayern München spelen? Eigenlijk moet hij dé leider van de verdediging zijn, maar zo hebben we hem nog nooit bevestigd.”

Wie is voor jullie de beste linksachter: Thomas Vermaelen of Jelle Van Damme?

Verheyen: ” Van Damme. Vermaelen kan wat beter voetballen, maar qua backs moet je drive naar voren hebben. Daarin vind ik Jelle sterker.”

Wilmots: “Zet toch iedereen op zijn beste plaats. Vermaelen heeft offensief niet de snelheid om op te rukken, noch de voorzet. Natuurlijk kán hij daar spelen, maar je bewijst er die jongen geen dienst mee.”

Middenveld

Jan Vertonghen is out. Hoe erg is dat?

Verheyen: “Centraal moet je smeerlappen hebben, gasten die hun kop ervoor leggen. Op dat gebied zitten we goed met het duo Vertonghen– Fellaini. Sterker kan zelfs niet. Complementair, goeie pass, een schot, infiltratie … Witsel kan overnemen, maar dat is iets anders, iets laconieker. Op internationaal niveau moet je eerst de oorlog winnen voor je kunt voetballen. Defour kan lager spelen, maar dan moet je weer een andere ‘voetballer’ achter de spits zetten. Die is er niet, denk ik. EdenHazard ken ik niet goed genoeg. Maarten Martens vind ik een goeie voetballer, je zou die eventueel nog als nummer tien kunnen uitspelen met in zijn rug twee knokkers, in een dominante ploeg. Maar als het echt oorlog is … Net niet, denk ik. Defour week tot dusver vaak uit naar de flank, maar ik vind dat niet de ideale oplossing. Hij moet centraal spelen, het is een leider die veel ballen moet raken. Op de kant krijg je er om de vijf of tien minuten een. En dan die opdrachten … Je moet op de flank spelen, maar heel veel naar binnen komen. Maar daar staan er al een hoop en als die van de andere kant óók nog eens naar binnen komt, zoals Dembélé, staat op de duur iedereen in het midden. Vandaar dat ik liever De Mul op rechts zet. Iemand die op dat niveau nu misschien nog te weinig is, maar die alles heeft om op die positie in te vullen wat ervan wordt gevraagd. Een van de twee flankspelers moet een échte zijn, of spelen als een echte. Zoals Standard met Dalmat, terwijl Jovanovic naar binnen mag komen. Of Gent, waar Ruiz veel naar binnen komt, terwijl Leye heel fel tegen de kant blijft. Maar nu gaan we uit van een 4-3-3. In een 4-4-2 kun je Witsel op de kant zetten.”

Wilmots: “Vanaf links dan wel. In de hoop dat de linksachter oprukt, als hij naar binnen trekt. Je mag van hem niet verwachten dat hij de lijn doet. Defour kan ook op de flank spelen, maar heeft de kwaliteit van een dribbel één tegen één niet op die positie. Daarom haalt hij het niveau van Standard in de nationale ploeg niet. Spelers die gewoon zijn in hun ploeg centraal te spelen, zullen in de nationale ploeg, als je ze op de flank zet, de neiging hebben naar binnen te komen. We hebben gewoon weinig flankspelers.”

In deze campagne scoorden alleen Sonck, Fellaini en Defour. Hoe maak je Dembélé doeltreffender? Door hem dichter bij de spits te laten aansluiten?

Verheyen: “Dat is iets wat Ruiz zo goed aanvoelt. Je kunt dat moeilijk aanleren, een speler moet voelen wanneer hij dicht bij zijn spits moet zijn of wanneer hij beter open blijft. Nu, scoren op dat niveau … er zijn er niet zo veel die hun goals blijven maken. Ik scoorde in de competitie in één op drie, Europees één op vier en in de nationale ploeg één op vijf. Wesley houdt in interlands zijn gemiddelde van de competitie aan. Dat is sterk. Voor Mirallas is het wat vroeg, denk ik. Hij heeft meer loopvermogen en is beweeglijker dan Wesley, maar zijn scorend vermogen ligt lager. Igor de Camargo is op dat niveau voor mij iets van: net niet. TomDe Sutter wél, omdat die het gewend is om alleen voorin te spelen. Als je uitgaat van een 4-3-3 is dat een type dat er perfect in past en van zijn scorend vermogen schrik ik toch wat, dat het zo makkelijk lukt.”

Wilmots: “Het probleem van scoren ligt vaak in de opstelling of de animatie. We zijn al begonnen met acht spelers die een verdedigende instelling hebben. Als ik dat zie … Alles zit in de geest. Hoeveel spelers uit je ploeg willen scoren? Nu, als je naar de top wil met de nationale ploeg, moet je naar een club die top is. Dembélé moet hogerop, want ik denk niet dat AZ, met alle respect, top is. Misschien wel in Nederland, maar niet in Europa. Dat klinkt arrogant, maar spreek er eens over met Fellaini. Die deelde hier de klappen uit, maar in Engeland krijgt hij ze.”

Moet het, plaatsing voor het WK?

Wilmots: “Worden we nu gek of wat? Natuurlijk moet het. Het kan best dat het niet lukt, maar je moet er wel alles aan gedaan hebben. Die spirit wil ik zien, duels winnen, vechtlust. Al de rest is alibi.”

Verheyen: “Je zou in de kop van die gasten moeten kunnen kijken. Defour en dat soort gasten, die gaan er tot het einde van hun carrière alles uithalen en opofferen. Maar ik weet niet of al de anderen zo veel honger hebben. Het zijn niet allemaal Maldini’s die er tot hun veertigste voor gaan. Er gaan gasten tussen zitten die op hun 25ste binnen zijn. Als die zeggen dat het goed is geweest, heb je daar niks meer aan. Dat gevaar is nu veel groter dan vroeger. Bij ons ging het om shotten en dingen winnen en op je dertigste moest je eventueel nadenken of je voor het sportieve dan wel het geld ging. Ik denk dat het nu moeilijker is om jezelf te motiveren of een uitdaging te vinden. Geld is dat op een gegeven moment niet meer.”

Wilmots: “Niet akkoord. Als het zo zit, stoppen we er beter mee … Of ben ik nu naïef? Je hangt wel af van de carrièrekeuzes die sommigen maken. Neem Kevin Mirallas. Breekt door bij Lille, scoort vijf goals in drie wedstrijden en verhuist vervolgens naar Saint-Etienne, dat nu vecht tegen de degradatie. Wat als ze zakken? Heeft hij een clausule, kan hij weg? Het kan héél snel gaan in een carrière en dat kan een effect hebben op de nationale ploeg. Daarom is het ook zo moeilijk om te bouwen. De enige die dat heeft gedaan, is Jean-François de Sart. Die heeft resultaten behaald: halve finale EK, halve finale OS. Maar daar is de conclusie van de buitenwereld: die man heeft geen charisma. Zijn we nu helemaal gek geworden?” S

door peter t’kint