Is Roland Duchâtelet nu wel of niet aandeelhouder van het Hongaarse FC Újpest ? Achtergronden bij een dubbele transfer : van Vilmos Vanczak naar STVV en van Brendon Santalab naar Újpest.

Met Vilmos Vanczak haalde Sint-Truiden tien dagen geleden de lang verwachte centrumverdediger in huis, die voor broodnodige stabiliteit moet zorgen achterin. De 23-jarige Hongaarse international komt van FC Újpest, één van de vele clubs uit de hoofdstad Boedapest. Vorig seizoen verspeelde het op de slotdag de landstitel. Sindsdien werden twee trainers ontslagen, waardoor adjunct Valère Billen onlangs doorschoof naar de positie van hoofdcoach. Een andere Belg, François Laureyssen, is sportief directeur. Het was op zijn uitnodiging dat Guy Mangelschots en Geert Smets, respectievelijk sportief en commercieel directeur van STVV, eind november 2005 een eerste werkbezoek brachten aan de club.

Antwerpenaar François Laureyssen (56) bekleedt zijn topfunctie bij Újpest dankzij Feyenoord. Begin 2005 besliste de Nederlandse topclub om een netwerk van jeugdacademies op te zetten in Midden- en Oost-Europa wegens haar goede ervaringen in het verleden met spelers uit die regio. Begin jaren 1990 maakten onder meer József Kiprich (Hongarije) en Ioan Sabau (Roemenië) het mooie weer in de Kuip. Beide aanvallers kwamen via het makelaarsbureau IMAM van Laureyssen en Mircea Petescu, dat ook Gheorghe Popescu en Gheorghe Hagi in de portefeuille had. Petescu, een voormalig Roemeens international, was in 1973 naar Nederland gevlucht. Daar genoot hij bekendheid als aanvoerder van UT Arad, dat in 1970 Feyenoord in de eerste ronde van de Europabeker voor Landskampioenen uitschakelde. Enkele maanden daarvoor had Feyenoord de prestigieuze beker nog gewonnen.

70/30-deal

Laureyssen kwam opnieuw in contact met de Rotterdamse club in 2004. Samen met zijn achterneef Gino Laureyssen en hun bureau EuroClubServices rondde hij de transfer van Bart Goor van Hertha Berlijn naar Feyenoord af. Vervolgens gidste hij toenmalig technisch directeur Mark Wotte door Boedapest op diens zoektocht naar een Hongaarse club voor het samenwerkingsproject. Ferencvaros, waarvan Laureyssen in 1990 ook Pal Fischer naar Ajax had getransfereerd, en Vasas voldeden niet, Újpest wel. József Kiprich werd tot directeur van de jeugdacademie benoemd, Laureyssen tot algemeen technisch directeur.

Nog andere oud-Feyenoorders werden bij het project betrokken : in Polen Wlodi Smolarek en in Bulgarije Andrej Jeliaskov, zij het uitsluitend voor scouting. Jeliaskov voetbalde tussen 1986 en 1988 ook twee seizoenen voor Beerschot. Plannen om in Roemenië een academie uit de grond te stampen, met aan het hoofd Mircea Petescu, liepen spaak op het plotse ontslag van Wotte bij Feyenoord. Dat was eind 2005. Zijn opvolger Wim Janssen vond de projecten in Oost-Europa geldverspilling en blies de aftocht.

“Sinds Nieuwjaar wist ik dat Feyenoord eruit zou stappen”, zegt François Laureyssen. “Het is al zijn verplichtingen tot 30 juni 2006 nagekomen en heeft dan de overeenkomst beëindigd. Ook Kiprich is vertrokken : financieel was hij voor ons niet te handhaven.” Volgens de Belg stak Feyenoord op jaarbasis 100.000 euro in de jeugdacademie van Újpest.

Met het bezoek van Mangelschots en Smets anticipeerde Laureyssen op het vertrek van de Nederlanders. Tijdens de lange Hongaarse winterstop, in februari, kwam Újpest op oefenkamp naar België. Het sparde tegen STVV en bij die gelegenheid werd een deal tussen beide clubs gesloten. Concreet : STVV huurt Vanczak, die nog vier jaar contract heeft bij Újpest, voor een jaar. Wordt hij nadien doorverkocht, dan gaat, na aftrek van alle kosten, 70 procent van de transfersom naar Újpest, 30 procent naar STVV. Omgekeerd geldt hetzelfde voor STVV’er Brendon Santalab, die een jaar in Boedapest gaat voetballen.

Belgische verankering

STVV heeft – in tegenstelling tot Feyenoord eerder – géén recht van eerste keus, noch investeert het in zijn Hongaarse partner. Vandaar dat Újpest Vanczak eerst nog op de lucratievere Engelse markt probeerde te slijten. Financieel zou het daar een betere zaak aan hebben gedaan, “maar jonge Hongaarse talenten zijn niet rijp om direct de stap naar een grote competitie te zetten”, weet Laureyssen. Hij houdt het erop dat makelaars de speler “zot” hebben gemaakt.

Volgens hardnekkige geruchten zou aan de basis van het getalm zelfs speculatie van Roland Duchâtelet hebben gelegen. De STVV-voorzitter zou, afhankelijk van de bron, meerderheidsaandeelhouder van Újpest zijn, dan wel de club een lening van 500.000 euro hebben toegestaan bovenop een eerdere kapitaalinjectie. Via een En-gelse transfer van Vanczak zou hij een deel van dat geld hebben willen terugwinnen. Niks van aan, zeggen zowel Laureyssen als Duchâtelet. “Ik ben géén aandeelhouder van Újpest, als het dat is wat je bedoelt”, antwoordt die laatste rustig.

Beide mannen komen uit het Antwerpse en kennen elkaar al vele jaren. Laureyssen was aandeelhouder van een IT-bedrijf waarmee de industrieel Duchâtelet in het verleden zaken deed. “Ik ken Újpest via François”, zegt de STVV’er, die goed twee jaar geleden plannen had om ook in Germinal Beerschot te investeren, maar daarvan op last van de KBVB moest afzien.

Samen met een Belgische vennoot is Laureyssen via een Hongaarse vennootschap wél (minderheids)-aandeelhouder van Újpest. Naast hem en Billen – van wiens loon een deel aan STVV wordt doorgefactureerd – is sinds juni nog een derde Belg in het Hongaarse organogram opgedoken : Marinus Claeys, voormalig hoofd van de dienst ticketing van Standard. Hij staat in voor de marketing.

Dubbel voordeel

De Belgische verankering geeft aan dat hij niet zinnens is Újpest gauw te verlaten, zegt Laureyssen. De echte bazen zijn twee Hongaren : Sandor Tolnai en Peter Kovacs, dertigers die actief zijn in immobiliën. Vorig seizoen pasten zij nog bij om het clubbudget – ongeveer 1,7 miljoen euro – rond te krijgen. Nu draait Újpest, met een gemiddelde van vijf- à zesduizend toeschouwers, break-even, zegt Laureyssen. Geruchten over financiële problemen en een inbreng van Duchâtelet kloppen dus niet. Laureyssen : “Als dat waar is, laat je Rajczi toch gewoon naar Sint-Truiden komen ? Want dan kost hij je in principe niets.” Peter Rajczi, Újpests 25-jarige aanvaller, was vorig seizoen Hongaars topschutter met 21 doelpunten. Vorige week informeerde Aimé Anthuenis namens Germinal Beerschot naar zijn diensten.

“De aanwerving van Vanczak heeft een dubbel voordeel”, vat Duchâtelet het nog eens samen. “Voor STVV is hij een versterking én zelf kan hij zich tonen in een iets sterkere competitie. Het interessante aan de samenwerking voor ons is, dat we niet moeten voortgaan op scoutingverslagen, maar kunnen vertrouwen op het oordeel van mensen ter plaatse. Het is een goed gecontroleerde manier om talent uit Oost-Europa naar hier te halen. Voor een kleinere club als STVV is dat niet evident. Normaal is een speler als Vanczak voor ons niet haalbaar.”

JAN HAUSPIE