Cristiano Ronaldo heeft met Real Madrid het seizoen van zijn leven achter de rug. In het rood en groen van Portugal lijkt hij echter een andere speler. De tweede beste voetballer ter wereld kan het niet alleen. Zijn vijfde grote toernooi met de Selecção dreigt alweer in een teleurstelling uit te draaien.

De 27-jarige Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro schittert nu al vijf seizoenen op rij met Manchester United en Real Madrid in de twee zwaarste competities ter wereld. Nooit presteerde hij beter dan in de voorbije campagne. Hij werd kampioen met Real Madrid en de eerste speler in La Liga die twee keer meer dan veertig goals per seizoen maakte.

Na drie jaargangen bij Real Madrid staat de teller van de duurste speler ter wereld op het onwaarschijnlijke aantal van 113 goals in 109 matchen in de Primera División. Nauwelijks 92 wedstrijden had hij nodig om aan honderd treffers te komen en de legendarische Ferenc Puskas een record (100 treffers in 105 duels) te ontfutselen. Begin februari maakte hij volgens El País tegen Levante een doelpunt ‘het Prado waardig’. Het Pradomuseum is het Louvre van Madrid.

Desondanks duurde het tot 28 januari van dit jaar vooraleer zijn naam werd gezongen in het Bernabéustadion. “De Realfans zaten niet te wachten op een narcistische jongen, maar op een man die zilverwerk naar de hoofdstad brengt”, schreef Marca.

In alle competities samen scoorde Cristiano Ronaldo zestig keer in de afgelopen jaargang. En toch stond hij in de schaduw van Lionel Messi, die maar liefst 73 keer met succes uithaalde. CR7 moet zich Joe Frazier voelen, die in zijn beste jaren moest opboksen tegen de ongenaakbare Muhammad Ali. Of Andre Agassi, die telkens weer Pete Sampras op zijn weg naar een grandslamtitel ontmoette.

De twee übermenschen van het wereldvoetbal, maar met een duidelijke pikorde. Op de koop toe gaat alle sympathie van de neutrale voetballiefhebber naar Messi. De Argentijnse maestro wekt de bewondering van de hele wereld. Terwijl Ronaldo de toeschouwers afstoot, omdat hij er te gelikt uitziet en arrogant overkomt. Zijn maniertjes en al te opzichtige vreugde-uitingen na een doelpunt roepen weerstand op. Hij vermaakt, maar ergert ook het publiek. Te veel filmster, te weinig zweet.

“Veel mensen benijden me, omdat ik rijk, knap en een grote voetballer ben”, meent hij zelf. Ook zaterdag in het lieflijke Lviv werd hij herhaaldelijk uitgefloten.

Op een EK hoeft de knaap van het bloemeneiland Madeira in ieder geval niet te vrezen dat Messi hem zal overvleugelen. In Oekraïne kan de duurste voetballer aller tijden bewijzen dat hij de nummer een is van Europa en naar de wereldkroon van Messi dingen.

Omstreden kapitein

Voor Portugal lijkt Cristiano Ronaldo echter niet de speler die hij al jaren op clubniveau is. Hoewel het fout is te denken dat hij zelden goed voor de dag kwam bij de nationale ploeg. De ‘Madeirense’ maakte immers 32 goals in 91 interlands.

Daarmee staat hij in de topschutterstand van de Selecção op gelijke hoogte met Luis Figo en moet hij nog alleen Eusebio (41) en Pauleta (47) laten voorgaan. Zonder zijn negen treffers in de kwalificatieronde zou Portugal niet op Euro 2012 aanwezig zijn.

Het is vooral op EK- en WK-eindrondes dat de Portugese wonderknaap ondermaats presteert. Na Duitsland, zijn twintigste partij op de hoogste internationale scène, staat hij op vijf doelpunten. Dat is één om de 360 minuten. Vaak scoorde hij dan nog tegen mindere tegenstanders, in matchen waarin het team zijn goals niet echt nodig had. Ter vergelijking: vijf goals is precies evenveel als Thomas Müller op het WK in Zuid-Afrika.

In 2004 debuteerde Ronaldo in eigen land met een plaats in de finale. De vierde plaats op het WK 2006 mocht er ook nog zijn – hoewel Ronaldo samen met clubploegmaat Rooney rood zag – en de uitschakeling door Duitsland in de kwartfinale van het EK 2008 (3-2) was evenmin oneervol.

Het is vooral het WK 2010 dat een negatief beeld van de international Cristiano Ronaldo vormde. Na de achtste finale tegen Spanje (1-0) stapte hij in Kaapstad, na een wedstrijd waarin hij vooral toeschouwer was geweest, met een gezicht als een donderwolk van het veld. In het besef dat zijn toernooi na één doelpunt, tegen Noord-Korea, voorbij was.

“Vraag het maar aan Carlos Queiroz“, sneerde hij na afloop toen hem een verklaring werd gevraagd voor de uitschakeling. Queiroz, de assistent van Alex Ferguson toen Cristiano bij Manchester United speelde, had het volgens de gouden knaap van Portugal te defensief aangepakt.

Queiroz hield op Ronaldo na zowat iedereen achter de bal. Tot ontzetting van de andere spelers en na een tijdje ook van CR7. Hij was niet gediend met de defensieve aanpak, wat ook uit de statistieken bleek: twee goals in twee jaar bij de nationale ploeg.

Veel waarnemers geloofden dat het geen gelukkig idee was om hem kapitein van het team te maken. Luiz Felipe Scolari gaf hem voor het eerst de aanvoerdersband toen hij pas 22 was. “Het was de laatste levenswens van bondsvoorzitter Carlos Silva, die twee dagen geleden is gestorven”, zei de Braziliaan na een vriendschappelijke partij op 6 februari 2007 tegen zijn landgenoten. “Ik kon dit niet weigeren.”

Carlos Queiroz bombardeerde hem in juli 2008 tot de vaste aanvoerder van de Selecção. In de hoop dat hij met zijn klasse, dynamisme en verschroeiende ambities het team bij de hand zou nemen en naar een hoger niveau zou tillen.

Veel waarnemers waren van oordeel dat het aanvoerderschap zijn prestaties en die van het team niet bevorderden. Cristiano gaf te vaak het verkeerde voorbeeld en wilde zich te nadrukkelijk bewijzen. Het was ook een onpopulaire beslissing bij de fans, die in hem geen natuurlijke leider zagen en van oordeel waren dat hij zijn emoties te weinig onder controle kon houden.

“De beste speler hoeft niet de aanvoerder te zijn”, gelooft João Pedro Simões, van het Portugese persagentschap Lusa. “Cristiano moet zorgen dat hij het beste uit zichzelf haalt, om zo het verschil te maken. Hij moet niet met de anderen bezig zijn. Bij voorkeur speelt de kapitein achterin of op het middenveld, waar hij meer overzicht heeft. In de jaren zestig was niet Eusebio maar Mario Coluna de aanvoerder en bij de Gouden Generatie van de jaren negentig was het niet Luis Figo maar Fernando Couto die de armband droeg.

“Cristiano Ronaldo is te veel artiest om ook de leider te zijn”, vervolgt hij. ‘Hij verkiest een hakje boven een simpele pass. Hij is ook te egoïstisch en staat te graag in de schijnwerpers. Na een drieste tackle gaat hij in discussie met de scheidsrechters en de ploegmaats gaan daar gemakkelijk in mee.”

Zelf vindt hij het een eer om als eerste het veld te betreden. “Iedereen heeft zijn persoonlijkheid, zijn karakter”, gaf hij bij het aantreden van Paulo Bento, de nieuwe bondscoach aan. “Het is niet omdat ik aanvoerder ben dat ik ga veranderen.”

Ander rendement bij Real

Bento ging met hem door als kapitein. De jonge bondscoach geloofde dat het team vooral behoefte had aan eensgezindheid en opofferingsgezindheid. Hij vocht daarover menig robbertje uit met zijn vedetten. Ricardo Carvalho, ploegmaat van Ronaldo bij Real Madrid, mocht de EK-eindronde vergeten toen hij bij het EK-duel tegen Cyprus weigerde op de bank plaats te nemen en het trainingskamp verliet. Carvalho en Bento wisselden in de media wat onvriendelijkheden uit en toen Bento de centrale verdediger ‘een deserteur’ noemde, werd de sfeer rond de nationale ploeg pas echt onprettig.

Paulo Bento werd gered door Cristiano Ronaldo, die partij koos voor de coach met wie hij een band had. Als jonge snaak waren ze nog even ploegmaat geweest bij Sporting Clube do Portugal. Als dank gooide Bento de speelwijze om. Ronaldo werd weggehaald centraal in de spits en naar zijn favoriete positie op de vleugel overgeheveld.

De opvolger van Queiroz opteerde voor een 4-3-3 met Nani op rechts en Ronaldo op links. De spits van Real Madrid kwam met negen goals in elf interlands duidelijk beter uit de verf. Portugal plaatste zich na barragematchen tegen Bosnië-Herzegovina op de valreep voor het vierjaarlijkse Europese voetbalfeest.

In Polen en Oekraïne is alle hoop van Portugal opnieuw gevestigd op Cristiano Ronaldo. Portugal is Cristiano Ronaldo en Cristiano Ronaldo is Portugal. Geen enkele ploeg beschikt over een doelpuntenmachine zoals hij. Maar Portugal is té afhankelijk van Ronaldo. “Het Portugese publiek is benieuwd of Ronaldo eindelijk gaat presteren op een groot toernooi”, aldus Vitor Serpa, hoofdredacteur van de gezaghebbende sportkrant A Bola. “Tot nu toe was hij te veel individualist en te weinig ploegspeler.”

João Pedro Simões is heel wat milder in zijn oordeel over Cristiano Ronaldo. “Hij heeft inderdaad een ander gezicht bij de nationale ploeg dan bij Real Madrid”, vindt hij. “Waarom? Een Portugees spreekwoord luidt: zeg me wie je vrienden zijn en ik zeg je wie je bent. Vertaald naar het voetbal betekent dat: zeg me met wie je samen speelt en ik zeg je hoe je presteert.

“Ronaldo is helemaal anders omringd bij de Koninklijke dan in de Portugese ploeg”, vervolgt hij. “Hij verstaat zich wonderwel op het veld met Özil, Benzema, Marcelo en zelfs Higuaín. Dat is helemaal anders in het nationale team. Nani, Quaresma, Hugo Almeida en Postiga zijn niet van het niveau van zijn ploegmaats in Madrid of hebben een totaal andere speelstijl. Een centrumspits van internationaal kaliber hebben we bovendien niet om het voorbereidende werk van Cristiano af te ronden en Nelson Oliveira is nog te jong.

“Vanwege het gebrek aan topkwaliteit rond zich voelt Cristiano zich vaak verplicht alles alleen op te lossen. Bij Real is hij vooral de laatste schakel in de aanval, de afwerker. Met Portugal werkt hij vaak te hard, wil hij te veel doen om zijn landgenoten een plezier te gunnen. Maar hij heeft weinig keuze. In het nationale tricot moet hij niet alleen voor doelpunten zorgen, maar ook de kansen creëren.”

Niet simpel in een groep met Duitsland (tweede op de FIFA-ranking), Nederland (derde) en Denemarken (tiende). “Cristiano kan de Groep van de Dood niet in zijn eentje winnen”, waarschuwt Paulo Bento. “Je mag zijn rendement bij Real Madrid niet vergelijken met zijn niveau bij Portugal. Het is niet omdat je een van de beste spelers ter wereld bent dat die ploeg ook de beste van de wereld is. We mogen van hem niet verwachten dat hij al onze problemen oplost. Dat moet het hele elftal doen en hoe beter het team presteert, hoe mooier de voorwaarden voor Cristiano om uit te blinken.”

Tegen Duitsland slaagde hij daar niet in. Ronaldo speelde wel opvallend sober. Geen tierlantijntjes, maar ook nauwelijks een wanklank. Zijn gedrag was nagenoeg voorbeeldig.

Alleen even voorbij het halfuur maakte de oude Cristiano weer even zijn opwachting. Centrumspits Hélder Postiga reageerde niet alert genoeg op een voorzet van zijn aanvoerder, die als een mopperende diva en een onbegrepen genie bleef staan. Handen in de zij, opgehaalde schouders en een pruillip. De aanvoerder was ook de eerste die in de spelerstunnel verdween na het laatste fluitsignaal. Alsof hij aanvoelde dat het ook op Euro 2012 weer niets wordt voor hem en Portugal.

Niet onbegrijpelijk. Na de nederlaag tegen de Mannschaft staat woensdag Denemarken, dat in de kwalificatieronde voor Portugal eindigde, op het programma en nadien volgt Nederland nog.

Bekijk het doelpunt van Cristiano Ronaldo tegen Levante op www.sportmagazine.be. Volgens El País was deze goal van CR7 ‘het Prado waardig’.

DOOR FRANÇOIS COLIN – BEELDEN: IMAGEGLOBE

“Vanwege het gebrek aan topkwaliteit rond zich voelt Cristiano zich vaak verplicht alles alleen op te lossen.” João Pedro Simões

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content