De tenniscarrière van Anna Kournikova zit in het slop. Maar zou het haar wat kunnen schelen ?

Wimbledon bevestigde alleen maar wat er was gebeurd op Roland Garros en, eerder nog, op de Australian Open : de terugkeer naar het voorplan van Anna Kournikova is niet voor morgen. Voor overmorgen ook niet. Misschien komt het er zelfs nooit meer van. Ze werd al in de eerste ronde (weliswaar in drie sets) naar huis gestuurd door Tatiana Panova. De situatie is misschien niet hopeloos, maar hoe dan ook ernstig.

Op 26 mei 2001 stond Anna Kournikova nog achtste op de wereldranglijst. Kort daarvoor werd ze geplaagd door een vermoeidheidsfractuur aan de linkervoet. Voor Kournikova het begin van een lange lijdensweg. De forfaits stapelden zich op, de bezoeken aan de dokter recht evenredig. Tot het onvermijdelijke verdict viel : operatie. In april ging Kournikova onder het mes.

Hartje zomer keerde ze terug in het circuit. In San Diego werd ze er in de eerste ronde uitgekegeld, maar in het dubbelspel bereikte ze de finale aan de zijde van Martina Hingis. Maar kennelijk heeft Kournikova zich in San Diego toch geforceerd. Te haastig om haar comeback aan te vatten, het klassieke verhaal. Haar voet speelde opnieuw op. Ze werd gedwongen tot een extra maand inactiviteit.

Kournikova begon aan haar tweede retour in september. In Leipzig debuteerde ze met een nederlaag tegen Myskina, voor het eerst in haar carrière verloor ze van een landgenote. Een maand later viel Kournikova in Moskou nog lager. Voor haar eigen publiek moest ze de duimen leggen voor nog een andere Russin, de volslagen onbekende Galina Fokina, die via een wildcard het toernooi was binnengesmokkeld. Kournikova behaalde in Moskou wel de eindzege in het dubbelspel – opnieuw met Martina Hingis – maar kon de mentale schade niet repareren.

Er moest tot in Luxemburg worden gewacht om Kournikova haar eerste wedstrijd sinds haar operatie te zien winnen. Waarna Kim Clijsters in de kwartfinale de wederopstanding bruusk afbrak.

In 1997 – het jaar waarin de hele wereld verliefd op haar werd – sloeg Anna Kournikova zich tot in de halve finale van Wimbledon. 2002 moest voor haar het jaar worden, waarin ze opnieuw de wereldranking zou bestormen. Want de Russische is daarin tot ver buiten de tophonderd teruggeslagen. Kournikova wilde dit jaar vooral aanknopen met het spelniveau waarmee ze op negentienjarige leeftijd in de toptien was doorgedrongen.

Een halve finale in Auckland, gevolgd door een nieuwe halve finale, enkele weken later in Tokio, lieten het beste verhopen. Het pakte anders uit. Behalve enkele verplichte successen tegen bescheiden tegenstanders, rijgt de lolita van het tennis de ontmoedigende prestaties aan elkaar. Tijdens de Amerikaanse tournee (van Indian Wells tot Charleston) werd ze vier keer in de eerste ronde uitgeschakeld. Ook op vijf van de laatste zes toernooien waaraan ze deelnam – Wimbledon inbegrepen – vloog ze er in de eerst ronde uit.

Na haar uitschakeling op Wimbledon toonde ze zich niet al te ontgoocheld. “Ik verwachtte weinig van Wimbledon dit jaar. Het is duidelijk dat ik de laatste twee maanden niet goed heb gespeeld. Ik was zelfs verrast om te zien dat ik met een beetje geluk naar de volgende ronde had kunnen doorstoten. Maar op het einde van de match liep het weer verkeerd.”

Een kwestie van een tanend vertrouwen, een logisch gevolg overigens van een zo lange afwezigheid. Toch nam Kournikova na de beslissende matchbal lachend en ontspannen afscheid van de fans, alsof de nederlaag tegen Panova het laatste van haar problemen was. Dit lag mijlenver verwijderd van de gebruikelijke lichaamstaal van verliezers. “Maar dat was omdat we een schitterende wedstrijd hadden gespeeld”, zei Kournikova, zichtbaar verrast door de vraag. “We maakten enkele bizarre punten, ik heb genoten van elk moment van de wedstrijd. En dat was mijn belangrijkste doel. Ik zweer je, ik heb me enorm geamuseerd.”

Waar eindigt te waarheid en begint de valse schijn ? Alleen Kournikova weet het. Qua de spot drijven met reporters kent ze haar gelijke niet. Maar men kan zich afvragen in welke mate een nederlaag nog enig belang heeft voor een meisje, die de hoofdmoot van haar inkomsten put uit geheel andere dingen dan haar prestaties met een racket. De vraag stellen is ze beantwoorden, in feite.

Op 21-jarige leeftijd is Anna Kournikova een geblaseerd meisje. Haar grootste successen behaalt ze al lang niet meer op de tenniscourts, maar wel op de covers van glossy magazines. Het berust niet op toeval dat ze de best betaalde sportvrouw van het moment is. Haar voornaamste geldschieters zijn genoegzaam bekend, ze maakt er reclame voor : de sportschoenen van Adidas, de rackets van Yonex, de horloges van Omega, de beha’s van Berlei, de zoekmachine op het internet Lycos, het financiële etablissement Charles Schwab. Maar ook Pegaso, de Mexicaanse fabrikant van mobiele telefoontoestellen, stopt Hare Schoonheid gul geld toe. En Loncoleche, zeg maar de Chileense variant op Sanone, honoreert Kournikova vorstelijk voor haar présence in een campagne ter bevordering van melkgebruik in het kader van de strijd tegen osteoporose.

Al deze partners van Kournikova beklagen zich de astronomische bedragen die ze op de contracten met haar invullen geen seconde. Want heeft de Russische tennisster inmiddels nog altijd geen enkel officieel toernooi gewonnen, ze is met voorsprong de meest gefotografeerde sportvrouw ter wereld. Haar internetsite is met al evenveel overschot de meeste bezochte – ter zake klopt ze zelfs Tiger Woods en Michael Jordan met ruim verschil. En op de hitlijst van de screensavers staat ze – zeker weten – al ongeveer een eeuwigheid op nummer één.

Maar ga dat nu vooral niet aan Kournikova zelf vertellen. Wie haar ook maar durft te suggereren dat haar tennisprestaties mogelijk lijden onder haar vele commerciële en publicitaire activiteiten – ze viel ook al te bewonderen op de clip van de nieuwste plaat van Enrique Iglesias -, krijgt de wind van voren. Tijdens de eerste week van Wimbledon liet Chris Evert in een Engelse krant uitschemeren dat het feilen van Kournikova volledig op rekening van haar extra-sportieve occupaties moet worden geschreven.

“Daar is niks van aan”, repliceerde Kournikova met haar ernstigste gezicht. “Ik heb helemaal niet zoveel ontspanning als iedereen vermoedt. Als ik jullie bezig hoor, lijkt het wel dat tennis slechts een klein deel van mijn tijdgebruik opslorpt. Dat is een volkomen verkeerde voorstelling van de feiten. Wat ik wel beaam, is dat er in mijn professioneel en mijn privé-leven de jongst tijd veel is veranderd. In de jongste zes maanden is mijn spel gevoelig veranderd, net als ikzelf als mens. Ik ben volwassen geworden.”

Hopelijk voldoende volwassen om er zich rekenschap van te geven dat haar terugkeer naar het hoogste internationale tennisniveau alleen van zware inspanningen en opofferingen vergezeld kan gaan. Te meer omdat het vrouwentennis het afgelopen jaar evenmin stilstond. Bijna wekelijks breken jonge, krachtige meisjes door, die fysiek een pak beter voorbereid zijn dan Kournikova.

Toen Anna Kournikova vijf jaar was, bracht ze hele dagen door met trainen in de ijskoude zalen van Spartak Moskou. Dikwijls was wat warme soep in een thermos haar enige maaltijd. Toen ze op elfjarige leeftijd uitweek naar de Nick Bollettieri Academy in Florida, was ze van tennis bezeten. Onder meer de Duitser Tommy Haas kan daarover getuigen. “Je zag haar van ’s morgens tot ’s avonds tegen een tennisbal meppen. Regen en wind deerden haar niet.”

In die tijd won Anna Kournikova nog. Wedstrijden. En toernooien – in de jeugdcategorieën een waanzinnig aantal toernooien. Dat was een tiental jaar geleden. Dat was in een ander leven.

door Florient Etienne

De lolita van het tennis rijgt de ontmoedigende prestaties aan elkaar.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content