Europa kreunt onder de Zuid-Amerikaanse WK-zon. Het continent dat de bakermat van het voetbal vormt, heeft met Kroatië, Spanje, Italië, Engeland, Bosnië-Herzegovina, Portugal en Rusland zeven landen zien terugkeren na de eerste ronde van het WK. Vooral de eliminatie van Spanje, Italië en Engeland doet de wenkbrauwen fronsen. Samengeteld zijn die grootmachten, die de sterkste competities ter wereld herbergen, goed voor vier Europese titels en zes WK-eindoverwinningen. Opmerkelijk dus, maar de uitschakeling van de drie landen was niet onverdiend. In de groepsfase scoorden ze samen 7 op 27, een flinke tweede zit.
Of het om een structureel probleem gaat, valt moeilijk aan te tonen – een WK is immers een momentopname omdat het slechts om de vier jaar wordt georganiseerd – maar de bestuurskamers in Londen, Rome en Madrid maken maar beter werk van de toekomst. Natuurlijk speelt de toenemende concurrentie veroorzaakt door de mondialisering van de sport ook een rol, maar feit blijft dat Engeland al jaren ter plaatse lijkt te trappelen op internationaal niveau en dat vooral Italië en Spanje over een selectie beschikken waarvan de sleutelspelers veteranen zijn van vele oorlogen. Te veel oorlogen misschien. Gianluigi Buffon, Andrea Pirlo, Xavi en Fernando Torres zijn monumenten, maar met oog op de volgende EK’s en WK’s moet er niet meer op hen gerekend worden.
In het geval van Spanje lijkt die wissel van de wacht geen probleem. De jeugdploegen van La Furia Roja grossieren in Europese titels zoals andere stervelingen postzegels verzamelen en ook op wereldkampioenschappen praat de Spaanse jeugd vaak een hartig woordje mee. Maar bij Engeland en Italië liggen de kaarten anders. De spelers van wereldniveau zijn bij de Azzurri en de Three Lions op één hand te tellen en van een echte doorstroming leek de afgelopen jaren alvast geen sprake.
Dat het grote aantal buitenlanders in de competities de verjonging van de nationale ploegen niet bepaald bevordert klopt, maar op dat fenomeen moeten we ons niet blindstaren. Ook al is de 6+5-regel van de FIFA, die meer kansen aan eigen jeugdspelers wilde geven, een stille dood gestorven wegens in strijd met de Europese wetgeving, niets belet de nationale bonden om echt werk te maken van een doordacht jeugdbeleid.
Engeland en Italië kunnen een voorbeeld nemen aan hun Duitse collega’s, die na hun pijnlijke exit met één schamel punt op Euro 2000 een paleisrevolutie doorvoerden. Onder meer strengere regels voor de clubs, onafhankelijke voetbalacademies en een grotere focus op tactische en technische training hebben ervoor gezorgd dat onze oosterburen het laatste decennium hun plaats aan de top opnieuw hebben ingenomen. De WK-gebuisden weten dus wat hen te doen staat. Al komt dat misschien nog te vroeg, het EK van 2016 in Frankrijk piept als eerste herexamen reeds om de hoek.
Thomas Lamm, Edegem
